KUNST CULTUUR
Van Den Ende Theater in Amsterdam
I
5Gedichten schrijven is populair
Panic in Detroit: op internet, op cd en op podium
Ferschtman te
voorzichtig met Bach
ralis verlengt
'ocht
dansfestijn
vember
pielberg
iloedbad
Waarom
authentieke
Cubaanse
sones
versterken?
Muziekschool
opent deuren
donderdag 22 april 2004
is telt
pr festival
Parijs is gisteren het
ithuld van het jaarlijk-
tival van Cannes. Het
it in de Zuid-Franse
is een van de be-
ilmfestivals ter wereld
Itijd een groot aantal
egisseurs en andere
ïeden. Het festival be-
oensdag 12 mei en
zondag 23 mei met
ang van de Gouden
door Herman Joustra
leiden - Al te veel moet er niet
achter worden gezocht. Dat de
Leidse band Panic in Detroit
zijn muziek een tijdje gratis
aanbiedt op internet is alleen
maar een manier om aandacht
te vestigen op de spiksplinter
nieuwe cd 'Junkyard' die het
viertal recent opnam. Zo van:
'luister eens wat een lekkere
nummers'.
Morgen presenteert Panic in
Detroit die cd in het LVC. En
dan is het afgelopen met de
pret en is downloaden niet
meer mogelijk. Te koop is de
schijf dan natuurlijk wel.
„Dit vonden we een leuke ma
nier van reclame maken", zegt
bassist Hans Peek. „We hebben
daar met de band over gedis
cussieerd: hoe gaan we het aan
pakken als de cd af is? Hij is in
eigen beheer opgenomen en we
hebben dus ook geen pluggers
achter de hand en een heel dis
tributienet. We willen zo veel
mogelijk mensen kennis laten
maken met onze muziek. Bo
vendien zou het ook leuk zijn
als er aardig wat mensen op on
ze cd-presentatie afkomen."
Ja, en dan kom je tegenwoordig
toch snel bij het internet uit,
betoogt gitarist en zanger Jan
Buurman. „Daar wordt heel
veel over gepraat in de muziek
wereld, over het wel of niet la
ten downloaden van de eigen
muziek. Brengen we dan maar
een dvd uit in plaats van een cd
omdat er zoveel wordt gedown-
load? Dat soort discussies zijn
er veel. Voor ons speelt dat niet.
We zijn geen broodmuzikanten,
we leven niet van de muziek.
Nou, dan is het toch ook prima
als men onze muziek kan
downloaden. Voor een aantal
dagen dan, om te horen hoe
onze nieuwe cd klinkt. Want
uiteindelijk hebben we toch lie
ver dat men de cd koopt. Rijk
hoeven we er niet van te wor
den, maar zoiets opnemen kost
natuurlijk geld. Dan is het wel
zo aardig als je nog iets terug
ziet van je centen."
'Junkyard' is de tweede com
plete cd van het in 1991 opge
richte gezelschap, na '10/4' in
1997. Daarvoor bracht Panic in
Detroit, dat verder bestaat uit
zangergitarist/ toetsenist Fred
Mudde en drummer/ zanger
Joop van der Geest, vier mi
nidisks uit. „Er zit duidelijk ont
wikkeling in onze muziek", zegt
Hans Peek. „Onze muziek
wordt nog wel steeds vanuit
een gitaaroptiek gemaakt. Maar
voor het eerst hebben we nu bij
de opnames ook gebruik ge
maakt van toetsen, live doen
we dat ook."
En daar draait het uiteindelijk
ook om. Ze zijn leuk hoor, al die
schijfjes, maar de band dankt
zijn bekendheid in de regio
vooral aan de optredens. Juist
dan komt hun rockmuziek met
een ruig randje goed uit de verf.
„Dat willen we in het LVC ook
weer laten zien", besluit Jan
Buurman.
Panic in Detroit, vrijdag 23
april, 23.00 uur, LVC, Leiden.
Panic in Detroit, met v.l.n.r. Hans Peek, Joop van der Geest, Jan Buur
man en Fred Mudde. „We willen zo veel mogelijk mensen kennis la
ten maken met onze muziek." Publiciteitsfoto
Vegens groot succes
«Jaturalis de tentoon-
artsTocht tot en met
>r. De expositie die
ederlandse Hartst-
tot stand is gekomen,
bij biologielessen over
elijkhart. HartsTocht
tentoonstelling,
krijgen een rondlei-
ma zij gegevens over
Iploed en bloedsomp-
f nen verzamelen.
ui - Op zaterdag 27
^4r gaan 50.000 dansers
ote stadions in Ne-
in Zuid-Afrika gelijk-
ïur lang dansen om
vvijde aids-problema-
de aandacht te bren-
dand 3 verzorgt tij-
avondvullend bene-
mma rechtstreekse
/ing. Nelson Mandela,
int van Zuid-Afrika,
swinnaar en levende
peelde een belangrij-
het ontstaan van het
nt.
Steven Spielberg
;nde zomer een film
ver het bloedbad dat
e terroristen aanricht -
Israëlische atleten tij-
Uympische Spelen van
;ens het Amerikaanse
ariety is er nog geen
Ie film. Wel is zeker
iofdrol wordt ge-
ir Ben Kingsley die
van de partij was in
ipielberg geregisseer-
üer's List'. Het script
werd geschreven
Roth, die eerder de
;en leverde voor 'For-
3' en 'The Insider'.
door Hans Visser
amsterdam/gpd - Joop van den
Ende opent eind 2007, daar
waar bij de RAI in Amsterdam
de Europa Boulevard en de AIO
elkaar kruisen, zijn nieuwe mu
sical theater. De definitieve
plannen maakte hij gisteren be
kend, samen met wethouder
Duco Stadig van stedelijke ont
wikkeling.
Het theater gaat deel uit maken
van een groot bouwproject tus
sen het nieuwe theater en het
huidige ING-Kantoor: de
Zuidas. Daarbij wordt een groot
deel van de snelweg overdekt
met onder meer sportvelden.
Verder worden er huizen ge
bouwd voor zo'n 80.000 men
sen. Zowat een stad zo groot als
Alkmaar.
Het opmerkelijke cilindervor
mige bouwwerk is ontworpen
door rijksarchitect Jo Coenen,
in samenwerking met Arno
Meijs die eerder theaters voor
Van den Ende bouwde en ver
bouwde. Coenen liet zich onder
meer inspireren door de locatie
die een kruispunt is van wegen
en allerlei soorten openbaar
vervoer, inclusief de te ver
wachten zweeftrein die ooit de
rest van het land met Amster
dam gaat verbinden. Belangrijk,
want slechts 15 tot 20 procent
van de bezoekers zal uit de
hoofdstad komen.
De zaal zelf wordt, met zijn
1850 stoelen, gebouwd naar
voorbeeld van het beproefde
principe van het Griekse amfi
theater en wordt ook voorzien
van repetitieruimten. Het ge
heel komt te staan op een pla
teau, met daaronder een par
keergarage. Met een glimlach
antwoordde hij op de vraag
naar de kosten: „Er zijn richtlij
nen. Maar ik denk aan 70 a 80
miljoen euro." De helft betaalt
hij zelf, de rest wordt opge
bracht via de e3cploitatie door
zijn bedrijf.
Met het plan eindigt de zoek
tocht van de theaterproducent
door Amsterdam. Eerder vielen
de Heinekenbrouwerij aan de
Stadhouderskade, het Water-
looplein, de Appeltjesmarkt bij
Een impressie van het veertig meter hoge theater dat Joop van den Ende gaat bouwen in Amsterdam. Foto: ANP
de Mamixstraat en het i
bij de Arena als locatie af. De
geboren Amsterdammer Van
den Ende treedt nu in de voet-
spoeren van onder anderen Os
car Carré, de particulieren die
het Concertgebouw stichtten
en Abraham Tuschinski.
In Amsterdam wil hij net als in
Scheveningen musicals bren
gen die daar spelen tot het pu
bliek de belangstelling verliest.
Producties waar het huidige
Carré geen ruimte voor heeft.
Wel kiest hij voor shows die
meer aansluiten bij de Neder
landse cabarettraditie, zoals
'The Producers' van Mei
Brooks, een satireshow over de
Tweede Wereldoorlog. In het
Utrechtse Beatrixtheater blijft
hij familievoorstellingen bren
gen, zoals 'The Beauty and the
Beast'Maar vaker overdag en
minder 's avonds om ruimte
maken voor congressen.
Als het theater opent, is Van
den 66. Oud genoeg vindt hij
om dan zijn naam op het ge
bouw te zetten. Het is de vraag
of het publiek dan naar het Van
den Ende Theater gaat of, in
navolging van 'We gaan naar
Carré', zal kiezen voor We gaan
naar Joop'.
Jongeren laten proza horen in In Casa
te Snijders
let is rumoerig in
In Casa in Leiden,
eerste gedicht wordt
jen, de zaal doodstil.
<|nd werd voor de zesde
itmanifestatie van Zo
'o Gedicht gehouden,
ti deelnemers uit
i Zuid-Holland lieten
fit horen over het the-
:n'. In de leeftijds-
tien tot negentien jaar
il Erdogan uit Rotter-
de eerste prijs er van-
alie Lemmers uit
plaat mag zich de win
de groep twaalf tot
ar noemen,
ht Zo gedicht is geor-
door ProBiblio,
ouw (Zuid-Holland)
en Cultuur Noord-
De Rotterdamse voor-
instenaar Jules Deel-
t de presentatie van
voor zijn rekening. In
3 roept hij de deelne-
let podium. „Ik houd
hten, maar ook van
n", aldus Deelder.
ge Pim Kievit is één
gentien deelnemers,
eigenlijk nooit ge-
roor Nederlands
;r een maken." Pim is
t zijn gedicht is uitge-
>r de manifestatie. „Ik
eel trots. Ik ga zeker
ichten proberen te
ïn schrijven is heel
mder jongeren. Dat
uit de ruim duizend
Jules Deelder met winnaars van Zo Gedacht, Zo Gedicht, Rosalie Lemmers en Ismail Erdogan. Foto: Hielco Kuipers
inzendingen die we binnen kre
gen", klinkt Theo de Ruiter van
ProBiblio. Over het niveau van
de avond is hij zeer te spreken.
„We hadden een strenge selec
tie. Vanavond horen we echt de
beste gedichten."
Ook Liesbeth Bouwhuis van
Kunstgebouw is onder de in
druk van de poëzie van de mid
delbare scholieren. „Bij sommi
ge gedichten moet ik echt een
traantje wegpinken." Toch is
volgens Jules Deelder inhoud
niet het enige belangrijke van
een gedicht. „Het grafisch
beeld is ook erg belangrijk. En
hoe de dichter het voordraagt."
Na anderhalf uur proza is het
aan de jury om de twee beste te
kiezen. Juryleden dichter Ru
ben van Gogh, Dirk Berkhout
(oud-leerkracht Nederlands),
Lennie Huizer (gedeputeerde
provincie Zuid-Holland) en Hé-
léne Steenhoff (hoofd bureau
Cultuur en Educatie provincie
Noord-Holland) verlossen de
deelnemers na lang beraad van
hun spanningen. 'De tederheid
en beeldende schrijfstijl' maakt
volgens Van Gogh Rosalie een
terechte winnares. Ismail wordt
door de jury geroemd om zijn
'onverwachte originaliteit'.
De winnaars krijgen ieder hun
gedicht op 200.000 Boomerang-
kaarten gedrukt, die in alle mid
delbare scholen en bibliothe
ken worden verspreid. Jules
Deelder feliciteert de winnaars
en loopt snel naar de bar. „Het
moet mij nooit te lang duren.
Er moet wel tempo inzitten."
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Cellosuites van J.S. Bach door
Dmitri Ferschtman. Gehoord: 21/4, De
Waag, Leiden.
Het briefje waarmee Anner
Bijlsma zich verontschuldigt is
lief - vanwege problemen met
een vinger kon hij de cellosuites
van Bach niet komen spelen -
maar het verzacht de pijn niet
helemaal. Dmitri Ferschtman is
een knap en virtuoos cellist, en
hoewel de dankbaarheid dat hij
de avond wilde redden groot is,
blijft er toch iets knagen.
Ferschtman is een meester in
de klare lijnen, het fijnzinnig
uitlichten van de schoonheid,
het uitdiepen van details, maar
met de bonkige, schurende, on
genaakbare kanten van deze
muziek kan hij minder uit de
voeten. De snelle delen overtui
gen in vloeiende ritmiek, zijn
vlugheid en wendbaarheid
grenst daar aan het ongehoor
de, maar de langzamer delen,
vooral de Sarabandes dus, val
len geregeld bijna uit elkaar, er
komt geen lijn in.
Ferschtman speelt de tweede,
de derde en de zesde suite -
keurig in die volgorde. In de
tweede is vooral de Courante
mooi: zo vlug en ijl dat hij bijna
lijkt te willen ontsnappen. De
Sarabande valt tegen, die wil te
zwaar zijn, maar in de Menuet
ten haalt Ferschtman weer heel
geestig de dialoog naar boven.
De derde suite begint met een
snelle Prélude, en dat is in het
voordeel van Ferschtman. Zijn
greep op de muziek blijkt dan
veel zekerder, in de achteloze
laddertjes en haaltjes kan hij
bescheiden en terloops zijn evi
dente bewondering kwijt. Toch
is ook hier de Sarabande be
trekkelijk tam, pas heel laat
slaagt hij erin de verwrongen
melodie een stevige vorm te ge
ven. Het mooist zijn de Bour-
rées, met liefkozend tedere her
halingen, telkens in een net iets
andere kleur, en de razendsnel
le Gigue, waarin de melodie,
onderbroken door diepdonker
ronken, bijna vervliegt.
In de laatste, de zesde, suite
speelt Ferschtman het persoon
lijkst. Het vastberaden begin
ondermijnt hij langzaam met
twijfels en onzekerheden. In de
Allemande wordt ontleed, ont
vleesd, ontrafeld, zozeer soms
dat het van aanéénsmeden niet
meer komt. De Courante is dan
weer wat bevalliger en leniger,
maar in de Sarabande blijkt
weer de strijd. Al wint Ferscht
man die niet - zijn harmonieën
klinken vaak stroef en stram en
er vallen soms akelig gaten in
de muziek - het is wel de op
maat tot de fantastische Gavot
tes, waarin Ferschtman alle
kunstgrepen in dienst stelt van
de klankschoonheid, en de Gi
gue, die in een bijna mateloos
tempo en een tikje scheef het
wringende en het welluidende
wel weet te verenigen.
muziek recensie
Lidy van der Spek
Concert: Septeto NacionaJ Ignacio Pineiro,
leadzanger Raspa. Gehoord: 21/4,
Stadsgehoorzaal, Leiden.
Té weinig mensen zijn komen
luisteren naar Septeto Nacional
Ignacio Pineiro, dtis naar de
son, de Cubaanse dans bij uit
stek. We maken kennis met dit
legendarische septet dat helaas
alleen Spaans spreekt, maar dat
zich zeer lijfelijk en muzikaal
laat verstaan. Waarom dan toch
die schreeuwende versterking
die zoveel moois 'pur sang' af
breekt?
Dus meteen flink wat rijen naar
achteren geslopen, maar dan
nóg... Wat zou het een verade
ming zijn als dit septet naturel
gaat optreden: om Nederland te
laten proeven hoe het in de ja
ren twintig in Cuba geklonken
heeft. Deze groep gaat er im
mers prat op om cfie tijd te
doen herleven. Aan outfit en
optreden ligt het niet, zo au
thentiek als 't maar zijn kan,
met gitaar, contrabas en per
cussie, als daar zijn bongo's,
woodblocks, knipmes, samba
ballen, plus een heerlijk door
dringend schelle cornet.
Het drietal vooraan, middenin
de lead-zanger Raspa, zingt
rauw, super vitaal met een aan
stekelijke dosis pret. De percus
sie is opzwepend met dwingen
de, prominent aanwezige rit
men. Met contrabas, gitaar en
de door alles heen scheurende
cornet overtuigt dit sextet (ik tel
er echt geen zeven!) onvoor
waardelijk; hartstochtelijk, apa-
sionado en zo hier en daar
hartverscheurend, lastimoso.
Na vijf minuten zijn er nog
maar twee, na twintig minuten
zijn er al acht liefhebbers opge
staan om tussen de eerste rij en
het podium zich over te geven
aan de son, of salsa. Aange
vuurd door Raspa en zijn kor
nuiten die van top tot teen van
elastiek zijn en moeite hebben
met gewoon stil staan, danst de
steeds grotere groep jongeren
ambitieus en met overgave.
Het cornetje kreunt uitnodi
gend. Zelfs George Gershwin
kon het oergeluid van dit sep
tet, toen nog onder de naam
Sexteto Occidente, niet weer
staan en verwerkte hun 'sones'
in een warmbloedige Cubaanse
Ouverture. Het sextet dat nu
optreedt, speelt overigens nog
steeds in eenzelfde bezetting.
Leadzanger Raspa lijkt ge
kloond te zijn, als hij al niet het
eeuwige leven heeft.
Bij het lied 'Suavecito' wat zo
veel betekent als 'langzaam met
passie' wagen zich al ruim
twintig fans op de smalle dans
vloer. De percussiegroep gaat
uit z'n bol in 'Coco maim ai'
(kokosnoot, mais, mais), een
ritmisch woordenspelletje dat
tekeer gaat als een leger klop
pende spechten in een onop
houdelijk feestelijk getik. Raspa
leert ons ritmes, pépapa-papa.
De zaal kent het in een hand
omdraai.
De geschiedenis van dit Septeto
is nauw verbonden met de bril
jante sonero, zangercompo
nist Ignacio Pineiro H880-1969)
die ontelbare sones voor de
groep geschreven heeft. Hij zou
gruwen van die overheersende
versterking.
alphen aan den run - Sfreek-
muziekschool Alphen houdt za
terdag 24 april van 11.30 tot
15.00 uur open huis. Onder lei
ding van docenten kan het pu
bliek ook instrumenten, waar
onder de Turkse saz, bespelen.
