3eatrix' jaar van Margarita, Mabel en Amalia
BINNENLAND 2
Tijd om te gaan.
if
Het jaar van Beatrix
FORTIS
VRIJDAG 2 JANUARI 2004
or Hans Jacobs
ld goed, al goed. Dat is de con-
Isie van de kersttoespraak die
hingin Beatrix vorige week
De geboorte van een
^ïses en toekomstige troonop-
Iger heeft alsnog een ferm uit-
jpteken gezet achter het ver-
i zo turbulent verlopen jaar
ji de koninklijke familie. Bea-
kan weer even rustig adem
en alvast vooruitkijken
t&r 2004, met verdere gezins-
|e!breiding bij de Oranjes, een
doop van Amalia en
huwelijk van Friso.
jkj
i koningin zal verder niet
Sag bij het nu bijna afgelopen
ar stilstaan. Dat gold immers
Téén van de vervelendste uit
lar bijna 25-jarige regerings-
iriode. De commotie begon
lijk al meteen in januari
11 Beatrix haar 65ste verjaar-
lg vierde. Dat ze haar pensi-
jta, waarop ze als iedere Ne-
rlander recht heeft, bestemde
fcr een goed doel, stuitte op
Kiek. Zo'n rijke dame zou
en uitkering moeten krijgen,
Inden sommigen. Het berei-
n van de pensioengerechtig-
leeftijd had bovendien aan-
iding moeten zijn om af te
•den en de monarchie op te
leken, meenden (vooral) re-
iblikeinen.
s Tweede Kamer bleek na de
Irlementsverkiezingen van ja-
lari weer niet in staat zelf het
lortouw te nemen bij de kabi-
itsformatie, zodat koningin
{atrix andermaal in actie
best komen. Dat leidde tradi-
Igetrouw tot ingezonden
likken op de opiniepagina's
in de kranten waar beperking
in haar macht en invloed
srd bepleit. In Zweden bij-
wrbeeid is het de voorzitter
n de Riksdag, het parlement,
e de formatie een zetje geeft,
at zou hier ook kunnen. De
ner maakt echter nooit ge-
"k van zijn bevoegdheden in
ijl CDA en PvdA achter ge
sloten deuren met elkaar wor
stelden, ging Beatrix in februari
op skivakantie in Lech, een
pleisterplaats waar de Oranjes
nu al sinds 1960 jaarlijks neer
strijken. Op dat moment woed
de in de Nederlandse media en
daarna ook in de politiek een
storm over haar tot dan toe vrij
wel onbekende nichtje Margari
ta, dochter van prinses Irene.
Margarita voelde zich door de
Oranjes tekort gedaan en eiste
eerherstel voor haar door de fa
milie bespotte en niet geaccep
teerde echtgenoot Edwin de
Roy van Zuydewijn.
Wekenlang kwam het veronge
lijkte paar met nieuwe aantij
gingen naar buiten. Pijnlijk
voor Beatrix, maar het werd pas
serieus toen demissionair pre
mier Balkenende zich ermee
ging bemoeien. Het Kabinet der
Koningin - de ambtelijke staf
van Beatrix - bleek achter de
rug van de ministers opdracht
te hebben gegeven onderzoek
te doen naar De Roy van Zuy
dewijn. Staatsrechtelijk en
strafrechtelijk was dat niet fout,
maar wel onhandig en onver
standig, omdat de betrokken
ministers het echtpaar nou net
hadden verzekerd dat er géén
onderzoek was gedaan.
De boze Tweede Kamer eiste
dan ook inperking van de vrij
heid van het Kabinet der Ko
ningen en betere controle door
de premier. Beatrix gaf zich
overigens niet zo maar gewon
nen. 'We moeten het hier nog
maar eens goed over hebben'
zei ze op een geïmproviseerde
persconferentie tijdens haar
staatsbezoek aan Chili. En als
om te demonstreren dat ze nog
fit genoeg was haar taak nog ve
le jaren uit te oefenen, liet de
stevig doorstappende koningin
de puffende hofhouding en
media achter zich bij het be
klimmen van een bergrug in de
Chileense Maanvallei. Hier liep
geen versleten dame van 65, zo
veel was wel duidelijk.
Ook de perikelen rond het boze
petekind Margarita, die het hele
jaar te pas en te onpas terug
keerden, wuifde de koningin
weg. 'We herkennen ons niet in
Koningin Beatrix beleefde een van de vervelendste jaren uit haar bij
na 25-jarige regeringsperiode. Foto: WFA/Lex van Lieshout
het door Margarita geschetste
beeld'. En verder hoopte Bea
trix dat haar zuster Irene met
een oplossing zou komen. De
uitgebroken oorlog in Irak was
overigens geen aanleiding ge
weest de staatsbezoeken aan
Chili en Brazilië te schrappen
zodat de koningin in ieder geval
tevreden kon vaststellen dat
haar meegereisde schoondoch
ter Méxima talent heeft voor dit
soort verplichte nummers.
Een maand later, met Konin
ginnedag voor de deur, bezorg
den Maxima en Willem-Alexan-
der de vorstin nog meer vreug
de door aan te kondigen dat ze
aan het einde van het jaar hun
eerste kind verwachtten. Geen
wonder dus dat Beatrix bij de
bezoeken aan Wijhe en Deven
ter op 30 april straalde als nooit
tevoren, al werd het nieuws van
de zwangerschap pas halverwe
ge juni wereldkundig.
De koninklijke familie leek een
zonnige zomer tegemoet te
gaan. De verjaardag van vader
Bemhard, 92 jaar alweer, werd
omgedoopt tot Veteranendag.
Zijn bemoeienis met twee los-
handige Albert Heijn-medewer-
kers die een winkeldief te hard
aanpakten werd hem vergeven.
Na lang trekken en duwen was
er eind mei weer een nieuw ka
binet. Margarita en Edwin ru
zieden inmiddels vooral nog
met elkaar, hun advocaten en
journalisten en zoon Johan Fri
so had zijn vriendin Mabel Wis
se Smit in Mexico ten huwelijk
gevraagd.
'Mabel heeft haar plaats in onze
familie al veroverd', vertelde
een gelukkige Beatrix bij de
aankondiging van de verloving.
Die uitspraak van de koningin
werd in de maanden daarna
nog vaak herhaald, want over
de positieve ontvangst die
Mabel aanvankelijk - ook in de
media - te beurt was gevallen
viel een schaduw toen pikante
details uit haar verleden be
kend werden.
Mabel had in haar studenten
tijd omgang gehad met de Am
sterdamse dnigscrimineel Klaas
Bruinsma. Al vroeg tijdens de
verkering had ze Friso daarover
verteld en samen besloten ze de
details van die vriendschap
voor zich te houden. Vanuit
hun optiek misschien een be
grijpelijk besluit, ware het niet
dat daardoor de premier en ko
ningin op het verkeerde been
werden gezet. Balkenende
moest immers het parlemertt
om toestemming vragen voor
een eventueel huwelijk en daar
voor moest hij wel alles weten
over toekomstige bruid.
Uit een op televisie uitgezon
den getuigenis van de Chileen
se boef Charlie da Silva bleek
dat de 'oppervlakkige zeilcon-
tacten' van Mabel met Bruins
ma wellicht toch meer waren
geweest dan dat. Mabel moest
dat ook toegeven aan Balke
nende, die zich bedrogen voel
de en besloot zijn handen van
het huwelijk af te trekken. Bo
vendien moest de inlichtingen
dienst AIVD nog maar eens
goed naar het verleden van de
inmiddels in de media verket
terde Wisse Smit kijken.
Het dieptepunt van het konink
lijke jaar was dan ook de door
een verbolgen Balkenende
openbaar gemaakte excuusbrief
die Johan Friso mede namens
zijn verloofde schreef. Het paar
hield vast aan de trouwplan
nen, maar Friso zou daardoor
zijn opvolgingsrechten verspe
len.
Koningin Beatrix ontving de
laatste jaren veel lof omdat zij,
in tegenstelling bijvoorbeeld tot
haar Britse collega Elizabeth, er
wonderwel in slaagde haar uit
dijende familie te behoeden
voor schandalen en openbare
ruzies. Ze maakte nu echter een
inhaalslag zonder weerga, al
had het allemaal riiets te maken
met haar eigen functioneren.
Het leidde niettemin onmiddel
lijk tot polemieken over af
schaffing of inperking van de
monarchie. Dat bracht de bui
tenlandse pers ertoe 2003 om te
dopen tot 'annus horribilis'
(rampjaar) voor koningin Bea
trix.
En of er nog niet genoeg com
motie was rond het tot een so
ap verworden koningshuis
deed premier Balkenende er
begin november nog een
schepje bovenop door de aan
val te openen op toneelstukken,
boeken en televisieprogram
ma's waarin de draak wordt ge
stoken met de Oranjes. Alsof de
koninklijke familie in de voor
gaande maanden zelf niet alle
ingrediënten voor satire had
aangedragen en wel in zo'n
overvloedige mate, dat toneel
schrijver Ger Beukenkamp de
nieuwe ontwikkelingen zelfs
niet meer kwijt kon in zijn seri
eus bedoelde stuk 'Landgeno
ten, Beatrix spreekt'. De feiten
hadden de fictie ingehaald en
overtroffen.
Maar Beatrix, die al die tijd
schijnbaar onverstoorbaar haar
werk bleef doen, wist dat het
slotakkoord haar gunstig zou
zijn. Méxima was de laatste
maanden van haar met compli
caties gepaard gaande zwan
gerschap weliswaar uit het
beeld verdwenen, maar de ge
boorte van een nieuwe Oranje
telg zou het publiek het langst
bijblijven. De saluutschoten
zouden alle kritiek overstem
men. De koningin straalde dan
ook als vanouds toen ze op 7
december mét Mabel en Friso
een half uur na de geboorte van
prinses Amalia op kraamvisite
ging. In haar kersttoespraak
zette Beatrix zelf een dikke
streep onder de ellende: ze ver
heugt zich op het huwelijk van
Friso en Mabel en de geboorte
van Amalia was een 'gelukkige
wending' van het jaar.
22 januari - Verkiezingen Tweede
Kamer. Koningin begint daarna
traditionele overleg met advi
seurs en fractievoorzitters.
31 januari - Koningin Beatrix viert
in familiekring haar 65ste ver
jaardag. Haar pensioen gaat
naar een goed doel.
12 februari - Prinses Margarita en
echtgenoot Edwin de Roy de
Zuydewijn doen in HP/De Tijd
boekje open over het familiele
ven van de Oranjes. De aantij
gingen houden enkele weken
12 maart - Premier Balkenende
loopt krassen op in kamerdebat
over zaak-Margarita.
20 maart - Beatrix geeft tijdens
staatsbezoek in Chili zeldzame
persconferentie en zegt dat 'fa
milie' zich niet herkent in het
door Margarita geschetste beeld.
12 april - Formatie kabinet CDA
en PvdA loopt stuk. Koningin
moet opnieuw aan de slag.
30 april - Stortregens en oranje
zonnetje strijden om voorrang
op Koninginnedag in Wijhe en
Deventer. Beatrix toont zich ver
heugd over uitdijende familie.
20 mei - Beatrix benoemt Jan Pe
ter Balkenende tot formateur
van een kabinet van CDA, WD
en D66.
27 mei - De koningin poseert met
de nieuwe ministers op het
bordes van Huis ten Bosch.
18 juni - Maxima is zwanger.
Beatrix 'stond bijna te juichen
toen wij het haar vertelden' al
dus oudste zoon Willem-Alexan-
der.
22 juni - Vader Bemhard blijkt
vermogen Oranjes op ranglijst 's
werelds rijksten van zakenblad
Forbes fiks omlaag te hebben
gepraat: van 3,7 miljard euro
naar 21,5 miljoen.
30 juni - Opgetogen kondigt
Beatrix de verloving aan van Jo
han Friso met Mabel Wisse Smit.
De koningin krijgt er een 'heel
lieve en begaafde schoondochter
bij' die haar 'plaats in de familie
al heeft veroverd.'
15 augustus - Ouote meldt de
vriendschap van Mabel met de
Amsterdamse crimineel Klaas
Bruinsma. In weken daarna ko
men haar 'oppervlakkige zeilcon-
tacten', mede door uitlatingen
van Bruinsma's ex-lijfwacht
Charlie, in een ander daglicht te
staan.
6 september - In familiekring
wordt de verjaardag van de in
2003 overleden prins Claus her
dacht.
16 september - Koningin leest de
troonrede voor. Op inkomen le
den koninklijk huis wordt be
knibbeld en Kabinet der Konin
gin boet in aan macht, zo maken
Balkenende c.s. bekend.
19 september - Beatrix kan in
april uitzien naar haar derde
kleinkind. Schoondochter Lau-
rentien is voor de tweede keer
zwanger.
3 oktober - Premier Balkenende
besluit na nieuwe onthullingen
over verleden Mabel en gesprek
met haar, parlement geen toe
stemming te vragen voor het
huwelijk. Dit vertelt hij ook Bea
trix.
10 oktober - Balkenende maakt
zijn besluit openbaar. Friso en
Mabel hebben zijn vertrouwen
geschonden. Friso, die door zijn
huwelijk verdwijnt uit de lijn van
troonopvolging, betuigt in een
brief spijt.
7 november - Balkenende doet
onverhoedse aanval op satire
over koningshuis op televisie, in
boeken en op toneel.
7 december - Maxima schenkt le
ven aan gezonde dochter, Ama
lia. Stralende Beatrix snelt naar
het ziekenhuis en is 'door de dol
le heen', zegt Willem-Alexander.
12 december - Delft is uitverko
zen voor het huwelijk van Friso
en Mabel.
12 december - Ook koningin Bea
trix heeft het afgelopen jaar een
kogelbrief ontvangen, zo blijkt
uit de pro-formazitting tegen de
verdachte.
25 december - Koningin draagt
haar kersttoespraak op aan haar
moeder prinses Juliana en
noemt de geboorte van Amalia
'een gelukkige wending' van het
moeilijke jaar.
(advertentie)
Het kan ons allemaal overkomen. Je wordt wakker en denkt: ik ben klaar met deze baan.
Je wilt weer studeren. Of een jaartje weg. Misschien een andere baan. Dat is een flinke stap.
En die neem je niet zomaar. Maar soms is het gewoon tijd.
Alle goede beslissingen hebben één ding gemeen. Ze worden op het juiste moment genomen.
j. i*«
Partners In verzekeren en bankieren
