r
ïoordenaar
an Gogh
xtremist'
'Een soort kamikazepiloot met het hart op de tong'
etemann overleden
"it hartstilstand
Recordopkomst van Amerikaanse kiezers
'ad icale islamiet bekende AIVD
Katwijk was voor Theo van
Gogh de ideale vakantieplek
Naar schatting
143 miljoen
stembusgangers
Leiden de beste én de slechtste universiteit?
www.allefeiten.nl
AG 3 NOVEMBER 2004
OPGERICHT 1 AAAART 1860
Leidsch
Dagblad
SPEURDERS
Plaats nu uw speurder via
wwnw.spearders.nl
of mail naar spearders6hdc.nl
Tel.: 072 5196868 Fax: 072 5196869
dag
ke
dag,
nj-
Internet Minoes
blijkt katje met
scherpe nagels
1ï" am-den haag/gpd -
i Gogh is vermoord door
de-jrige Amsterdammer,
uh stwaarschijnlijk handel-
et dicaal islamitische over-
viebe verdachte was be-
s inlichtingendienst
aar die beschikte niet
irmatie dat de man
had Van Gogh te doden.
|ben de veiligheidsmi-
JffiRemkes (binnenlandse
^fn Donner (justitie) gis-
1 laat bekend gemaakt,
lachte zou contact heb-
Bad met een harde kem
geveer 150 moslimfun-
ilisten, die door de
I maanden scherp in de
prdt gehouden.
1 Remkes wilde ontken-
bevestigen dat de ver-
ïen vriend is van de 18-
rreurverdachte Samir A.
/an de zomer opgepakt
jhet beramen van terro-
Y_; aanslagen. Ook wilden
en Remkes geen nadere
:en doen over de brief
noordenaar na de aan-
I het lichaam van Van
\:hterliet. Bij zijn arresta-
c de verdachte zelf ook
if bij zich te hebben,
rige Van Gogh werd 's
Amsterdam-Oost
Kloten en messteken om
en gebracht. Volgens
ficier van justitie De Wit
de afgelopen maanden
►rake van een 'concrete
tegenover Van Gogh.
Rijver en filmer werd gis-
(netemann. Foto: ANP
COMMENTAAR
VAN GOGH
'is het niet belangrijk
n iemand iets doet. Een
is een moord, ongeacht
inkelredenering of wan
de dader er toe gedre-
eft Met de moord op pu-
en filmmaker Theo van
in elk geval een symbool
t vrije woord hardhandig
id gesnoerd. Of dat nu de
ing was van de dader of
igh was iemand die geen
>or de mond nam. Hij he-
net politiek cor-
denken. En
zich met zijn
«rende uitlatin-
egelmatig ver-
i in heftige kri-
an vrouwen en
?in'ns. Hij was in die zin de -
r gepolijste - evenknie
in 2002 vermoorde Pim
Ti. Dat hij naar aanleiding
en samen met WD-Ka-
(k| Hirsi Ali gemaakte film
)i; Vrouwonvriendelijke op-
gen in de islam werd be-
hoorde er voor hem bij.
j beveiliging weigerde, kan
e'(r af beschouwd alleen maar
g /iekeloos worden gezien.
het als elke andere moord
prt ook deze vooral hoe 'on- Peter de Vries
ze' samenleving is doortrokken
van agressie en geweld.
Elke ideologie of religie kent in
dividuele aanhangers waar een
steekje en soms een heel brei
werk aan los zit. Zo baarde de
Nederlandse cultuur Volkert van
der G. Maar juist vanwege de
uitgesproken opvattingen van
Van Gogh zijn de motieven van
de dader van de fatale schietpar
tij in de Linnaeusstraat van be
lang. Niet als stempel op een he
le bevolkingsgroep en nog min
der als vergoelijldng.
Wanneer de moord -
zoals alom wordt ver
moed - door extremis
tische gedachtes is ge
ïnspireerd, tekent dat
de matige verdraag
zaamheid in de samenleving. De
verdediging van het vrije woord
vereist meer dan kabaal maken.
De eerste reacties van organisa
ties van allochtonen, die reso
luut de moord veroordeelden,
zijn wat dat betreft hoopgevend.
Dat de politie uit angst voor rel
len het Binnenhof afzette, is
daarentegen juist beangstigend.
Want een gebarricadeerde de
mocratie is geen democratie.
Omstreden Duitse
film 'Der Untergang'
morgen in première
Mike van Beukering
ziet terugkeer niet
als revanche
Droog en
wat zon
12/13
|aa®|
VA
1/3
den haag/gpd - Zijn vrouw en
hij, reageert schrijver Tomas
Ross, hadden hem nog zo ge
waarschuwd. „Theo, wees
voorzichtig, hou nou eens op
met die provocerende uitspra
ken over de islam. Je hebt je
zegje gedaan. Je hebt een zoon
waar je stapelgek op bent, wees
op je hoede. Maar Theo wilde
niet wijken voor terreur."
Ross ontving gisterochtend nog
post van Theo van Gogh, hij
was co-scenarist van wat van
Goghs laatste film zou worden:
0605, een reconstructie van de
moord op Pim Fortuyn. „Mijn
vrouw kwam er net mee aan.
Het gaat over het monteren van
de film. Hij schrijft: Op één
punt ben ik het met je eens, op
veertien punten niet. Zo ging
het altijd tussen ons", aldus
Ross. „In een democratie geldt
vrijheid van meningsuiting, dat
was zijn levensmotto. Hij liet
zich door niets en niemand af
schrikken."
Vriend en vijand spraken giste
ren hun afschuw uit over de ge
welddadige dood van Van
Gogh. De coalitie Zuinig op
Kunst maakte bekend dat de
voor morgen aangekondigde
acties tegen de kunstbezuinb
gingen worden uitgesteld. „Met
teravond door twintigduizend
mensen op de Dam met veel la
waai herdacht. Op verzoek van
familie en vrienden was niet ge
kozen voor een stille tocht,
maar voor een bijeenkomst met
zoveel mogelijk lawaai.
In Den Haag was het gister
avond enkele uren onrustig.
Demonstranten uitten discri
minerende leuzen, opruiende
taal en zetten aan tot geweld.
Uiteindelijk hield de politie 35
personen aan.
Theo van Gogh reed gistermor
gen op zijn fiets, ter hoogte van
het stadsdeelkantoor in de Lin
naeusstraat in Amsterdam-
Oost. De dader haalde hem fiet
send in en opende het vuur
toen hij naast hem reed. Dc ge
wonde Van Gogh probeerde
nog naar de overkant van de
straat te vluchten, maar de man
achterhaalde hem daar, stak op
hem in en schoot vervolgens
nog een salvo op het liggende
slachtoffer, die ter plekke over
leed. Volgens ooggetuigen
sneed hij met een groot mes de
keel van de schrijver door en
stak daarna een klein mes met
briefje eraan in diens borst. De
tekst daarvan is niet bekend ge
maakt. In politiek Den Haag is
met afschuw gereageerd op de
moord. Ook vertegenwoordi
gers van Marokkaanse en isla
mitische organisaties spraken
hun verontwaardiging uit over
de moord op de cineast en co
lumnist.
Pagina Moord Theo van Gogh
bergen/anp - Oud-wielrenner
Gerrie Knetemann is gisteren
op 53-jarige leeftijd overleden
aan een hartstilstand. Die werd
Knetemann fataal toen hij met
drie vrienden in het Noord-
Hollandse Bergen een tocht op
de mountainbike maakte.
Als renner begon Knetemann in
1968. De Kneet won in zijn
loopbaan onder meer de we
reldtitel, de Amstel Gold Race,
tien etappes in de Tour de
France en Parijs-Nice. In sep
tember 1989 stopte hij als wie-
Ierprof.
Pagina Sport:
In memoriam
de schandalige moord op Theo
van Gogh verliest Nederland
een briljant kunstenaar", aldus
de coalitie van belangenvereni
gingen uit de cultuursector, die
zich 'grote zorgen maken over
het maatschappelijke klimaat
waarin dit heeft kunnen gebeu
ren'.
Schrijver Leon de Winter, die
jarenlang een verbeten strijd
voerde tegen Van Gogh en hem
meermalen als 'de antisemiet'
neerzette, verklaarde dat 'dit
iets is dat we als samenleving
nooit mogen accepteren'. „Hij
heeft het me ontzettend lastig
gemaakt, hij heeft me gekrenkt,
beledigd. Ik ben ertegen in de
pen geklommen. Zo hoor je dat
te doen. Ik verdedig zijn recht
om te zeggen wat hij vindt. Hij
heeft de vrijheid om alles te
zeggen en iedereen te beledi
gen. Zo hoort dat in een vrije
samenleving." We mogen, al
dus De Winter, 'nóóit, nóóit
toegeven aan deze gekken'.
In het kantoor van Van Goghs
productiemaatschappij Co
lumn in Amsterdam kwamen
gisteren familie en vrienden bij
een. „Wij zijn een grens over en
dat is beangstigend", zei acteur
Pierre Bokma, die samen met
Katja Schuurman in de door
Van Gogh geregisseerde film
Interview speelde. Producent
Gijs van de Westelaken was
'verbijsterd' over de dood van
zijn vriend en collega. Hij stelde
dat van Gogh met 0605 en de
serie Medea de twee mooiste
dingen van zijn leven had ge
maakt. „Het had niet zijn testa
ment mogen worden, maar het
is wel het mooiste testament
dat hij kon achterlaten."
Televisiemaker Harry Mens
vond de moord op Van Gogh,
die korte tijd columnist was in
zijn programma, 'voorspel
baar'. „Hij was een soort kami
kazepiloot met het hart op de
tong. Voor zwakke geesten re
den daar korte metten mee te
maken. In sommige opzichten
was hij een soort tijdbom."
Volgens Tomas Ross had Van
Gogh veel dreigende e-mails
gekregen toen hij een paar
maanden geleden naar Den
Haag moest om zijn boek Allah
Weet Het Beter met columns
over de islam te signeren. „Hij
belde mij op, wist niet wat hij
moest doen. 'Zal ik met een stel
lijfwachten naar Den Haag ko
men?' Uiteindelijk kwam hij al
leen en werd het een gezellige
signeersessie."
Film maken was volgens pro
ducent Van de Westelaken het
belangrijkste in Van Goghs le
ven. „Al het andere was bij
zaak." Directeur Doreen
Boonekamp van het Neder
lands Film Festival noemde Van
Gogh een van de beste spelre-
gisseurs van Nederland en een
van de meest geëngageerde
filmmakers.
Theo van Gogh (1957 - 2004), filmmaker en columnist. Foto: GPD
door Rob Onderwater
katwijk - Voor Theo van
Gogh was Katwijk de ideale
vakantieplek. Hij werd door
zijn vader en moeder elke zo
mer een maand meegenomen
naar de badplaats. De familie
huurde een huis aan de Bou
levard.
Die gewoonte nam de kunste
naar over met zijn zoontje
bleef hij het strand van Kat
wijk bezoeken. Eerst, net als
zijn vader en moeder, voor
een maand, later vanwege
drukke werkzaamheden
steeds twee weken.
Van Gogh hield het eenvou
dig: hij huurde een strand
huisje en haalde op het terras
zijn natje en zijn droogje. Jan
Schipper, de huidige eigenaar
van restaurant Sunset Boule
vard, was tot vijf jaar geleden
uitbater van het Zeepaviljoen.
De Katwijker herinnert zich de
bezoekjes van Van Gogh als de
washington/gpd-reuters -
Amerikaanse kiezers zijn giste
ren in opvallend groten getale
komen opdagen om een keuze
te maken tussen zittend presi
dent George Bush en diens uit
dager John Kerry. De uitslag
viel met geen mogelijkheid te
voorspellen: volgens de peilin
gen kon het alle kanten op. Tot
op de verkiezingsdag zelf voer
den Bush en Kerry campagne
in de 'swing states', de tien sta
ten waarin Bush en Kerry het
meest aan elkaar gewaagd zijn.
Bush bracht 's ochtends een
bliksembezoek aan Ohio, in de
hoop zoveel mogelijk aanhan
gers ertoe te bewegen naar het
stemlokaal te gaan. Kort daar
voor had Bush in de brand
weerkazerne van zijn woon
plaats Crawford in de staat
Texas zijn stem uitgebracht. La
ter vloog Bush naar Washing
ton, waar hij de uitslag zou af
wachten.
Kerry bezocht de staat Wiscon
sin. Ook daar spande het erom.
„U heeft een keuze. Alle Ameri
kanen hebben vandaag een
keuze", zei Kerry tegen een
groep aanhangers.
Van de 280 miljoen Amerikanen
hebben zich er 156 miljoen als
kiezer laten registreren. Dat be
tekent dat zij mochten stem
men. Naar verwachting zouden
zo'n 143 miljoen mensen daad
werkelijk de gang naar de stem
bus maken. Dat zijn er ruim
twintig miljoen meer dan in
2000.
Hier en daar deden zich inci
denten voor. In Milwaukee
hadden onbekenden de banden
doorgesneden van meer dan
twintig busjes en auto's waar
mee de lokale Republikeinse
partij kiezers naar de stembus
zou brengen. Ook deden zich
hier en daar problemen met
stemmachines voor en waren
er berichten over tekorten aan
stemfonnulieren.
Om te winnen moet een presi
dentskandidaat een meerder
heid halen in het nationale
kiescollege. Dat komt neer op
270 kiesmannen. De kandidaat
die in een staat de meeste
stemmen behaalt, krijgt alle
kiesmannen van die staat ach
ter zich.
Net als Florida staat ook Ohio
volop in de belangstelling. Niet
alleen lagen Bush en Kerry er
volgens de peilingen zij aan zij,
ook heeft Ohio al sinds 1964 op
de uiteindelijke winnaar ge
stemd. Als Bush verliest in Flo
rida, is het einde voor hem na
bij, tenzij hij weet te winnen in
Pennsylvania of Wisconsin,
Minnesota en Iowa.
Beide kandidaten hadden een
leger juristen klaar staan om
uitslagen aan te kunnen vech
ten. Algemeen werd daarom re
kening gehouden met een juri
dische strijd om de uitslag en
wekenlange onzekerheid over
de winnaar.
Zogby voorspelt
forse winst Kerry
Peilingskantoor Zogby voor
spelt een enorme overwin
ning voor de Democratische
kandidaat John Kerry bij de
Amerikaanse presidentsver
kiezingen. Volgens de websi
te van de firma krijgt Kerry
311 kiesmannen en Bush
213. Alleen voor de staten
Colorado en Nevada met in
totaal veertien kiesmannen
durfde de peiler vannacht
geen voorspelling te doen.
Leidse oproep
tot eenheid
leiden - De moord op Theo van
Gogh moet geen aanleiding
worden voor het beschuldigen
of stigmatiseren van moslims.
Allochtone Leidenaars en mos
lims moeten niet toegeven aan
angst of kiezen voor de be
scherming van het isolement.
Zij moeten samen met andere
bevolkingsgroepen zoeken naar
een uitweg uit de vicieuze cirkel
van wantrouwen en haat. Die
oproep deed raadslid Filip van
As (Christenunie) gisteravond
mede namens het college van B
en W bij het begin van de ver
gadering van de commissie
voor Bestuur en Veiligheid.
Bot: Kroes
komt terug
brussel - Minister Bot van bui
tenlandse zaken is ervan over
tuigd dat kandidaat-eurocom
missaris Kroes gewoon de zwa
re portefeuille van concurren
tiebeleid gaat bekleden. „Ik heb
er geen twijfels over dat zij
wordt bevestigd", aldus Bot gis
teren na afloop van overleg met
zijn Europese collega's in Brus
sel. Hij doelde daarmee na
drukkelijk op een bevestiging
als commissaris voor concur
rentiebeleid.
Cees Sinke
naar Ter Aar
ter aar - Cees Sinke (57) uit
Goedereede wordt de nieuwe
waarnemend-burgemeester
van Ter Aar. Hij volgt Loudi
Stolker-Nanninga op die de af
gelopen elf maanden de inmid
dels vertrokken burgemeester
Arie Epskamp verving. De CDA-
'er Sinke is geen onbekende in
de Leidse regio. Hij was van
1985 tot 1995 burgemeester van
de gemeente Valkenburg. Van
1995 tot het afgelopen voorjaar
was hij burgemeester van Goe
dereede. Hij legde er tijdens
een bestuurscrisis zijn functie
PSV dicht bij
tweede ronde CL
eindhoven - PSV heeft gister
avond de derde overwinning
behaald in groep E van de
Champions League. Het ver
sloeg in Eindhoven de Noorse
kampioen Rosenborg met 1-0.
Beasley zette PSV al snel na
aanvang van het duel op voor
sprong. Door de zege blijft PSV
leider in groep E met 9 punten.
Op 24 november speelt PSV
thuis tegen Arsenal.
Pagina Sport
Muziekcentrum
ontslaat senioren
Hilversum - Het Muziekcen
trum van de Omroep zal het
per 1 augustus volgend jaar met
negentig mensen minder moe
ten doen om een bezuiniging
van 6,5 miljoen euro te halen.
De vertrekkenden zullen vooral
worden gevonden onder de 55-
plussers. Het Radio Filharmo
nisch Orkest, het Radio Symfo
nie Orkest en het Radio Kamer
Orkest worden opgeheven.
De ochtendkrant die
weet of jouw ziekenhuis
wel gezond is.
Proef nu Leidsch Dagblad
in de ochtend.
4 weken voor €9.75
Sl Ja, ik ontvang graag 4 weken lang iedere ochtend
Leidsch Dagblad voor maar 9,75. Dat is nog geen
0.41 per dag!
Naam:DM DV
1 Adres:
Postcode Plaats:
1
Telefoon: (l.v.m. bezorgcontrole)
I
Geboortedatum:
emailadres:
dag van gisteren. „Theo hield
van gezelligheid", zegt Schip
per. „Maar hij wilde absoluut
geen speciale behandeling. Hij
kwam regelmatig een terrasje
pikken. Ik kan je zeggen dat
hij de boel hier aardig aan de
gang hield."
De typische Katwijkse ge
woonten spraken Van Gogh
aan. In 1995 zei hij in een in
terview: „In Katwijk zijn ze nu
een actie begonnen die Young
at Heart heet. Maar Katwijk
moet Old at Heart blijven, dat
moeten ze niet gaan verjon
gen. Ik kom hier al 38 jaar,
mijn hele leven lang dus. Mijn
ouders hadden een huisje aan
de Boulevard en ik was als
jongen altijd op het strand,
's Zondagsochtends werd je
achterlijk vroeg gewekt door
het gebeier van de kerkklok
ken. Ik heb daar toen eens wat
van gezegd. Dat ik tot de kerk
van Satan behoorde en dat ik
dat niet zo leuk vond."
(advertentie)
(advertentie)
Stuur de bqn in een ongefrankeerde envelop naar
Leidsch Dagblad. Antw.nr. 127. 1800 VB Alkmaar
Gratis tel. 0800 -1711.
E-mail: lezersservlce@hdc.nl of surf naar
www.leidschdagblad.nl.
Deze aanbieding ls geldig tot 31 maart 2005
BVP3 Ma l/m>i
Universiteit Leiden
Mijn wereld, mijn krant.
Leidsch Dagblad