'Je veter zit los en je gulp staat open'
REGIO
2
nog zien of ze dat halen jaar is dat
fcttOScS VCöCL 0
Iedereen kent de 1 april-grap, maar niemand kent de oorsprong
Een bitterballendief metlosse botten
GERECHT
NAVRAAG
ledertandse Spoorwegen (NS) krijgen strengere eisen op hun
van staatssecretaris Schultz. In 2007 moet minstens 87 procent
van alle trei-
'7 Procent op tijd, ik moet ne"optiJd
r 7 1 1 y rijden. Dit
nog 84 pro-
Verder moet een reiziger zeker 80 procent kans hebben op een
lats en moeten treinen schoner en veiliger worden. MINCO DE
DT, contactpersoon van reizigersorganisatie Rover voor de Al-
ise regio, moet nog zien dat de norm van 87 procent wordt ge
in de Leidse regio.
wordt dus een stuk prettiger reizen met de NS, door die stren-
norm.
zich wel, maar we zijn er natuurlijk nog niet. De norm van 87
;nt kan redelijk zijn, maar dan mag de prijs van een kaartje
ie veel stijgen. Een stijging afhankelijk van de inflatie plus 1
;nt zou
lijk zijn.
)et trou-
nog
dat de
ze regio
We zit-
leen
[gedeelte
pet
'eg
o/7 een
mts.
kans van 80 procent lijkt me toch een soort zoethoudertje.
S willen aan alle reizigers wel een zitplaats aanbieden, maar
ikt ze gewoon niet. Dat moet echt beter kunnen."
t u veel klachten over onveiligheid in de trein?
zijn niet echt klachten, maar ik hoor wel veel geluiden over
)jes muzikanten die in de treinen korte optredens verzorgen
larna hun hand ophouden. Mensen voelen zich hierdoor niet
er onveilig, maar vervelend vinden ze het wel. De NS probe-
lieer toezicht te houden door de conducteur vaker door de
te laten lopen."
gemiddelde trein echt zo smerig?
gratis krantjes die overal in de treinen rondslingeren maken
poral erg rommelig. Voor de schoonmaakploegen is de bende
Jniet meer bij te benen. Soms is er door die kranten geen eens
neer om de prullenbakken te legen voor de volgende reis.
alen vragen vaak daar wat aan te doen."
Ju zelf wel eens een krant in de trein slingeren?
ik probeer mijn krantje altijd mee te nemen. Maar ik betrap
er ook wel eens op dat ik 'm laat liggen."
1J<
Joris Rietbroek
foto: ANP/Rick Nederstigt
UIT DE ARCHIEVEN
1904, Zaterdag 2 April
JHEN - Daar gaat over de aarde de roepstem, en de Paaschklok-
lemmen er mee in met haar vriendelijk geklank, ze is van den
van den dag der verrijzenis: 'Jezus leeft!'
BURG - Hedenmorgen werd door den Raad der gemeente Rijns-
Ie nieuwbenoemde burgemeester, de heer R. van Ham van het
Leiden gehaald. In twee rijtuigen gezeten ging het daarop in
draf naar Rijnsburg. Bij het einde van het Lange Pad (Bazaar)
imeente werd hij opgewacht door de twee Rijnsburgsche muziek-
m; het Fanfare-korps 'Wilhelmina' en de Harmonievereeniging
lonia'. En nu voorwaarts onder vroolijke tonen der muziek het
[ond, dat bij deze gelegenheid een feestelijk pakje had aange-
in; van torens, gemeente-gebouwen, van de woningen der inge-
:n woei vroolijk wapperend de vaderlandsche driekleur, een har-
'elkom toeroepend aan het hoofd der gemeente,
gemeentehuis tijdens een openbare Raadsvergadering overreik-
eerste wet-
jr H. van Eg-
<1den burge
er zijn
^insigne.
1979,
dag 2 april
"Tl - „Het is
ttzooi rond
chool",
choolhoofd
in van de
|lieke Kardi-
Ufrink-
I (lager on-
js) van het
iplein in de
fiwijk. De
ren kunnen
kkelijk op
Icontainers
Ij de school
[en.
archief
h Dagblad
5 in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dat
[ing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te mal
nummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damlate b.v. Postbus 507, 2003 PA
ing 2,50 (voor een e
en dagen
te maker
irlem, onder vermelding van Lerdsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
latsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
eltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg
|E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
ofdredacteur: Jan Geert Majoor
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
lntoor
Istraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postbus 54,2300 AB Leiden.
|^ax 071-5 356415
:ie fax 071-5 356 325
rrichten fax 023-5 '5° 5^7
ntieverkoop
Ities m.b.t.:
[72-6813661
d goed: 023-515° 543
075-681 3677
etailhandel: 071-5 356 300
lureaus kunnen contact opnemen
[6813636
rvice
|n (gratis)
^72 - 5196800
JF|aenten
nabetaling (acceptgiro)
u»<20 (alleen aut. Inc.)
1,70 p/j €216,90
t die ons een machtiging verstrekken
jitomatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
verzending per post
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
geen krant ontvangen?
Voor nabezorging. 0800-1711 (gratis).
Mobiel: 072 - 5196800.
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
auteursrechten
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Media BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Media BV, 2004
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Media BV is belast met de verwerking van
gegevens van abonnees van dit dagblad. Deze
gegevens kunnen tevens worden gebruikt om
gerichte informatie over voordeelaanbieding
en te geven, zowel door onszelf als door
derdetL Heeft u hier bezwaar tegen, dan kunt
u dat laten weten aan HDC Media BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 2,1800 AA Alkmaar.
DONDERDAG 1 APRIL 2004
COLOFON
ff'
De rechter geeft de ver
dachte in deze zaak het*
voordeel van de twijfelsr
Een boete vindt ze, ge
zien de torenhoge schuld
van de Rijnsburger, ook
niet erg gepast. De bitter-
ballendief krijgt daarom
een voorwaardelijke ge
vangenisstraf opgelegd
van twee weken met een
proeftijd van twee jaar.,..
In die twee jaar is de man
verplicht contact te hou
den met de reclassering.
Met hun hulp moet hij zo
snel mogelijk zijn geld
problemen zien op te
lossen.
Floor Ligtvoet
1 APRIL 1993 - Het Leidse Museum
van Oudheden heeft een 3000jaar
oude mummie ontdekt, die mis
schien nog levensvatbaar is. De mas
saal toegestroomde toeschouwers
dringen zich rondom de tombe om
het mummiewonder te aanschou
wen. Verbaasd kijken ze elkaar aan,
als blijkt dat de kist leeg is. Geen
mummie. Maar wel een klein briefje
waarop staat: '1 april!'
André Kuipers is de tweede Nederlandse astronaut - na Wubbo Ockels - die binnenkort de ruimte in wordt geschoten. Hij werd niet geselecteerd uit de vele belangstellenden die zich op i april 2000 bij
de poort van Space Expo meldden. Foto: GPD/Harmen de Jong
Een man uit Rijnsburg
gaat gebukt onder zijn
problemen. Al jaren zit
hij diep in de schulden
en nu krijgt hij, als enige
kostwinner van het ge
zin, ook nog eens te ho
ren dat zijn arbeidscon
tract niet wordt verlengd.
Thuis zit het ook tegen.
Zijn vrouw is herstellen
de van een langdurige
ziekenhuisopname en
hierdoor komt de zorg
voor hun twee zoontjes
volledig op zijn bordje te
recht. De situatie stemt
de vader somber, maar
tijd om treurig te zijn,
gunt de Rijnsburger zich
zelf niet. Een van de jon
gens is jarig en dus doet
hij zijn uiterste best er, zo
goed en zo kwaad als dat
gaat, toch nog een feestje
van te maken.
Tijdens de inkopen voor
het feest komt de man er
achter dat zijn uitkering
nog niet op zijn bankre
kening is gestort. In zijn
portemonnee zit slechts
wat kleingeld, net genoeg
om het avondeten mee te
betalen. Maar een ver
jaardagsfeest zonder lek
kers is geen echt feest,
vindt de man. Hij besluit
daarom stiekem een zak
bitterballen en een blok
kaas achterover te druk
ken en alleen de andere
malen mijn arm gebro
ken en wilde niet dat het
nog eens zou gebeuren."
De officier van justitie
gelooft daar helemaal
niets van: „U rukte zich
los met de overtuiging
weg te rennen. U deed
dit echt niet uit angst uw
botten te breken." Dat de
man zijn zoontje een leu
ke verjaardag wilde be
zorgen, valt volgens hem
te begrijpen. „Maar dit is
niet de juiste manier",
voegt hij er streng aan
toe.
De reclassering denkt dat
de man de diefstal heeft
gepleegd om aandacjs; te
vragen voor zijn moeilij
ke financiële situatie.
„Écht slim om dan te
gaan stelen was het van u
natuurlijk niet", merkt de
rechter kritisch op. „Nu
zit u met nog meer brok
ken."
Hun voorstel om de man
een budgetteringscursus
te laten volgen, ziet de
verdachte wel zitten. Hij
heeft er alles voor over
om maar niet achter tra
lies te hoeven. „Mijn
vTQuw is net uit het zie
kenhuis ontslagen en ik
moet alleen voor mijn
zoontjes zorgen", roept
hij uit. „Ik zweer op mijn
hart dat ik dit nooit meer
zal doen."
Robert
Toret
boodschappen af te reke
nen.
Eenmaal voorbij de kassa
wordt de man door het
winkelpersoneel ruw in
de kraag gevat. Hij wordt
dringend verzocht mee te
lopen. Maar in plaats van
daaraan gehoor te geven,
rukt de man zich los,
struikelt en valt. Met
slechts zijn excuses ma
ken aan de bedrijfsleider
komt hij er niet vanaf. De
politie wordt gebeld en
de winkeldief moet een
paar maanden later voor
de rechter verschijnen.
De recljter wil graag we
ten waarbm de Rijnsbur
ger zich zo hardhandig
heeft verzet „Ik heb los
se botten", verklaart de
ietwat verwaarloosd uit
ziende man in de rechts
zaal. „Ik heb al meerdere
Eens in het jaar haalt dit soort be
richten de media. Iedereen is be
kend met de 1 april-grap, maar waar
deze eeuwenoude traditie vandaan
komt, is een groot vraagteken. Vol
gens een 1 april-studie van het
Meertens Instituut, dat onderzoek
doet naar de Nederlandse taal en
cultuur, doen verschillende verha
len hierover de ronde.
In Nederland wordt vaak aangeno
men dat het ontstaan van de grap-
pendag stamt uit de tachtigjarige
oorlog. In het voorjaar van 1572 ge
beurde wat niemand voor mogelijk
hield: 'op 1 april verloor Alva zijn
bril'. De watergeuzen namen Den
Briel met een verrassingsaanval in
en het Spaanse leger van hertog Alva
werd 'gefopt'. Die dag herdenken wij
sindsdien door elkaar te foppen. En
zoals de geuzen die dag voor een
'ondoenbare' opgave stonden, zo
sturen wij met 1 april ook nog vaak
iemand ergens heen met een onmo
gelijke opdracht.
1 APRIL 1999: Kijkers van Kanaal 7,
een regionale omroep in de Bollen
streek, melden zich bij de afslag War
mond op de A44. Daar zal volgens de
zender rijschool Maart en Dick lessen
in spookrijden geven, onder het mot
to 'de beste manier om je voor te be
reiden op wat je nooit hoopt mee te
maken'. Tientallen automobilisten
komen er op af: 1 april!
den van de stich
ting 'Gras moet je ruiken', die strijdt
tegen de opkomst van het kunstgras
in het voetbal. De oprichting zou
vandaag officieel geschieden. Tegen
de tijd dat de redactie doorkreeg dat
het een farce was, lag de editie al op
de pers.
Sommige media doen ook zelf actief
mee aan 1 april. Zoals bijvoorbeeld
het Jeugdjournaal. Vorig jaar maakte
het kleine broertje van het NOS-
Joumaal bekend dat premier Balke
nende de rol als vader van Harry
Potter zou gaan spelen in de nieuwe
Potter-film. De minister-president
speelde het spel mee en gaf zelfs een
interview af, waajrin hij vertelde over
zijn nieuwe carrière.
krakers pro
testeerden hiermee tegen de ver
meende komst van een kantoor van
de Zweedse meubelgigant in de
hoofdstad. Volgens de actievoerders
worden de huizenprijzen door de
komst van multinationals enorm op
gedreven. Omdat Ikea tijdig lucht
kreeg van de actie en via pamfletten,
advertenties en de pers de uitver
koop ontnuchterde, bleef een mas
sale run van koopjesjagers uit. Of h^
door de actie kwam is niet bekend,
maar het kantoor van Ikea kwam in
Leiden.
1 APRIL 1993: De Dienst Parkeerbe
heer in Leiden krijgt veel reacties op
een advertentie in een huis-aan-
huisblad. Daarin vraagt de dienst om
vrijwilligers die willen assisteren bij
het bekeuren van foutgeparkeerde
toeristen. Naast mensen die graag het
bonnenboekje willen hebben, zijn er
ook verontruste bellers die het niet
goed vinden dat gewone burgers
deze taak op zich gaan nemen.
Ze hoeven niet te vrezen: 1 april!
De laatste jaren doet zich op
1 april een nieuwe trend
voor. De grappendag blijkt
ook een ideaal middel om
actie te voeren, een state
ment te maken of een
bepaald doel te berei
ken. Drie jaar geleden
bijvoorbeeld verspreid
den krakers van de ont
ruimde Kalenderpan
den in Amsterdam val
se Ikea-folders, waarin
stond dat er op 1 april
een korting van vijftig
procent op de gehele col
lectie zou gelden.
De
Ook dit jaar staan ons weer allerlei
practical jokes te wachten. Basis
school De Hobbit in Leiderdorp
'doet' een proef met schoolunifor
men en ouders en leerlingen konden
vandaag de voorlopige collectie be
kijken. Estec selecteerde vanmorgen
in Space Expo Noordwijk uit ruim
honderd aanmeldingen één hond
die met Arnold Kuipers 'mee de
ruimte in mag'.
Ook op allerlei andere plaatsen in de
regio staan 1-aprilgrappen op het
programma. Om de grapjassen niet
voor de voeten te lopen, zullen we
deze nog maar niet verklappen.
Door alle media-aandacht wordt het
toch al steeds moeilijker om mensen
voor een 1 april-karretje te spannen.
Potentiële slachtoffers lijken er op
ingesteld.
Toch kan te veel wantrouwen ook in
je nadeel werken. Zo organiseerde
3FM op 1 april van het vorige jaar
een gratis live optreden van de (toen
nog) immens populaire Jamai. Maar
weinig fans namen de moeite om o
naar Hilversum te komen, want wie
wilde nou teleurgesteld worden? En
dus gaf de kersverse Idols-winnaat,
een paar weken daarvoor nog goea
voor een stampvolle Dam in Amster
dam, een spetterende show weg
voor een handjevol goedgelovigen.
En dat is nu precies de charme van
de grappigste dag van het
jaar. Er zullen altijd men
sen zijn die er intrap
pen. Want je weet*
het per slot van
rekening maar
nooit.
Maar Nederland is niet het enige
land, waar mensen op 1 april de lol
broek aantrekken. Ook Amerika, Au
stralië, Noord-Aftika, Rusland en an
dere Europese landen kennen een
traditie die in grote lijnen overeen
komt met de onze. Zo vieren de Bel
gen 'Verzenden', heb je in Duitsland
'Narrentag', liggen de doorgaans zo
stoïcijnse Fransen met 'Poisson d'A-
vril' in een deuk en is in Engelstalige
landen 'April Fool's Day' altijd goed
voor een hoop (leed)vermaak.
Het internationale karakter van de
traditie, maakt het er niet waar
schijnlijker op dat de Nederlandse
'Alva-versie' de enige juiste is. Een
verklaring die hier beter bij aansluit,
schuilt in de bijzondere functie van
1 april als kalenderdag. Het is de eer
ste dag van de eerste volle lente
maand. In vervlogen dagen werd de
wisseling van seizoenen uitbundig
gevierd en het zou goed kunnen dat
elkaar in de maling nemen een vast
onderdeel uitmaakte van de feeste
lijkheden.
Een aantal historici denkt dat het
verschuiven van 1 april naar 1 ja
nuari als begin van het nieuwe
jaar er iets mee te maken heeft.
In 1582 voerde de Franse koning
Charles IX deze wijziging door.
Sommige mensen waren daar
niet van op de hoogte of ver
gaten het simpelweg. Zij
werden door familie en
vrienden voor de gek ge-
Vader en zoon Potter. Foto's Phil Nijhuis/Warner Bros
wor-
houden en kregen uitnodigingen
voor nep-nieuwjaarsfeestjes. De pro
testanten accepteerden de wijziging
niet en hielden 1 april aan als nieuw
jaarsdag. Zelfs toen bijna iedereen
de nieuwe Gregoriaanse kalender er
kende, bleven de protestanten vol
houden. Het leverde ze de bijnaam
'aprilgekken' op.
Waar dit volksvermaak nou echt
vandaan komt, zal altijd wel een
raadsel blijven. Er zijn talrijke stu
dies naar verricht, maar even vaak
moesten de onderzoekers het ant
woord schuldig blijven. Niet voor
niets zei cultuurhistoricus Jan ter
Gouw 130 jaar geleden al: „En men
zou haast vragen, of niet hij die 't
heeft uitgevonden, ons allen tot
Aprilsgekken gemaakt heeft, door
ons in het oneindige te laten zoeken
zonder 't ooit te kunnen vinden."
1 APRIL 2000:150 Mensen komen
naar de Space Expo in Noordwijk,
waar een wel heel aparte sollicitatie-
ronde plaats vindt. Uit 25 gegadig
den wordteen nieuwe Nederlandse
astronaut gekozen die mee mag op
reis naar de sterren. De kandidaat
astronauten van 14 tot 20 jaar
lie zijn erg verrast
(en teleurge
steld) door de
juryuitslag:
'1 april!"
Hoewel de essentie - de draak ste
ken met iemand - nooit is veran
derd, heeft de 1 april-grap in de loop
der jaren toch een behoorlijke trans
formatie ondergaan. Vroeger was 1
april een sociaal gebeuren waar ie
dereen, groot en klein, bij betrokken
werd. Tegenwoordig is dat een stuk
minder en zijn het vooral nog kinde
ren die de dag aangrijpen om hun
vriendjes, vriendinnetjes, leraren of
ouders voor de gek te houden.
Daarnaast is de rol van de media bij
de 1 april-grap aanzienlijk gegroeid.
Via krant, televisie of radio is het im
mers mogelijk een grote groep (on
bekende) mensen om de tuin te lei
den. En voor de ongeïnspireerde
grapjas is het internet een uitkomst.
Digitale grappen zijn op het net in
overvloed te vinden. Een gesimu
leerde computercrash, een program
maatje dat al je muisbewegingen
doet omdraaien, een nepvirus, waar
door het net lijkt of al je bestanden
gewist worden, enzovoort En per
mail stuur je ze zo naar je slachtof
fers toe.
Soms weten de media zelf ook niet
dat ze worden gebruikt voor een 1
april-grap. Zo publiceerde het
Haarlems Dagblad vo
rige week nog dat
oud-voetballer
en columnist
Jan Mulder
voorzitter