Kerry kiest Edwards
als zijn tweede man
BUITENLAND
Aids dreigt vorm van pandemie aan te nemen Onderzoek naar
aanslagen Madrid
Adjudant met populaire allure
CowboyVan Buitenen is klaar voor de strijd
'Running mate' kan stemmen trekken in het zuiden
Mud Day
Blair: Verboden wapens
worden nooit gevonden
Dalai Lama jarig
rell voorzitter
^parlement
ijEL - De Spanjaard Josep
feil wordt vrijwel zeker de
inre voorzitter van het Euro-
li Parlement. De 57-jarige
]ell versloeg gisteren de Brit
tfWynn bij een verkiezing
ien de socialistische fractie,
ferwas al afgesproken dat
;ialisten de komende 2,5
e voorzitter mogen leve-
orrell is een nieuwkomer
t Europees Parlement,
thij was onder meer minis-
b parlementsvoorzitter in
ië pakt
-rreurverdachte
- jel - In de Belgische stad
ieik heeft de politie een
aangehouden op verden-
van lidmaatschap van de
J urorganisatie Groupe Isla-
it< ie Combattant Marocain
«I M). Het gaat om de 29-jari-
IV0 arokkaan E.H.H. De politie
er eert al langer de groep
op te rollen: leden zou-
s-iipiilitaire trainingen hebben
ilgd in Afghanistan. Bij een
:ht half maart in Brussel
de politie een verdachte
le aanslagen in Casablanca
li 2003.
neonazi's
ngeklaagd
nu he - Het Duitse Open-
1 Ministerie heeft gisteren
ïitse neonazis aange-
i wegens het plannen van
nslag op een synagoge,
[niden ook andere aansla-
pebben voorbereid, onder
op de Beierse SPD-poli-
iFranz Maget. Het viertal is
i een neonazistische be-
l die zich de „zuidelijke
aden" of „zuidelijk ope-
reau" noemt, aldus de
bare aanklager Kay Nehm.
geval van
elpest in China
- De Chinese autoritei-
ebben in de oostelijke pro-
m e Anhui een nieuw geval
logelpest geconstateerd.
ndheidsfunctionarissen
n de nieuwe uitbraak aan
ogels. De autoriteiten zijn
de nnen met het ruimen van
nfi en op bedrijven die binnen
y traal van 3 kilometer van
lesmette pluimveeboerde-
g,® de stad Chaohu liggen. In
■rei t dit jaar lieten de autori-
- weten dat China alle 49
lien van vogelpest onder
iefole had.
president Babic
hoger beroep
iaag - De Kroatisch-Servi-
ex-president Milan Babic
in hoger beroep tegen zijn
o ardeling tot dertien jaar cel
g het Joegoslavië-Tribunaal.
en elijk is dat de straf hoger is
er Babic had gehoopt. Hij had
8 de aanklagers samenge-
wten getuigd tegen Slobo-
□Milosevic. De straf is ook
dan de eis van de aankla-
die om een straf van min-
lan elf jaar hadden ge
ld.
raalf doden
«r autobom
Verscheidene mensen
door een aanslag
een autobom dinsdag in
es in de buurt van de stad
ïba. De bom ontplofte bij
huis waar een herdenkings-
st werd gehouden voor
Irakezen die zondag door
aanslag in Baquba om het
kwamen. Volgens de Ara-
ïe nieuwszender al-Jazeera
len bij de aanslag in Kha-
eker twaalf mensen om het
n en vielen er vijfentwintig
onden.
woensdag 7 juli 2004
islimmarinier
VS wellicht vrij
ui - Een broer van de in
ontvoerde Amerikaanse
nier Wassef Ali Hassoun
gisteren gezegd dat die is
ïlaten. De militair, een
lim van Libanese afkomst,
ands gisterochtend vrij
Maar waar hij is wilde zijn
die in de Libanese stad
•li woont, niet zeggen,
was er sprake van dat
oun was onthoofd, maar
leweging sprak dit later te-
)j Hij zou zijn vrijgelaten na
belofte de wapens neer te
rigen.
rminal stortte in
lor bouwfout
VS - Een deel van een ver-
ihal op de Parijse luchtha-
■Hoissy-Charles de Gaulle
pte op 23 mei in door een
itnictiefout in het dak. Dat
ft het Franse ministerie van
Jsport na onderzoek meege-
'd. Ook een loopbrug die
de terminal vastzat kwam
r beneden. Vier mensen
®en om het leven. De on-
soekscommissie heeft voor-
g geconcludeerd dat het be-
nen dak was geperforeerd
;en.
door onze correspondente
Hetty van Rooij
brussel - Een dure tekstschrijver had hem
de woorden niet beter in de mond kunnen
leggen. „Een heleboel mensen zien me als
een soort John Wayne die zonder naden
ken ten strijde trekt. Maar zo ben ik niet. Ik
ben een ambtenaar. Ik moet juridische re
gels respecteren".
Een paar weken voordat hij beëdigd wordt
als lid van het Europees parlement is Paul
van Buitenen klaar om het gevecht aan te
gaan. De man die een kruistocht voert te
gen alles wat binnen de Europese Unie
naar verspilling en fraude riekt, en daarmee
tot zijn eigen verbazing bij de verkiezingen
in Nederland twee zetels in de wacht sleep
te, is vast van plan de komende vijf jaar het
parlement als actieplatform te gebruiken.
Omdat hij aan het hoofd van een twee
mansfractie nauwelijks hoorbaar is in een
internationale volksvertegenwoordiging
van 732 leden, heeft hij aansluiting gezocht
en gevonden bij de Groenen. Die beloofden
hem de felbegeerde zetel in de parlemen
taire commissie voor budgetcontrole, die
hij op eigen kracht nooit zou kunnen ver
overen. „En als ik die niet krijg, heb ik bij
de Groenen verder niks te zoeken" ver
klaarde hij gisteren tijdens een persconfe
rentie met grote stelligheid.
De Brusselse journalisten kregen vast een
voorproeve van wat hen met Van Buitenen
te wachten staat. Zo is daar de zaak-Cres-
son, de kwestie van de Franse Eurocom
missaris die in 1999 moest aftreden en in
haar val de hele Commissie-Santer mee
sleepte. Als 'klokkenluider' bracht ambte
naar Van Buitenen destijds de dossiers
naar buiten, waar het dagelijks bestuur van
de Unie over struikelde. Eind vorige maand
besloot de Belgische justitie om de Fran^ai-
se Edith Cresson niet te vervolgen, maar
Van Buitenen laat het daar niet bij zitten.
De Europese Commissie moet binnenkort
beslissen of ze met de zaak naar de Euro
pese rechter in Luxemburg stapt. „Het was
echt fraude", oordeelt Van Buitenen, die
gisteren eiste dat de Commissie Cresson
vervolgt. „En als de Commissie de verkeer
de kant op dreigt te gaan in de zaak-Cres-
son, leg ik alles op tafel wat ik weet."
Wie is er eigenlijk verantwoordelijk voor die
administratieve en financiële janboel?, wil
een Britse journaliste weten. Na enig aarze
len wijst Van Buitenen de beschuldigende
vinger in de richting van Europees Com
missaris Kinnock, belast met administratie
ve hervormingen. Voor Kinnocks werk van
de afgelopen vijf jaar heeft hij geen goed
woord over. „Laatst stond ik met Kinnock
in de lift en de spanning was te snijden"
vertrouwt Van Buitenen de zaal toe. „En?
Zei hij nog wat?" informeert een journalist
belangstellend.
Van Buitenen: „Hij kon nog net 'gefelici
teerd met uw verkiezing' uit zijn mondhoek
persen."
washington-pittsburgh/anp -
De Democratische senator en
presidentskandidaat John F. Ker
ry heeft zijn collega John Ed
wards uit North Carolina geko
zen als kandidaat voor het vice-
presidentschap.
Het koppel Kerry en Edwards
neemt het op 2 november op
tegen George W. Bush en Dick
Cheney.
Kerry vroeg Edwards gisteren
formeel zijn 'running mate' te
worden en de zuiderling stem
de daarmee in. Het wachten is
nu alleen nog op de zegen van
de Democratische Conventie,
die eind deze maand plaats
heeft in Boston.
Presidentskandidaat Kerry
maakte gisterochtend in Pitts
burgh het nieuws zelf in een
toespraak ten overstaan van
4000 aanhangers wereldkundig.
„Ik ben verheugd aan te kondi
gen dat met uw hulp de volgen
de vice-president van de Ver
enigde Staten senator John Ed
wards uit North Carolina zal
zijn", aldus de Democraat. Ed
wards zelf was niet aanwezig.
Kerry en zijn team hadden er
alles aan gedaan om de nomi
natie geheim te houden.
Kerry had lovende woorden
over voor zijn nieuwe rechter
hand en voormalige rivaal bij
de Democratische voorverkie
zingen.
De 60-jarige senator uit Massa
chusetts prees „de moed, het
doorzettingsvermogen en het
politieke kunnen" die Edwards
had getoond tijdens die voor-
verkiezingen. „John heeft moed
en overtuiging getoond al^
voorvechter van Amerikanen in
de middenklasse en van diege
nen die proberen de midden
klasse te bereiken."
westland - De
haar stadje. De
het evenement.
14-jarige Samantha Boslooper uit Westland in de Amerikaanse staat Michigan neemt deel uit aan de jaarlijkse Mud Day in
dienst plantsoenen van Wayne County gooide meer dan 200 ton zand en 20.000 gallons (80.000 liter) water bij elkaar voor
Foto: EPA/Jeff Kowalsky
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Typisch John Ed
wards: een maatpak met dege
lijke stappers eronder. Hij mag
een senator en advocaat met
poen zijn, zijn eenvoudige
komaf moet ook worden gead
verteerd. John Edwards (51) is
de charmante populist, die als
'running mate' de elitaire kant
jes van John Kerry's kandida
tuur voor het presidentschap
van de VS kan afslijpen. Hij
straalt het blije optimisme uit,
dat bij Kerry volgens de Repu
blikeinse tegenstanders ont
breekt.
Kerry won dit voorjaar de De
mocratische voorverkiezingen.
Edwards was zijn belangrijkste
tegenkandidaat maar bleek uit
eindelijk kansloos. Ervaring en
'verkiesbaarheid' wonnen het
van charisma en optimisme.
Edwards trok zich terug en
richtte zich op de troostprijs:
een plek onder Kerry op de ver
kiezingsplakkaten van 2004.
John Edwards is geen kopie van
John Kerry. Integendeel. De
twee Johns hebben slechts met
elkaar gemeen dat ze alle twee
in de Amerikaanse senaat zit
ten, zich vorig jaar beiden kan
didaat stelden voor de Demo
cratische nominatie en dat ze
rijk en zelfverzekerd zijn. Qua
stijl en achtergrond zijn ze el-
kaars tegenpolen.
Kerry komt uit het liberale
noordoosten. Edwards is ge
worteld in het traditionele zui
den, iets dat luid en duidelijk te
horen is aan zijn tongval. Kerry
is de zoon van een diplomaat,
Edwards van een textielarbei
der. Terwijl de nummer één op
het Democratische ticket voor
de presidentsverkiezingen op-
John Edwards (links) en John Kerry eerder dit jaar tijdens de voorver
kiezingen. Foto: Reuters/Rick Wilking
groeide in gegoede kringen en
dure scholen bezocht, ging Ed
wards als eerste in zijn familie
naar de universiteit.
Kerry heeft de ervaring in veilig
heids- en buitenlandbeleid die
Edwards mist, ook al is hij lid
van de senaatscommissie voor
de inlichtingendiensten. Kerry
is een veteraan die diende in
Vietnam, Edwards heeft geen
militaire achtergrond. Ook heel
belangrijk: Kerry is een stads
mens, Edwards komt uit dorps
Amerika. Hij kan stemmen win
nen op het platteland.
John Edwards is geboren in Se
neca in South Carolina en op
gegroeid in het plaatsje Rob-
bins, North Carolina. Hij stu
deerde aan universiteiten in
zijn thuisstaat en werd advo
caat, gespecialiseerd in schade
claims van 'de kleine man' te
gen verzekeringsmaatschappij
en. Daar werd hij multimiljo
nair mee. Edwards stelde zich
in 1998 kandidaat voor de se
naatszetel in North Carolina, en
won verrassend van de zittende
Republikein. Vier jaar geleden
stond de jonge senator net als
Kerry op het lijstje 'vice'-kandi-
daten van Democratisch presi
dentskandidaat Al Gore, en
sindsdien geldt hij als een soort
politieke wonderboy.
Er is maar één ding dat het ver
enigd Democratisch front op 2
november wil en dat is winnen.
Kerry is hun eerste keus omdat
hij pal staat voor veilig Amerika
en een weloverwogen buiten
landbeleid, en president George
Bush het beste van repliek kan
dienen op dit voor de VS zo be
langrijke thema. Maar Edwards
heeft een iets minder progres
sief imago dan Kerry. Hij oefent
meer aantrekkingskracht uit op
ongebonden kiezers en Repu
blikeinen en vergroot de kansen
van Kerry in het middenwesten
en zuiden van de VS.
genève/gpd - Hoewel er miljar
den dollars beschikbaar zijn
voor de strijd tegen aids, breidt
de ongeneeslijke ziekte zich
over de hele wereld steeds ver
der uit. In 2003 stierven drie
miljoen aidspatiënten en kwa
men er vijf miljoen nieuwe se-
ropositieven bij. Wereldwijd
zijn nu 38 miljoen mensen met
het HlV-virus geïnfecteerd en
zijn vijftien miljoen kinderen
door de ziekte verweesd.
Dit stelt Unaids, de overkoepe
lende VN-organisatie voor aids-
bestrijding en preventie, is haar
vierde jaarrapport. De grootste
besmettingshaard blijft Afrika;
tweederde van 's werelds aids
patiënten leven in centraal- en
zuidelijk Afrika, waar de econo
mische en sociale ontwrichting
groot is.
De relatief grootste stijging
werd vorig jaar gemeld uit Oost
Europa en vooral Azië waar het
aantal infecties met 1,1 miljoen
toenam tot 7,4 miljoen. Landen
als China, Indonesië en Viet
nam, tot dusver redelijk ge
spaard gebleven, zijn nu ook de
klos. Omdat 60 procent van de
wereldbevolking in Azië leeft, is
dit een onheilspellende ontwik
keling, waarschuwt Unaids.
China, dat lang ontkende iets
met aids te maken te hebben,
meldt nu bijna een miljoen ge
vallen.
„Aids is niet alleen maar een
ziekte. De aidspandemie is een
uitzonderlijke crisis met ver
strekkende sociale gevolgen",
aldus de Belgische Unaids-di-
recteur Dr. Peter Piot. „Meer
dan twintig jaar na de eerste
aidsdiagnose in 1981 heeft het
virus al aan 20 miljoen mensen
het leven gekost.
Hoewel de ziekte nog steeds
ongeneeslijk is, hebben aids-
remmende medicamenten het
sterftecijfer in rijke landen dras
tisch teruggedrongen. Allengs
komen deze aidsremmers nu
ook binnen het bereik van arme
landen, mede dankzij een
grootscheepse mobilisatie van
de publieke- en private sector.
Was in 2000 voor het anti-aids-
offensief nog maar 1,2 miljard
dollar beschikbaar, nu is dat zes
miljard dollar. In 2007 wordt
met tien miljard dollar gere
kend. Maar Piot zegt dat dit nog
maar de helft is van wat er no
dig is voor een doeltreffende
preventie- en medicatiecam
pagne. „Het gaat niet alleen om
het uitdelen van pillen en con
dooms. De zwaarste klus is het
opbouwen van een infrastruc
tuur om de mensen te bereiken
en voor te lichten. Daar zijn we
nu mee bezig en die infrastruc
tuur zal ook zijn nut bewijzen
voor de bestrijding van andere
ziekten in ontwikkelingslan
den."
Omdat hetero- en homoseksu
eel geslachtsverkeer nog steeds
de voornaamste infectieroute
is, blijft voorlichting een van de
belangrijkste prioriteiten. Vol
gens direct betrokkenen heeft
80 procent van de wereldbevol
king nog steeds geen benul van
aids en weet dus ook niet hoe
een besmetting te voorkomen
londen/anp - De Britse premier
Tony Blair vermoedt dat de
Iraakse chemische en biologi
sche wapens „mogelijk nooit
worden gevonden". Dit zei hij
gisteren voor een commissie
van het Lagerhuis. Voor de oor
log die leidde tot de val van
Saddam Hussein, was Blair er
van overtuigd dat het bewind in
Irak massavernietigingswapens
ontwikkelde. Maar „ik accep
teer dat wij ze niet hebben ge
vonden en mogelijk nooit zul
len vinden. We weten niet was
er met ze is gebeurd", aldus
Blair. Ze kunnen volgens hem
zijn verwijderd, verborgen of
vernietigd.
Volgens de premier heeft het
ingrijpen een positief effect ge
had op landen als Iran, Libië en
Noord-Korea. Zonder de oorlog
zou volgens hem op het terrein
van de veiligheid met deze lan
den niet zoveel „vooruitgang"
zijn geboekt. Hij doelde er ver
moedelijk op dat Iran nu sa
menwerkt met de nucleaire
waakhond van de VN en Libië
zijn massavernietigingswapens
heeft opgegeven. In een vraag
gesprek met de BBC afgelopen
zondag zei Blairs voormalige
speciale gezant in Irak, sir Jere
my Greenstock, dat het nu wel
zeker is dat Irak geen gevaarlij
ke massavernietigingswapens
had.
De opmerkingen van Blair en
Greenstock komen kort voor de
publicatie van het rapport van
Lord Butler, dat naar verwacht
wordt scherpe kritiek zal uiten
op het werk van de inlichtin
gendiensten. Blair was voor de
oorlog, die begon in maart
2003, overtuigd van de aanwe
zigheid van chemische of biolo
gische wapens in Irak. Zo zei hij
op 25 september 2002 in het
Lagerhuis dat het „programma
voor massavernietigingswapens
actief en gedetailleerd is en in
omvang toeneemt". En vijf da
gen voor het begin van de Brits-
Amerikaanse invasie verklaarde
hij: „Er is absoluut geen twijfel
dat deze massavernietigingswa
pens bestaan".
Katmandu - Tibetaanse monniken drinken thee op de verjaardag gisteren van de Dalai Lama. Officieel is
de viering in Nepal verboden, maar de autoriteiten grijpen nooit in. Foto: Reuters/Gopal Chitrakar
door onze correspondent
Henk van den Boom
Barcelona - Het verhoor van de
eerste getuige in het parlemen
tair onderzoek naar de aansla
gen van 11 maart in Madrid
heeft meteen tegenstrijdighe
den opgeleverd. De getuige be
weerde dat de politie al in een
heel vroeg stadium al-Qaeda
verdacht van de aanslagen en
niet de ETA, zoals altijd is be
weerd.
Als eerste getuige moest Luis
Garruda (57) voor de onder
zoekscommissie verschijnen.
Hij is portier van een gebouw
tegenover het station van Alcala
de Henares, de voorstad van
Madrid waar de terroristen in
de treinen stapten om hun rug-
zakbommen te plaatsen. Garru
da zag op die ochtend drie 'op
buitenlanders lijkende' man
nen met rugzakken uit een wit
te bestelauto stappen en in de
richting van het station lopen.
Hij vond de drie verdacht om
dat ze mutsen en sjaals droe
gen, terwijl het niet koud was.
Toen het nieuws over de aan
slagen bekend werd legde Luis
Garrudo verband tussen de be
stelwagen en de aanslagen. Hij
meldde zich om tien voor elf
die ochtend bij de politie. Uit
de verklaringen van Garruda
blijkt dat de politie al in een
vroeg stadium geloofde dat het
niet om aanslagen van de ETA
ging, maar dat ze in de richting
van al-Qaeda zocht. De ver
dachte auto werd volgens de
portier een uur lang door de
politie onderzocht. Er werden
een bandje met Arabische mu
ziek gevonden en dezelfde ont
stekingsmechanismen die ook
bij de aanslagen waren ge
bruikt.
Uit zijn gesprekken met de poli
tie zegt de portier te hebben
opgemaakt dat die toen al op
het spoor van al-Qaeda zaten.
Die verklaring is strijdig met het
verslag van het ministerie van
binnenlandse zaken aan de
commissie. Volgens dat stuk
zou de bestelwagen pas om half
vier 's middags zijn onderzocht.
Deze tijdstippen zijn belangrijk
omdat het parlement wil uit
zoeken of, en waarom de rege-
ring-Aznar zo lang heeft volge
houden dat het om ETA-aan-
slagen ging. Woordvoerders van
de regering hebben steeds ge
zegd dat ook de politie ervan uit
ging dat het een ETA-operatiq
was. De commissie van zestien
leden heeft een kleine 100 ge
tuigen opgeroepen. Behalve
politiemensen en politici wor
den ook journalisten gehoord,
onder wie de NRC-Handels-
bladcorrespondent Steven
Adolf, voorzitter van de vereni
ging van buitenlandse corres
pondenten. De regering-Aznar
belde meteen na de aanslagen
Spaanse kranten «11 buiten
landse correspondmten op om
ze ervan te overtuigen dat het
om aanslagen ging van de ETA.
Dat zou een gunstige uitwer
king kunnen hebben op de ver
kiezingsuitslag drie dagen later.
Opvallend is dat de hoofdper
soon in deze polemiek, de
voormalige premier Aznar, niet
in de getuigenbank hoeft te ver
schijnen. Zijn eigen partij, de
PP en de socialistische rege
ringspartij van Zapatero heb
ben het volgens de kleine par
tijen op een akkoordje gegooid.
Ook Zapatero zal niet hoeven te
getuigen. De oppositie stelt dat
de socialisten de verkiezingen
wonnen nadat ze de aanslagen
had aangegrepen om mensen
op te roepen te demonstreren,
tegen de zittende regering. Dal
gebeurde onder meer voor het
partijkantoor van de PP.
