'Goede hoop over plannen Oostvliet' Noodzaak bedrijventerrein langs A44 onvoldoende aangetoond Hartebrugkerk broeinest van samenzwering? 'Legatum Stolpianum' was Nobelprijs van achttiende eeuw Goedemorgen Wat een krant. REGIO Wetenschappelijke prijs wordt na 250 jaar nog steeds toegekend Leidse kwesties Spontane donatie blijkt boete Gemeente Leiden ziet uitspraak als overwinning Lees nu Leidsch Dagblad in de ochtend en ontvang de eerste 2 weken gratis! LEIDEN door Robbert Minkhorst leiden - Een bedrijventerrein past niet in de Oostvlietpolder. Dat is het voorlopige oordeel van de Raad van State. Het hoogste rechtscol lege van het land komt in een volgende pro cedure nog terug op het industriepark. De Raad van State heeft maandag dat deel van het streekplan van de provincie Zuid- Holland dat over de Oostvlietpolder gaat, ver nietigd. De rode (bebouwings) contour die om de polder was getrokken komt daardoor te vervallen. Die contour maakte de aanleg van het bedrijventerrein van veertig hectare pla nologisch mogelijk. Directe gevolgen heeft de uitspraak van giste ren niet. De gemeente kan sowieso pas tot aanleg van industriepark Oostvliet overgaan als de Raad van State het bestemmingsplan van de gemeente heeft goedgekeurd. Een zit tingsdatum daarvoor is nog niet vastgesteld. Wel werpt het oordeel zijn schaduw vooruit. De indirecte gevolgen kunnen heel groot zijn. De uitspraak is een indicatie voor hoe het rechtscollege oordeelt over dat bestemmings plan. Het vorige plan van de gemeente ver nietigde de Raad van State in 2001 - mede omdat het in strijd is met rijksbeleid en de ge volgen voor plant en dier niet waren onder zocht. Beide argumenten komen nu weer naar voren. Zou het bestemmingsplan een tweede keer stranden, dan wordt de aanleg van Oostvliet opnieuw voor jaren uitgesteld. Verschillende studies hebben geconcludeerd dat het tekort aan bedrijfsterreinen in de re gio groot is, en volgens de Kamer van Koop handel is dat tekort zelfs 'funest'. De Raad van State oordeelt dat onvoldoende wordt gemotiveerd waarom in de polder langs de A4 een bedrijventerrein moet ko men. Net als in eerdere uitspraken over het gebied grijpt het rechtscollege terug naar (te genstrijdig) rijksbeleid. In het deel van het streekplan van de provincie Zuid-Holland dat is vernietigd, wordt weliswaar verwezen naar verschillende interpretaties van het rijk zelf over de bebouwing van de polder, maar gaat de provincie er vervolgens volledig aan voor bij - en ten onrechte, aldus het rechtscollege. Uitleg mist de instelling ook bij het besluit om de complete polder binnen de rode con tour te plaatsen. Voor het bedrijventerrein is maar 40 hectare nodig, terwijl in het streek plan 166 hectare binnen die bebouwings - grens valt. De provincie heeft zich verdedigd door te zeggen dat niet precies bekend is waar in het gebied het bedrijventerrein komt. Dat verweer is niet consistent, zegt de Raad van State. Want op andere plekken in de pro vincie waar ook nog niet duidelijk is waar precies wat komt, zijn contouren juist heel strak getrokken. Door het onderzoek naar de natuurwaarden - en de gevolgen daarvan als er industrie zich vestigt - over te laten aan de gemeente, is de provincie ook in de fout gegaan. Juist omdat Zuid-Holland een veel groter gebied bestemt voor bedrijven, had wél een afweging moeten worden gemaakt, valt uit de uitspraak af te leiden. Wp. Foto: Collectie UB door Wilfred Simons leiden - Hij woonde aan de Groenhazengracht en leidde vermoedelijk een rustig en ver standig leven. Leidenaar Jan Stolp (1671-1753) was een eeu wige student en hij kon het zich veroorloven - hij was rijk. Hij kwam als jonge man uit Graft in Noord-Holland en schreef zich twee keer, in 1694 en 1727, in als rechtenstudent. Stolp zou vergeten zijn als hij niet per tes tament 11.000 gulden legateer de aan de universiteit, voor de instelling van wat nu de oudste nog bestaande wetenschappe lijke prijs in Europa is. Het 'Legatum Stolpianum' be staat anno 2004 nog altijd. Een zogeheten 'curatorium' van Leidse hoogleraren heeft het 250 jaar lang netjes beheerd, zij het dat er in de loop der jaren wel is ingeteerd om het prijzen- bedrag op peil te houden. Vol gens de Leidse hoogleraar theo logie Willem Drees, die sinds kort secretaris is van het cura torium, staat er nog 13.000 euro op de rekening. „Daar ben ik wel van geschrokken", zegt hij. „In het najaar willen we toch een beetje aan fondsenwerving gaan doen. Als we het kapitaal verdubbelen, zouden we in staat zijn om toekomstige win- naars 2500 euro te geven." De prijs van dit jaar, die naar de Utrechtse theoloog Jos Kole gaat, is betaald door de Rad boud Stichting en het Nicolette Bruining Fonds. „Dat geeft het legaat een beetje lucht", aldus Drees. Conservator André Bouwman van de Leidse Universiteitsbi bliotheek heeft samen de Cana dese onderzoeker James Fehr publiceren op 16 september een geschiedenis van het Lega tum Stolpianum. Zij hebben ook het archief geïnventari seerd. Bouwman blijft verrast door de verstandige manier waarop Stolp zijn testament in elkaar stak. „Hij heeft een com plete blauwdruk gemaakt van wat hij wilde." Zo had hij, uit voorzorg, het bedrag al 1743 in een gesloten envelop gedepo neerd bij de secretaris van de Leidse universiteit. Het was in de achttiende eeuw gebruikelijk om prijsvragen uit te schrijven. Ook de Leidse hoogleraren deden dat elke twee jaar. De ene keer ging de vraag over 'natuurlijke theolo gie' (een methode om op ver standelijke wijze het bestaan van God af te leiden), de andere keer over een ethische kwestie. In wetenschappelijke tijdschrif ten moesten advertenties voor 1n kwesties die als een eeu- aagteken boven de stad 2 n. Is de Leidse bevolking -o dom? Wie kiest de lied- li het carillon uit? Wie is tste man van Leiden? De ns* Leidse Kwesties biedt is Btwoord op vragen die el- udldenaar zich wel eens stelt elip: of minder voor de hand Aflevering 4: Betekent iend oog' op de Harte- fcrk dat er een geheimzin- fckte in de kerk huist? ^.kiend oog kijkt al een 'hit over de Haarlemmer- Het is aangebracht op 'nton van de Hartebrug- "ïn oog in een piramide, lers van de X-files, lezers :ken als de Da Vinei Co de en onderzoekers van samen zweringstheorieën, gaan on middellijk alle alarmbellen rin kelen als ze ergens een oog in een piramide bespeuren. Ze kennen dat symbool maar al te goed. Het is een insigne dat wordt geassocieerd met de Illu- minati van Bavaria, een ge heim genootschap dat met on heilspellende legenden is om geven. Ook de Vrijmetselarij - eveneens een mannenbroeder schap met een zekere geheim houdingsplicht - is niet onbe kend met het alziende oog. De priemende blik uit de piramide prijkt zelfs op het Amerikaanse dollarbiljet. Voer voor complot theorieën, natuurlijk. De Illumi- nati zouden zich in stilte in spannen voor de wereldheer schappij en de vernietiging van de Rooms-Katholieke Kerk. De vrijmetselaren zouden op hun beurt samenzweren om een ei gen 'Nieuwe Wereldorde' op aarde te stichten. Allemaal on verkwikkelijke zaken, kortom. Is de Leidse Hartebrugkerk een radertje in deze onzichtbare machinaties? Pater Ton Peters weet van geen samenzwering; óf hij weet het knap te verbergen. „Je ziet het symbool vaak in katholieke ker ken", zegt hij. Volgens Peters verwijst het symbool naar het alziend oog van God en Zijn al wetendheid, zoals omschreven in de psalmen: de Here heeft in de hemel Zijn troon; Zijn ogen slaan gade, zijn blikken door vorsen de mensenkinderen. „De drie zijden van de driehoek staan voor de drie-eenheid. Het betekent dat 'God ziet u'. Een complot? Nee hoor, nee, nee." Zelf een kwestie indienen? Mail naar re- dactie.ld@hdc.nl onder vermelding van Leidse kwestie' of bel naar de redactie: 071-5356401. Het alziend oog op het fronton van de Hartebrugkerk. Foto: Hielco Kuipers Va e naschoolse ^"8 ireker der kleed N - Een 29-jarige inbreker rave is door de politie lagavond onder een tapijt aan getrokken. Getuigen len gezien dat de man via egenpijp een woning aan nj jlmolengracht was bin- eklommen. Toen de politie ju ewuste huis binnenging, leerde de man zich tever- n schuil te houden onder ijiapijt- issentrekkers Agehouden leiden - Even dachten medewerkers van de Pieterskerk in Leiden dat het om een spontane donatie ging. In een plotselinge opwelling had een voorbijganger wellicht een machtigingsformulier voor een finan ciële bijdrage voor de restauratie van de kerk achtergelaten, waarbij het merkteken van het busje als brievenbus was gebruikt. Misschien wel aangespoord door het mooie werk dat de leidekkers, van wie het busje is, al hadden verzet. Dat bleek bij een nadere inspectie echter niet het geval. Want het betreft hier een prent, gisterochtend uitge deeld door immer waakzame parkeerwachters. En aangezien de rui tenwissers zich buiten het bereik van de arm van de wet bevonden, is er naar een creatievere oplossing gezocht om de boete achter te laten. 'Een beetje zuur* voor de leidekkers, vindt Sietske Pennings van de Pieterskerk 'die zulk mooi werk hebben geleverd'. Maar dat busje staat toch echt fout geparkeerd, laat een voorlichtster van Stadstoezicht weten. „Achter het hekwerk mag alleen stilgestaan worden voor het laden en lossen. Blijkbaar hebben de parkeerwach ters daar niemand aangetroffen. En tja, dan moet er een boete uitge deeld worden. Zo werken wij nu eenmaal." Foto: Jaap van Rijn de prijsvraag verschijnen. Arti kelen moesten binnen ander half jaar binnen zijn en dat van de winnaar moest worden ge publiceerd. Alle inzendingen bleven geanonimiseerd in het archief van het Legatum Stol pianum en daar zijn ze nog al tijd. „Het is heel goed mogelijk dat daar artikelen van beroem de theologen en filosofen onder zijn", zegt Drees. „Wij weten dat mensen als Kant en Hegel tenminste hebben overwogen om een artikel in te zenden." Tot ongeveer 1850 had de prijs van het Legatum Stolpianum een status als die van de Nobel prijs nu. In 1960 besloot het curatorium over te stappen op het op het systeem van 'Oscarnominaties', zoals Bouwman dat noemt. Sindsdien geeft zij prijzen voor reeds geschreven onderzoek, meestal proefschriften. Boven dien werd de frequentie ver laagd van eens in de twee, naar eens in de vijf jaar om met het toch geslonken kapitaal toch een aardige prijs te kunnen uit reiken. Gebleven is de nadruk op godsdienstige, wijsgerige en ethische kwesties. Prestigieus is de prijs nog altijd, zegt Drees. „Alle prijswinnaars sinds 1960 zijn hoogleraar geworden. Dat zegt toch wel iets." Geboortedatum e-mailadres: Bank-/giro rekeningnummer* Handtekening: Uitsluitend bij Automatische incasso BVP« Stuur deze bon op in een onge frank eerde envelop, naar Leidsch Dagblad. Ta v Afdeling lezersservice. Antwoordnummer 127, 1800 VB Alkmaar Bellen kan ook 0800-1711 (gratis) of surf naar www leldschdagblad.nl (Deze aanbieding is geldig tot 31 december 2004) Leidsch Dagblad gaat zorgvuldig om met persoongegevens In het colofon van de krant treft u nadere lnformatio aan Mijn wereld, mijn krant. Leidsch Dagblad m - De politie heeft dins- üddag een man (38) en w rouw (41) uit Leiden aan- o- uden wegens betrokken- bij twee steekpartijen eer ie dag. Een 34-jarige man itwijk die op bezoek was woning aan het Jac Ur- itsoen werd met een les in zijn arm gestoken, •jarige Leidenaar is in aan de Conradstraat in •narm gestoken. Alle i zijn bekenden van Volgens de politie zijn steekpartijen het gevolg :n ruzie over verdovende ld, mijn krant. I |Leidsch Of Dagblad tZja, ik neem een vut kwartaalabonnement en 2 weken gratie! Bovendien spaar ik els vaste abonnee arifekkelljk (en snel) voor superkorting op een origineel Johnson Bros. ontbijtservies! Ik betaal: automatisch 56,20) per acceptgiro 56.70) Adres: door Robbert Minkhorst leiden - Leiden rekent erop dat de plannen voor de Oostvlietpol der overeind blijven. Wethouder Ron Hillebrand vat de uitspraak van de Raad van State op als een overwinning. De Vereniging Vrienden Oostvlietpolder doet dat echter ook. „Ons vertrouwen in de goede afloop is gesterkt", reageert voorzitter Fons Over- dijk. Wethouder Hillebrand (PvdA- ruimtelijke ordening) put hoop uit de beweegredenen van de Raad van State. Bij de vorige nederlaag die het rechts college de gemeente toebracht, werd vastgesteld dat wat de ge meente wil, in strijd is met be leid van het rijk. Nu is het oor deel minder hard. „Ik had veel liever gehad dat het nu alle maal in orde was. Toch werpt deze uitspraak zijn schaduw vooruit. Er is meer duidelijk heid dan de vorige keer. Ik zeg het even in mijn woorden: het afwijken van rijksbeleid kan, zegt de Raad van State, mits dat maar voldoende gemotiveerd is." De vorige keer bepaalden de juristen dat afwijken niet kan. En met de motivatie van de gemeente is het dik in orde, zegt Hillebrand. Zo betoogt Lei den straks dat het rijk een ver gissing heeft gemaakt, de mi nister meerdere keren heeft toegezegd dat in de Oostvliet polder een bedrijvenpark mag komen, de Tweede Kamer een motie heeft aangenomen die dat mogelijk maakt en dat de nieuwe Nota Ruimte van het rijk de polder zelfs expliciet aanwijst als een bedrijventer rein. Ook al is die nota (nog) niet van kracht, hieruit blijkt dat alles er op is gericht om in dustrie in de polder mogelijk te maken. De andere redenenen die de Raad van State aanvoert om de contour om de Oostvlietpolder te schrappen, zijn op de ge meente niet van toepassing, geeft Hillebrand aan. Leiden deed wel onderzoek naar de natuurwaarden in de polder, en biedt ook de verplichte com pensatie voor het verstoren van het leefgebied van beschermde broedvogels. Verder meet het industriepark in het bestem mingsplan maar maximaal veertig hectare, in plaats van de voor de Raad van State verba zingwekkende 166 hectare. „De procedure is voer voor ju risten", zegt Hillebrand. „Het is echt een onmogelijke knoop. Onze analyse is dat deze uit spraak een stap in de goede richting is. De kans dat het be stemmingsplan dit keer onge schonden de eindstreep haalt, is veel groter." De provincie laat weten dat in ieder geval het streekplan zo snel mogelijk in orde wordt ge maakt. „Wat wij zien, is dat het uitsluitend om een gebrek aan motivering gaat", zegt woord voerder Ruud Koerts. „Bij de omvang van de contour, de na tuur en het rijksbeleid. De Raad van State heeft niet bepaald dat het gebied niet mag verstedelij ken." Zuid-Holland zal daarom het streekplan aanpassen, zegt Koerts. Provinciale Staten stel len de wijzigingen naar ver wachting in het najaar vast. „We wülen duidelijkheid ge ven", verklaart Koerts. Overdijk van de Vereniging Vrienden Oostvlietpolder er kent dat de Raad van State niet langer stelt dat verstedelijking verboden is. „Dat is jammer. Nu is het zwakker." Volgens hem is het alleen niet zo dat de provincie en de gemeente er met een deugdelijke motivering al zijn. Overdijk stelt dat het rechtscollege niets heeft ge toetst omdat er geen argumen ten zijn gegeven. Zodra die wel op tafel liggen, dan, zegt Over dijk: „concludeert de Raad van State dat het bedrijventerrein in strijd is met rijksbeleid. Dat zei ze in 2001 ook en de situatie is niet veranderd." Een besluit van de Tweede Ka mer over de Nota Ruimte is evenmin van belang, zegt Over dijk. Wat geldt, is het rijksbeleid op het moment dat de gemeen teraad het bestemmingsplan vaststelde en dat gebeurde op 20 januari. Toen was er nog geen Nota Ruimte.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 15