Organisaties
hebben zelf
hulp nodig
BINNENLAND 1
Roekeloos stuurde AIVD-tolk staatsgeheimen door het land
Jonge veelplegers
harder aangepakt
'Place of love' werd in loods
Kraggenburg hel op aarde
Geen bescherming tegen stoeptegels en ander puin
Kroonprins en Mabel
'jonge wereldleiders'
Pelgrims naar Mekka voor hadj
Inspectie: Medische
instrumenten wel steriel
griepgolf
ntocht
ch - De komende we-
t in Nederland en an-
pese landen een buik-
lf verwacht. „Alleen
nsen die heel kwets-
kan de buikgriep do-
zegt een woord
van het Rijksinstituut
lksgezondheid en Mi-
cdÈt norovirus zorgt elk
L V het uitbreken van
1 ^p, maar het RIVM ver-
'e hitmaal een uitzonderlijk
•fizoen. Het virus heeft nu
ijlere gedaante heeft aan-
r ëjién.
Nederlanders
''traceerbaar
je^c - Van nog 35 Neder-
iSjjdie mogelijk tijdens de
°®Sng in het getroffen ge-
y%ren, is volstrekt ondui-
ze slachtoffer zijn ge-
er(ft van de natuurramp.
^%al 'niet-traceerbaren' is
!U%daald. Vorige week wa-
n er nog tweehonderd.
Iels zijn acht Nederland
en geteld en dertig land-
n staan te boek als ver-
arrewar
-r Zalmsnip
Lc - De Vereniging Ne-
Ise Gemeenten (VNG)
"le clinch met het Rijk
5 k| Zalmsnip, een uitkering
<38 euro per huishouden,
ijnjn 2002 stelde het kabinet
bijhaffing van de Zalmsnip
bid in het vooruitzicht. Uit
3 nkseling tussen de VNG
^ministerie van binnen-
etgaken blijkt dat er ge-
enin zijn die zich via hun
ïning verplichten de
is lip ook in 2005 aan de
wö uit te keren. Die willen
0 lliet rijk daarvoor op-
(ktjnaar Den Haag voelt
b^cs voor.
plachte moord
kt gevangene
ge
ire#» - De 25-jarige verdach-
alsle moord op Doetin-
ekfer Geerhard Jolink
ritjtu ook verdacht van het
sciken van een medege-
cofe- Het slachtoffer, een
jurfe man, is buiten levens-
i De verdachte zou de
gelopen donderdag in
Mfltiaire inrichting Ooyer-
arti Zutphen meerdere ma-
1 oiben gestoken. Hij is bui-
teefnsgevaar.
=»er
"ebste eer aan
aktoerist
f M
ivf - In de Australische stad
hebben vrienden de
eer bewezen aan een 19-
iederlandse rugzaktoe-
vrijdag van het dak van
Igdhotel was gevallen. De
■enter afkomstige man
mende maandag na een
van tien maanden in
ië zijn teruggekeerd naar
and.
ikpartijen
l naar mysterie
kit - De politie heeft nog
ïoor van de daders van
kpartijen die het afgelo-
Jekeinde plaatsvonden in
ir. Vier mensen werden
enige reden aangevallen
:oken. Zij liggen nog in
kenhuis, maar zijn niet
a kritieke toestand. Een
ge man uit Egmond en
-jarige jongen uit Alk-
rerden in een park neer-
en. In de buurt van het
erd later een 44-jarige in-
van Alkmaar ook in zijn
(token. In het parkje
En vrouw die daar zater-
jnd fietste ook zonder
Jing in haar rug gesto-
de
d#*ie over
ltel zieke leraren
/Olf
)rn>AM - Scholen dreigen
ïaae te worden van een
get tussen het ministerie
jderwijs en de fondsen
)r het onderwijs vervan-
in zieke leraren en
geld betalen. Dat stellen
tvangingsfonds en het
patiefonds nu de bodem
in kas in zicht dreigt te
I. De fondsen ontvangen
ji te weinig geld, maar het
erie weigert om bij te
en.
atitis B
I genezen
idam - Sinds kort bestaat
edicijn waarmee een aan
kanten van chronische
■itis B is te genezen. Uit
studies, waaronder een
I toek onder leiding van
Pismus Medisch Centrum
ierdam, blijkt dat het
l peginterferon alfa-2b
legen de dodelijke ziekte.
Is het onderzoek dat af
in weekeinde verscheen
medisch vakblad The
t, stimuleert peginterfe-
immuunsysteem van de
•m het virus zelf uit de
■ruimen.
dinsdag li januari 2005
door Frank Hendrickx en Ferdi Schrooten
Rotterdam - AIVD-tolk Othman Ben A. lekte
volgens Justitie documenten naar verdachten
van terrorisme. Voorzichtig ging hij niet te
werk. Per post en per e-mail gingen de staats
geheimen door het land. De afzender: Ver
klikker'.
Op 12 januari 2004 doet Othman Ben A., tolk
van de inlichtingendienst AIVD, een envelop
met hoogst vertrouwelijke informatie op de
bus. De inhoud bestaat uit een lijst met afge
tapte telefoongesprekken, die deel uitmaken
van een geheim onderzoek naar een Utrecht
se terroristische cel. Het explosieve materiaal,
dat slechts bekend is bij veertien mensen bin
nen de dienst, is geadresseerd aan een beken
de van de belangrijkste verdachte uit het on
derzoek: de Marokkaan Hassan O. Op het
doorspelen van de informatie staat jarenlange
celstraf. AIVD'er Ben A. doet dan ook een po
ging zijn identiteit geheim te houden. Met de
correctievloeistof Tippex maakt hij zijn AIVD-
identificatiecode onzichtbaar.
Het is een methode die geen school zal ma
ken in de spionagewereld. „De code blijft
zichtbaar als je het papier tegen het licht
houdt", zegt officier van justitie A. Zwaneveld
droogjes in de rechtbank van Rotterdam, als
daar (gisteren) de verlenging van de voorlopi
ge hechtenis wordt besproken.
Puntsgewijs doet ze de handel en wandel uit
de doeken van Ben A., de tolk die volgens zijn
omgeving niet meer dan een gematigde mos
lim is. Het relaas van Zwaneveld roept niet
het beeld op van een doortrapte verrader. In
tegendeel. Ben A.'s geklieder met Tippex lijkt
eerder kenmerkend voor de roekeloze hou
ding van de lekkende ATVD'er.
Een ander voorbeeld daarvan zijn de gele
Post-it memobriefjes die in de agenda van de
verdachte worden aangetroffen. Daarop staan
de straatnamen vermeld waar uiteindelijk de
geheime documenten in de bus vallen. „Toe
val", laat Ben A. tijdens een verhoor opteke
nen. Hij had de namen tijdens zijn werk 'per
ongeluk' opgeschreven. Overtuigend klinkt
het niet.
De verstuurde enveloppen met geheime
AIVD-informatie zijn met de hand geschre
ven. Ook dat blijkt niet handig. Grafologisch
onderzoek wijst weer naar Ben A. Het hand
schrift kan van hem zijn, aldus Justitie. Ook
worden er DNA-sporen van de tolk terugge
vonden op de enveloppen. Het speeksel van
Ben A. zit op de plakstrook. Wel is er sprake
van een 'gemengd profiel'. Het speeksel van
een tweede persoon blijkt eveneens op de en
veloppen te zitten. Vingerafdrukken worden
niet gevonden.
Ook de aard van gelekte informatie is op het
eerste oog belastend voor Ben A. In twee ge
vallen verspreidt de tolk volgens Justitie
weekoverzichten van de AIVD, de zogenoem
de 'stand van zaken', naar terrorismeverdach
ten uit Utrecht en Amsterdam. De samenvat
tende informatie over radicale moslimgroe
peringen is slechts bij een twintigtal personen
binnen de dienst bekend.
Opnieuw leidt het spoor naar Ben A., want de
afzender blijkt de Arabische taal machtig te
zijn. Op één envelop staat het Arabische
woord voor geheime dienst. Op een andere
envelop staat als afzender een Arabisch
woord vermeld. De betekenis: Verklikker.
Een verondersteld lid van de Hofstadgroep,
het radicaal islamitische netwerk waartoe ook
de moordenaar van Theo van Gogh vermoe
delijk behoorde, krijgt unieke informatie op
gestuurd. Het is de uitgeschreven versie van
een door de AIVD afgeluisterd telefoonge
sprek. Er was volgens Justitie maar één per
soon die dat gesprek heeft uitgetikt en uitge
print: de tolk Ben A.
De rechter vindt het alles bij elkaar voldoende
om de tolk langer achter de tralies te houden.
Nog steeds is niet duidelijk naar hoeveel per
sonen geheime documenten zijn gelekt. De
recherche bestudeert nog de 'digitale contac
ten' van Ben A., want vast staat dat ook via e-
mail staatsgeheimen zijn verstuurd.
Op één punt gaat de Nijmeegse tolk wel vrij
uit. Naar aanleiding van een artikel in de Te
legraaf heeft de nationale recherche onder
zoek gedaan naar gecodeerde boodschappen
die verstopt zouden zitten in plaatjes op de
website van Ben A..
„Daar is niets van gebleken", moet officier
van justitie Zwaneveld erkennen.
schiphol - Vele pelgrims verzamelden gisteren in de vertrekhal van Schiphol om naar Mekka af te reizen. De moslims zijn naar de heilige stad in Saudi-Arabië voor de hadj, de
jaarlijkse bedevaart. De vijfdaagse hadj is een van de vijf zuilen van de islam. Iedere moslim die daar fysiek en financieel toe in staat is, moet de hadj minstens eenmaal in zijn of
haar leven volbrengen. Foto: ANP/Evert Elzinga
den haag/gpd - In de strijd te
gen de toenemende jeugdcri
minaliteit richt justitie alle pij
len op potentiële veelplegers.
Onder het motto 'de eerste klap
is een daalder waard' krijgen
rechters en het openbaar mi
nisterie (OM) meer mogelijkhe
den jongeren al vroeg in hun
criminele carrière hard aan te
pakken.
Jaarlijks worden meer' dan
50.000 misdrijven gepleegd
door minderjarigen. Dat aantal
groeit al jaren en kinderen be
ginnen steeds jonger. Boven
dien gebruiken-ze steeds meer
geweld. Tot nu toe slagen poli
tie en Justitie er niet in het tij te
keren. De jongeren blijken vaak
weinig onder de indruk van de
straffen en doordat het lang
duurt voor een rechter uit
spraak doet, is het opvoedkun
dige effect ervan gering.
Ongeveer veertig procent van
de misdrijven door jongeren
komt nooit voor de rechter,
omdat de politie in naam van
het OM een Halt-afdoening
mag aanbieden. Dat is een
soort werkstraf, gecombineerd
met het aanbieden van excuses
en soms het herstellen van de
schade. Halt boet aan prestige
in, signaleert advocaat-generaal
Rob de Vries van het gerechts
hof in Amsterdam in het justi-
tieblad Trema. Jonge crimine
len ervaren Halt niet als een
straf. De Vries is voorzitter van
de OM-commissie Jeugd en van
het Landelijk Platform jeug-
dOM. Hij stoort zich aan de ge
moedelijke sfeer op de Halt-bu
reaus en in de briefwisseling
met hun klanten. Brieven on
dertekenen met een vriendelij
ke groet, heeft niet bepaald een
afschrikkende werking, schrijft
hij. Uit conceptplannen blijkt
dat Justitie inmiddels op een ef
fectievere aanpak zint. De top
van het OM wil komend jaar
scherper en eerder selecteren
tussen jongeren die eenmalig
een misstap hebben begaan en
degenen die vermoedelijk in de
toekomst vaker de fout ingaan.
Geld en tijd om alle crimineel
tjes hard aan te pakken is er
niet. Voor de eerste groep is een
'zakelijke' afhandeling, zoals
een geldboete of werkstraf ge
noeg. De tweede groep, waarin
meestal veel jongeren met ge
dragsproblemen zitten, vergt
een veel intensievere aanpak
met leerstraffen en intensieve
begeleiding. Het liefst begint
het OM daar zo vroeg mogelijk
mee, omdat jonge kinderen het
gemakkelijkst te beïnvloeden
zijn.
Proces tegen gruwelijke pornobende van start
door Ilse Thoonsen
den haag - Hulporganisaties
hebben extra personeel nodig
om de vele miljoenen die via Gi
ro 555 zijn ingezameld op de
goede plaats te krijgen. Mede
werkers draaien overuren om al
het werk te verzetten. Met name
om de werkzaamheden op lan
gere termijn aan te kunnen, ver
wachten sommige organisaties
tijdelijk extra mensen in te moe
ten huren.
Op het Cordaid-kantoor is de
werkdruk 'gigantisch', aldus
woordvoerder Marjolein Ham-
mink. Wie niet is vrijgesteld
voor Azië vangt het werk op dat
mensen, die dat wel zijn, laten
liggen. „Medewerkers werken
nu in de avonduren en de
weekeinden over, puur uit be
trokkenheid."
Geld dat via nationale acties
wordt ingezameld, moet bin
nen twee jaar worden uitgege
ven. Dat is de afspraak die geldt
bij SHO (Samenwerkende
Hulporganisaties). Omdat het
vaste personeel niet zo lang ex
tra kan worden belast, zal er bij
Cordaid vanaf februari extra
personeel worden ingehuurd.
„Rond die tijd moet de situatie
normaliseren en kijken we hoe
veel mensen we erbij nodig
hebben", aldus Hammink. Cor
daid gaat uit van zo'n drie man
die gedurende die twee jaar
worden ingehuurd. Hun salaris
zal van de 555-opbrengst wor
den betaald.
Ook bij Novib dient het nood
hulpteam van vijf man op korte
termijn te worden uitgebreid,
aldus woordvoeder Paul van
Tongeren. „Dat verwacht ik wel
met zo'n recordopbrengst. We
hebben normaal driehonderd
mensen in dienst, maar bij
noodsituaties werken we als
een spons en trekken mensen
met een tijdelijk contract aan
als onze capaciteit niet toerei
kend is. Dat zal binnenkort aan
de orde zijn, ik verwacht nog
deze maand." Zelfs een kleine
re organisatie als Tear Fund
gaat eerdaags in kaart brengen
hoeveel mankracht erbij moet
komen. Dat zal vooral zijn voor
de afdeling die contacten on
derhoudt met organisaties in
Azië waarmee wordt gewerkt
„Die afdeling krijgt het erg druk
de komende twee jaar. We in
ventariseren nu of we het red
den met de eigen mensen", al
dus hoofd communicatie Mar
leen van der Hoeven.
lelystad/gpd - Naar een 'place
of love' zouden ze gaan, kregen
Afrikaanse vrouwen te horen.
Maar de reeks aan vernederin
gen, verkrachtingen en dieren-
seks in de loods in Kraggenburg
(Noordoostpolder) had niks
met love te maken.
Bij de rechtbank Lelystad kwa
men gisteren voor het eerst de
gruwelijke details over de por
nobende naar buiten. Volgens
de verhalen zijn de gekidnapte
vrouwen april vorig jaar op al
lerlei manieren verkracht, ge
slagen met stokken, bewerkt
met stroomstootwapens, honds
behandeld, met pistolen be
dreigd en gedwongen tot seks
met Rottweilers. Ze stemden er
mee in 'uit grote angst ver
moord te worden'.
De Afrikaanse vrouwen in de
leeftijd van 21 tot .27 jaar waren
dit voorjaar met smoesjes of
met geweld van straat geplukt
in Brussel. Via een woning in
Almere kwamen ze in de loods
in Kraggenburg terecht. Ed van
E., een 46-jarige Rotterdammer
die huurder was van de loods,
was er 'de baas', zo verklaarden
ze allemaal. Pas nadat Van E.
na de zoveelste sekspartij in
slaap was gevallen, kon een
vrouw medio april ontsnappen
en hulp zoeken bij een nabijge
legen boerderij. Haar verhalen
kregen daarna zelfs de meest
ervaren rechercheurs stil. Ze
moest Rottweilers likken, haar
eigen urine drinken, uit een
voederbak drinken en paardje
rijden met de bendeleden op
haar rug.
E. ontkende gisteren in alle
toonaarden. Volgens hem
werkten de vrouwen vrijwillig
mee en was er sprake van een
'leerproces'. Ook had de bende
plannen voor een dierenporno
film. Daarbij zouden de vrou
wen seks moeten hebben met
een paard. In Duitsland en
Tsjechië waren al contacten ge
legd voor de film die 8000 euro
zou moeten opbrengen. Ook
werd gesproken over het afhak
ken van ledematen en vermoor
den van vrouwen, een extreme
film goed voor 25.000 euro.
„Het moest van Ed", vertelde
de 43-jarige R.B., een sm-fanate
die de ontvoerde vrouwen de
fijne kneepjes van het vak
moest bijbrengen. En ook de
vier andere vermeende bende
leden wezen allemaal naar de
Rotterdammer en naar mede
bendelid, de Belg Philip M. (36).
Daarnaast staat er voor de
meeste verdachten ook op de
dagvaarding vrouwenhandel en
deelname aan een criminele or
ganisatie. Al met al een lange
lijst van aanklachten en een
strafdossier van bijna tweedui
zend pagina's.
De rechtbank gaat vandaag ver
der met het proces tegen de zes
bendeleden.
genève/gpd - Willem-Alexander
en Mabel zijn 'jonge wereldlei
ders' Ze zijn uit ruim achtdui
zend kandidaten gekozen door
het World Economie Forum
(WEF). Ook de troonopvolgers
van Zweden, Noorwegen en
Denemarken zijn geselecteerd
voor het nieuwe 'Forum van
Jonge Wereldleiders'. In juni
komen de 237 gekozen promi
nenten uit 69 landen voor het
eerst bijeen in het Zwitserse
Zermatt. „Het is de bedoeling
dat dit partnerschap van jonge
leiders de komende vijf jaar een
deel van zijn energie en kennis
inzet voor de toekomst van de
mensheid", aldus WEF-stichter
en president Klaus Schwab. De
selectiecommissie stond onder
leiding van de Jordaanse konin
gin Rania.
Het gezelschap is een bont alle
gaartje. Onder de geselecteer
den bevinden zich 57 politici,
97 zakenlieden, 28 intellectue
len/27 sociologen en 23 top-
journalisten of uitgevers. Alle
genomineerden, van wie dertig
procent vrouw is, zijn jonger
dan veertig jaar. Allen hebben
hun lidmaatschap van het 'Fo
rum of Young Global Leaders'
aanvaard.
Mabel, Europees Directeur van
de Soros Organisatie, en Wil
lem-Alexander, de twee enige
Nederlandse deelnemers, zijn
in goed gezelschap. Ook de
Zweedse kroonprinses Victoria,
de Noorse troonopvolger Haak
on en de Deense kroonprins
Frederik komen op de lijst voor.
Onder de prominente politici
vindt men verder de presiden
ten van El Salvador en Guyana,
alsmede tientallen ministers en
parlementariërs uit alle wind
streken, zoals de minister van
defensie van Albanië.
Hoe de jonge 'wereldleiders' in
houd moeten geven aan hun
indrukwekkende taak is nog
rjiet duidelijk; het WEF is druk
doende voor de eerste jambo
ree in Zermatt een gedetailleer
de agenda op te stellen.
Dertigjarige vrouw uit Uden eerste slachtoffer 'gooiterreur'
eindhoven/gpd - Het gaat veel
te ver om te stellen dat zestig
procent van de medische in
strumenten in ziekenhuizen
niet steriel is. De Inspectie voor
de Volksgezondheid (IGZ) kan
zich niet vinden in de conclu
sies van het onderzoek naar de
apparaten die gebruikt worden
om medische instrumenten te
reinigen en steriliseren.
Onderzoeksbureau KW2 lichtte
tussen 2001 en 2002 197 stoom-
sterilisatoren door. In zo'n ste
rilisator worden medische in
strumenten onder hoge druk en
bij een temperatuur van 134
graden ongeveer vijftig minuten
gewassen. Maar veertig procent
van de apparaten voldoet vol
gens het onderzoek aan de Eu
ropese norm. Met die conclusie
is de Inspectie het niet eens. „Je
kunt niet zeggen: zestig procent
van de apparaten voldoet niet
aan de norm, dus zestig pro
cent van de medische instru
menten is niet sterielzegt een
woordvoerder van de Inspectie.
„Ziekteverwekkers overleven
het sterilisatieproces sowieso
niet. Boven een bepaald aantal
graden sterft alles. Alle instru
menten die uit zo'n stoomsteri-
lisator komen, zijn gewoon
honderd procent steriel."
door Rudi Buis
Blikjes, stenen en complete zak
ken puin worden vanaf viaduc
ten op argeloze automobilisten
schippers en machinisten ge
gooid. Kwajongensstreken? Ver
tel dat maar aan nabestaanden
van de Udense automobiliste,
die gisternacht verongelukte
door een stoeptegel door haar
voorruit.
De dertigjarige vrouw uit Uden
is voor zover bekend het eerste
dodelijke slachtoffer in Neder
land van de 'gooiterreur'. Kort
voordat de stoeptegel haar
voorruit doorboorde op de A4
bij Rijswijk, was één viaduct
verderop een vrachtwagen
chauffeur aan de dood ont
snapt; de zak puin die van bo
venaf op zijn vrachtwagen werd
gegooid, miste hem op een
haar. De dader, of de daders,
zijn nog niet gepakt.
Medewerkers van de meldka
mer van het Korps Landelijke
Politie Diensten (KLPD) krijgen
geregeld telefoontjes van auto
mobilisten die zijn bekogeld. Of
van bestuurders die verdachte
figuren hebben zien lopen op
bruggen en viaducten. Maar
vaak zijn de vogels al gevlogen,
als de politie ter plaatse is. „Je
kunt er weinig tegen doen",
vertelt Ed Kraszewski van het
KLPD.
Het landelijke politiekorps
schat dat het tussen de zeventig
en tachtig keer per jaar voor
komt dat auto's, treinen en
schepen worden getroffen door
projectielen. „Je moet voorko
men dat in de buurt van via
ducten, bruggen of langs het
spoor spullen rondslingeren,
waarmee kan worden gegooid.
Maar ja, iedereen kan natuurlijk
een steen meenemen."
De daders zijn meestal tiener
jongens, zegt Kraszewski. Ze
handelen uit baldadigheid op
weg van school naar huis. Of ze
hebben gedronken en gooien 's
nachts na het uitgaai) voorwer
pen op de weg. Vorig jaar april
werden drie pubers uit Terneu-
zen betrapt, toen ze al meer
dan vijftig stenen naar auto's
hadden gegooid.
Kraszewski herinnert zich ge
vallen, waarbij een verkeers
bord met paal en al op de snel
weg was gegooid en waarbij
een ouder echtpaar een steen
op het autodak kreeg. „Totaal
verfomfaaid. Een tel eerder en
de steen slaat door de ruit."
Waar meerdere meldingen over
binnenkomen, daar surveilleert
de politie extra. Maar volgens
Kraszewski is het 'ondoenlijk
om alles in de gaten te houden'.
In april 1998 raakte een 4-jarige
meisje op de A28 bij Zwolle in
coma, nadat een onbekende
een kei vanaf een viaduct had
gegooid. Het meisje zat op de
voorbank in een kinderstoeltje
naast haar vader. Begin vorig
jaar nog ontsnapte een vracht
wagenchauffeur uit Soest aan
de dood, toen op de Al 2 bij Ede
een tegel door zijn voorruit
naar binnen kwam, nog geen
veertig centimeter bij zijn ge
zicht vandaan. De tegel schoot
door de cabine heen en kwam
achter tegen bed tot stilstand.
Verkeersveiligheidsorganisaties
hebben in het verleden gepleit
voor het plaatsen van metalen
roosters bij viaducten, die het
werpen van stenen zouden
moeten ontmoedigen. In Italië,
op de snelwegen rondom Mi
laan en Bologna, zijn veel via
ducten zo afgeschermd.
Hoogleraar strafrecht Theo de
Roos, verbonden aan de uni
versiteit van Leiden, weet dat er
in Italië diverse rechtszaken zijn
geweest tegen daders van gooi
terreur. Volgens hem kan dege
ne die gisternacht de dodelijke
stoeptegel heeft gegooid, wor
den aangeklaagd wegens
moord, als er sprake is van
voorbedachten rade. „Maar
meestal gaat het om jongeren.
En kinderen tot zestien jaar
krijgen maximaal een jaar
jeugddetentie als poging tot
doodslag is bewezen."
