Karin Bloemen is de klap te boven
KUNST CULTUUR
Onderdelinden nog te veel
acteur als cabaretier Joep
Van Hagerbeer-orgel sluit voor drie jaar haar luiken
R8
Hoe geluk
en verdriet
invloed hadden
op haar
voorstellingen
Houdt Parker wel van Mendelssohn?
Dig 'Nijntje
usical'
- Na het succes van
le musical' komt er een
nusical over het gees-
ran Dick Bruna. 'Nijntje
r' gaat op 18 april in
in de Stadsschouw-
echt. In de nieuwe mu-
elt Eva Poppink Nijntje
ik alle familieleden en
i van het populaire ko-
jn er weer bij. De mu-
in Joop Stokkermans
:ript van Ivo de Wijs,
d op de verhalen van
ie musical trekt het he-
oor.
ildpremière
Petroesjka'
s - Het nieuwe ballet
ka' van de Australische
rafe Meryl Tankard be-
L6 september in Den
i wereldpremière. Het
dt uitgevoerd door het
ids Dans Theater
i het Residentie Orkest
t de muziek van Stra-
ior zijn rekening
rolgens NDT-directeur
smann wordt het een
nsevenement. Voor het
ie geschiedenis zullen
RO samen optreden,
st zal worden geleid
p van Zweden.
International
srdam
lm - Van 22 tot en met
eeft de 10e editie van
rnational Rotterdam
p het festival treden
ideren 29th Street
ne Quartet, David
.atin Big Band, Lilian
Oties Sambo Soul,
zz Orchestra, Aurato-
s Deelder en Yinka op.
ten van
Zleveringa
g/leiden - In de Ko-
Academie van Beel-
unsten te Den Haag is
pril tot en met 7 mei de
itelling 'Prenten van
eringa' te zien. In 2000
"leveringa zijn verza-
aoderne grafiek aan de
teit Leiden. De verza-
/erd ondergebracht bij
tenkabinet en bevat
idse grafiek van onder
:k Casée, Lucebert, Aat
en Jan Cremer, maar
c van enkele buiten-
unstenaars. Bij de ten-
ling verschijnt een rijk
ïerde catalogus. De
itelling is geopend van
tot en met vrijdag tus-
en 17.00 uur).
leiden - Het Van Hagerbeer-or
gel in de Pieterskerk in Leiden
sluit na 2004 voor drie jaar haar
luiken. In verband met de res
tauratie van de kerk moet het
orgel tot zeker eind 2007 wor
den ingepakt.
Dat komt juist op het moment
dat het orgel van binnen en van
buiten in oude luister is her
steld. Na de voltooiing van de
restauratie van het instrumen
tarium van het Van Hagerbeer-
orgel is de afgelopen twee jaar
het uiterlijk van het beroemde
orgel in de oorspronkelijke
staat terug gebracht. Daaraan is
een minutieuze voorbereiding
van vier jaar vooraf gegaan.
In 2001 zijn twee restoratoren
begonnen met het schilderwerk
van de hoofdkas en het rug
werk. Op basis van bestaande,
oude voorbeelden en intensief
nieuw onderzoek heeft het Van
Hagerbeer-orgel nu weer een
overweldigend barok uiterlijk.
Ook heeft het orgel haar luiken
weer terug. Die van het rugwerk
zijn geheel gedecoreerd, die
aan hoofdkas worden pas na de
restauratie van de kerk defini
tief beschilderd.
In de serie zomerorgelconcer-
ten, in de maanden juni, juli en
augustus, is het Van Hagerbeer-
orgel voorlopig voor het laatst
te horen. In de laatste reeks
concerten voordat de luiken
sluiten, verzorgen internatio
naal vermaarde organisten als
Leo van Doeselaar, Liuwe Tam-
minga, Jan Jongepier en Cor
Wageningen concerten waarin
werken van Buxtehude de rode
draad vormen. Het allerlaatste
concert heeft plaats op zondag
12 september. Dan vervult het
orgel een belangrijke rol tijdens
de traditionele uitvoèring van
de Mariavespers van Montever
di.
zaterdag 3 april 2004
Het Thomas Hill-orgel in de
Pieterskerk blijft de komende
jaren wel klinken. Dit Romanti
sche Engelse orgel wordt ten
volle benut bij de zomerorgel-
concerten in de komende jaren.
Deze zomer speelt het Thomas
Hill-orgel al de hoofdrol in twee
concerten onder de noemer
'Orgel Anders', waarin orgel
transcripties van bekende or
kestwerken centraal staan.
door Jan Vriend
leiden - Ze praat over de diepte in gevoel. De lagen
van het leven. De theorie datje uit alles watje
meemaakt kracht kunt putten. Over hoe ellende
thuis de artiest een extra lading geeft. Hoe armoe
diger de woonwagen, hoe leuker de clown. Karin
Bloemen weet wat het is. „Ze zeggen datje van el
ke klap sterker wordt. Maar van mij had het alle
maal wel wat minder gemogen. Dan maar niet zo
sterk."
Zit ze net te vertellen, gaat haar mobieltje af. Mag
ze? Even verandert de prater in de artiest. Met
een zwierig gebaar pakt ze het toestelletje op.
Piepend en trillend danst het ding in haar hand.
Gauw stopt ze hem onder haar billen. Om danig
gekalmeerd verder te praten. „Wel zo rustig. En
wel zo prettig. Waar waren we gebleven?"
Pruilende lipjes en spottende ogen zijn de rich
tingaanwijzers in het gesprek.
Als die verschijnen, slaat ze een
zijpad in. Dan moet ze even gek
doen. Even afdwalen van de
hoofdlijn. En die is best zwaar.
We hebben het over de kruis
bestuiving tussen haar eigen le
ven en haar artistieke loopbaan.
Hoe geluk en verdriet thuis hun
invloed hadden op haar voor
stellingen.
Karin Bloemen (1960) was vier
toen haar ouders scheidden.
Het contact met haar vader
werd verbroken, hij overleed
toen ze dertien was. Ze stond
nog geen jaar met een eigen
voorstelling in de theaters of
haar management ging op de fles. Door een ei
gen bedrijf te beginnen kwam ze er bovenop. Ze
was nog geen dertig toen haar zus bij een brand
om het leven kwam. Door het achtergebleven
zoontje van haar zus in huis te nemen, werd ze
moeder en tante tegelijk. Ze was nog nauwelijks
bekende Nederlander toen stiefvaders misbruik
in haar kinderjaren breed werd uitgemeten. Door
openlijk terug te knokken, bleef ze overeind.
„Dat bedoel ik met de lagen die je langzamer
hand opbouwt. Je gevoel wordt steeds rijker. Niet
alleen door verdriet, maar ook door geluk en suc
ces waarvan je mag proeven. Maar denk nou niet
dat ik dat soort dingen meteen zag, hoor. De ver
banden tussen alles ontdek je later pas. Dan zie
je hoe dingen in elkaar grijpen. Toen ik volle za
len trok met mijn eerste grote theatertournee,
had ik daar compleet van uit mijn dak kunnen
gaan. Ik was 29, had succes en werd overal voor
gevraagd. In dezelfde periode overleed mijn zus
en kreeg ik er een moedertaak bij. Die nieuwe
verantwoordelijkheid maakte het succes meteen
weer heel betrekkelijk. Het gevoel dat ik een kind
veiligheid kon bieden woog zwaarder dan de er
kenning waar ik als artiest voor had geknokt."
„Ze zeggen wel eens dat theater een mooie the
rapie is. Dat je daarin al je gevoel kwijt kunt.
Maar dat verhaal klopt niet. Het verwerken van
gevoel moet je zelf doen. Gewoon, in je eentje.
Theater komt pas daarna, als je de indrukken
hebt verwerkt. Pas als je geluk en verdriet voor
jezelf inzichtelijk hebt gemaakt, kun je het aan
een ander voorleggen in tekst en muziek."
„Door alles wat ik achter de rug heb, ben ik nooit
bang. Kom ik bij een theater aan, vraag ik altijd
hoeveel mensen er in de zaal zitten. Een ander
zou er zenuwachtig van worden als hij hoort dat
er duizend of tweeduizend man zitten te wach
ten. Ik denk alleen maar: lekker! Met de millenni
umwisseling stond ik op de Dam te zingen voor
80.000 mensen. Ik keek naar één vrouw vooraan
en zag dat ze genoot. Toen was het goed."
Haar Schager middenstandsachtergrond helpt
bij het overleven in de showbusiness, vindt ze.
„Wij woonden bij de winkel. Kwam er een klant
binnen, zette je je vriendelijke glimlach op. Want
dienstbaarheid was eten op tafel. Lachen naar je
brood, zeggen ze bij het Volkstheater als ze bui
gen voor het slotapplaus. Dat
leer je nergens beter dan in een
winkel."
Na die geflopte manager kwam
er dus geen nieuw boekings-
kantoor. La Bloemen doet het
zelf. Met personeel, met een ei
gen kantoor en vooral: met ei
gen beslissingen. „Dus ik pak
aan wat ik leuk vind. Helemaal
in de familietraditie. Ik hoef
nooit meer aan een ander uit te
leggen waarom ik iets wel of
niet wil doen. En waarom ik
een roddelblad nu wel of niet
aanpak als ze stiekeme blootfo
to's van me afdrukken. Maak ik
een fout, is het altijd nog mijn
eigen fout."
Samen met haar man, de musicus Mamix Bus
stra en hun twee dochters van vijf en zes, woont
ze nu in Broek in Waterland. Precies op de grens
van de Noord-Hollandse polders waar ze op
groeide en het artistieke Amsterdam waar ze op
bloeide. Met haar man werkt ze aan een jazzpro
gramma dat de komende maand van start gaat.
Daarnaast blijft ze de te zien in het tv-program-
ma 'Ook dat nog' en is ze een cd aan het opne
men met liedjes van Barbra Streisand. Na de uit
verkochte zalen van vorig jaar gaat ze in decem
ber weer het theater in met een grote kerstshow.
De kunst is om al die drukte te doseren. Dat
heeft Bloemen geleerd na een burn-out, inmid
dels twee jaar geleden. „Die bum-out was eigen
lijk onvermijdelijk. Ik ben een perfectionist, ik
kon geen nee zeggen, ik ben moeder, ik heb een
eigen zaak, ik wil creatief zijn, ik was veel te
zwaar en ik wil voor mijn omgeving zorgen. Het
had alles in zich om mis te gaan. Therapie en
rust hielpen me uit het dal. Nu ben ik de klap te
boven. Nu weet ik hoe ik dingen van me af moet
duwen en vooral: hoe ik nee moet zeggen. Dat
helpt."
Karin Bloemen: „Ze zeggen wel eens dat theater een mooie therapie is. Datje daarin al je gevoel kwijt kunt. Maar dat verhaal klopt niet. Het
verwerken van gevoel moetje zelf doen." Foto: GPD/Erwin Olaf
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Voorstelling: 'Joep', solo van en door Joep
Onderdelinden met tekstbijdragen van
Paul Groot Gezien: 2/4, schouwburg
Leiden.
Ben je acteur, dan wil je - zo
luidt het cliché - de rol van
Hamlet spelen. Slechts weini
gen is het echter gegeven. Zo
ook geldt dat voor Joep Onder
delinden, die je nu eenmaal
niet een, twee, drie voor de rol
der rollen zou casten. In 'Joep'
grijpt hij de kans aan om zijn
gefnuikte ambities te verwer
ken. Althans, die indruk krijgt
je, omdat dit stuk van Shake
speare als een rode draad door
zijn cabaretprogramma loopt.
Het begint met een nagespeel
de afwijzing tijdens een auditie
voor de 'Hamlet'. Voor wie het
verhaal niet helemaal paraat
heeft, geeft hij daarna eerst
maar eens een samenvatting.
Dat doet hij op geestige wijze
aan de hand van ons konings
huis, met natuurlijk Willem
Alexander in de titelrol. En de
parodie op het spelletje Hints,
waar ze de titel van het stuk
moeten raden, doet het ook
goed. Pas na heel veel dieren
komen we uit op 'hamster',
waarmee de eerste lettergreep
eindelijk binnen is. Helaas
komt hij iets te vaak terug op
het Hamlet-motief. Het in ab
surde vorm naspelen is dan
niet echt leuk meer.
In zekere zin geldt dat voor de
gehele solo van Joep Onderdel
inden. Hij doet daarin goede
dingen, zet zich met enorm veel
energie in en heeft enkele leuke
invalshoeken gevonden. Zelfs
aan een serieuze noot is ge
dacht. Soms wordt het echter
flauw en kun je hem betrappen
op typische acteursijdelheid:
"Kijk mij toch eens leuk doen".
In feite blijft hij toch nog te zeer
de acteur die hier de cabaretier
speelt. Dat zegt op zichzelf wei
nig, want genres lopen de laat-^
ste jaren sterk in elkaar over.
Maar het cabaret dat hij maakt,
is nu juist niet toneelmatig. Hij
probeert echte cabareteske
conferences te houden, een
liedje te zingen en de obligate
zaalparticipatie te forceren. On
danks al zijn podiumervaring
en zichtbare technische scho
ling is hij menigmaal minder
geloofwaardig dan zijn colle
ga's, de echte cabaretiers.
muziek recensie
Maarten Baanders
Concert: 'The Young Rossini' door Tom
Parker en The New London Chorale.
Gehoord: 2/4 Stadsgehoorzaal Leiden.
Zouden Mendelssohn, Mozart,
Handel en Verdi er ooit van ge
droomd hebben de ster te wor
den in een stralende show' met
een pianist, een band, vaardige
vocalisten en een zaal die met
lichtjes meezwaait op de feeste
lijke beat? Hoe geniaal ze ook
waren, dat hun muziek in zich
had wat Tom Parker eruit haalt,
zullen ze met geen mogelijk
heid hebben kunnen vermoe
den. Van welke melodieën Par
ker zich ook meester maakt, in
zijn bewerking worden ze alle
gereduceerd tot dezelfde onge
ïnspireerde reeks easy listening
nummers. Het programma is
aangekondigd als 'The Young
Rossini'maar het wordt 'The
Young Mendelssohn', gevolgd
door Mozart. Maakt blijkbaar
niet uit. Het ligt toch wel lekker
in het gehoor.
Om het klassieke repertoire bij
een breed publiek te laten aan
slaan acht Parker het blijkbaar
onvermijdelijk al het subtiele,
alles wat de componist zo bij
zonder maakt, grondig weg te
poetsen. Goed, Mendelssohn
was geen diepgraver, maar de
zonnige lichtheid, •gi ans en
zwierigheid die hem van andere
componisten onderscheidt,
wordt nu helemaal dof- en
doodgeslagen. Zijn Italiaanse
symfonie wordt een voortbon-
kende deun, zijn sprookjesach
tige melodieën worden uitge
kleed en uitgehold tot er slechts
standaard-zoetheid overblijft.
Je vraagt je af of Parker wel van
deze componisten houdt, als
hij zich blijkbaar geroepen voelt
hen op deze manier te 'verbete
ren'. Deze muziek heeft niets
met de componist te maken.
Muziek bewerken is prima,
maar noem de componisten
dan alleen in de kleine letter
tjes. Noem je programma niet
'The Young Rossini'.
twee overlijdensgevallen in
mijn familie. In de film is het
geportretteerde verlies zo tref
fend verfilmd. Uit de meer re
cente films kies ik Goodbye Le
nin. Ik ben voor de val van de
Muur en net erna in Berlijn ge
weest en het is mooi om te
zien hoe zo'n verschil met hu
mor is verfilmd."
Beste cd?
„Zonder twijfel de debuut-cd
van Elton John. Zo puur, zo
zuiver, zo echt. Elton John had
toen nog niet zoveel opsmuk
nodig. Deze lp werd grijs ge
draaid bij een heel grote fami
lie waar ik in mijn jeugd graag
was. Het was dan ook de eerste
cd die ik heb gekocht als ver
vanging van de lp. Ik maak
weieens de vergelijking met die
prachtige debuut-cd van No-
rah Jones. Ook zij is verbaasd
dat de wereld zo'n cd massaal
koopt. Meestal is voor solisten
het debuut meteen hun sterk
ste cd, terwijl groepen vaak
groeien in de loop van de tijd."
Beste kunstwerk?
„Foto's die zowel een mooie
plaat zijn als een diepere bete
kenis hebben. Ik heb drie foto
grafen die ik heel erg bewon
der. Helmut Newton, met zijn
reusachtige naakten. Cappa,
de oorlogsfotograaf. Yousoef
Karsh, van het beroemde por
tret van Churchill, waarin hij je
overal aan blijft kijken waar je
ook staat. Ik fotografeer zelf
ook. Thuis heb ik aan de muur
zelfgemaakte foto's hangen
van Vuurland, SchoÜand en
Noorwegen. Tja, is het kunst?
Dat vind ik moeilijk om over
mijn eigen werk te zeggen.
Vroeger was ik helemaal gek
van Dali. Laatst kwam ik toe
vallig een origineel tegen in
Boijmans en het zei me hele
maal niets meer. Idem met
Willink. En mag ik ook vloeken
in de kerk? Ik denk dat we el
kaar vaak napraten als we zeg
gen dat de Hollandse meesters
zo fantastisch zijn. Ik vind
Rembrandt en Vermeer tech
nisch heel knap, maar als af
beelding vaak gewoon saai.
Het spijt mij echt, maar het is
niet anders."
Tekst: Theo de With
Foto's: Mark Lamers
AP/Mark Lennihan
Welke film zou iedereen ge
zien moeten hebben? Wat
is het mooiste boek ooit ge
schreven? Welke muziek
weet telkens weer te ont
roeren? Wat is het mooiste
kunstwerk aller tijden?
Kortom: waarmee is Peter
Duijvestein, directeur van
de Openbare Bibliotheek
Leiden, in de zevende he
mel?
Beste boek?
„Het boek De Donkere Kamer
van Damocles van W.F. Her
mans. In 1977 heb ik het gele
zen voor mijn eindexamenlijst
en er niet veel plezier aan be
leefd. Kort geleden heb ik het
boek herlezen en gek genoeg
heb ik er nu volop van geno
ten. Hermans heeft een prach
tige verhaallijn ontwikkeld en
zijn typeringen zijn raak. Bo
vendien speelt de roman op
plekken die ik toevallig alle
maal goed ken: Voorschoten,
Leiden, Lunteren, Amsterdam
en Den Haag."
Beste film?
„Out of Africa met Maryl
Streep en Robert Redford. De
film is misschien een tikje sen
timenteel, maar zo mooi en
ontroerend dat je er gewoon
niet omheen kunt. Wellicht
heeft het er mee te maken dat
Out of Africa verscheen na