Evacuatie buitenlanders Ivoorkust
BUITENLAND
De messen worden geslepen voor strijd om de macht
Onbekende duikboot
zaait paniek in Japan
Martelingen in Chili
waren staatspolitiek
Bush kiest Gonzales
als opvolger Ashcroft
'Slachthuizen' ontdekt
bij verovering Fallujah
Ook VN-medewerkers weg
Tranen van geluk
Overval op Nederlandse
militairen Afghanistan
dachten van
eur opgepakt
De Spaanse politie
e afgelopen 24 uur in
-pna twee Pakistanen ge-
erd op verdenking van
I itische activiteiten. De
lAnten zouden in verdo-
niddelen hebben gehan-
e Spaanse krant El Pais
eerder dat de Pakista-
nuit Spanje geld zouden
1 gesluisd naar hun va-
li Q( i met de bedoeling daar
ende cellen van al-Qaeda
v.k icieren. Bij de tien Pakis-
18.7 ye eerder in Spanje wer-
313 igehouden. zijn ook vi-
n'6 evonden uit 2002 waar-
89 5 den staan van belangrij-
luwen in Barcelona. Dat
ot speculaties over mo-
aanslagen op die doelen.
*en duiven
- 4ar beboet
53 c - Een 77-jarige Zwitser-
w is door een rechtbank
leeld tot een boete van
vitserse franken (5.160
8,5 mdat ze twintig jaar lang
35heeft gevoerd in de stra-
Lausanne. Dat ging te-
23,4 regels van de stad in, al-
33j ale media woensdag. De
67!; noet naast de boete ook
®8'jjen van de rechtszaak be-
15;0 )at komt op 2679 Zwit-
15!' inken (1789 euro).
Ijiument voor
'':len in Kaprun
18.3
21.' - Ter nagedachtenis
2q!2 ilachtoffers van de do-
2i!9treinbrand in het Oos-
23i2|e Kaprun vier jaar gele-
>07,er vandaag in het ski-
n monument worden
24,; d. Bij de brand in een
17.4 n november 2000 kwa-
20 5 5 mensen om onder wie
57 j iderlanders. Voor de
42.1 cingsdienst zijn nabe-
6 3 in uit Oostenrijk en
55; id uitgenodigd.
lidenhout
299.)
g it verdwijnt
58!
19üesburg - De Zuid-Afri-
stad Johannesburg is
54 uidenhout Street (Be-
17. loutseweg) kwijtgeraakt.
124it in de wijk Ferreiras
officieel vervangen en
nu de naam van de zan-
43 iriam Makeba. De ver-
10! g past in het beleid van
sbestuur van Johannes-
135'i 1 straten die herinneren
blanke apartheidstijd-
vervangen. Behalve Be-
15Ü out Street sneuvelden
en andere straatnamen,
181 sommigen herinnerin-
76! oepen aan de tijd, ruim
44o.j1 jaar geleden, dat Jo-
2; )urg een snel groeiende
13! kersstad was.
e koningin
ieuwe trein
De Britse koningin
th wil een nieuwe trein,
koninklijke trein heeft
ar afgedaan en daarom
en nieuwe trein ter
van circa 45 miljoen eu-
bouwen. Dat meldde
The Guardian. Om de
ilastingbetaler te ont-
Elizabeth dat een parti-
idrijf de kosten van de
)r zijn rekening neemt,
geld terug te verdienen
rein af en toe aan par-
n worden verhuurd.
meldt zich
Tribunaal
De Bosnische Kroaat
Bralo, die gezocht
or het Joegoslavië-Tri-
heeft zich overgegeven
egenwoordigers van de
ionale gemeenschap in
Iralo wordt ervan ver
durende de periode
)5 oorlogsmisdaden te
begaan tegen de nlos
in Bosnië. Het Tri-
leeff Bralo vorige
aangeklaagd wegens
leer moord en ver-
g. Hij was geruime tijd
chtig.
donderdag 11 november 2004
>5.90
>4,40
>0,09
5,64
24,73
5,91
>9,25
>2,23
18,35
25.39
29,61
>4,75
23,63
14,24
>4,47
10,38
33,82
19.75
25.76
14,81
28,98
19,51
43,30
12,11
10.76
17,48
54,00
19,50 Bl
0,55
4,03
12,55
15,17
18,1!
25,24
20.50
23,63
39,32
22.40
19,73
11.51
38,42
27,35
27, r
27.77
14,19
17,3!
9,44
77 ramp door
sjrd rijden
30 lri<
>3 en
5otgn<
5Cvan
tokio/gpd - De Japanse marine
is gisteren in staat van paraat
heid gebracht, nadat een onbe
kende onderzeeboot de Japanse
territoriale wateren was bin
nengedrongen.
Een verkenningsvliegtuig van
de luchtmacht ontdekte het
schip onder de kust van Okina
wa, één van Japans zuidelijkste
eilanden. Kort daarop zette de
onderzeeboot koers naar de in
ternationale wateren. Daar
werd het nog enige tijd gescha
duwd door het vliegtuig en een
fregat.
Het incident zorgde voor grote
consternatie in Tokio. Terwijl
de media speculeerden over de
identiteit van het schip - het
zou een Chinese atoomonder
zeeër zijn - kondigde minister
van defensie Ono de staat van
paraatheid af. Het was de twee-
Nijpend tekort aan voedsel en medicijnen
fallujah/gpd - Amerikaanse
troepen zijn er met hulp van
Iraakse soldaten na drie dagen
van strijd in geslaagd zo'n ze
ventig procent van de Iraakse
stad Fallujah in te nemen.
Iraakse soldaten die de Ameri
kanen bijstaan in de slag om
Fallujah zijn gisteren op 'slacht
huizen' gestuit in de stad, hui
zen waar gijzelaars zijn vastge
houden en vermoord. Volgens
de nieuwe militaire goeverneur
voor het gebied, Abdul-Qader
Jassim, zijn honderden cd's en
dokumenten over de gegijzel
den gevonden, evenals zwarte
kleren die de gijzelnemers
droegen op de via internet uit
gezonden filmpjes over hun ac
ties.
Op de derde dag van het Ameri
kaanse offensief tegen Fallujah
zijn in diverse wijken van de
stad gisteren opnieuw straatge
vechten geleverd met opstan
delingen. Hier en daar werd fel
tegenstand geboden, hoewel
het volgens een Amerikaanse
legerwoordvoerder slechts om
'kleine verzetshaarden' ging.
Sluipschutters bleven echter
sporadisch op de Amerikaanse
en Iraakse militairen vuren.
Het Amerikaanse leger zegt dat
bij de strijd in Fallujah tot nu
santiago/anp - De martelingen
onder het bewind van de voor
malige Chileense dictator Au-
gusto Pinochet waren onder
deel van een systematische
staatspolitiek en geen individu
ele excessen in het leger en de
geheime dienst. Dat blijkt uit
een rapport van een Chileense
regeringscommissie dat giste
ren aan president Sergio Lagos
is overhandigd.
Het rapport is gebasseerd op
getuigenissen van 35.000 men
sen die onder het Pinochet-be-
wind (1973-1990) zijn gemar
teld. De achtkoppige waar
heidscommissie onder léiding
van bisschop Sergio Valech
werd een jaar geleden in het le
ven geroepen door president
Lagos.
Het systematische karakter
staat haaks op beweringen van
de keer in vijf jaar dat Japan tot
deze ingrijpende stap overging.
Het gebeurde ook in 1999 toen
een aantal vermoedelijk Noord-
Koreaanse oorlogsbodems voor
de Japanse kust opdook.
Minister-president Junichiro
Koizumi weigerde in te gaan op
de speculaties, maar zei wel het
'incident te betreuren'. Ono
voegde daaraan toe dat Japan
het 'incident vreedzaam wilde
oplossen'.
Het voorval vond plaats op een
moment dat de relaties tussen
Japan en China slecht zijn. Chi
na is verontrust door 'het toe
nemende Japanse nationalis
me' en over mogelijke nucleaire
programma's van Tokio. Daar
naast is het recht op de potenti
ële exploitatie van gasvelden in
de Chinese Zee inzet van moei
zame onderhandelingen
den haag-abidjan/anp-afp -
Onder meer Frankrijk, Duitsland,
Italië, Portugal en Spanje zijn
gisteren begonnen met de vrij
willige evacuatie van hun staats
burgers uit de onrustige West-
Afrikaanse staat Ivoorkust. Een
paar duizend buitenlanders heb
ben te kennen gegeven snel weg
te willen, onder wie alleen al
1300 Fransen.
Het Nederlandse ministerie van
buitenlandse zaken zei van
nacht waarschijnlijk een mili
tair vliegtuig naar Ivoorkust zou
worden gestuurd om daar Ne
derlanders op te halen die weg
willen. Onder hen zou ook am
bassadepersoneel zijn. In
Ivoorkust wonen ongeveer
honderd Nederlanders.
Vliegtuigen van Air France haal
den gisteren al de eerste grote
groep van bijna achthonderd
personen op in Abidjan. Het
ging volgens Parijs vooral om
Franse staatsburgers die met
hun kinderen het West-Afri
kaanse land wilden verlaten. In
de voormalige Franse kolonie
wonen ongeveer 14.000 Fran
sen. De Verenigde Naties beslo
ten ook medewerkers te evacu
eren. Ivoorkust wordt feitelijk al
twee jaar verdeeld in een zuide
lijk deel, waar president Gbag-
bo zijn aanhang heeft, en een
noordelijke helft, waar rebellen
het voor het zeggen hebben. De
Ivoriaanse regering van presi
dent Gbagbo verbrak vorige
week een wapenstilstand met
de rebellen, die sinds vorig jaar
van kracht was. Bij deze opera
tie kwamen negen Franse mili
tairen om het leven.
Als vergelding vernietigden de
Fransen de kleinschalige lucht
macht van Ivoorkust. Sindsdien
is de spanning in het land, 's
werelds grootste producent van
cacao, flink opgelopen.
In opdracht van de Afrikaanse
Unie probeert de Zuid-Afri
kaanse president Mbeki in het
conflict te bemiddelen. Hij no
digde vertegenwoordigers van
beide partijen uit voor vredes
onderhandelingen. Die zouden
vandaag in Zuid-Afrika moeten
beginnen.
De Veiligheidsraad van de Ver
enigde Naties heeft intussen in
tern overeenstemming bereikt
over een resolutie die regering
en rebellen nog tot 1 december
de tijd geeft een nieuw vredes
akkoord overeen te komen. Ge
beurt dat niet, dan volgen sanc
ties tegen het land. Het jongste
geweld in Ivoorkust heeft al aan
toe elf van hun eigen soldaten
en twee Irakezen zijn omgeko
men. Over het aantal burger
slachtoffers is niets bekend. Het
Internationale Rode Kruis zegt
'zeer bezorgd' te zijn over het
lot van gewonde inwoners van
de stad, die niet of nauwelijks
geholpen worden. Er is een nij
pend tekort aan water, voedsel,
medicamenten en veilige on
derkomens.
Bij de aanval op Fallujah zijn
10.000 Amerikaanse en 2000
Iraakse soldaten betrokken. Zij
hebben inmiddels het gemeen
tehuis en andere belangrijke
overheidsgebouwen in handen,
als ook bruggen en moskeeën.
Daarnaast hebben zij grote
hoeveelheden wapens in beslag
genomen.
Ook elders in Irak werd gisteren
gevochten en vielen opnieuw
vele doden door bomaansla
gen. Een bom die nabij een po
litiebureau in het oosten van de
hoofdstad Bagdad ontplofte,
doodde 7 mensen. Drie Jor
daanse vrachtwagenchauffeurs
die waren gegijzeld om Jorda
nië te dwingen al hun burgers
uit Irak weg te halen, zijn vrijge
laten. Een Turkse chauffeur
werd gedood nabij de noorde
lijke stad Baiji.
Pinochet en andere kopstukken
van de junta dat individuele on
dergeschikten zich schuldig
maakten aan het martelen van
mensen zonder dat de top het
wist.
In het land zouden naar schat
ting 1200 foltercentra hebben
gestaan. De meeste gebruikte
vormen van marteling waren
een pak slaag, schijnexecuties,
elektrische schokken, het uit
drukken van sigaretten op li-
chaamdelen, het uittrekken van
nagels en mensen onder water
dompelen. Ook kwam er op
grote schaal seksueel misbruik
voor, vooral van vrouwelijke ge
vangenen.
De inmiddels hoogbejaarde Pi
nochet weet al jarenlang aan
vervolging te ontsnappen, me
de omdat zijn gezondheidstoe
stand dat niet zou toelaten.
dass - De 18-jarige Hajara Ibrahim kan haar tranen niet bedwingen nadat een hogere rechtbank haar
heeft vrijgesproken van overspel. De jonge Nigeriaanse vrouw, die zeven maanden zwanger is, werd eer
der door een lagere islamitische rechtbank veroordeeld tot dood door steniging. Deze uitspraak leidde in
ternationaal tot een storm van protest.
Foto: Reuters
zeker 130 mensen het leven ge
kost. Het Internationale Rode
Kruis waarschuwde voor de hu
manitaire gevolgen voor de Ivo-
rianen die niet vluchten. Meer
dan 1,5 miljoen mensen zitten
al een week zonder stroom. Zie
kenhuizen kampen met mate
riële tekorten en door een ge
brek aan voldoende brandstof
dreigen ook generatoren on
bruikbaar te worden.
washington/anp - Witte Huis-
adviseur Alberto Gonzales zal
John Ashcroft opvolgen als de
nieuwe minister van justitie in
de Verenigde Staten. Gonzales
(49) zal de eerste 'hispanic' zijn
die aantreedt als minister van
Justitie. De voordracht van
Bush behoeft overigens de
goedkeuring door de Senaat.
Volgens Bush is Gonzales ie
mand met een scherp intellect
en een gezond verstand, die de
afgelopen jaren mede vorm
heeft gegeven aan de uitvoering
van de internationale strijd te
gen terreur.
Ashcroft en zijn collega op het
ministerie van handel, Donald
Evans, dienden dinsdag hun
ontslag in. De 62-jarige Ash
croft liet in een handgeschre
ven vijf pagina's tellende ont
slagbrief weten dat de „de eisen
van justitie zowel dankbaar als
uitputtend zijn" en dat het mi
nisterie van Justitie gediend is
bij „nieuw leiderschap en frisse
inspiratie".
Bovendien zijn de Amerikanen
nu goed beschermd tegen mis1
daad en terreur, aldus de be1
windsman, die eerder dit jaar
nog met gezondheidsproble
men te maken had.
De antiterreurmaatregelen na
11 september 2001 van de con
servatief Ashcroft werden hevig
bekritiseerd door de Democra
ten en burgerrechtenbeweging
gen. De ex-senator van Missou
ri is een sterke voorstander van
de Patriot Act. Die omstreden
wet is bedoeld om potentiële
terroristen op te sporen, maar
regelt onder meer ook dat over
heidsdiensten mogen snuffelen
in de gegevens van bibliothe
ken en boekwinkels.
Minister Evans (58) uit Texas,
die nog tot januari in functie
blijft, wordt beschouwd als een
van Bush' beste vrienden.
Gonzales komt net als Evans uit
Texas. Hij hield zich op het
Witte Huis bezig met verschei
dene (omstreden) justitiële dos
siers zoals de behandeling van
„terreurverdachten" en de uit
voering van de Patriot Act.
pol-e-kohmri/anp - Nederland
se militairen van een speciale
stabilisatie-eenheid (PRT-team)
in de noordelijke Afghaanse
provincie Baghlan, zijn afgelo
pen zondag doelwit geweest
van een overval. Dat werd pas
gisteren door de militairen be
kendgemaakt.
Vier mannen met het geweer in
de aanslag probeerden een pa
trouille bestaande uit drie ge
sloten auto's met in totaal acht
militairen op een stikdonkere
verlaten weg tot stoppen te
dwingen. Het team onder lei
ding van majoor Holman gaf
echter vol gas en kwam met de
schrik vrij. Hoewel de overval
lers nog twee schoten afvuur
den, werd niemand geraakt.
Terugkijkend op het incident
vertelt Holman dat het vrijwel
zeker om pure roof ging. Die
avond werden meerdere auto's
tot stoppen gedwongen en ber
roofd. De inzittenden raakten
niet gewond, wel werden de
banden van hun auto's doorge
sneden.
Het incident op de weg tussen
de stadjes Nahrin en Baghlan
was de eerste confrontatie met
geweld van de Nederlandse
eenheid sinds zij in augustus
aan de slag ging vanaf de basis
Pol-e-Kohmri. Het 120 man
sterke PRT-team heeft tot taak
een veilige situatie te creëeren
voor herstel van de rechtsorde
en het centraal gezag.
Holman had na het incident
van de politie begrepen dat
roofovervallen tijdens de Rama
dan wel vaker voorkomen in de
streek. De overvallers proberen
op deze manier geld te be
machtigen voor het Suikerfeest
De treinramp in Tur-
ie maanden geleden
ïensen het leven kostte,
aan te hard rijden
jö chinisten en achter
in iderhoud aan het
^net. Dat staat in het
een onafhankelijke
ekscommissie. Op het
van het ongeluk reed
snelheidstrein 132 kilo-
t uur, ver boven de ter
legestane snelheid van
)e ontsporing is te wij-
Blecht onderhoud.
(el helpt
1 Cambodja
De Europese Com-
:eft 3,5 miljoen euro uit
betere gezondheid van
e kinderen in Cam-
:honer water en meer
moet de hoge kinder-
het land helpen be
let geld is ook be-
n mijnen te ruimen.
Palestijnse top
verdeelt macht
De top van het Palestijnse
bestuur heeft onderling de
taken verdeeld. In Ramallah
op de Westelijke Jordaanoe-
ver, waar Arafats hoofdkwar
tier staat, besloot de top van
de Palestijnse bestuur de ta
ken van de president voorlo
pig te verdelen over drie per
sonen. De tweede man van
de PLO, ex-premier Abbas,
zal formeel leiding gaan ge
ven aan de Palestijnse Bevrij
dingsorganisatie. Premier
Qurei blijft regeringsleider
en krijgt de macht over de
veiligheidsdiensten. De
voorzitter van het Palestijnse
parlement, Rawhi Fattuh, zal
gedurende zestig dagen na
de dood van Arafat functio
neren als de officiële voor
man van de Palestijnse Auto
riteit. Hij moet als tijdelijk
president verkiezingen voor
bereiden die binnen zestig
dagen gehouden moeten
worden.
Met de dood van Yasser Arafat wordt
een tijdperk afgesloten. Arafat leidde de
Palestijnen jarenlang, maar machtsmis
bruik en corruptie stonden de Palestijn
se eenheid in de weg. De messen wor
den geslepen voor de machtsstrijd.
door Cyril Widdershoven
De Palestijnse natie staat voor de be
langrijkste beslissing ooit. Het verlies
van hun leider, Yasser Arafat, die ja
renlang richting gaf aan de Palestijnse
strijd, brengt een machtsvacuüm te
weeg van ongekende orde. Sinds de
oprichting van Al Fatah en de PLO in
de jaren zestig, heeft Arafat steeds aan
het roer gestaan van de Palestijnse be
weging. Nu, aan het begin van een
mogelijke Palestijnse staat, moet de
bevolking zijn nieuwe leider kiezen.
In de Westerse media circuleren de
bekende namen: Abu Mazen (Mahm-
oud Abbas), premier Qureia en Faroek
Kadoumi (PLO). De leiders van Harnas
worden maar mondjesmaat genoemd.
Mahmoud Abbas heeft volgens het
Westen de beste papieren. Indirect
krijgt hij ook de steun van de Israëliërs,
een machtsfactor van betekenis. De
Als Harnas de macht grijpt in Gaza, is het leed niet te overzien
huidige premier, Ahmed Qureia, volgt
Arafat na zijn dood tijdelijk op. Arafats
dood zal duidelijk maken wie uitein
delijk de macht heeft binnen de Pales
tijnse gemeenschap. Het is nog maar
de vraag of dat de Palestijnse Autoriteit
(PLA) is, de voorlopige Palestijnse re
gering waarvan PLO deel uit maakt, of
de PLO.
De meeste Palestijnen hebben zich al
lang van de huidige leiders afgewend.
De opkomst van de radicale Hamas-
beweging is met name te wijten aan de
corruptie binnen de PLO, de voortdu
rende machtsstrijd tussen de diverse
politieke en militaire stromingen van
de PLA, en de grootschalige schending
van de mensenrechten door Palestijn
se veiligheidstroepen. Arafats kliek
heeft veel kwaad bloed gezet. De posi
tie van de Palestijnse overheid is on
dermijnd en het vredesproces totaal
dood. De politieke zelfmoord van Ara
fat, door het verwerpen van de vredes
akkoorden en door het internationale
isolement waarin hij terecht kwam,
heeft geresulteerd in een desastreuze
situatie voor de gewone Palestijnen.
OPINIE
De Palestijnen zijn beter af zonder hun
oude leider. Arafats machtswellust
maakte het tevens onmogelijk om een
opvolger aan te wijzen. Hij is geen uit
zondering op de regel dat Arabische
leiders dat nooit doen. Arabische lei
ders vrezen dat een aangewezen op
volger bevordert dat zijzelf voortijdig
het hiernamaals binnentreden om des
te sneller hun plaats te kunnen inne
men.
De situatie binnen de PLO is ondoor
zichtig en zeer explosief. Veel waarne
mers nemen de situatie op de Westelij
ke Jordaanoever als ijkpunt voor htm
analyses. Daar staat de PLO niet echt
onder druk. Premier Qureia en voor
malig premier Machmoud Abbas kun
nen hier hun machtsbasis consolide
ren.
De Gazastrook is echter een ander ver
haal. Harnas en delen van de Islamiti
sche Jihad, hebben Gaza in handen.
Gaza wordt een beslissende factor als
het gaat om de toekomst van de Pales
tijnen. Harnas en andere extremisti
sche groepen proberen de komende
dagen de macht in handen te krijgen.
Afzijdigheid van het Israëlische leger
zal de crisis in de hand werken. Het te
rugtrekkingsplan van Sharon kon niet
op een ongelukkiger moment komen.
Voor velen staat de bloedige uitkomst
al vast: Harnas zal de macht van de Pa
lestijnse Autoriteit (PLA) in Gaza niet
erkennen. Na Arafat grijpt zij de
macht.
Ook in de Arabische wereld heerst gro
te verdeeldheid. In tegenstelling tot de
officiële berichten was Arafat hier geen
geziene gast. De Palestijnse kwestie
hangt veel leiders al jaren de keel uit.
De leiders in Cairo, Riyad en Damas
cus zullen de machtswisseling binnen
de PLO aangrijpen om hun visie door
te drukken. De positie van Jordanië is
bekend: Amman aanvaardt geen enke
le extremist. De stabiliteit van het Jor
daanse koningshuis is belangrijker dan
een Palestijnse staat. Israël en Jordanië
zitten hierbij op één lijn. Stabiliteit zal
met alle middelen worden onder
steund. Voor Egypte en andere gema
tigde krachten vormen Abbas of Qur
eia een uitstekende keus.
Voor Syrië, Iran en Libanon ligt dat an
ders: deze landen steunen Harnas. Sy
rië ziet geen heil in een pro-westerse.
Palestijnse staat. Damascus heeft geen
zin in een nieuwe Alleingan^n het
conflict met Israël. De groeiSde steun,
aan extremistische groeperingen bin
nen de PLO, zoals de Al-Aqsa Brigade,
de Abu Rish Brigade en andere, wordt
hierdoor verklaard. Saoedi-Arabië
speelt tevens op de achtergrond mee
en financiert de Harnas. Arabische lei
ders vrezen dat een 'democratisch Pa
lestina' destabiliserend werkt voor hun
eigen dictaturen.
De extremisten zullen de eerst komen-*
de weken hun kans proberen te grij
pen, maar de PLO wil zijn macht niet
afgeven en dat leidt onvermijdelijk tot
geweld. De nacht van de lange messen,
wordt al voorbereid: de Palestijnse lei
ders zijn hun leven niet meer zeker.
Voor Israël is het oppassen niet nog
meer olie op het vuur te gooien. Deze
keer kan men beter een cordon om de
brandhaard leggen en het vuur zich
zelf laten verteren.
De auteur drs. Cyril Widdershoven, is
Midden Oosten-deskundige
Franse staatsburgers handelen formaliteiten af voor hun vertrek uit Ivoorkust. Foto: Reuters