Huisartsenposte]
functioneren goe<
Leiden vol herinneringen aan oorlog
LEIDEN REGIO
GroenLinks wi
geen tussenpau
als wethouder
'Plan EWR-terrein voegt iets toe aan de
'Liever bouwen in Bollenstre*
dan in de Haarlemmermeer'
EDOX
Alleen bereikbaarheid is een probleem
s
Dit superplatte staaltje Zwitserse
horlogemakerskunst is verkrijgbaar
bij onderstaande juweliers.
www.edox-watches.com
Katwijk aan Zee. Juwelier v.d. Zwart,
Zeilmakerstraat 2 Leiden. Plessen Juweliers,
Bevri|dingsplein 12-13 Leiderdorp. Juwelier
de Jonge, Winkelcentrum Santhorst
Sassenheim. Juwelier Wïelinga, Hoofdstraat
196 Voorschoten. Juwelier Florentijn,
Schoolstraat 156
woensdag 5 MEI 2004
leiden/alphen aan den rijn -
Patiënten zijn over het algemeen
tevreden over de kwaliteit van
de medische zorg in huisartsen
posten in Leiden en Alphen aan
den Rijn. De bereikbaarheid van
beide centra laat echter te wen
sen over.
Dat blijkt uit een onderzoek van
het Kenniscentrum huisartsen
posten en spoedeisende zorg
van het Universitair Medisch
Centrum Sint Radboud Nijme
gen. Het onderzoek is uitge
voerd in opdracht van het Re
gionaal Consumenten Platform
Zuid-Holland, in samenwerking
met beide huisartsenposten.
Ruim tachtig procent van een
groep ondervraagde patiënten
is positief over de posten voor
huisartsenzorg buiten kantoor
uren. De helft tot ruim drie
kwart van de ondervraagden
geeft een rapportcijfer van acht
of hoger. De hoogste waarde
ring werd gegeven voor de
huisarts, gevolgd door de hulp
verlener aan de telefoon. Pa
tiënten die door de huisarts
thuis zijn bezocht waren het
meest tevreden.
De (telefonische) bereikbaar
heid van de huisartsenposten
wordt door veel patiënten als
onvoldoende beschouwd. On
geveer de helft van de onder
vraagden ondervindt een of
meer belemmeringen bij het
gaan naar een huisartsenpost.
Deze belemmeringen hebben
vooral te maken met lichamelij
ke problemen, zoals te ziek zijn
om te komen of het hebben van
een handicap. In Leiden noem
den patiënten een gebi
parkeergelegenheid. In
plaatsen zou de bewegwi
naar de post beter kunne
Voor patiënten is het da<
niet altijd duidelijk met
klachten ze naar een h
senpost toe kunnen. Ook
bij iedereen bekend da
tersassistenten telefonist
viezen mogen geven.
Voor het onderzoek zi
vragenlijsten rondge
waarvan ongeveer de hel
gevuld en geretourneerd
de posten in Leiden en
zijn twaalf andere postenP
derland onder de loep
men. De huisartsenpi
Voorhout deed niet mi
het onderzoek. De pos
Leiden en Alphen zijn
januari gefuseerd.
Hoogheemraadschap waarschuwt voor wateroverlast
door Erna Straatsma
leiden/regio - Uit oogpunt van
waterbeheer is woningbouw in
de Bollenstreek verstandiger
dan in de Haarlemmermeerpol
der. „Eigenlijk zou je daar niet
meer moeten bouwen", zegt
Frank van Kruiningen van het
Hoogheemraadschap voor
Rijnland. De grondwaterdruk in
het gebied rondom Nieuw-Ven
nep en Hoofddorp is enorm.
Wateroverlast zal alleen maar
toenemen door verdergaande
verstedelijking. „Je kunt beter
in het bollengebied bouwen."
Het waterschap pleit daarnaast
voor een verdubbeling van het
aantal sloten en vijvers bij
nieuwbouwprojecten.
Het hoogheemraadschap wil
zijn invloed bij woningbouw
plannen vergroten, ter voorko
ming van extra wateroverlast.
Die is in sommige gebieden
heel groot, als gevolg van toe
nemende verstedelijking, een
stijgende zeewaterspiegel en de
verwachte toename van regen
val. Behalve Nieuw-Vennep en
Hoofddorp kampen ook Wasse
naar en Heemstede met grote
problemen.
Extra huizen bouwen in Haar
lemmermeerpolder, zoals het
rijk in de Nota Ruimte voorstelt,
is volgens het hoogheemraad
schap niet verstandig. Water-
overlast-specialist Van Kruinin
gen: „Onze mening wordt niet
gevraagd, maar je moet je afvra
gen of je daar wel door moet
bouwen. Bij nieuwbouwwijk
Getsewoud (Nieuw-Vennep,
red.) hebben we al zoveel pro
blemen met de grondwater-
druk. Om het plastisch te zeg
gen: het water spuit eruit als je
daar iets met de grond doet. Ei
genlijk zou je daar niet moeten
bouwen, je kunt de grond beter
afdichten om problemen te
voorkomen."
Woningbouw in de Bollen
streek zou minder problemen
opleveren. „Dat wordt ons niet
in dank afgenomen, als we dat
zeggen, maar het is wel zo",
zegt Van Kruiningen. „Je moet
natuurlijk niet te dicht op de
duinen bouwen, maar in het
gebied daarnaast. Het waterbe
heer is in dat gebied een stuk
makkelijker te regelen dan in de
Haarlemmermeer, waar je een
hele hoop moet doen om alles
onder controle te houden."
Rijnland heeft de komende ja
ren veel extra ruimte nodig
voor waterberging. Om die re
den pleit het waterschap vóór
een verdubbeling van de
capaciteit in nieuwbouw
Niet de gebruikelijke z<
cent van bouwgrond, ma
tien procent, moet bescl
worden voor vijvers en
Van Kruiningen: „Oo
wordt ons meestal niet i
afgenomen, omdat het t
gespannen voet staat me
nen van projectontwikl
Zij willen natuurlijk zove
gelijk opbrengst uit bou
den halen."
Het hoogheemraadsch
geen partij bij de totst
ming van nieuwbouwpl
maar probeert zijn invlo
te vergroten. „We hebb
'watertoets' opgesteld en
die aan gemeenten voor
in zijn we strenger dan v
toen we bouwplannen al
zien kregen als ze al 1<
breed waren vastgeste
willen eigenlijk ook eei
politieke rol spelen. Verj
met vijf jaar geleden d(
dat ook al een beetje."
Rijnland stimuleert gem
om 'waterplannen' op i
len. Haarlem is een van
meenten die zo'n plan i
ben. Katwijk en Haarle
meer werken, samen mt
land, aan een waterplan.
Duitse interieurarchitecte prijst de kosmopolitische sfeer van Leiden-Noord
door Wilfred Simons
leiden - Ze is een schoolvoor
beeld van de nieuwe 'Leiden-
Noorders' - jong, hoogopgeleid,
creatief, ondernemend en van
buitenlandse origine. Anja Götze
(33) oorspronkelijk afkomstig uit
Duitsland, is met haar man en
haar (interieur)architectenbu-
reau 'ln+' neergestreken in een
deel van Leiden dat als 'aan-
dachtswijk' bekendstaat, maar
dat door de Kamer van Koophan
del wordt genoemd als een ge
bied waar 'hét' gaat gebeuren.
Anja Götze en haar vriend Axel
Möltgen besloten in 2000 zich
in Nederland te vestigen. Mölt
gen had tijdens zijn opleiding
tot architect stage gelopen in
Delft en was daarom al enigs
zins met Nederland vertrouwd.
„Voor een architect is Neder
land superinteressant", weet
Götze. „Hier werken mensen
als Rem Koolhaas en Ben van
Berkel. De werkwijze is ook an
ders. Duitse architecten komen
met ontwerpen die tot in detail
zijn uitgewerkt en die vooral ge
maakt lijken om opdrachtge
vers te imponeren. Hier kom je
met een krachtig schetsje, heel
kinderlijk eigenlijk. Opdracht
gevers zijn hier partners met
wie je kunt praten over archi-
(advertentie)
tectuur. Daar komt bij, in
Duitsland moet een architect
bij wijze van spreken 45 zijn
voordat hij zijn eerste kinder
dagverblijf kan bouwen."
Leiden is een ideale vestigings
plek, vindt Götze. De zee en de
polders zijn dichtbij, Leiden ligt
centraal ten opzichte van ande
re steden in de Randstad. „Ik zit
hier als een spin in het web."
De stad is 'stedelijk, maar
knus'. Er zijn niet veel andere
interieurontwerpers en archi
tecten in de regio, waardoor er
genoeg werk is voor iedereen.
„In Amsterdam zijn er zóveel,
het is er een vechtmarkt."
De keuze voor een huis in de
Hansenstraat was snel gemaakt:
in Noord zijn huizen nog be
taalbaar en bovendien staan ze
op een steenworp van het cen
trum. Ze is gehecht geraakt aan
de kosmopolitische sfeer: de al
lochtone buurtwinkels, de
buurman op de hoek 'die ieder
een kent', ouders met kinderen
die op straat spelen, Antillia-
nen, Turken, Marokkanen. Ze is
de enige buitenlandse niet die
om die reden Leiden als woon
plaats heeft verkozen. Leiden
telt inmiddels 12.000 'niet-al-
lochtonen' uit de Europese
Unie en Amerika, waarmee de
ze groep is aangezwollen tot
zo'n tien procent van alle Lei-
denaars.
Möltgen werkt bij een architec
tenbureau in Lisserbroek, Götze
ging met 'In+' op zoek naar op
drachten in de Leidse regio. Ze
heeft succes. Een opdrachtge
ver in Wassenaar laat haar zijn
huis en interieur verbouwen.
Voor opdrachtgevers Marianne
Heezen en Mohamed Ouali
ontwierp ze een huis aan de Le
liestraat voor ongeveer 250.000
euro.
De komende jaren gaan de ge
meente Leiden en het steden
bouwkundig bureau MVRDV
het EWR/Slachthuisterrein her-
ontwikkelen. Nooit eerder kre
gen in Nederland zoveel op
drachtgevers de gelegenheid
om, samen met een architect,
zelf een eigen huis te ontwer
pen. 'Natuurlijk' hoopt Götze te
zijner tijd een Leidse familie te
vinden die haar de opdracht
geeft om een huis te ontwer
pen. Ze volgt de ontwikkelingen
op de voet. „Het zou een
droom zijn die uitkomt, om
mee te werken aan een project
van een beroemd bureau als
MVRDV."
Vrij opdrachtgeverschap is een
mooi idee, maar Götze ziet wel
valkuilen. Nederlanders zijn er
niet aan gewend. Zij kopen
kant-en-klare huizen van pro
jectontwikkelaars, meestal een
gezinswoningen. Götze vreest
dat de opdrachtgevers 'de vari
abiliteit' die zo'n project moge-
Anja Götze vindt Leiden een ideale vestigingsplek. De zee en de polders zijn dichtbij, Leiden ligt centraal
ten opzichte van andere steden in de Randstad. „Ik zit hier als een spin in het web."
Foto: Henk Bouwman
lijk maakt, niet zien. De kans
bestaat dat zij 'een vinexhuis
met een optiepakket' kiezen.
Essentieel is volgens haar dat
de gemeente, het stedenbouw
kundig bureau en de toekom
stige bewoners intensief over
leggen over wederzijdse ver
wachtingen en wensen.
Hier en daar klinkt de opmer
king dat Leiden-Noord door de
renovatieplannen zal gaan lij
ken op de Amsterdamse Jor-
daan - ooit een arbeiderswijk,
nu een onbetaalbaar dure yup-
penbuurt. Volgens Götze valt
dat wel mee. „Een beetje zit die
kans or wel in, maar toch: de
huizen zijn bedoeld voor men
sen uit de buurt. Zij wonen dus
al in Noord. Bovendien is het
EWR/Slachthuisterrein een ta
melijk klein gebied dat is inge
bed in een groter geheel. Ik zie
het stedenbouwkundige plan
vooral als iets dat aan de wijk
wordt toegevoegd."
Profiel voor opvolger Rabbae
door Robbert Minkhorst
leiden - Een man, maar liever
een vrouw, met bestuurlijke er
varing, managerskwaliteiten en
politieke bagage. En als het kan:
geen 'tussenpaus'. Met dat pro
fiel, samengesteld door de se
lectiecommissie en een pas in
gestelde klankbordgroep van
leden, selecteert GroenLinks in
Leiden een opvolger voor Mo
hamed Rabbae.
De selectiecommissie had zelf
Lochemer Wim de Boer, de tij
delijke vervanger van Rabbae,
willen voordragen. Met het
voormalige Eerste-Kamerlid,
gepensioneerd manager en
oud-topambtenaar, was de
commissie als enige nog in ge
sprek.
Na protest van de leden worden
alle sollicitaties opnieuw beke
ken, vertelt fractieleider Gerard
van Hees. „Het zou raar zijn dat
je doet alsof er niets aan de
hand is als je wordt teruggeflo
ten. We gaan dus nu gewoon
aan de slag."
Voor de post hebben tussen de
vijf en tien kandidaten gesollici
teerd. Namen die circuleren
zijn die van de huidige raadsle
den Yvonne van Delft en Sita
Dewkalie, en die van oud
raadsleden Rianne Peeters en
Sinan Cengiz. Die laatste is ge
vraagd om te solliciteren. Meer
dere keren valt in het ledencir
cuit ook de naam van Jos Post-
huma. Posthuma is duo-raads
lid en was ooit directeur van de
Wetenschapswinkel. Hij is een
goede bekende van oud-wet
houder Jan Laurier, die zich te
gen de komst van 'een 1
paus' heeft uitgesproken.
Op de werkwijze van de
tiecommissie had een gi
den kritiek. „Zij hadden
druk dat het bepaald nif
en transparant gebeurt",
als reden gegeven. Da
hadden ze 'te weinig invl
de procedure'. „Het v
vraag of andere kani
echt de kans kregen", al(
ingewijde. Met de aan
van een klankbordgroe
ben leden meer grip op
cedure. Van Hees: „Ik n
hand ook in eigen boeze
ken. Ik had het beter i
aanpakken, van tevoren
lijker moeten zijn."
Wim de Boer past in het
Behalve bestuurderskwa
vraagt GroenLinks een
daat met 'affiniteit met I
Beschikbaar zijn na de
zingen in 2006, als De 1
jaar oud is, vindt de pai
pré'. Onomstreden is de
datuur van de oud-senat
Hij mocht in 2002 bemi
in de crisis in de fractie
enerzijds Van Hees en
zijds Jan Laurier en toe
fractieleider Dirk vai
Bosch. Op het oog lui
ook. Niettemin ruimde
Van den Bosch en latl
Laurier het veld.
Verder is er kritiek op hel
van De Boer. Twee pron
leden uitten die openlijl
digitale nieuwsbrief van i
tij, tijdens de discussie c
bezuinigingsoperatie. I
Links was zijn sociale
aan het verkwanselen.
ding was een grootschalige
nieuwe aanplant bijzonder
wenselijk. In de hongerwinter
werd namelijk zeer veel open
baar groen in de noodkachel-
tjes opgestookt. Ook de Zee
manlaan kon nieuwe bomen
en struiken wel gebruiken. De
'vrijheidsboom' werd aan het
begin van de Zeemanlaan bij
de Lammenschansweg geplant,
voorzien van een bijbehorend
herdenkingsbordje met de
tekst 'Ter herinnering aan de
oorlogsjaren 10 Mei 1940 - 5
Mei 1945 is deze boom geplant
op 4 Mei 1946. De Professoren-
wijk1 Later werden hier vaak
herdenkingsbijeenkomsten ge
houden. Het bordje bij de be
vrijdingsboom verdween in de
loop der tijd, maar een verge
lijkbaar bordje werd op 4 mei
1997 opnieuw onthuld. Inmid
dels is ook de boom door een
jonger exemplaar vervangen.
De Dirk van Eck-Stichting pre
senteerde het Jaarboek 2003 af
gelopen zaterdag in de Turn
zaal van café-sociëteit De
Burcht Het boek bevat behalve
het artikel over monumenten
en gedenkplaten nog artikelen
over de geschiedenis van het
Gereformeerde Arme Mannen-
en Vrouwenhuis, de dekenfa-
briek Zaalberg en het commu
nistische verzet in en rond Lei
den in de Tweede Wereldoor
log. Het Jaarboek is rijk geïllus
treerd en bevat verder boekbe
sprekingen en archiefaanwin
sten.
De Dirk van Eck-Stichting is
vernoemd naar Dirk Anthonie
van Eek, die voorman was van
de sociaal-democratische ar
beidersbeweging in Leiden en
op 18 mei 1948 in Leiden over-
De bevrijdingsboom aan de Zeemanlaan werd geplant op 4 mei 1946. De originele boom is inmiddels
door een jonger exemplaar vervangen. Foto: Hielco Kuipers
leed. De stichting stelt zichzelf
tot taak om de herinnering aan
het Leidse socialisme levend te
houden.
Het Jaarboek is voor 15 euro te
koop bij boekhandel De Kier.
Donateurs ontvangen het Jaar
boek thuis. Donateur worden
kan door overmaking van 15
euro op gironummer 356642,
ten name van Dirk van Eck-
Stichting, Leiden, onder ver
melding van 'Jaarboek 2003'.
Eric-Jan Berendsen
Leiden telt veel tastbare herin
neringen aan de Tweede We
reldoorlog, zoals bunkers en
verdedigingswerken. Daarnaast
bestaan er plekken waar door
een steen of monument de
herinnering levend wordt ge
houden aan gesneuvelden of
slachtoffers. Of aan verzetsda
den, aan herstel na verwoes
ting, of aan de oorlog in het al
gemeen. Het Jaarboek 2003 van
de Dirk van Eck-Stichting be
steedt aandacht aan die ge
denkstenen en monumenten.
Meteen na de bevrijding heers
te er ook in Leiden een eufori
sche stemming, die zich uitte
in onder meer grootse buurt
feesten. Tegelijkertijd werd ook
aandacht gevraagd voor zaken
als de vele gevallenen en
slachtoffers en andere minder
plezierige aspecten. Dit leidde
tot herdenkingsdiensten en tot
plannen om iets tastbaars en
'I N
blijvends te maken, liefst in de
vorm van een monument.
Hoewel vele voornemens nooit
tot uitvoering zijn gekomen, is
het aantal wel gerealiseerde za
ken zeker niet te verwaarlozen.
Direct na de oorlog werd de
herdenking jaarlijks gehouden
in de Steenstraat bij het toen
malige Rijksmuseum Boer-
haave (nu het Rijksmuseum
voor Volkenkunde), waarvan in
de oorlog een vleugel was weg
gebombardeerd. Op deze open
plek stond vanaf 3 mei 1946
een voorlopig oorlogsmonu
ment in de vorm van een een
voudig wit houten kruis. Toen
het definitieve monument bij
molen De Valk in 1957 gereed
kwam, kon dit voorlopige mo
nument weer verdwijnen.
Een ander monument van kort
na de oorlog is de bevrijdings
boom in de middenberm van
de Zeemanlaan. Na de bevrij-
De Blauwe Steen, die al 7Ö0 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tlmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
TELEFOON 0 71 -53 56 424
