BUITENLAND Mishandelen Gaza-plan Sharon valt slecht bij Likud gevangenen Irak op foto Bush heeft 'goed gevoel' over verhoor door 11/9-commissie Akkoord over Fallujah Overeenstemming over criteria Veilige landen' Crvenkovski president Macedonië grihuana in Istvakjes politici ff: Geen nieuw Dees Papon ediawet Italië "orSenaat •derland in top- Ie Duitse taal ellicht boete inse vissers iid-Korea helpt oord-Korea aël arresteert lestijnse leiders Protest tegen economische top Israëlische muur verdeelt Gerechtshof Paus vraagt om vrijlating gijzelaars - Drie Bulgaarse journa- fiizijn gisteren door bewa- i het parlement in Sofia t kraag gevat, nadat ze in de Tqes van alle 240 parle- sleden een envelop met deine hoeveelheid marihu- jiadden gestopt. Ze deden hit protest tegen een stren- deuwe drugswet. Veront- tdigde parlementsleden rie- parlementsvoorzitter Ogni- erdjikov op aangifte te i tegen de journalisten, die het trendy tijdschrift Edno ten. De nieuwe wet stelt op j>ezit van een kleine hoe- iieid narcotica drie tot vijf haar gevangenisstraf. r is - Het Franse hof van cas- heeft een verzoek om een vvproces van nazi-collabo- ur Maurice Papon (93) gis- n afgewezen. Papons advo- rj n hadden dat geëist op l nd van een nieuwe wet die echten van gevangenen re- ,maar het hof oordeelde dat wet niet met terugwerkende chtkan worden toegepast. 0 on is in 1998 veroordeeld a tien jaar cel wegens zijn rol d e deportatie van bijna ze- tienhonderd joden uit Vi- 1( Frankrijk. Hij is in 2002 n roegd vrijgelaten, maar zet g, iridische procedures voort lat hij zijn onschuld bewe- h wil zien. rl|e - Ook de Italiaanse Senaat djt gisteren de omstreden ojiawet aangenomen. De Ita- ijse Tweede Kamer had dat ;ri maart al gedaan. De wet is gjiaal voor premier Berlusco- jjndat de regelgeving het tfelijk maakt dat een per- uji meer dan twee nationale tders in bezit heeft. Het im- eum Mediaset van de familie npsconi heeft drie commer- zenders in handen en zijn jittie als premier geeft Berlus- iii ook macht over de staats- ejier RAI. Daardoor beheerst ,aiu al bijna 95 procent van eplevisie. f] ich - Nederland staat op een le plaats in de lijst van lan- waar Duits wordt gespro- het Duitse taalgebied uit- iten. Nederland deelt de rde plaats met de Verenigde ten. Op een en twee komen land en Polen. Volgens een erzoek van een Zwitsers in- ïut spreken zowel in Neder- l als de VS zeker zes miljoen ïsen Duits als vreemde taal loedertaal. In Rusland en n wonen zeventien, respec- ilijk acht miljoen mensen le Duitse taal beheersen. IMH is een samenwer- sverband van Duitstalige ia in het buitenland. imburg - Frankrijk hangt boete boven het hoofd om- ïet al jarenlang weigert de n vissers streng te controle- op naleving van Europese Is voor bijvoorbeeld maas- te en bijvangst. De advo- -generaal van het Europees wiens mening in tachtig :ent van de gevallen wordt Iplgd, wil Parijs beboeten. De lerlandse advocaat-generaal ilhoed stelt dat Frankrijk een inis van het hof uit 1991 nog Ms niet goed naleeft.Daarin 1 een dwangsom opgeno- h. Op basis daarvan wil ïlhoed Frankrijk een boete 115,5 miljoen euro geven. ih - Een week na de ver- istende explosie op het sta- van de Noord-Koreaanse 1 Ryongchon heeft Zuid-Ko- besloten tot omvangrijke m bij de wederopbouw van getroffen gebied. Zuid-Ko- schenkt zijn noorderbuur ;omende weken bouwmate- :n en zware machines voor loop van de ruïnes. Boven gaan er zendingen levens- delen naar Ryongchon. De te transporten vertrekken ;ijn vroegst volgende week. allah -Het Israëlische leger t in de omgeving van lallah, op de Westelijke Jor- ïoever, twee leiders van de qsa Martelarenbrigades ge- steerd. Dat meldde de nuli- e Palestijnse groepering gis- p. Ali Barghouti, de leider de radicale beweging in jiallah, en zijn adjunct Labib ghouti werden aangehou- fin het vluchtelingenkamp maari. De al-Aqsa Martela- brigades zijn gelieerd aan de teging al-Fatah van de Pa- 'jnse leider Yasser Arafat. vrijdag 30 april 2oo4 CBS toont martelingen op tv door Ans Bouwmans washington/gpd - Een Ameri kaanse brigadegeneraal, verant woordelijk voor een gevangenis in de buurt van Bagdad, is op non-actief gesteld en zes solda ten hangt gevangenisstraf bo ven het hoofd omdat ze Iraakse gevangenen zouden hebben mishandeld. De misdragingen van Amerikaanse soldaten zijn vastgelegd op foto's, vertoond in een actualiteitenprogramma van tv-zender CBS. Op een foto is te zien hoe een gevangene met een zwarte kap op zijn hoofd en elektriciteits draden aan zijn lichaam beves tigd op een doos staat. Volgens CBS had hij te horen gekregen dat hij geëlektrocuteerd zou worden als hij viel. De omroep zegt dat er veel foto's zijn waar op Amerikaanse soldaten (mannen en vrouwen) lachend of goedkeurend toekijken - soms met de duim omhoog - terwijl de gevangenen mishan deld worden. Naakte Irakezen liggen op el kaar gestapeld, hebben elektri citeitsdraden aan hun genita liën of worden op andere wijze vernederd. De foto's zijn geno men in de gevangenis Abu Ghraib, die tijdens het regime van Saddam Hussein bekend stond om zijn martelpraktijken. Brigadegeneraal Janis Karpinski wordt verantwoordelijk gehou den voor de misdragingen, om dat ze haar mensen onvoldoen de zou hebben ingeprent wat wel en niet mocht om gevange nen aan het praten te krijgen. Eén van de betrokken militai ren, een reservist uit Virginia die in het dagelijks leven gevan genisbewaarder is, zei tegen CBS dat hij niet op de hoogte was van de rechten van krijgs gevangenen. Volgens hem ligt de schuld bij zijn meerderen die hem onvoldoende hebben begeleid. Hij zei dat ondervra gers hem aanmoedigden. Behalve Karpinski zijn ook de aangeklaagde militairen (alle maal van een militaire politie- eenheid) en een aantal andere officieren op non-actief gesteld. Hen hangen administratieve straffen (zoals ontslag of over plaatsing naar een lagere func tie) boven het hoofd. Generaal Mark Kimmit, de plaatsvervan gend commandant van de coa litietroepen in Irak, heeft in een reactie gezegd dat hij de mis dragingen verafschuwt. „Wat zou ik tegen het volk van Irak vertellen? Dit is verkeerd. Dit is laakbaar. En dit is niet repre sentatief voor de 150.000 solda ten hier. Ik zou hetzelfde zeg gen tegen het Amerikaanse volk. Beoordeel je leger niet op het gedrag van enkelen." De uitgezonden beelden van CBS leidden in de VS niet tot omvangrijke media-aandacht voor de behandeling van Iraak se gevangenen. Het Amerikaan se leger heeft verscheidene aan klachten in behandeling over mishandeling van gevangenen, maar het is de eerste keer dat er foto's beschikbaar zijn. Deze zaak werd in maart door het Amerikaanse leger al bekendge maakt. Amnesty International zei vorige maand dat veel ex- gevangenen in Irak zeggen tij dens ondervragingen te zijn ge marteld of mishandeld door co alitietroepen. Ze werden wak ker gehouden, geslagen, wer den langdurig geblinddoekt of moesten luide muziek aanho ren. Naar verluidt heeft CBS buiten landse tv-stations die de beel den wilden uitzenden, verplicht bepaalde passages in zijn ge heel te tonen inclusief het eigen commentaar. door onze correspondent Ad Bloemendaal tel aviv/gpd - Een kleine 200.000 Likud-leden kunnen zondag hun stem uitbrengen in een partij-referendum. De in zet: Ariel Sharons plan voor de ontruiming van alle Israëlische nederzettingen in de Gaza- strook en vier op de westelijke Jordaanoever. Bij de aankondi ging van de partijraadpleging ging de Israëlische premier er nog van uit dat zijn voorstel het gemakkelijk zou halen. Maar nu blijkt steeds duidelijker dat hij de grootste gok van zijn politie ke carrière heeft gewaagd. Vol gens de laatste peilingen zal een meerderheid van de Likud- aanhang zich tegen het plan uitspreken. En dat belooft cha os in de Israëlische politiek. Formeel gaat het referendum over 'losmaking van de Palestij- nen', zoals Sharon het het liefst omschrijft. Maar er staat meer op het spel. Sharon zal gevol gen verbinden aan een 'nee', al is niet precies duidelijk welke. De premier heeft niet klip en klaar gezegd dat hij in zo'n ge val zal aftreden, maar de reeks dreigementen die hij de afgelo pen dagen heeft geuit, komt daar wel bij in de buurt. „Wie in mij gelooft, moet kie zen voor losmaking", zei Sha ron. „Het is het één of het an der. Je kunt niet zeggen dat je achter me staat en dan toch te gen mijn plan stemmen." Hij waarschuwde ook dat een 'nee' tegen losmaking vreselijke ge volgen zal hebben voor Israël. „Het zal een overwinning bete kenen voor Yasser Arafat en Harnas", aldus Sharon, in een verwijzing naar de president van het Palestijnse Bestuur en de islamitische verzetsbewe ging. „Het zal onze betrekkin gen met de Verenigde Staten verslechteren en de val inleiden van de Likud, waarmee extreem rechts krijgt wat het wil. Wat Sharon ook zegt, op zijn partij lijkt het weinig indruk te maken. Zijn grootste probleem is dat maar weinig bekende Li- kud-figuren bereid zijn steun te verlenen aan het plan. De drij vende kracht achter de 'ja-cam pagne' is vice-premier Ehud 01- mert, maar die moet de kar on geveer in zijn eentje trekken. Invloedrijke ministers als Ben jamin Netanyahu (financiën) en Limor Livnat (onderwijs) hebben na lang aarzelen en on der voorwaarden beloofd dat ze het plan niet zullen torpederen. Maar toen Sharon hen vroeg actief mee te helpen bij het over de streep trekken van weifelen de Likud-leden, gaven ze niet thuis. Aan de andere kant heeft de oppositie - voornamelijk de rechtervleugel van Likud - alle kanonnen in stelling gebracht. Men is daar sterk gemotiveerd en de verwachting is dat zo on geveer alle tegenstanders zich zondag bij de stemlokalen zul len melden. Sharon krijgt het heel moeilijk, vooral als de op komst laag uitvalt. Dinsdag, Israëls onafhankelijk heidsdag, stroomden 100.000 tegenstanders van het plan naar Gush Katif, een grote ne derzetting in Gaza dat zal wor den ontmanteld. Veel auto's en bussen haalden de grens niet eens door de drukte. „Een file die wel eens de redding zou kunnen blijken van het land Is raël", juichte David Wilder, lei der van de kolonistenbeweging op de westelijke Jordaanoever. De meeste demonstranten in Gush Katif waren kolonisten van elders. Medewerkers van Sharon waren er als de kippen bij om vast te stellen dat er dus niet veel Likud-leden waren. Dat mag waar zijn - het leeu wendeel van de kolonisten is lid van de Nationaal-Religieuze Partij of de Nationale Unie - maar het wil niet zeggen dat er in de Likud weinig sympathie bestaat voor de nederzettingen beweging. Israëlische tv-kijkers konden genieten van een fel debat tus sen Olmert en Benny Begin, de super-nationalistische zoon van de legendarische premier Menachem Begin. „Je kunt op vele manieren toegeven aan terreur. Eén van de duidelijkste is te zeggen dat je in deze uit puttingsslag niet langer kunt volhouden. Dit plan is een di rect gevolg van ons verlangen het de terroristen die Israël be dreigen, naar de zin te maken", aldus Begin. Hij geniet groot aanzien bij rechts Israël, en in de Likud. Zijn deelname aan het debat moet Sharon kostba re punten hebben gekost. Olmert verweet Begin in het verleden te leven. „Wilt u een land dat door de hele wereld wordt geboycot? En land dat heerst over miljoenen Palestij- nen? Een land dat eeuwig moet leven met terreur? Wij willen een kans op verandering." Dat beweren ze ook binnen de Ar beiderspartij, en dat is precies het probleem. Veel Likudleden zijn tot de overtuiging gekomen dat Sharon en Olmert zijn 'overgelopen'. En daarvoor wil len ze zondag straf uitdelen. fallujah/ap - Het Amerikaanse leger en voormalige generaals van Saddam Hussein zijn het gisteren in grote lijnen eens ge worden over terugtrekking van de Amerikaanse mariniers uit Fallujah. Desondanks werd in de stad opnieuw gevochten. De mariniers trekken zich terug uit de stad om plaats te maken voor een nieuw gevormde een heid Iraakse soldaten onder lei ding van generaal Salah, com mandant uit het leger van Sad dam. Dit zogeheten Bescher- mingsleger van Fallujah bestaat uit elfhonderd man en moet de orde in de stad herstellen. De Iraakse troepen hebben twee dingen voor op de Amerikanen, zei een woordvoerder van de mariniers: „Ten eerste zijn het Irakezen, ten tweede komen ze uit de omgeving. Zij kennen de mensen en het terrein." Kort nadat het akkoord bekend werd, braken opnieuw gevech ten uit in de wijk Golan aan de noordkant van de stad, een bol werk van de verzetsstrijders. rome - Bisschop Simoni steekt namens het Vaticaan de zus van een van de in Irak gegij zelde Italianen een hart onder de riem. Enke le duizenden mensen demonstreerden giste ren in Rome gedemonstreerd tegen de aan wezigheid van het Italiaanse leger in Irak. Evenals de paus vroegen zij om de vrijlating van de drie gijzelaars. De demonstranten trokken vanaf het Castel Sant'Angelo naar het Sint-Pietersplein. Paus Johannes Paulus II hield een mis. Vier Italiaanse veiligheidsbe ambten werden op 12 april ontvoerd. Een van hen werd korte tijd later gedood. De Arabi sche nieuwszender Al-Arabiya zond maan dag beelden uit van de drie anderen. De ont voerders eisten op de opname een grote de monstratie in Rome tegen het beleid van premier Silvio Berlusconi en de aanwezig heid van Italiaanse militairen in Irak. De or ganisatoren van de demonstratie van giste ren zeggen niet toegegeven te hebben aan die eis van de gijzelnemers, maar hun verzet tegen de oorlog duidelijk te hebben willen maken. Beelden van de demonstratie wer den uitgezonden op Al-Jazeera, de belang rijkste internationale nieuwszender in de Arabische wereld. Foto: AP Jodenster als eerbetoon aan Joschka Fischer berlijn/gpd - Ontroerd heeft de Duitse minister van buitenlandse zaken, Joschka Fischer, in Berlijn een jodenster in ontvangst genomen van zijn Bul gaarse collega Solomon Passi. De Bulgaar kwam met zijn geste aan het ein de van een internationale conferentie tegen antise mitisme, georganiseerd door de Organisatie voor veiligheid en samenwer king in Europa (OVSE). Passi's grootvader droeg de ster ten tijde van de Duitse bezetting geduren de de Tweede Wereldoor log. Passi gaf het merkteken aan de Duitse minister als eerbetoon voor diens 'persoonlijke bijdrage aan de joods-Europese dia loog'. Fischer, die de problema tiek in het Midden-Oosten als één van zijn belang rijkste uitdagingen be schouwt, was zo aange daan dat hij na de gift nauwelijks kon spreken. Aan het slot van de confe rentie kwamen de zeshon derd aanwezigen uit Euro pa en Noord-Amerika met een 'Berlijnse Verklaring'. Daarin riepen zij op anti semitisme in al zijn uitin gen 'zonder uitzondering' te bestrijden. Er komt een actieplan ge richt op het onderwijs. Daarnaast komt er bij het OVSE-bureau in War schau een aparte afdeling die informatie over antise mitisch geweld gaat verza melen. luxemburg/anp - De Europese ministers van justitie hebben gisteren een politiek ak koord bereikt over criteria voor een Euro pese basislijst met veilige landen. Asielzoe kers kunnen naar deze landen worden door- en teruggestuurd. Het gaat om lan den van herkomst en andere, derde landen. Een land is veilig als het geen mensen mar telt, er geen oorlog woedt en het geen asiel zoekers terugstuurt naar een land waar ver volging dreigt. Daarnaast gelden nog enke le voorwaarden. „Voor Nederland veran dert er qua systeem niet veel", zei minister Donner (Justitie). „Alleen beslissen we voortaan niet zelf meer of een land veilig is om een asielzoeker naar toe te sturen. Dat doet de Europese Unie in meerderheid". Door de Europese samenwerking hopen de landen misbruik van asielprocedures te be perken. Invoering van de gemeenschappe lijke lijst duurt in praktijk nog twee jaar, al dus betrokkenen. De Europese Unie gaat de lijsten in het najaar opstellen, onder voorzitterschap van minister Donner. De lijsten stuiten op kritiek van vluchtelingen organisaties zoals de Unhcr van Hoge Commissaris Ruud Lubbers. De Unhcr vindt het te onzeker of de ontvangende lan den de asielaanvraag wel behandelen. Be paalde Afrikaanse landen hebben bijvoor beeld geen asielprocedure. Donner is het oneens met die kritiek. „In de voorwaarden staat dat de veilige derde landen moeten voldoen aan het Verdrag van Genève: dat betekent dat ze geen asielzoekers mogen sturen naar landen waar ze vervolgd wor den." Tegelijk met de lijsten hebben de EU-lan- den besloten tot basisnormen voor asiel procedures. Nieuwe lidstaten moeten asiel zoekers daarom voortaan tolken en advo caten ten dienst stellen. Warschau - Zo'n drieduizend demonstranten betoogden gisteren in Warschau tegen de Europese eco nomische top die er gehouden wordt. Ze droegen spandoeken met antiglobalistische leuzen mee en pro testeerden tegen de hoge werkloosheid en de oorlog in Irak. De betoging werd gehouden op enkele hon derden meters van het hotel waar honderden politieke en zakelijke leiders op uitnodiging van het We reld Economisch Forum voor de tweede dag op rij vergaderden over de toekomst van de uitgebreide Eu ropese Unie. De betoging verliep vreedzaam. De politie verrichtte geen arrestaties. Foto: EPA den haag/gpd - De vijftien rechters van het Internationaal Gerechtshof kunnen het niet eens worden of zij bevoegd zijn te oordelen over de muur die Israël op de westelijke Jordaan oever neerzet. De verdeeldheid maakt het zeer onzeker of het Gerechtshof de VN voor de al gemene vergadering die medio september begint, een advies kan geven over de zaak. De VN had het Hof daarom gevraagd. „De zaak is erg gecompli ceerd", aldus een betrokkene. Het Internationaal Gerechtshof hield hoorzittingen om te bepa len of de bouw van de muur in strijd is met internationaal recht. Israël boycotte de zitting omdat het om een politiek pro ces zou gaan. Ook Amerika en een groot aan tal Europese landen lieten ver stek gaan omdat het proces het vredesproces in het Midden Oosten negatief zou beïnvloe den. door Ans Bouwmans washington/gpd - De Ameri kaanse president Bush en vice- president Cheney hebben in een besloten bijeenkomst op het Witte Huis uitleg gegeven over hun reactie op de dreiging van al-Qaeda in de aanloop naar de aanslagen van 11 sep tember 2001. De uitzonderlijke zitting was een overwinning voor de onafhankelijke 11/9- onderzoekscommissie, alhoe wel het ruim drie uur durende gesprek op Bush' voorwaarden plaatsvond. Het was een 'harte lijk gesprek' waar hij een 'goed' gevoel over had, zei Bush na af loop. Hij wilde niet op de in houd ingaan, maar zei elke vraag te hebben beantwoord. De toelichting van Bush kwam als een verrassing, en was wel licht ingegeven door de nega tieve publiciteit over zijn mede werking aan de commissie. Hij ging er pas na druk van de pu blieke opinie mee akkoord te verschijnen voor de commissie. In ruil daarvoor wilde hij samen met vice-president Cheney ge tuigen. De eis van Bush om sa men met Cheney te getuigen werd een goudmijn voor car toonisten en cabaretiers. Die schilderden de vice-president af als de buikspreker met Bush als zijn pop. De Democratische oppositie wakkerde het vuurtje aan, maar Bush ging de kwestie uit de weg. Na zijn 'verhoor' zei de president dat hij en Cheney niet zouden hebben getuigd als 'we iets te verbergen hadden'. De commissieleden hadden nu, kunnen zien hoe hij en Cheney^ samenwerken. Volgens Democraten lijkt het er vooral op dat Bush en Cheney willen voorkomen dat er licht zit tussen hun verklaringen. Het Witte Huis bestrijdt dat het du- overhoor was bedoeld om ant woorden op elkaar af te stem men. Bush en Cheney hoefden niet onder ede te getuigen. Er mochten van het Witte Huis al leen aantekeningen worden ge maakt en geen opnamen of of ficieel stenogram. Dat zou zijn geWeest om te voorkomen dat de transcriptie later gebruikt zou kunnen worden voor poli tieke doeleinden of rechtszaken tegen de regering. door Cees van Zweeden boedapest/gpd - Branko Cr venkovski, de premier van Ma cedonië, heeft gisteren de presi dentsverkiezingen gewonnen. Crvenkovski kreeg 62 procent van de stemmen, 25 procent meer .dan zijn tegenstander Sasko Kedev. Hij zal de komen de vijf jaar 's lands president zijn. Crvenkovski en Kedev waren de enige twee overgebleven kandi daten, nadat alle anderen in de eerste ronde waren afgevallen. Het stond vrijwel vast dat Cr venkovski zou winnen, omdat hij de steun genoot van de Al banese minderheid in Macedo nië. De vraag was echter of de opkomst hoog genoeg zou zijn. Bij een opkomst van minder dan 50 procent waren de ver kiezingen ongeldig verklaard. De verkiezingen werden nood zakelijk, nadat de gerespecteer de Boris Trajkovski in februari bij een vliegramp in Bosnië was omgekomen. Trajkovski, een protestant, speelde in 2001 als president een belangrijke rol als bemiddelaar tussen orthodoxe Slaven en islamitische Albane zen. In dat jaar balanceerde Macedonië maandenlang op de rand van een burgeroorlog, tot dat op 11 augustus de partijen vrede sloten in de historische stad Ohrid. De functie van president is gro tendeels ceremonieel, maar Trajkovski had grote invloed. Het is de vraag of Crvenkovski, wiens liberale partij vorig jaar de parlementsverkiezingen won, eenzelfde rol kan spelen. Nu hij vertrekt als premier, wordt de regering in chaos ge dompeld. Zijn partij, de SDSM, moet een nieuwe leider kiezen die tevens premier wordt Politieke insta-* biliteit is het laatste wat Mace donië, dat dit jaar het lidmaat-? schap van de Europese Unie aanvroeg, nodig heeft. HoewéP het land aan een burgeroorlog ontkwam, verkeert het in een deplorabele staat.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 23