Een swingende Afrikaanse bloemlezing KUNST CULTUUR Een evenwichtige en een ontsporende Johannes 'The Lion King': Verbluffende vormgeving wint het van de passie salie Wammes wint Rijnlands Muziekconcours partituur ontdekt Theater Carré krijgt drie ton minder 1 nominaties ]n Willems 'Russische tchap' langer muziek recensie Susanne Lammers Concerten: Johannes Passion van J.S. Bach door Cappella pro Cantibus en het Randstedelijk Begeleidings Orkest o.l.v. Dick Duijst. Gehoord: 3/4, Willebrordkerk, Oegstgeest. Johannes Passion van J.S. Bach door Voorschotens Kamerkoor en het Tollens Ensemble o.l.v. Nico Hovius. Gehoord: 4/4, het Kruispunt, Voorschoten. Je hoort hem steeds vaker. De Johannes Passion, wat korter en net iets minder dramatisch dan de Matthaus, werd dit weekend zowel in Oegstgeest als in Voor schoten uitgevoerd. In beide gevallen door kamerkoren, bij gestaan door professionele so listen en een klein ensemble. In de Johannes Passion komt Christus wat weerbaarder, wat zelfverzekerder naar voren dan in de Matthaus, en dat maakte de Oegstgeestse uitvoering heel aanschouwelijk. Al excelleerde Cappella pro Cantibus vooral in het welluidend en innig zingen van de lieflijke koralen en klon ken de turbae, de korte, krachti ge uitroepen en aansporingen, niet altijd nijdig, spottend en boosaardig genoeg, de nadruk lag toch vooral op de harde kanten van het verhaal. Dat was voor een deel de verdienste van evangelist Paul Hörmann, die zijn verhaal droog en scherp vertelde, maar ook van het klei ne ensemble van het Randste delijk Begeleidings Orkest, dat zich na een niet zo best begin revancheerde. Het openingskoor 'Herr, unser Herrscher' viel bepaald niet mee, maar in het prachtige slot koor 'Ruht wohl, ihr heiligen Gebeine' kwam het tot buitgen- gewoon subtiele balansver schuivingen met het koor. De opklinkende violen verleiden het koor tot zwelgen, en wij zwelgen mee. Iets minder overtuigend was de keuze van de solisten van Cap pella pro Cantibus. Altus Benja min Brinkhof ontbreekt het aan expressie en volume, hij zingt weinig soepel in de hoogte en klinkt veel te kaal. Aan de ande re kant van het spectrum staat sopraan Annelie Brinkhof, zij was als enige écht goed. Haar stem heeft een zilveren waas, klinkt fris met een glanzend vi brato en zeer begaan, vooral in de aria 'Ich folge dir gleichfalls mit freudigen Schritten'. Zo spijtig kort als haar bijdrage is, ixj lang lijkt die van sopraan Ineke Zeeman in Voorschoten. Zij knoeit zich allerverschrikke lijkst door haar aria's heen, consequent er tegen aan. Nu werd ze ook niet echt geholpen door het Tollens Ensemble, dat na de pauze eigenlijk voortdu rend het spoor bijster was. Hier was mezzo Karin Jönsthövel de beste solist. Zij hield zich tegen de klippen op staande en ont roerde vooral met 'Es ist vol bracht'. Dat het Voorschotens Kamer koor meer maakte valt de tur bae en minder van de koralen en grote koren, moet voor een groot deel worden toegeschre ven aan het toch wel ernstig verzakende en dus onbereken bare Tollens Ensemble. Het koor zingt gedisciplineerd en prettig licht, maar het ontbre ken van een degelijk fundament maakt zangers onzeker. Dat vroeg ook zijn tol bij de solis ten: voor evangelist Richard Zook, die tevens de tenor-aria's voor zijn rekening nam, bleek deze Johannes een uitputtings slag. De enige die zich werkelijk niets van de algehele verwar ring aantrok, was Cor Niessen, die een krachtige Pilatus neer zette met een allure en een zeg gingskracht die in de oper? niet zouden misstaan. maandag 5 APRIL 2004 rten Baanders iïn deel van een parti- lde componist Johann Bach (1685-1750), at zoek was, is weer te- 4 acht pagina's tellen- ucript van de uit 1,628 Huwelijkscantate -werd teruggevonden itenschap van de Ja- niste Chieko Hara, die ;eleden op 86-jarige rerleed. Volgens musi- ofessor Tadashi Isoya- e authenticiteit van iscript bevestigde, is [geelde maar in goede 1 is niet duidelijk hoe iur in het bezit is ge in Hara. De laatst be enaar was een nazaat ïitse componist, Felix ihn, die Bach in de v van de vergetelheid id. le harp komt mooi tot in de hoge zaal van Puntige klanken, war es, kleurrijke accoor- klinken twee stukken aan Strategier, even- met intrigerende ac- speeld. Het spel wordt lerender in 'Au Matin' iel Tournier. Hierin :n zachte poëtische ombineerd met een aanslag, waarbij de [ewerkte dynamische ipvalt. Rosalie Wam- met deze prestatie de temvork van het Rijn- uziekconcours 2004, lagen geduurd heeft, r nuchter neemt ze de ïtvangst. Maar na af- alt ze. Als haar ge- irdt of ze dit verwacht ze: „Nee, totaal niet. g ben met spelen, heb ;e hoe het overkomt." de jury op deze fina- ondagmiddag niet ge- gemaakt. Bij de prijs- verzucht de voorzit- finalisten elkaar qua ïinig ontlopen, zodat ijdens het juryberaad ras. De tweede prijs, as van Noord krijgt vloeiende, heldere, gitaarspel is dus ook eervol,, evenals de Amsterdam - De Theatercom pagnie, bespeler van het Com pagnietheater en het Rozen- theater in Amsterdam, moet niet langer door Amsterdam gesteund worden. De steun van ruim 1 miljoen aan Ko ninklijk Theater Carré wordt met dertig procent vermin derd en jeugdtheateropleiding De Nieuw Amsterdam moet worden opgeheven, net als Het Theaterfestival. Het pré advies van de Amsterdamse kunstraad, dat is uitgelekt, heeft verstrekkende gevolgen voor een aantal Amsterdamse kunstinstellingen van natio naal belang. De Amsterdamse Kunstraad adviseert elke vier jaar het Am sterdamse college van B&W over de vele subsidie-aanvra gen die voor die periode bij de gemeente worden ingediend. Het zogenaamde pre-advies is een stuk dat aan alle betrok ken aanvragers wordt toege stuurd ter beoordeling op fei telijke onjuistheden. Daardoor gonsde de Amsterdamse kunstwereld al zeker een week van de geruchten over het de finitieve advies, dat officieel pas begin mei openbaar wordt. Omdat het advies uit gaat van een bezuinigingsop dracht van ongeveer 4 miljoen euro is het aantal instellingen dat méér geld krijgt veruit in de minderheid. Zo kan het Rembrandthuis op meer steun rekenen, net als Het Ketelhuis, dat zich richt op Nederlandse film- en televisie (voor) verto ningen. Als de Amsterdamse cultuur wethouder Hannah Belliot het advies overneemt, betekent dat vrijwel zeker het einde van de nu negatief geadviseerde instellingen, die allemaal ook voor een belangrijk deel steun ontvangen van het rijk. Een grote ver scheidenheid aan instrumen ten werd be speeld tijdens het Rijnlands Muziekcon cours. Foto: Eric Taal derde prijs voor Olije van der Klein, die op haar viool de ware zigeunerbravoure weet op te roepen. Dubbelgrepen en flage oletten komen er moeiteloos uit en het slotaccoord wordt ferm en met voldoening neergezet. De jury verklaart niet alleen on der, de indruk te zijn van het ni- v^i van wat er ten gehore is gebracht, maar ook van de veel zijdigheid. Op het finalistenpo dium staan, behalve de eerste drie winnaars, Bonnie en Lisa (Bonnie Koenen en Elise Wes tera, zevende prijs), die met hun spectaculaire drumduet en vooral met 'Clapping Music' van Steve Reich voor een aparte ervaring zorgen. Pianiste Fanny de Graaf wordt door de jury met de vijfde prijs beloond om haar sfeervolle, intense vertol king van 'Gymnopédie' van Sa- tie en een wals van Chopin, ter wijl Denise van Leeuwen de vierde prijs wint met een ver zorgde uitvoering van delen uit een klarinetsonate van Saint- Sa^ns. In de categorie ensem bles is Het Delphinus Strijken- semble o.l.v. Johan Top aanwe zig. De groep wint de zesde prijs voor o.a. de licht en vaar dig gespeelde wals uit de Strij kersserenade van Tsjaikovsky en geeft bovepdien de pauze een aangename muzikale aan kleding met diverse stukken va^Yivaldi. ry van Golden Earring. Kastermans T n Rock val compleet 'oorde - Het program- Arrow Rock Festival 13 juni is compleet, tweedaagse festival nder anderen Scor- 'idas Priest, Alice Coo- den Earring, Eric Bur- he Animals, The Godz ap. Het festivalterrein pis in Lichtenvoorde beide dagen om 13.00 isamping is vanaf vrij- i) uur beschikbaar, op: www.ar- m - De acteur Jeroen twee keer genomi- lhr de Louis d'Or. Het is zeerst in de geschiede- belangrijkste Neder- Welprijs voor acteurs een nominatie twee rollen. Willems voor zijn rol in oorlog' van To- tOostpool en voor 'La musica twee' van endia. Eerder werd al Walle genomineerd !iouis d'Or voor zijn rol ho in 'Cyrano de Ber- 'het Nationale Toneel, worden op 14 juni de Meervaart in Am- In - De tentoonstelling nische Landschap' in inger Museum wordt iroot succes met twee frlengd tot 2 mei. Er pi meer dan 100.000 8 op de expositie af. kunste- de 19de eeuw in de idelling zijn: Ivan Sjisj- I Levitan en Archip theater recensie Martin Hermens Voorstelling: 'The Lion King'. Gezien: 4/4 (première), Circustheater, Scheveningen, open eind-productie. De openingsscène is verbluf fend. De zon zoekt zijn plaats aan de hemel en de Afrikaanse wildernis komt tot leven. Giraf fen, olifanten, zebra's, antilo pen - ze komen je van alle kan ten tegemoet, op weg naar de kennismaking met de pasgebo ren troonopvolger. Acteurs en dansers zijn het die op een ei genzinnige wijze de link leggen tussen mens en dier. Dit is het werk van dat grote Amerikaanse talent Julie Taymor. Haar creativiteit be paalt in alle opzichten het suc ces van de musical 'The Lion King'. Zij vertaalde de veelge prezen animatiefilm van Disney naar het toneel en verlegde daarmee de grenzen van thea tervormgeving en -beleving. Niet voor niets kreeg ze bij bin nenkomst in het Circustheater al een luide ovatie. En niet voor niets stond deze vrouw na af loop even helemaal alleen als creatief verantwoordelijke voor die kleurrijk en fantasievol uit gedoste cast. 'The Lion King', dat is het ver haal van de leeuwenwelp Sim- ba die volwassen moet worden en zijn taak in de kringloop van het leven moet terugvinden. Een Shakespeariaans verhaal over goed en kwaad, over leven en dood, over de zin van het bestaan. Met een stevige portie humor en in dit geval voorzien van liedjes uit de koker van componist Elton John en tekst dichter Tim Rice. Als tekenfilm een van de meest indrukwek kende prestaties die de Disney- studio's leverde. De theaterversie van Taymor is vanaf het eerste moment een imponerend plaatjesboek. Die openingsscène is natuurlijk niet te overtreffen, maar met op merkelijke keuzes weet Taymor de aandacht vast te houden. Niet eerder had het Circusthea ter een zo mooi prentenboek in huis. Met recht is 'The Lion King' de kroon op het honderd jarig bestaan van het Scheve- ningse musicalpaleis. Toch mis ik in deze Nederland se versie nog een paar essentië le elementen: vurige passie en vlammende emoties. Hoe hard die enorme club acteurs en dansers ook ploetert, het ver haal wil maar niet in overeen stemming komen met de vorm geving. De Afrikaanse oer-beat dendert niet door tot in je hart; ze raakt je niet. Dat probleem is de afgelopen jaren vaker gesig naleerd bij musicals in het Cir custheater. Momenten waarop het span nend of emotioneel moet zijn, blijven lauw. Alsof spelers soms nog niet gewend zijn aan de enorme stellages die ze met zich meedragen. Je kan het ze niet kwalijk nemen: 'The Lion King' op toneel is een technisch hoogstandje dat een ongekende precisie en concentratie vereist. Zoiets moet groeien en dat heeft tijd nodig. Er gebeuren al mooie dingen, hoor. Laus Steenbeeke heeft het samengaan van acteur en pop al prima onder knie. Zijn Zazu is een verademing om te zien. Caroline Dijkhuizen als de vol wassen Nala (het vriendinnetje van Simba) overtuigt ook. De Afrikaanse Nomvula Diamini speelt met verve de rol van Rafi- ki. Maar zij heeft dan ook een enorme voorsprong op veel an deren: Diamini stond ook op Broadway al als Rafiki in 'The Lion King'. 'The Lion King', met op de voorgrond Caroline Dijkhuizen als Nala en Etiënne Poeder als Simba. Foto: GPD/Deen van Meer theater recensie Dick van Teylingen Voorstelling: Non stop Africa van Boni Gnahoré en Le Choeur Attoungblan. Tekst en regie: Boni Gnahoré. Gezien: 3/4, Leidse Schouwburg. „We hebben een gezegde: als je niet weet waar je naartoe gaat, weet dan in ieder geval waar je vandaan komt." En waar ze vandaan komen, weten ze: uit Abidjan, Ivoorkust. Dat is de standplaats van Boni Gnahoré en zijn zang- en dansgroep Le Choeur Attoungblan. Hun mu zikale collage Africa non-stop is een swingende en gevarieerde bloemlezing uit muziekstijlen van Afrika onder de Sahara. Het gezelschap presenteert de voorstelling als een reis op zoek naar hun voorouders en hun muziek, langs allerlei tradities die vergeten dreigen te raken. Het programma spreekt van meesterdrummers uit Burundi, ballades van griotten, meer stemmige pygmeeënzang, tal king drums van de Ashanti en Zuid-Afrikaanse zoeloezang. Jammer genoeg houdt daar de informatie op. Een leek als ik zou wel geholpen zijn met een goede reisgids, om beter te kunnen begrijpen welke muziek uit welke cultuur komt en welke functie die daarin heeft. Het verhaal van de etnomuzi- kale reis biedt een voor de hand liggend kader om bestaande nummers van de groep aan el kaar te plakken. Aan de andere kant is het interessant dat niet alles in aangepast gekruide brokken is geserveerd aan het westerse publiek: we zien ook hoe de groep opereert binnen de Afrikaanse situatie. Het nummer dat waarschuwt voor aids bijvoorbeeld. Mannen die geen transparant plastic regen jasje aantrekken (met een aids- lintje achterop) kunnen het bij Zang- en dansgroep Le Choeur Attoungblan: op zoek naar hun voorouders en hun muziek, langs allerlei tradities die vergeten dreigen te raken. Publiciteitsfoto de dames wel vergeten. En krui den helpen bij veel kwalen, maar niet tegen aids. De bood schap wordt er expliciet inge- hamerd: gebruik een kapotje, anders ga je kapot. In Vaticaan stad heeft iemand daar mis schien nog wat aan, aan Leiden is dat minder besteed. 'Stop de oorlog' is nog zo'n oproep die thuishoort in rondreizende shows van dit soort, die be doeld zijn om het publiek te la ten nadenken en te laten afzien van verkeerde acties. Africa non-stop is de derde voorstelling in het Wereldmu- ziektheaterfestival die in Leiden te zien was. De muziekkant is dik in orde: sterk en opzwe pend drum- en teamwerk van de hele groep, een prima saxo fonist, bassist en gitarist. Thea ter in de zin van een geacteerd verhaal is een nogal dunne kant van deze productie, maar thea ter is ook dans, en die is weer dik in orde: energiek, elegant en feestelijk met veel ruimte voor eigen invulling In de wat zuini ge toegift op het eind mag de eerste rij nog even méedansen op het podium. Er zat duidelijk talent in de zaal, dat graag lan ger had meegedaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2004 | | pagina 13