KUNST CULTUUR
'Eigenlijk is het niets anders dan lucht
'Toevallig' Frans avontuur nj
Kyo maakt Sita volwassene
'Het wordt gruwelijk spannend'
Vrouw had ooit het eerste woord
DINSDAG 6 APRIL 2(
Hans Teeuwen. Publiciteitsfoto
Gouden plaat
Hans Teeuwen
naarden - Cabaretier Hans
Teeuwen heeft gisteravond een
gouden plaat gekregen voor de
registratie van zijn derde thea
terprogramma 'Trui'. Hij ont
ving het kleinood uit handen
van Jan Wolkers. Teeuwen
kreeg al eerder een gouden
plaat voor de cd 'Dat dan weer
wel', maar het komt niet vaak
voor dat cabaretiers een gou
den plaat (40.000 verkochte
exemplaren) ontvangen. Van de
huidige generatie cabaretiers
scoren eigenlijk alleen Teeuwen
en Youp van 't Hek dergelijke
verkoopcijfers, aldus muziek-
deskundige J. van Slooten.
'Foto's van
Vijftig' verlengd
leiden - De tentoonstelling 'Fo
to's van Vijftig' met foto's van
het Prentenkabinet van de Uni
versiteit Leiden, in Stedelijk
Museum De Lakenhal, is ver
lengd. De ruim tweehonderd
foto's van onder anderen Carel
Blazer en Paul Huf zijn nog tot
en met 23 mei te zien.
Retrospectief
Peter Jackson
Amsterdam - Het twintigste
Amsterdam Fantastic Film Fes
tival (15 tot en met 21 april)
wordt opgesierd met een retro
spectief van alle films van Peter
Jackson. Het Amerikaanse film-
tijdschrift 'Premiere' plaatste de
Nieuw-Zeelander, veelvuldig in
het nieuws door zijn remake
van 'King Kong' en door zijn tri
logie 'The Lord of the Rings',
vorig jaar op nummer twintig in
zijn lijst van machtigste men
sen uit de filmindustrie. In 1986
maakte Jackson zijn debuut
met 'Bad Taste': die na een suc
cesvolle entree op het filmfesti
val van Cannes over de hele we
reld verkocht werd. Het Am
sterdam Fantastic Film Festival
heeft plaats in Filmmuseum Ci
nerama, Melkweg Cinema en
Paradiso.
Nog een festival
naar Rotterdam
Rotterdam - Na het North Sea
Jazz Festival (Ahoy') wordt nog
een Mojo-evenement in die
stad ondergebracht. Het betreft
het nieuwe festival 'Rotterdam
Import', dat op 19 en 20 juni
wordt gehouden op de Wilhel-
minapier. De programmeurs
van het vroegere Drum Rhythm
Festival (Amsterdam) gaan de
diverse artiesten boeken voor
Rotterdam Import. Enkele zijn
er al vastgelegd, zoals The
Roots, The Black Eyed Peas, Be-
bel Gilberto en Zuco 103. Het
festival is bedoeld voor stads
jongeren, met veel aandacht
voor R&B, hiphop, nu-jazz,
funk, soul en dancehall. Het
evenement speelt zich af in de
zalen van de Cruise Terminal,
Las Palmas en in een grote tent
naast Café Rotterdam.
Meer ruimte voor
de kleine podia
utrecht/anp - Samenwerking
tussen kleine podia verdwijnt
als onwrikbare eis voor het ver
krijgen van subsidie van het
Fonds voor de Podiumpro
grammering en Marketing. Dat
zei staatssecretaris Van der
Laan (cultuur) gisteren in
Utrecht bij het tweejarig jubile
um van het fonds. De bewinds
vrouw kondigde verder aan dat
ze in het nieuwe Kunstenplan
een deel van het geld van ge
noemd fonds speciaal voor de
kleine podia wil bestemmen.
Op 19 april komt de Raad voor
Cultuur met het advies-Kun
stenplan.
Oudste proza
Lucebert
Amsterdam - Uitgeverij de
Prom publiceert volgende
maand voor het eerst de oudste
bekende prozatekst van Luce
bert. Het gaat om een reactie
die Lucebert in 1948 schreef op
vragen die waren gesteld tij
dens een discussie over moder
ne kunst. De reactie wordt op
genomen in 'Kalm aan kinde
ren, er komt nog wat bij; be
kend en onbekend proza', sa
mengesteld door Lucebert-ken-
ner Jan Oegema. Er worden nog
twee andere nooit gepubliceer
de teksten van Lucebert in het
boekje afgedrukt. Het boek be
staat in totaal uit 36 stukken,
waarvan er vijftien volgens Oe
gema een zeer onbekend be
staan hebben geleid. Het boek
verschijnt op 10 mei, als de
'Keizer van de Vijftigers' tien
jaar dood is.
Pieter en Thom Geraedts: twee Leidse broers en één gedachte in Kröller-Müller
door Dorine Steenbergen
otterlo - De broers Pieter en
Thom Geraedts zijn allebei kun
stenaar. De een werkt met kran-
tenpulp, de ander met golfkar
ton. Samen exposeren ze in het
Kröller-Müller Museum. De een
met Leegte, de ander met Een
heid.
Net als op zolder thuis wordt er
ook in het depot van een muse
um wel eens wat verschoven of
bijgezet. Schilderijen die een
poosje geen dienst hoeven te
doen, worden er opgeslagen.
Maar wel goed ingepakt. Lekker
makkelijk, zullen ze in het de
pot van het Kröller-Müller Mu
seum op de Hoge Veluwe heb
ben gedacht toen de rollers met
bolletjesplastic in datzelfde de
pot uitnodigend onder handbe
reik stonden. Als blijkt dat dat
zelfde plastic toebehoort aan
een heus kunstwerk, zie je
spontaan het hilarische recla
mespotje voor je van de beken
de verzekeringsmaatschappij.
De anekdote is waar gebeurd
en overkwam de kunstenaar
Pieter Geraedts uit Leiden. Het
genoemde kunstwerk, bestaan
de uit twee dikke, volle rollen
bobbeltjesplastic en gedraaid in
zo'n standaard waar je het spul
zo lekker uit kunt scheuren,
was jaren geleden aangekocht
door het Kröller-Müller en
stond tijdelijk opgeslagen in het
depot. Thans is het verplaatst
naar de publieke ruimte van het
museum om mee te doen aan
de expositie 'Twee broers' van
Pieter en Thom Geraedts. En
ook al was het museum pijnlijk
in verlegenheid gebracht, an
ders dan je misschien zou ver
wachten, was Pieter helemaal
niet boos over het vergrijp.
„Eerlijk gezegd vond ik het nog
al een eer", verklaart de kunste
naar glunderend. „Zo was het
bewijs geleverd dat kunst ba
lanceert op de rand van ge-
De broers Pieter (links) en Thom Geraedts bij hun werk in het Kröller-Müller Museum. Foto: GPD/Cees Mooij
bruik. Prachtig toch?"
Pieter (1940) en Thom (1950)
komen uit een artistiek nest.
Vader en grootvader waren
eveneens kunstenaar en er is
ook nog een muzikale tak bin
nen de familie. De broers heb
ben allebei hun atelier in Lei
den. Samenwerken doen ze
niet, wel is er intensief contact.
Voor de buitenstaander is het
evident dat er tussen de twee
kruisbestuiving plaatsvindt.
Ook het Kröller-Müller - meer
in het bijzonder directeur Evert
van Straaten die het duo al vele
jaren op de voet volgt - zag de
link tussen het tweetal en be
sloot tot een dubbelexpositie.
Waar Pieter Geraedts de laatste
jaren bij voorkeur werkt met
krantenpulp, is broer Thom in
de ban van golfkarton. De twee
hebben met elkaar gemeen dat
hun werk een hoge abstractie
graad heeft, maar dat maakt het
niet minder interessant.
Zo ziet de oudste zijn werk als
een jarenlang zoeken naar de
Leegte als ultieme tegenpool
van het Bestaan of het Zijn. Die
Leegte vind je ook terug in dat
eerder genoemde werk van
bobbeltjesplastic. „Eigenlijk is
het niets anders dan lucht.
Maar toch volle dikke rollen",
verklaart de maker. Met betrek
king tot zijn werken van kran
tenpulp spreekt hij over éen
'desintegrerende negatieve
kracht' die aan het werk is en
die onder meer voortkomt uit
de overvloed aan informatie die
dagelijks over ons wordt uitge
stort. „Als mens zijn we nauwe
lijks meer in staat om dit alle-
leiden/ANP - De oudst beken
de Nederlandse zin, meer dan
duizend jaar oud, moet wor
den toegeschreven aan een
vrouwelijk personage. Dat
concludeert de bekende Leidse
mediëvist prof. dr. Frits van
Oostrom.
„Hebban olla vogala nestas
hagunnan hinase hic enda thu
wat unbidan we nu" ofwel
„Hebben alle vogels nesten
begonnen behalve ik en jij, wat
wachten we nu" werd lang ge
leden wel opgeschreven door
een man, zegt Van Oostrom,
maar komt qua inhoud erg
overeen met de uit vrouwelijk
perspectief gezongen Spaanse
volksliedjes uit dezelfde tijd.
De Arabische schrijvers in
Spanje gebruikten deze liedjes
vaak aan het eind van hun ei
gen, veel hoogdravender ge
dichten. Het waren versjes
waarin blijkens de grammatica
de ik-figuur altijd een vrouw
was, aldus Van Oostrom, die
zich vaak en met enig onge
duld tot een geliefde richtte.
Dat laatste komt ook naar vo
ren in „Hebban olla vogala",
dat volgens Van Oostrom wel
door een man „die misschien
even zijn pen wilde proberen"
werd neergeschreven in de
kantlijn van een Latijns manu
script, dat nu in Oxford wordt
bewaard.
Van Oostrom zal zijn conclusie
nader toelichtenin een ge
schiedenis van de middel
eeuwse Nederlaridse litera
tuur, die hij in 2006 gereed wil
hebben.
Jan Wolkers: „Ik zou nooit zomaar iets in opdracht kunnen schrijven." Foto: ANP/Robert Vos
amsterdam/anp - Jan Wolkers
wil nog niet verraden waar het
Boekenweekgeschenk van 2005
over gaat. Maar: „Het wordt
gruwelijk. Gruwelijk span
nend", aldus de schrijver.
De Stichting Collectieve Propa
ganda voor het Nederlandse
Boek (CPNB) maakte gisteren
bekend dat Wolkers schrijver
wordt van het Boekenweekge
schenk. Het motto van de nieu
we Boekenweek is 'Spiegel van
de Lage Landen - Boeken over
onze geschiedenis'. De zeven
tigste Boekenweek wordt ge
houden van 9 tot en met 19
maart.
Het is de eerste keer dat Jan
Wolkers het Boekenweekge
schenk schrijft. Het zal ook zijn
eerste roman zijn sinds 1984,
toen hij De onverbiddelijke tijd
publiceerde. Wolkers schreef
sindsdien voornamelijk essays,
waaronder in 1995 het Boeken
weekessay Zwarte bevrijding.
Tijdens de Boekenweek 2005
staan de duizenden boeken
centraal waarin de geschiedenis
van Nederland wordt beschre
ven, aldus de CPNB. Maar Wol
kers' boek zal niet over dat the
ma gaan. „Het wordt iets waar
ik al heel lang mee bezig ben. Ik
zou nooit zomaar iets in op
dracht kunnen schrijven. De
keuze voor de inhoud van het
Boekenweekgeschenk is tegen
woordig ook helemaal vrij.
Daarom levert dat tegenwoor
dig ook veel leuke boekjes op",
aldus Wolkers.
Wolkers vindt het thema van de
Boekenweek overigens wel heel
boeiend. „Ik ben in mijn werk,
ook mijn beeldende kunst, veel
bezig met spiegels. We zijn het
land met de meeste spiegels. Ie
der water weerspiegelt, dat zie
je altijd weer als je van of naar
Schiphol vliegt. Ik heb ook veel
spiegels thuis. Als je ergens bin
nenkomt en je ziet dan het
landschap waar je net uitkomt
achter je in een spiegel weer
kaatst. Vermeer werkte ook met
spiegels, dat zie je aan die
mooie helderheid."
Wolkers is al eens eerder voor
het Boekenweekgeschenk ge
vraagd, zegt hij, maar toen is hij
er niet met de organisatie uitge
komen. „Die man die toen
kwam overleggen zat in de
kaas. Ik heb hem toen geloof ik
uitgemaakt voor gatenkaas.
Daarop is het afgeketst. Maar
de huidige directeur van de CP
NB, Henk Kraima, is een prima
man!".
De CPNB heeft het geschiede
nisthema in de eerste plaats
uitgekozen om te laten zien dat
het boekenaanbod in Neder
land voor een belangrijk deel
bestaat uit boeken over historie
of verhalen die zich in de histo
rie afspelen. „Bovendien mer
ken we dat de discussie over
het maatschappelijk belang van
geschiedenis enorm toe
neemt."
Kraima gelooft er niet zo in dat
Nederlanders, zoals veel ge
dacht wordt, lak hebben aan
hun geschiedenis. „Dat is dan
gebaseerd op testjes met vragen
als 'Wanneer was de Slag bij
Heiligerlee'. Maar er is in prin
cipe veel interesse. Er is veel
belangstelling voor een tv-pro-
gramma als 'Andere Tijden' en
'De eeuw van mijn vader' van
Geert Mak kreeg de Publieks
prijs."
maal te verwerken. Stel je eens
voor dat wij dagelijks zoveel in
formatie tot ons krijgen als een
Middeleeuwer in zijn hele le
ven!"
De aldus ontstane Leegte ver
woordt Pieter in ondermeer
platte 'koeken' vah kranten
pulp. Dat dat ooit kranten zijn
geweest, is niet meer te zien,
maar voor hem van essentieel
belang: „Stel je alle meningen
voor in de krant van vandaag
die morgen weer anders zijn en
herzien moeten worden. Of ou
de zwart/wit foto's uit een Pa
rijs van lang geleden waar men
sen op staan onderweg van hier
naar daar. Dat alles heb ik ge
stold en tot stilstand gebracht
in één grote pulpmassa." Maar
liever dan het verhaal achter
zijn werk uitvoerig voor te kau
wen, heeft Pieter er vertrouwen
in dat zijn publiek dat zal snap
pen. „Je moet de mensen niet
onderschatten. Ze komen er
heus wel achter."
Toevalligerwijs exposeert broer
Thom ook met kranten. Maar
niet van pulp en ook niet echt,
want het zijn geen kranten om
te lezen, maar om naar te kij
ken. Op vellen papier in dag
bladformaat heeft Thom 'pagi
na's' samengesteld. Ze horen
bij elkaar en vloeien in elkaar
over, maar dat gebeurt soms
onderlangs, soms via kleur of
via vorm, dus nooit op de ge
bruikelijke manier zoals in een
echte laant. Toch vormen ze
een Eenheid die, zo verduide
lijkt Thom, 'wordt tot een soort
muziek'.
Daarnaast zijn van hem cirkels
van golfkarton te zien, van ver
schillende grootte, kleur, glans
of mat en schijnbaar willekeu
rig gerangschikt tegen de muur.
Niets is minder waar. „Zoals
een mens met wie je te maken
krijgt een optelsom is van zijn
fysieke verschijning en alles aan
verleden en ervaringen dat hij
met zich meebrengt, zo zoek ik
naar eenheid en schoonheid in
mijn rondjes. Het lijkt mis
schien zo eenvoudig wat ik doe,
maar ik ben er eindeloos mee
bezig voordat ik tevreden ben."
Die rondjes, zoals hij ze zelf
noemt, zijn óp de expositie
dusdanig gerangschikt tegen
over de platte koeken van kran
tenpulp van zijn broer, dat je
zou kunnen spreken van de
maan en de sterren.
Overigens zijn de middelen van
de broers niet enkf
ze kunnen de ontj
zoeker ook finaal
keerde been zette!
over een verzam
teilen met daarin
pen versie van g,
makkelijk kunne:
nou ja zeg, had het
rommel nou niet
opruimen? Maar c
telt een gewaarsc
voor twee: het bet
een kunstwerk var
in hij het begrip l||
zoekt.
'Twee broers' in M
ler-Müller (Nation
Hoge Veluwe) duu»
6 juni. Openingsl
dag tot en met
10.00 tot 17.00 uui
door Madeleine Rood
Rotterdam - Sita is 23 en kan
nu al zo drie hoogtepunten van
formaat opdissen uit haar korte
maar hevige carrière als pop
ster: de compleet uitverkochte
tournee met K-Otic, haar duet
'Lopen over water' met Marco
Borsato voor Willem-Alexander
en Maxima én - onlangs nog -
een award voor het beste
Franstalige lied van de Franse
commerciële radiozender NRJ.
Maar nu staat de popster weer
met beide benen in de Holland
se klei. Met haar nieuwe cd 'Co-
me with me', haar single 'Pop
star' is ze op tournee door het
land.
De laatste tijd was ze vaker in
Frankrijk te vinden dan in Ne
derland. Daar had ze succes
met het duet 'Le chemin', dat
ze met de Franse band Kyo
zong. Ze belandde op nummer
12 van de Franse hitlijsten en
zat in het voorprogramma van
Kyo, tijdens hun tournee door
Frankrijk. Zo zong ze ook in de
beroemde concertzaal Olympia
in Parijs. „Superbijzonder", al
dus Sita. „En Kyo is in Frankrijk
echt mega-groot, hoor."
In Frankrijk komt eind deze
maand ook haar album uit, dat
verder niet in Nederland te
koop is. Van dat album, met
vier Franse liedjes en verder
Engelse nummers, zingt ze ook
een paar nummers tijdens haar
Nederlandse tournee. „Die wil
ik toch laten horen, want de
nummers staan verder niet op
mijn Nederlandse cd en ik vind
ze toch mooi."
Haar hele Franse avontuur be
rust op het toeval dat Kyo bij
dezelfde platenmaatschappij
zit, haar single 'Happy' hoorde
en leuk vond. Dus vroegen ze
haar voor het duet. Sita toog
naar Frankrijk, met slechts twee -
jaar middelbare school Frans
achter de kiezen. „Maar ik heb
nu vier uur per week Franse les
en interviews doe ik daar nog in
het Engels. Frans is nog best
moeilijk. Ik moet hard leren."
De tournee door Frankrijk was
ook goed voor de teambuilding
van haar vijf-koppige band.
„We moesten bijna elke dag
spelen en Frankrijk is groot. We
zaten uren in de bus en dan
kun je nergens anders heen.
Maar het ging goed en het was
heel goed voor het bandge-
voel."
Het hele Franse avontuur heeft
haar ook weer verder gebracht
als zangeres. „Ik ben in de afge
lopen paar jaar ook wel ge
groeid. Zelfverzekerder gewor
den. Dat komt ook wel doordat
ik veel heb gedaan. Die ervaring
maakt het makkelijker. Frank
rijk heeft met de elf optredens
ook flink geholpen. En nu op
mijn 23ste al op solotour. Ja
joh, hartstikke leuk."
Ze is - na de hectische begintijd
met het televisieprogramma
Starmaker en daarna de band
K-Otic - volwassener geworden.
Stoerder ook. Sita: „Daar gaat
ook de single 'Popstar' over.
Over het leven als popster en
dat je tegenwoordig op allerlei
gekke manieren bekend kunt
worden. Ook door Starmaker.
Het nummer gaat inderdaad
over mij. Dat al die toeters en
bellen rondom het popsterren-
leven, zoals premières en zo,
me niet interesseren. Ik ben be
woon Sita en ik ben niet van
plan te veranderen omdat ik
bekend ben geworden door het
zingen."
Haar nieuwe single staat op
haar tweede album, dat ze ook
meer bij zich vindt passen.
„Het is echt mijn ding. Met het
eerste album ging alles zo snel.
Ik dacht echt 'Tjeetje, wat over
komt me nu.' Nu gaat alles veel
rustiger en voel ik me op mijn
plek. Met deze nummers heb ik
meer. Het is pop, rock en er
staan wat ballads op. Die pas
sen goed bij mijn stem."
Haar huidige tournee is haar
eerste door Nederland. „En op
treden is het leuksF
vindt ze. Hierna [5
weer op Frankijt
„Daar ga ik honii
voor. Ik moet het k
lemaal opbouwen^
maker ben ik in Nm
een onnatuurlijke p;
kend geworden. Nr
over dat programf
vind het nu leukjb
Frankrijk van niks \-
bouwen. Daar beit
op televisie gewee£
ze me alleen van 10
Kyo. Daar moet ik L
nieuw beginnen." uj
16
Sita in Concert, oi,
Rotterdam, 24/4 i\
