Onderzoek dood Diana vereist gedulc
GESPREK VAN DE DAG
Mars-missie dwingt wetenschappers
NASA tot nieuw tijdschema
Jack en Emilj
het populairs
Koninginnedag in Groningen
'De meeste sporen
zullen na zeven jaar
wel zijn uitgewist'
Biogator-industrie
dinsdag 6 januari 2004
DAGELIJKS LEVEN
Het horloge van Steve Squyres
zit er tegenwoordig zo'n 39 mi
nuten en ongeveer 170 miljoen
kilometer naast. Het uurwerk
van de NASA-wetenschapper
geeft namelijk de uren, minu
ten en seconden van een et
maal op Mars weer. Zo kan
Squyres de opdrachten van de
Marsverkenner Spirit, die zon
dag een geslaagde landing
maakte op Mars en aan een
strikt uurschema gebonden is,
gemakkelijk volgen.
Squyres en zijn 280 collega's la
ten voor de duur van de missie
de tijdrekening op aarde voor
wat ze is en volgen nu een dag
schema dat 39 minuten en 35
seconden langer is dan ze ge
wend zijn.
„We zijn eigenlijk slaven van de
tijd op Mars", zegt Firouz Na
den, manager van het Mars Ex
ploration Rover-programma
van de NASA. Op 24 januari
moet een tweede verkenner,
Opportunity, aan de andere
kant van Mars landen. Het is de
bedoeling dat de verkenners
het meeste werk verrichten tus
sen tien uur 's morgens en twee
uur 's middags Mars-tijd, als de
zon het hoogst aan de Mar-
tiaanse hemel staat.
Door het verschil in de lengte
van de dagen op aarde en Mars
zal die periode van vier uur ge
durende de komende negentig
dagen steeds iets opschuiven.
Per dag is het verschil amper te
merken, maar al snel verandert
de dag in de nacht en vice ver
sa. Na 36 dagen op aarde zijn er
op Mars nog maar 35 om.
Medewerker Julie Townsend
draagt nu twee horloges: aan
haar linkerpols het horloge met
de tijdrekening op aarde, aan
haar rechterpols het Mars-hor
loge. „Het is handig omdat er
enkele dingen zijn waarvan ik
enkel weet wanneer ze in Mars-
tijd gebeuren."
Om in het nieuwe ritme te ko
men hebben leden van de mis
sie op aanraden van slaapex-
perts hun dagelijkse activiteiten
en hun nachtrust aangepast.
„Soms ontbijten we om tien
uur 's avonds en lunchen we
om zes uur 's ochtends", zegt
wetenschappelijk manager
John Callas. Om de invloed van
de zon te beperken zijn de ra
men van het hoofdkwartier en
van de gehuurde appartemen
ten van de 160 bezoekende we
tenschappers in Pasadena ge
blindeerd. Medewerkers die
overdag hun werk beëindigen,
krijgen de raad om een zonne
bril op te zetten op weg naar
huis.
Alle betrokkenen verwachten
enige problemen om het strak
ke schema in Mars-tijd te com
bineren met de buitenwereld
Nu ook kleurenfoto's
Bij de Amerikaanse ruimte
vaartorganisatie NASA zijn
de eerste kleurenfoto's van
Mars binnengekomenZe
zijn van uitstekende kwali
teit en veel beter dan de
laatste kiekjes van Mars die
dateren uit 1997 en 1976.
De eerste driedimensionale
zwartwit opnames zijn gis
teren getoond. Ze zijn ge
maakt met een panorama-
camera die is bevestigd op
een verticale telescopische
stang. Via deze camera kan
NASA het oppervlak van
Mars bekijken en zullen de
wetenschappers beslissen
waar bodemmonsters wor
den genomen.
die de gewone aardse tijdreke
ning blijft volgen. „Het biedt in
teressante uitdagingen", zegt
Nagin Cox, adjunct-leider van
het ingenieursteam. „Babysit
ters werken niet in Mars-tijd."
Andrew Bridges
Jack en Emily waren in 2003 de
pulairste namen voor pasgeboi
nen in Engeland en Wales. Na]
al negen jaar aan de top van de
met favoriete jongensnamen, kj
men Joshua, Thomas en Jamesj
Emily had als naaste concurren
Ellie, Chloe, Jessica en Sophie.]
ger op de lijst staan ook namen
kennelijk hun populariteit danl
aan televisiesterren en beroemj
den. Zo sprong Alfie 31 plaatset
omhoog naar nummer 18, venj
delijk door de populariteit van^
figuur uit de soapserie 'Easten-,
ders'. 'Naked Chef Jamie Olivej
verde indirect inspiratie. Er wet
1.053 baby's 'Poppy' genoemd]
1.373 'Daisy', de namen van de
twee dochters van de meesterkj
De eerste tien bij de jongens:
1. Jack, 2. Joshua, 3. Thomas, j
4. James, 5. Daniel, 6. Oliver, j
7. Benjamin, 8. Samuel,
9. William, 10. Joseph.
De eerste tien bij de meisjes:
1. Emily, 2. Ellie, 3. Chloe,
4. Jessica, 5. Sophie, 6. Megan,
7. Lucy, 8. Olivia, 9. Charlotte,
10. Hannah, ap
MAAR. H£T WAS- ALS coMPi-»/V\FA/T atpoElD
MENSELIJK
Zanger RAY DAVIES van de Britse
popgroep de Kinks is tijdens zijn va
kantie in de Verenigde Staten IN
ZIJN BEEN GESCHOTEN. De 59-ja-
rige zanger en liedjesschrijver rende
zondagavond in New Orleans twee
mannen achterna die de tas hadden
gestolen van een vrouw met wie hij
op stap was. Eén van de twee draai
de zich om en schoot hem in een
been. Volgens manager Deke Arlon
is Davies in een ziekenhuis opgeno
men, maar vallen zijn verwondingen
mee en kan hij over een paar dagen
weer op de been zijn. De Kinks wa
ren lange tijd één van de populairste
Britse bands. Zij hadden succes van
de jaren zestig tot en met tachtig
met hits als Dead End Street, Lola,
Sunny Afternoon en Waterloo Sun
set.
Voormalig voetbalscheidsrechter
John BLANKENSTEIN is gekozen
tot VOORZITTER van COC Haaglan
den. Binnen de regionale belangen
organisatie voor homoseksuelen
gaat hij zich vooral bezighouden
met de externe communicatie. Een
jaar geleden kreeg Blankenstein de
Bob Angelo Penning van het COC.
Samen met een oorkonde is de pen
ning bestemd voor mensen die zich
onderscheiden in de strijd voor gelij
ke rechten voor homoseksuele man
nen, lesbische vrouwen, bi-en
transseksuelen. Foto: GPD
De Amerikaanse jazz-zanger LOU
RAWLS is op nieuwjaarsdag GE
TROUWD. De zanger (70) en ste
wardess Nina Malek Inman (33) ga
ven elkaar het jawoord in Memphis.
Het paar had van tevoren nog geen
concrete huwelijksplannen, zei de
bruidegom. ,,Na een concert keken
mijn vriendin en ik elkaar aan en
zeiden: laten we het gewoon doen.
We hebben een trouwvergunning
aangevraagd en elkaar het jawoord
gegeven." Rawis heeft in zijn 50-ja-
rige loopbaan drie Grammy-awards
gewonnen.
Afgelopen jaar vierde koningin Beatrix haar verjaardag in het Overijsselse
Wijhe en Deventer. Foto: ANP/Marcel Antonisse
De formule van Koninginnedag staat
al enige tijd ter discussie. Zelfs de
Oranjeverenigingen pleitten bij hun
laatstgehouden jaarlijkse congres
voor een nieuwe opzet, zonder de als
oubollig ervaren kinderspelen, volks
dansjes en het spreekwoordelijke
koekhappen. De koningin zal echter
niet zo snel op andere gedachten zijn
te brengen. De grote mensenmenig
ten in de bezochte gemeenten en de
hoge kijkcijfers op televisie (meer
dan twee miljoen kijkers) geven haar
wat dat betreft gelijk.
Sinds 1981 is de koningin in 42 ge
meenten geweest. De eerste twee jaar
ging ze alleen met man en kinderen.
In 1983 -toen prins Claus ziek was-
vroeg ze prinses Margriet en haar ge
zin mee. Daarmee was de familiet-
oemee een feit. Wie er dit jaar van de
partij zullen zijn is nog de vraag.
Prins Friso en Mabel Wisse Smit
trouwen op 24 april en zijn op Ko
ninginnedag waarschijnlijk op huwe
lijksreis. Prinses Laurentien verwacht
in april haar tweede kind, prinses
Annette (echtgenoot van prins Bern-
hard jr) haar tweede begin juni.
Koningin Beatrix en de koninklijke
familie vieren Koninginnedag 2004 in
Warffum en in de stad Groningen.
Dat heeft de Rijksvoorlichtingsdienst
gisteren meegedeeld. Het is de twee
de keer dat de koningin haar verjaar
dag viert in de provincie Groningen.
In 1990 was ze in Haren en Lopper-
sum.
De koningin wacht op 30 april 2004
een 'modem feest' stelt burgemees
ter Jacques Wallage van Groningen.
Wallage wil Groningen graag profile
ren als een moderne, sfeervolle stad.
„Dat ze naderhand oprecht kan zeg
gen: het was gezellig in Groningen."
Over de precieze invulling van het
programma kan de burgervader ech
ter nog niets zeggen.
Commissaris der Koningin Hans Al
ders is blij met de komst van de vor
stin. „De koningin wilde zelf graag
naar de stad en naar een plattelands
gemeente", licht hij de keuze voor
Warffiim toe. „Het is een prachtige
historische plaats met schitterende
monumenten. Een goed voorbeeld
van hoe kleine, onbekendere locaties
in het land ook mooi kunnen zijn."
Vandaag is het eerste officiële onderzoek
naar de dood van prinses Diana en Dodi al
Fayed begonnen. Beiden kwamen in 1997 om
tijdens een ongeluk in Parijs. Behalve de lut
tele informatie die een Franse rechter ver
strekte na een geheime schouwing, is de
toedracht tot het ongeluk nog altijd in neve
len gehuld.
Grote hopen gras en modder vormen de
troosteloze entree naar het Londense Hyde
Park. Van de herdenkingsfontein voor Lady
Di, 'prinses van het volk', is nog weinig te
zien. De fundering is gelegd, hier en daar
zijn waterleidingen zichtbaar en wie deze
pijpen volgt, herkent de eerste contouren
van het monument dat zo lang op zich liet
wachten.
„Elke stap sinds de dood van prinses Diana
vereist het nodige geduld", zegt de Ameri
kaanse toerist Jeremy Walsh, die samen
met zijn vrouw Sara het werk in uitvoering
aanschouwt. „Voor de bouw van een ge
denkteken maken ze daar blijkbaar geen
uitzondering. Wij zijn erg blij dat er nu
schot in de zaak zit. Ik bedoel niet de fon
tein, maar het nieuwe onderzoek naar haar
dood."
Het is dik zes jaar geleden dat Diana samen
met Dodi, haar vermeende minnaar en
zoon van Harrods-baas Mohamed Al Fay
ed, verongelukte in de Pont d'Alma-tunnel
in Parijs. De toedracht is nog steeds ondui
delijk.
Na een Frans onderzoek kreeg chauffeur
Henri Paul de schuld. Alcohol- en drugsge
bruik in combinatie met de hoge snelheid
waarmee hij reed om de paparazzi af te
schudden, zouden Paul en zijn hoogge
plaatste passagiers de dood in hebben ge
jaagd.
Vader Al Fayed heeft zich altijd tegen die
conclusie verzet. Hij meent dat sprake is
van een komplot tussen de Franse, Britse
en Amerikaanse geheime diensten. Dodi
zou zijn omgebracht omdat hij Diana wilde
trouwen. Weinigen vinden dat plausibel,
omdat Frankrijk nooit goede maatjes is ge
weest met Amerika, laat staan zou samen
werken in een aanslag op 's werelds meest
geliefde prinses.
Toch zijn er nog vele raadsels rond de aan
rijding. Als Paul te hard reed, waarom is
zijn auto niet geflitst en andere voertuigen
op de route wel? Waarom duurde het een
uur voordat Diana naar het ziekenhuis
werd gebracht? Waar is de witte Fiat Uno
die met de Mercedes van de prinses in bot
sing kwam?
Rechter Michael Burgess opende vandaag
twee afzonderlijke onderzoeken naar de
dood van Dodi en Diana. Mohamed Al Fay
ed vecht al jaren voor een openbare hoor
zitting en heeft dit verzoek -na vruchteloze
pogingen in Frankrijk en Engeland- nu bij
de rechtbank in Schotland liggen. Hij
wacht af hoe breed Burgess' inspectie zal
Louisiana is een voormalig stukje buitenland van de
Franse koning Louis. In het jaar 1803 besloot hij zijn
verliesgevende moerasdelta over te doen aan de Ameri
kanen. De prijs was 15 miljoen dollar en via dat voor
die tijd immense bedrag komen wij terecht bij een
stukje nationale trots: de bankiers die zorgden dat de
Yankees dat geld bij elkaar kregen waren Nederlands.
Jawel. Ooit bezat Holland het eiland Manhattan met
het veelbelovende dorpje Nieuw Amsterdam. Dat bezit
hebben we verspeeld, of beter gezegd, geruild voor Su
riname. Ons dorpje werd New York, en niet de helft
van alle Nederlanders woont nu daar, maar juist de
helft van de Surinamers woont in Nederland. Hele
maal niet erg, wel heel iets anders. Blijft één schrale
troost: dat Louisana nu Engels spreekt is te danken
aan Hollandse koopmansgeest. Het was overigens ook
een prima idee geweest als Louisana gewoon Frans
was gebleven.
Sinds een dag of tien verblijf ik in New Orleans, en
juist nu het voorgoed te laat is doet iedereen zijn stin
kende best om een Franse uitstraling te hebben. „Don't
feed les animals", zegt het bordje in de dierentuin.
„Laissez les bon temps roulez", zegt het T-shirt in de
souvenirshop. Ondanks de spelfout (het laatste woord
moet 'rouler' zijn, het hele werkwoord, want bedoeld
wordt 'laat de goede tijden rollen'), het verlangen is
duidelijk. Maar nu niet zeuren, New Orleans is een he
le fijne stad. Wij logeren bij mijn olie-broer en iedere
dag rammelen wij de Avenue Saint Charles afin een
honderd jaar oud olijfgroen trammetje. Het vele mij
len lange spoor, van het oude centrum CLe Vieux Car
ré') naar de buitenwijken ('Les Suburbs') ligt daar al
sinds 1835, waarmee Nouveau Orleans in het bezit is
van de langst dienstdoende, nimmer opgeheven tram
lijn ter wereld.
Direct buiten de stad beginnen de moerassen ('les
swamps'), doorsneden door bayou's, stukken water
waar voorde verandering geen bomen in staan en
waar dus gevaren kan worden. Zonder een tour de
swamp is een séjour in Nouveau Orleans uiteraard in-
complet, dus met de cabriolet van mon fiére begaven
wij ons naar Morgan City (jammer van de naam,
blijkbaar van nd 1803) en verwachtten daar een piro
gue (le old bayou-canoo). Het werd een duwbak met
buitenboordmotoren. Helaas slechts één alligateur, de
rest verbleef winterslapend op de bodem. Direct om de
hoek van le swamp bevond zich gelukkig een Aligato-
rette, een rij schuren met 300.000 alligators (ja, het
correcte getal). Zodra ze uit het ei zijn worden ze vol
gestopt met alligator-pap, van kattenvoerfabriek Puri
na. Na een jaar zijn ze 120 centimeter lang. Het kop
je gaat eraf, wordt in de lak gezet en verkocht in
een van de 1500 souvenirshops in New Orleans.
Het vlees verdwijnt in miljoenen toeristen op zoek 1
naar le cuisine authentique. De huid doet rond de
30 dollar, ingewanden en ander slachtafval
gaan retour naar Purina, waar ze weer wor
den omgezet in gator-pap en we kunnen
van vooraf aan beginnen. Aldus le guide du
swamp, wiens oma nog uitsluitend Frans
sprak en daarom in de vierde klas
van school werd gestuurd. In het
restaurant waar wij bijkwamen
van onze bayou-survival besloten
wij geen biogator te eten, maar oes
ters. Ze werden geserveerd in gefri
tuurde deegjas en smaakten precies
als les garnales ofle meerval in deegjas.
Koning Louis is helaas niet lang genoeg ge
bleven om le cuisine op poten te zetten.
Maar dat is, lang leve ons!, gelukkig wel de
schuld van een Nederlandse bank.
Prinses Diana en haar vriend Dodi al-Fayed. Foto's: EPA
worden, voordat hij beslist of hij zijn eigen
rechtsgang intrekt.
De multimiljonair heeft in de kelder van
zijn Harrods een eigen monument aan Do
di en Diana gewijd. Hoewel de meeste be
zoekers van het imposante warenhuis voor
de januari-uitverkoop komen, neemt een
enkeling de moeite om even stil te staan bij
het kitsch gedenkteken. „Het is de enige
plek waar je de prinses kunt eren", zegt Lu-
cio Raseni uit Italië. „Haar graf is alleen te
bezoeken in de zomer." Hij noemt het on
gelooflijk dat het zo lang duurde voor
onderzoek op Britse bodem is gestart,
koninklijk huis weet vast meer, maar
die beerput nooit willen opentrekken,
ben bang dat de meeste sporen nu zijnl
gewist."
Hij gooit een muntje in het water rond!
monument, dat bestaat uit portretten
Dodi en Diana, een gebruikt wijnglas 1
hotelkamer waar ze hun laatste avond
doorbrachten en een diamanten ring,
gens Mohamed de verlovingsring die
aan de prinses had willen geven.
Sandra Bellamy uit Japan loopt samen
haar vriend Tetsuro door de tuinen varj
Kensington,, waar Diana jarenlang woi
Op 6 september 1997 werd haar ldst v
hieruit naar Westminster Abbey gedr;
„We wandelen een tien kilometer lan[
Diana Herdenkingsroute. Die is te vol[
via bronzen plakkaten in de hofpaden
Kensington Gardens, Hyde Park, Green]
Park en St. James's Park. Het schijnt daT
Diana hier zelf vaak incognito kwam, te
voet of zelfs op skates. Ik vind het treu
dat zo met haar wordt gesold. Een one
zoek is weggegooid geld, ze hadden di
lijk in 1997 moeten doen. Wie denkt d<
de tijd aanbreekt voor de naakte waar]
zal bedrogen uitkomen."
Esther Gotink
Uit Frans onderzoek is destijds gebleken dat de chauffeur dronken was en te hard reed toen de auto van Diana
op een pilaar botste terwijl persfotografen het paar op de hielen zaten. Foto: AP
