ECONOMIE
Hotels krijgen nieuwe sterren
Stijging van eurokoers is nog lang niet over
Holland Casino merkt
recessie aan bezoek
Tanker op Sardinië in lichterlaaie
Meer oog voor kwaliteit en service bij classificatie
Oud-topman Tanzi wijsf
rol in fraude Parmalat
Gorilla wint
op beurs weer
van kenners
Nieuwe munt Surinam^'
hdc158
Hyundai verkoopt
2 miljoen auto's
vrijdag 2 januari 20c>4
porto Torres - Een blusboot poogt met waterkanonnen Bahamas, lag toen de brand gisteren uitbrak afgemeerd de voorraad gas aan boord naar het vasteland. Twee be-
het hoogoplaaiende vuur aan boord van de tanker 'Pana- in de Sardijnse haven Porto Torres. Het tankschip vloog manningsleden worden vermist,
ma Serena' te blussen. Het schip, onder de vlag van de in brand toen er iets mis ging met het overbrengen van Foto: AP/Gloria Calvi
Indeling in zes categorieën
Nederlandse hotels zijn er in
zes categorieën van nul tot
en met vijf sterren. Verreweg
de meeste vijfsterrenhotels
liggen in Amsterdam en
rond Schiphol. Alle 2890 lo-
giesverstrekkers in Neder
land moeten aan minimum
eisen voldoen qua hygiëne,
voorzieningen in de kamer
en dienstverlening. De lat
ligt internationaal gezien vrij
hoog, vandaar dat een drie
sterrenhotel in bijvoorbeeld
Spanje vaak minder goed is
dan in bijvoorbeeld de Bene
lux. Maar ook wie hier een
tweesterrenhotel boekt mag
niet verwachten dat er een
badjas in de kast hangt En
kele voorbeelden:
wastafel op de kamer; ont
bijt in hotel
helft van kamers heeft ei
gen sanitair en kleurentelevi
sie met afstandsbediening;
enige talenkennis aan de re
ceptie
eigen sanitair en passpie-
gel; babybedje en niet-ro-
ken-kamer op verzoek; vvek-
service; maximaal twee eta
ges lopen
schrijfgerei aanwezig;
doucheschuim, shampoo en
föhn in badkamer; maximaal
een etage lopen
badjas en slippers aan
wezig; parkeergelegenheid;
was-, strijk- en stomerijservi
ce aanwezig; dag en nacht
receptie en roomservice be
schikbaar; 95% kamers zon
der traplopen bereikbaar.
seoul - Hyundai, de grootste
autoproducent van Zuid-Korea,
heeft in 2003 1,98 miljoen au
to's verkocht tegen 1,85 miljoen
in 2002. De omzet nam toe met
1,8 procent tot omgerekend on
geveer 18,6 miljard euro. Vooral
de uitvoer van duurdere model
len groeide. Aftrek vonden die
auto's in met name China, In
dia en Turkije. In geld uitge
drukt exporteerde Hyundai
voor ongeveer 8 miljard euro.
Dat is 20 procent meer dan in
2002. Dochter Kia verkocht in
2003 ongeveer 845.000 auto's.
Recordjaar voor
Eindhoven Airport
eindhoven - Eindhoven Airport
heeft een recordjaar achter de
rug. In 2003 reisden 423.000
mensen via de regionale lucht
haven. Dat is een groei van 15
procent ten opzichte van 2002.
Vooral de Ierse prijsvechter Ry-
anair zorgt voor meer passa
giers op de Eindhovense lucht
haven, door tweemaal per dag
naar Londen Stansted te vlie
gen. Directeur De Boer ver
wacht dat de groei zal doorzet
ten. In 2004 zal er vanaf Eind
hoven naar twee nieuwe be
stemmingen worden gevlogen.
Ryan air vliegt vanaf februari
dagelijks op Barcelona-Gerona
en in maart begint reisorganisa
tie Corendon met Fly Air een
dagelijkse dienst op Istanbul.
Juridisch succes
voor Philip Morris
Chicago - Sigarettenfabrikant
Philip Morris (Marlboro) heeft
een juridisch succes behaald in
de strijd tegen de eisen om
schadevergoedingen. Een
rechtbank in de Amerikaanse
staat Florida bepaalde dat er
geen zogeheten 'class action'
mogelijk is. In een 'class-action'
wérken verscheidene mensen
of bedrijven in een zaak samen
om schadevergoeding te ver
krijgen. Bij Philip Morris gaat
het om de vraag of het bedrijf
rokers zou hebben misleid door
te zeggen dat 'light' sigaretten
minder schadelijk zijn. In de
zogeheten Hines-zaak gaat het
volgens de rechtbank om een
individuele roker met een eigen
rookgedrag.
Veel gelukwensen
via de telefoon
den haag - De telefoon was ook
dit jaar populair om gelukwen
sen door te geven. Het vaste net
van KPN kreeg gisteren tussen
00.15 en 00.20 uur de meeste
telefoontjes te verwerken. Toen
werden bij KPN 5300 gesprek
ken per seconde gevoerd, elf
keer meer dan normaal. De
piek op het mobiele netwerk
was volgens KPN om 00:30 uur,
met 1500 oproepen per secon
de. Dit is zes keer zoveel als
normaal. Op het mobiele net is
volgens KPN 20 procent meer
telefoonverkeer geweest in ver
gelijking met vorig jaar. Ook
werden een kwart meer sms-
berichten verstuurd. Tussen 22:
00 uur en 04:00 uur waren dat
er 4,5 miljoen.
Israëlische fabriek
nep-cd's gesloten
Jeruzalem - Een op Amerikaans
vêrzöék gecreëerde Israëlische
politie-eenheid heeft gisteren
eèn inval gedaan in een loods
op de Westelijke Jordaanoever
waar op grote schaal cd's wer
dén gekopieerd. Twee mannen
werden gearresteerd. In de
loods werden naast honderd
duizenden muziekcd's en com
puterspellen een reeks scanners
en cd- en dvd-branders aange
troffen/De fabriek produceerde
ongeveer 40 procent van alle
namaakcd's die in Israël in om
loop zijn, tussen de 60.000 en
100.000 per maand.
Arriva wil geld
van vakbond zien
Groningen - Het regionale ver
voerbedrijf Arriva wil 63.000 eu
ro schadevergoeding van de
vakbond FNV Bondgenoten. De
onderneming zegt schade te
hebben geleden door een sta
king tegen de bezuinigingen
door het kabinet op zaterdag 11
oktober. Arriva vindt de staking
onrechtmatig, omdat de ver
voerder niks met de plannen
van de regering heeft te maken.
FNV Bondgenoten zegt wel
rechtmatig te hebben gehan
deld.
Werkloosheid in
Frankrijk gedaald
parijs - De werkloosheid in
Frankrijk is in november onver
wacht gedaald. Het aantal men
sen dat op zoek is naar een
baan daalde met 7000 naar 2,62
miljoen. Dat betekent dat 9,6
procent van de beroepsbevol
king zonder werk zit. Een
maand eerder was dat 9,7 pro
cent, aldus het Franse bureau
voor de statistiek Insee. Het cij
fer kan er op wijzen dat Franse
bedrijven meer mensen aanne
men, onder invloed van de ver
beterde economische vooruit
zichten.
enschede/gpd - De komende
twee jaar worden alle hotels in
ons land bezocht en beoordeeld
volgens de nieuwe Nederlandse
Hotel Classificatie. De exacte
normen daarvoor zijn begin de
cember vastgesteld door de
brancheorganisatie Koninklijk
Horeca Nederland, in samen
spraak met de ANWB en het Be
drijfschap Horeca.
Grootste verschil met het oude
systeem is dat er minder aan
dacht is voor de zichtbare voor
zieningen maar er meer oog
komt voor kwaliteit en service.
Consumenten krijgen via inter
net een duidelijk overzicht van
de voor hen meest geschikte
hotels en voorzieningen waar
over deze beschikken. Hotels
kunnen zich onderling beter
onderscheiden (bijvoorbeeld
een driesterrenhotel met
zwembad en fitness tegenover
een driesterrenhotel met zake
lijke vergadervoorzieningen).
„Het aantal basisregels wordt
teruggebracht", legt woord
voerder Carlo van Vüet van het
Bedrijfschap Horeca uit. „Daar
entegen komen er meer aanvul
lende regels waarmee een hote
lier punten kan scoren. Hij
heeft daar zelf invloed op en
kan zodoende ook mede bepa-
hoofddorp/anp - De verslech
terende economie treft ook het
gokwezen in Nederland. Hol
land Casino heeft in het afgelo
pen jaar slechts een beperkte
groei gekend door de opening
van nieuwe vestigingen in En
schede en Breda. Nu steeg het
aantal bezoekers van zes mil
joen naar 6,1 miljoen. Zonder
die nieuwe vestigingen zou het
aantal bezoekers zijn teruggelo
pen, aldus Holland Casino gis
teren.
Volgens voorlopige cijfers nam
de gemiddelde besteding per
bezoek minder toe dan gebrui
kelijk. Klanten gaven 116 euro
per bezoek uit. In 2002 was dat
nog 111 euro. Door die tegen
vallende groei, bleef ook jje
omzet achter bij de verwachtiiü-
len in welke sterrencategorie
zijn bedrijf valt. En ook al is 90
procent van de minimumeisen
gelijk aan voorheen, toch den
ken wij dat straks nogal wat ho
tels in aantal sterren voor- of
achteruit gaan."
Van de hoteliers wordt ver
wacht dat zij zelf een vragenlijst
invullen op grond waarvan een
voorlopige indeling volgt. Het
bedrijfschap heeft namelijk
slechts twee controleurs be
schikbaar die de komende twee
jaren ruim 2400 hotels moeten
bezoeken. Mocht dan blijken
dat een hotel toch in een ande
re categorie gaat vallen, dan
heeft de eigenaar drie maanden
de tijd om aanpassingen door
te voeren. Pas als de definitieve
controle achter de rug is, krijgt
de hotelier de kans het nieuwe
donkerrode NHC-schildje aan
de muur te schroeven.
Voor het vaststellen van het
aantal sterren werken de con
troleurs een lange lijst af, waar
bij gelet wordt op de meest uit
eenlopende zaken. Wat is de
kwaliteit van de overgordijnen,
ligt er een antislipmatje in de
badkuip, beschikt het hotel
over 24 uurs roomservice, is er
een restaurant of een lift, be
schikt de kamer over een mini
bar of kluisje, en nog veel meer.
gen. In 2002 had Holland Casi
no het beste jaar ooit. Consu
menten gaven toen euro's alsof
het guldens waren.
Ondanks die tegenvallende om
zet zag Holland Casino de winst
stijgen met 10 procent naar 120
miljoen euro. De winststijging
werd gerealiseerd door onder
meer kostenbeheersing. Hol
land Casino draagt de behaalde
winst af aan de staat.
Het gokbedrijf van de overheid
heeft het afgelopen jaar meer
mensen een bezoekbeperking
opgelegd. In 2003 kwam dat
aantal uit op 2506 tegen 2474 in
2002. Het aantal entreeverbo
den lag het afgelopen jaar ook
hoger. Zo'n 3780 mensen kre
gen in 2003 een entreeverbod
tegen 3750 in 2002.
Die lijst is flink gemoderni
seerd. Van Vliet: „De roep tot
verandering kwam vanuit de
hotelbranche zelf. En terecht,
want nogal wat zaken veroude
ren snel. In de oude situatie
moest een hotelkamer een vas
te telefoonaansluiting hebben,
maar aangezien bijna iedereen
utrecht/anp - Een aandelen
pakket dat ooit door een gorilla
is gekozen, heeft over 2003
ruim 3 procent beter gepres
teerd dan de AEX-index. Daar
mee werd de Amsterdamse
beursgraadmeter voor het vier
de jaar op rij verslagen door de
primaat.
Het winstgevende aandelen-
mobiel belt is dat voor veel gas
ten geen vereiste meer. Hetzelf
de geldt voor schoenpoetsdoek
jes, die stellen we niet meer ver
plicht om binnen een bepaalde
sterrencategorie te vallen."
Met het nieuwe indelingssys
teem komt een einde aan het
Benelux Hotelclassificatiesys-
pakket is door de Berlijnse go
rilla Jacko samengesteld aan de
hand van bananen, waarop een
labeltje met een beursfonds
hing. Sindsdien past een soft
wareprogramma het pakket el
ke twee weken aan, door het
aapgedrag na te bootsen.
„Ik ben echt stomverbaasd",
zegt J. Bertrams van de website
teem dat sinds 1985 bestaat.
Maakt het voor de gemiddelde
consument veel uit of een hotel
drie of vier sterren heeft, behal
ve dat dit merkbaar is in de
portemonnee? Niet in eerste in
stantie dus, want meestal geeft
de ligging de doorslag. Toeris
ten die een stad bezoeken zul
len de voorkeur geven aan het
centrum, om zo dicht mogèlijk
bij attracties en eetcafés te zijn.
Een zakenreiziger kijkt eerder
naar de bereikbaar van te be
zoeken relaties, en kan om die
reden kiezen voor een logeer
adres nabij een bedrijventer
rein. Ook speelt de situering ten
opzichte van treinstation of
luchthaven dikwijls een rol.
Pas daarna letten de meeste ho
telgasten op sfeer en facilitei
ten, en daaraan gekoppeld het
aantal sterren. En natuurlijk de
mate waarin zij hun hotelkamer
denken te gebruiken. Want wie
veel tijd in het hotel doorbrengt
zal meer behoefte hebben aan
een ruime kamer met goede fa
ciliteiten, bijvoorbeeld om te
ontspannen (zwembad, sauna)
of te werken (laptopaansluiting,
businesscentrum). Wie de ka
mer alleen benut om er te over
nachten kan minder eisen stel
len. En uiteraard speelt ook het
beschikbare budget een rol.
beursgorilla.nl vrijdagmorgen.
„De beste beursanalisten die
jaarlijks bij het tv-programma
Nova aanschuiven, leggen het
nu al drie jaar lang af tegen de
gorilla. Het is ooit begonnen als
een geintje, we wilden er na
twee jaar mee stoppen. Maar
zolang de gorilla blijft winnen
van de AEX, gaan we door."
rome/anp - Oprichter en oud
topman Calisto Tanzi van de
Italiaanse zuivelgigant Parmalat
ontkent verantwoordelijk te zijn
voor de megafraude. Hij heeft
dat zijn ondervragers laten we
ten. Bij Parmalat is ongeveer 10
miljard euro zoekgeraakt. Tanzi
werd zaterdag aangehouden en
moet voorlopig in de gevange
nis blijven op verdenking van
fraude.
De topman heeft wel gezegd
500 miljoen euro te hebben ge
bruikt voor financieringsdoel
einden. Hij zegt wel op de
hoogte te zijn dat er geld is ver
dwenen, maar daar waren vol
gens hem andere bestuurders
verantwoordelijk voor.
De Italiaanse politie heeft
woensdag nog acht personen
opgepakt in verband met het
boekhoudschandaal. Onder de
arrestanten zijn hoge functio
narissen van het bedrijf en ac
countants die in het verleden
de boeken hebben gecontro
leerd. Parmalat wordt nu geleid
door Enrico Bondi. Hij probeert
het verdwenen geld boven wa
ter te krijgen.
De Italiaanse regering gaat het
toezicht op het bedrijfsleven
verscherpen. Ze wil zo schan
dalen als met Parmalat in de
toekomst voor zijn. Nu zijn er
drie instanties die waken o^er
Italiaanse ondernemingen. Jeï
Italiaanse centrale bank ziet t(on
op de banken. Verder is er eP1'3
waakhond (Isvap) die zich f
de verzekeringsbranche ricj
Tot slot is er de Consob, F 8
commissie die zich bezighoud
met de beurshandel in Milaaif er
Het huidige systeem bleek nF1
voldoende om de wantoesta,- 1
den bij Parmalat in een vroFc
stadium op te sporen. De ItaP-0
aanse regering denkt nu af10!
een systeem dat gelijkenis v|d i
toont met de amerikaanpbi
beurswaakhond SEC en de BrPOC
se Financial Services Author^111
(FSA). Op 8 januari komt de it
gering bijeen voor overleg.
De SEC meent dat Parmalat h,
leggers op de Amerikaanse IDl
nanciële markten heeft mislei
en heeft daarom besloten l|fN<
bedrijf te vervolgen. In een v^P1
klaring spreekt de SEC van ejp0-
de grootste en meest schaamtPta^
loze fraudezaken uit de 5
schiedenis. Parmalat is niet Spla
eerste Italiaanse bedrijf dat ff333
jaar in opspraak is geraakt. Etf1
der ging tomatenproducent (Fsu;
rio ten onder toen een obüjjNj
tielening van 1,4 miljard do®eJ
niet kon wordenafgeslot. Merc'
dan 30.000 Italiaanse belegg^er
werden het slachtoffer. F13
Hoewel gokkers per bezoek meer uitgaven bleef de inzet bij Holland
Casino in 2003 beneden de verwachtingen. Foto: ANP/Robert Vos
ij»
Maar gulden blijft nog bestaan
paramaribo/anp - Suriname
heeft sinds gisteren een nieuwe
munt, de Surinaamse dollar
(SRD). Voorlopig blijft ook de
gulden nog bestaan. In de prijs
aanduidingen staan bij de nieu
we munt echter minder nullen
dan bij de oude. Een krant zal
bijvoorbeeld geen 1000 gulden
meerkosten, maar 1 SRD.
Omwisseling van guldens in
Surinaamse dollars bij de ban
ken kan in de eerste vijf maan
den van 2004. Daarna kan het
oude geld nog dertig jaar bij de
centrale bank worden omge
ruild. Volgens president van de
Centrale Bank Telting is in
drommen bij de banken gaan
staan niet nodig. „De guldens
biljetten mogen voorlopig ge
woon gebruikt worden."
Het was de bedoeling dat alle
nieuwe bankbiljetten tegelijk in
circulatie zouden komen. We
gens vertraging in de levering
van het deel dat door Canadian
Banknote wordt gedrukt, is
echter besloten de overgang
naar de dollar gefaseerd te
doen. De muntbiljetten van 1
en 2,5 SRD, die door de Haar
lemse drukker Johan Enschedé
>be
Zonen zijn aangeleverd, w( T3
den in gebruik genomen. j
Minister Hildenberg (financië
denkt dat Canadian Banknc:n
tussen midden februari en ei]
maart aan haar verplichtii
voldoet. Zodra een deel van
bestelling uit Canada binnen j
worden de biljetten van 5,
20, 50 en 100 SRD direct in 01
loop gebracht. Er zijn nu in S
riname ongeveer 92 miljo
bankbiljetten in circulatie. I
zijn verdeeld over tien waarde
5, 10, 25, 100, 500, 1000, 201 !H
5000, 10.000 en 25.000 guide
Met de omwisseling in de ei
ste fase worden zeven van L
waarden vervangen, van 5 1.»
en met 2000 gulden. „Dat is 0 j.
geveer tweederde deel van a
biljetten die in omloop ziji,
zegt Telting.
Het nieuwe geld is op 1 janud,
wettig betaalmiddel geword n
maar komt maandag in roul en
tie, voor zover het de nieut
muntbiljetten betreft. Dit koi ,gr
doordat een deel van de pai
culiere banken vandaag n
j- 1 ma
nodig heeft om voorziening^
in hun geautomatiseerde acta 7p
nistraties te treffen.
André Telting, directeur van de Surinaamse Centrale Bank.
Foto: ANP/Raymond Rutting
door Maurice Wilbrink
den haag - Net voor het verstrijken van
2003 tikte de euro een nieuw record aan,
1,2646 dollar, en de Europese munt zal
zijn opmars in het nieuwe jaar nog een
tijdlang voortzetten, denken valutastrate
gen. Een koers van 1,30 dollar in de ko
mende maanden is volgens hen heel
waarschijnlijk.
De verwachting is dat de daling van de
dollar tegenover de euro in 2004 pas tot
staan kan worden gebracht door een
snelle rentestijging in de VS, door ingrij
pen van de Europese Centrale Bank, of
door een gezamenlijke verklaring van de
ministers van financiën van de G7(zeven
landen met de grootste economie) die
zich tijdens hun bijeenkomst in februari
zeker buigen over de wisselkoersen.
Zo'n verklaring kan een groot psycholo
gisch effect hebben op de valutawereld.
Iets dergelijks gebeurde afgelopen na
jaar, ook tijdens een G7-bijeenkomst.
Daar konden de ministers van de groot
ste industrielanden zich vinden in een
tekst, waarin werd gesproken c^er meer
flexibele wisselkoersen. Dat zétte aan tot
een nieuwe glijvlucht van de dollar.
De daling van de dollarkoers voltrok
zich tegenover alle belangrijke valuta.
Tegenover de euro verloor de dollar af
gelopen jaar 17 procent, tegenover de
Japanse yen ongeveer 9 procent. Het
was een lang verwachte daling van 's
werelds belangrijkste munt - het Ameri
kaanse tekort op de lopende rekening
was zo ver opgelopen, dat een correctie
via valutamarkten onvermijdelijk was.
Die correctie is in volle gang. Ameri
kaanse exporteurs worden in snel tempo
goedkoper, waardoor de balans van im
port en export in de VS zal moeten ver
beteren. Amerikaanse aandelen worden
door de dalende dollar goedkoper, wat
investeerders trekt en de vraag naar dol
lars in stand houdt.
De Amerikaanse minister van financiën
toonde zich afgelopen week heel tevre
den over de „ordelijke" wijze waarop de
wisselkoersen zich aanpassen. Aan de
andere kant van de oceaan, in Europa,
worden wat meer de risico's benadmkt:
een al te snelle val van de dollar - en dus
een nog harder oplopende eurokoers -
zou fataal zijn voor het voorzichtige eco
nomisch herstel dat zich eindelijk afte
kent in de eurozone.
De exportsector in de eprozone voelt het
valutanadeel steeds duidelijker. Econo
men en zakenlieden zijn het er niet over
eens boven welke eurokoers de export
sector hier marktaandeel zal verliezen.
Maar als de koers verder stijgt, moeten
exporteurs steeds drastischer maatrege
len nemen om hun marktaandeel op
peil te houden. Een vrije val van de dol
lar zou overigens ook voor de Amerika
nen heel slecht zijn. Het zou een snelle
stijging van de Amerikaanse rente uit
lokken, wat het economisch herstel in
de VS in de wielen rijdt.
De valutawereld vraagt zich intussen af
op welk moment de Europese Centrale
Bank zou (dreigen met) ingrijpen. Een
hoge ECB-functionaris onderstreepte
onlangs dat de huidige eurokoers niet zo
ver afligt van het historische gemiddel
de. Dat zou betekenen dat de euro nog
lang niet een niveau heeft bereikt, waar
de ECB zou willen interveniëren. Maar
het kan ook de snelheid zijn waarmee de
eurokoers eventueel stijgt, die een inter
ventie kan uitlokken.
Het is echter onwaarschijnlijk dat de
ECB zulke massale bedragen inzet bij in
terventies, als de Bank of Japan afgelo
pen jaar. De Japanse centrale bank bleef
maar yens verhopen en dollars kopen
om de eigen n'imt te behoeden voor een
al te snelle stijging. Upe1
De ECB heeft weliswaar heel veel kapi-|oni
taal ter beschikking om de eurokoers tfo vc
beïnvloeden maar weet ook dat de dagSen
lijkse wereldwijde valutahandel te groot gj
voor haar is: deze handel kan vele mal4 de
meer kapitaal inzetten bij het specule- lt lej
ren op koersbewegingen. [3^
In 2000, toen de ECB voor het eerst in |g_
haar bestaan intervenieerde, ging het ;bétr
om heel bescheiden bedragen die de bloi
centrale bank in Frankfurt inzette ter bfc he
scherming van de toen wegzakkende efeelle
ro. Toen werd duidelijk dat de ECB de
valutamarkten op een belangrijk mo- j
ment een zetje wilde geven: de valuta-1®®
handel had overdreven en de euro was»
dermate ondergewaardeerd dat er niet;
veel meer voor nodig was om het sentijw Y<
ment op de valutamarkten te doen ke-»i va
ren. j,se
Met enkele interventies van bij elkaar itish
een paar miljard euro werd de val van fose
euro inderdaad gestuit. De markt kreegdy h
door dat ze had overdreven en nieuwej.jarj
speculaties tegen verdere eurokoersdatste]
lingen bleven verder uit. Of het in 2004^ Lor
opnieuw tot zo'n scenario komt, nu oiffiide]
verdere koersstijgingen de kop in te nietf
drukken, is het best bewaarde geheim thth
van Frankfurt.
tg nu
