'World Idol feest der herkenning^
GESPREK VAN DE DAG
3Beeld scheppen op de radio is leuk
Spaanse Vette' zorgt
voor ware euroregen
Jamai nu voor
internationale jury
Geurterreur
DINSDAG 23 DECEMBER
DAGELIJKS LEVEN
/7 AA AA l< (JE- GE-£J\J ~2X>Y^i.GE.AJ |J< HE-AI GE\AJ6/4P
Ite&srMir IS/ M's/ EÊAJTjE TE VIE^&AJ
Alle deelnemers aan de wereldfinale van Idols. Van links naar rechts de idolen van België, Australië, Duitsland, Polen, Nederland (Jamai), Engeland, Amerika, Noorwe
gen, Canada, de Arabische landen en Zuid-Afrika. Foto: AP K
MENSELIJK
Een vier meter lange ZOUTWATER
KROKODIL heeft in het noorden van
Australië een 22-jarige MAN GE
DOOD. Twee vrienden van het
slachtoffer konden vluchten voor het
bloeddorstige dier. Ze bleven liefst
22 uur lang in een boom zitten, ter
wijl het reptiel toekeek. Het tweetal
kon uiteindelijk per helikopter wor
den geredrDe krokodil sloeg toe
toen de 22-jarige zijn mountainbike
afspoelde in een rivier.
De wegens.seksueel misbruik aange
klaagde popster MICHAEL JACKSON
heeft zijn kersttrip naar Groot-Brit-
tannië uitgesteld. De 'King of Pop'
zou zaterdag al vertrekken, maar vol
gens een woordvoerder is de REIS tot
na de kerst UITGESTELD. Jackson
liet eerder weten in Groot-Brittannië
contractuele verplichtingen te heb
ben. Hij had van de openbaar aan
klager toestemming gekregen voor de
trip. Britse boulevardbladen en ook
een parlementariër hadden zich
daarover beklaagd. Ze vinden dat
Jackson de VS in afwachting van zijn
rechtszaak niet mag verlaten.
De overleden Britse PRINSES
DIANA kan NIET ZWANGER zijn ge
weest, aldus haar toenmalige butler
Paul Burrell gisteren in de Britse
Daily Mirror. Burrell reageerde op de
uitlatingen van een Franse recher
cheur. Die zei dat prinses Diana
zwanger was toen zij in augustus
1997 verongelukte. De Britse over
heid begint 6 januari een gerechte
lijk onderzoek naar de omstandighe
den waaronder Diana en haar vriend
Dodi al-Fayed omkwamen.
OUDERE VROUWEN in de Zuid-
Afrikaanse zwarte gemeenschappen
zijn steeds vaker doelwit van aan
vallen omdat ze HEKSEN zouden
zijn. Onder slechte sociale omstan
digheden nemen mensen het recht
in eigen hand en doden of verjagen
vrouwen die zij als heksen beschou
wen. Roddel en jaloezie zouden
vaak de oorzaak van dergelijke be
schuldigingen zijn. De belagers van
'heksen' wijzen veelal uit onwe
tendheid een zondebok aan voor de
ziekten en rampen die de gemeen
schap treffen.
Heel wat Spanjaarden gingen uit hun dak, toen zij de uitslag van de grootste lo
terij ter wereld vernamen. Foto: Reuters
Heel Spanje was in de ban van de
jaarlijkse kerstloterij 'Gordo' (de vet
te). Het is de grootste loterij ter we
reld met een prijzengeld van 1,8 mil
jard euro. In een urenlange trekking
met echte houten balletjes die uit
grote manden rollen zingen school
kinderen in uniform van het college
San Ildefonso de winnende num
mers. Miljoenen Spanjaarden zaten
met hun lot in de hand voor de buis
gekluisterd in de hoop dit keer tot de
gelukkigen te horen. De trekking die
drie uur duurde werd life uitgezon
den.
Ook dit keer behoorde het Pyre-
neeëndorpje Sort, wat geluk bete
kent, tot de grote prijswinnaars. Ver
koopkantoor de 'Gouden Heks' kon
120 miljoen euro verdelen onder de
mensen die daar hun lot hadden ge
kocht. Al twee keer eerder viel de
hoofdprijs in 'Geluk'. Eigenaar Xavier
Gabriel kon zijn geluk niet op en
maakte met een aantal winnaars
voor zijn kantoor een vreugdedans.
Door het steeds terugkerende geluk
is de Gouden Heks uitgegroeid tot
het grootste verkoopkantoor van
Spanje. Tachtig procent van alle lo
ten worden per internet verkocht
aan klanten over de hele wereld.
De Gordo had geen echte grote win
naar, want de eerste prijs van 380
miljoen euro bestaat uit een serie
van 1900 coupons die over heel
Spanje zijn verkocht. Dit keer viel de
winnende prijs op nummer 42473 en
moest in zeven plaatsen van Spanje
worden verdeeld. Meestal zijn het
verenigingen, stamgasten van een
bar of hele scholen die samen een
serie van eenzelfde lotnummer ko
pen. Zij delen dan de prijs. Een fami
lie in Castellon won ruim een half
miljoen op een nummer dat zij al
zestig jaar lang elke keer kopen. Nu
werd hun geduld voor het eerst be
loond. De Spaanse kerstloterij be
staat al 200 jaar en levert de schatkist
jaarlijks rond een half miljard aan
belastinggeld op.
Henk van den Boom
Onder het motto 'één wereld, één winnaar'
is morgenavond te zien hoe Jamai de strijd
aanbindt met Idols-winnaars uit de hele we
reld. Over zijn kans om World Idol te worden,
is geen zinnig woord te zeggen. „Is het een
voordeel om de jongste te zijn, juist geen bril
te dragen of een afro-kapsel te hebben? Bij
Idols weetje het nooit."
Hij heeft het ontzettend leuk gehad in Lon
den, en is erg tevreden over zijn optreden.
Verder moet ook Jamai maar zien of hij het
nieuwe jaar ingaat als wereldidool. Mor
genavond is in World Idol, waaraan win
naars uit elf landen meedoen, te zien hoe
de 17-jarige zanger het er op het Britse po
dium van afbracht.
Net als de rest werd hij daarna beoordeeld
door een strenge jury. Maar ook deze keer
geldt: de kijker beslist. Na de twee uur du
rende show kan per sms worden gestemd.
Om de puntentelling eerlijk te laten verlo
pen, beloont ieder land zijn deelnemer al
met het maximum van twaalf punten. De
Amerikaanse Idol Kelly Clarkson en de Brit
se kampioen Will Young gelden als favoriet,
maar ook de Australische en .Noorse win
naar hebben indruk gemaakt. Het brein
achter Idols, Simon Fuller, verwacht dat
miljoenen mensen hun stem zullen uit
brengen. De uitslag wordt op Nieuwjaars
dag tijdens de finale-show bekendgemaakt.
Jamai wacht rustig af.
- Hoe onverbiddelijk was deze jury?
„De jury bestaat uit alle voorzitters van de
deelnemende landen. Allemaal 'assholes'
dus! Je wordt echt elf keer afgezeken. Henk-
jan Smits, de Nederlandse voorzitter, is op
recht. Maar sommige andere juryleden vin
den het een sport om zo vals mogelijk te
zijn. De voorzitter van de Amerikaanse jury
zei dat er uit Nederland 'natuurlijk' geen
goede zangers komen, maar dat hij zich
wel kon voorstellen dat ik gewonnen had.
Ik ben nog steeds aan het nadenken of dat
nou een compliment was of niet. De Engel
se voorzitter vond me wel helemaal te gek,
en nodigde me gelijk uit voor zijn show. De
anderen hielden zich op de vlakte. Iemand
zei wel dat ik te jong ben om een World
Idol te zijn."
- Je leeftijd kan toch juist in je voordeel wer
ken?
„Het is zo moeilijk om je kansen in te
schatten. Bij Idols weet je het gewoon echt
nooit. Je kan er eindeloos over nadenken of
het een voordeel is om de jongste te zijn,
juist geen bril te dragen of een afro-kapsel
te hebben, maar uiteindelijk is het niet te
voorspellen. En het gaat mij echt niet om
het winnen. Het is de pers en anderen die
er een hele competitie van maken. Ik ben al
trots dat ik mee mocht doen. Mijn eigen fa
voriet is trouwens Guy Sebastian, de deel
nemer uit Australië. Hij is uniek, bijzonder,
en straalt op het podium. Als ik mijn geld
op iemand moest inzetten, zou ik voor hem
kiezen."
- Voelde je je niet erg alleen bij World Idol?
In Nederland had je met Jim en de anderen
al wekenlang naar de finale toegeleefd?
„Nee, het gekke was dat er direct een echt
groepsgevoel was. Iedereen heeft hetzelfde
meegemaakt, deelt dezelfde ervaringen.
Het was echt een feest der herkenning. We
hebben ontzettend veel lol gehad, met li
mousines door de stad gereden en hi
veel van Londen gezien."
- Stond er nu een heel andere Jamai <j
podium dan in het voorjaar tijdens a
derlandse finale? L
„Ik heb natuurlijk wel heel veel geleeL
afgelopen jaar. Maar op het momenL
de tune van Idols hoort, het decor wj jj
ziet, de presentator het woord neemL
mand begint af te tellen 'five, four, tl^
...lights!' dan ben je weer net zo kwetj
als in het begin. Het blijft toch Idols,L
weet dat je straks na het zingen weeiF
maal tot de grond kan worden afgenL
- Nog bijzondere plannen rond defea§
g""' L
„Op kerstavond ga ik met mijn famik 1
ker op de bank naar World Idol kijkeL
gen het einde van het jaar vertrekkeiu
naar Londen voor de finale, en blijveL
daar om nieuwjaar te vieren. Verder |r]
mijn goede voornemens: veel geluk, L
zondheid en liefde. Vooral voor de li^,
wil ik meer tijd vrijmaken. Ik wil nietje
alleenzijn!" ja
Bernice Breure
World Idol, Kerstavond, woensdag 2$
cember, RTL4, 21.30 uur en 1 januari
nale, RTL 4, 20.30 uur.
Radio 538 doet weekeindje Londen met prijswinnaars
Zou er een schriller contrast be
staan? Een groep feestende en uit
gelaten Nederlanders in Londen
geconfronteerd met scherpe veilig
heidsnormen in verband met ge
ruchten over dreigende aanslagen.
Radio 538 nam, net als verleden
jaar, een groep van 66 prijswin
naars en winnaressen mee op
sleeptouw naar de Britse hoofd
stad. Niet voor een strak cultureel
programma, want daar doe je ze
vermoedelijk geen genoegen mee.
Nee, de winnaars (plus één intro
ducé) van Big Ben Christmas
Shoppen-actie (luisteraars die in
de week van 15 tot 19 december
meteen na het horen van het be
roemde klokkenspel het station
belden, maakten kans op de twee
daagse Londen-vliegreis) kregen
100 pond zakgeld mee en mochten
zichzelf vermaken. Met kerstspul
len aanschaffen dus. Of ze konden
deelgenoot worden van een van de
uitzendingen van dj Barry Paf,1 die
op verschillende tijdstippen van de
dag per mobiele telefoon zijn
mondelinge bijdrage leverde van
uit Londen.
Acht keer heeft de 24-jarige Paf 'in
gebroken' in programma's van zijn
538-collega's. Samen met enkele
prijswinnaars. Bijvoorbeeld vanaf
zo ongeveer de duurste winkel van
de wereld, Harrods, Picadilly Cir
cus, Oxford Street, Kensington
Street, vanaf het vliegveld en vanaf
het hotel waar de groep logeerde.
„Verschrikkelijk leuk om live'vanaf
locatie uit te zenden. Vooral als er
bijvoorbeeld net een bus voorbij
komt of je hoort een ander onver
wacht geluid, dat maakt het live
effect alleen maar beter. Ik zou dat
best meer willen doen. Je moet
voor de radio een bepaald beeld
scheppen, dat is interessant om te
ervaren. En dat is heel ander werk
dan wat je in de studio in Hilver
sum doet. Beetje reporter spelen.
Sfeer overbrengen aan je luiste
raars ook. Wat is er leuker voor een
dj om te doen?"
Ook de confrontatie met de luiste
raars -mensen die je onder 'nor
male' omstandigheden natuurlijk
nooit ziet- heeft Barry Paf deugd
gedaan. „Gezellig om je luisteraars
eens zelf te spreken. Dan kom je
erachter dat een station als Radio
538 voor hen 'a way of living' is.
Die kennen elke dj, kennen de
achtergronden van ons station,
weten alles van elke dj en luisteren
alleen maar naar Radio 538. Met
dit soort luisteraars door een on
bekende stad lopen, is een hele
bijzondere ervaring." Gisteren aan
het eind van de ochtend is de
complete groep op Schiphol ge
land. Veilig. Dankzij ook de talloze
zéér oplettende veiligheidsbeamb
ten in de Britse hoofdstad, die als
havikken élles nauwgezet in de ga
ten hielden.
Jan van Stipriaan Luïscius
Enkele van de 538-luisteraars poseren voor de grote kerst
boom op Trafalgar Square, het traditionele cadeautje van de
gemeente Oslo. Foto: Jan van Stipriaan Luïscius
Ik was op het Vroege Vogels Festival en bracht met een
bord om mijn nek ('zaad is gratis') biodivers gedach-
tengoed aan de man. Een mevrouw sprak mij aan. Of
ik wist dat heel veel mensen enorm last hadden van
sterke geuren? Ik bood direct mijn excuses aan voor
eventueel te heftig riekende planten en bloemen in ons
assortiment, maar het ging deze mevrouw om het pro
bleem in het algemeen. Ah. Blijkbaar had zij een link
gelegd tussen Ivo de Wijs, natuur en geurterreur en
stopte ieder die zij zag een foldertje in handen, over het
MCS-syndroom. Zo leer je elke dag wel iets nieuws. Ik
deed mijn bord af en ging er eens voorzitten.
Welnu. MCS staat voor Multiple Chemical Sensitivity,
meervoudige chemische gevoeligheid dus. Het foldertje
gaat over meer dan dat. In diverse bijzinnetjes valt te
lezen dat de Moderne Tijd vol is van talloze gevaren,
zoals bijvoorbeeld ook elektro-magnetische straling.
Pikken ze toch nog even mee. Tevens, dat hoort bij be
langenbehartiging, wordt flink geklaagd over dokto
ren, werkgevers en regeringen die het probleem van de
overgevoelige neus niet erkennen. Maar om MCS nu af
te doen als een smoesje van beroepsneuroten die onge
stoord een uitkering willen trekken, dat hoort u mij nu
ook weer niet zeggen. Wel is het altijd verleidelijk om je
psychische problemen een chemisch tintje te geven, zo
dat het in ieder geval niet je eigen schuld is.
Ook telt ons land duizenden lieden die hun door ande
ren miskende talenten dan maarsteken in full-time
slachtofferschap. Maar toch. Dat MCS, syndroom van
superneuzen die lijden onder geurterreur: zou het? Ra
ken werkelijk steeds meer mensen fysiek en psychisch
ontregeld door schoonmaakmiddelen, zwembadwater
en tabaksrook? Ik heb dat niet, maar overgevoelighe
den heb ik zeker. Zo heb ik al mijn leven lang moeite
metzg achtergrondmuziek. Voor mij wordt alle mu
ziek, ongevraagd, op willekeurige momenten, opeens
tot voorgrondmuziek. Afleidend, vermoeiend en irri
tant. MCS-lijders hebben dat dus met geuren, met wel
ke verschilt weer per persoon. Wel zit er systeem in. De
een krijgt astma van shampoo, de ander diarree van
dampen uit plastics. Behandelbaar is het niet, zo be
grijp ik uit de folder. En aangezien ook parfums en
uitlaatgassen tot de boosdoeners behoren, vraag ik me
serieus af wat het nut van zo'n foldertje is. Er is na het
lezen namelijk maar één conclusie mogelijk: het gaat
om een probleem waar niets, maar dan ook helemaal
niets aan te doen is. Ik dacht nog even aan een collec
tieve terugkeer naar de oertijd, maar zelfs dat helpt
niet: ook natuurlijke geuren blijken bepaalde men
sen hoorndol te maken. Wel is het gelukkig zo dat
in meer vooruitstrevende delen van de wereld geur-]
vrije hotels en geurvrije ziekenhuizen verrijzen, in
Canada is zelfs een geurvrije stad. Ja, dat stond
er echt, in dat gele foldertje. Een geurvrije stad.
In CanadaDat is een land dat bestaat, dat
weet ik toevallig, maar wat in hemelsnaam
moeten wij ons voorstellen bij een geurvrije
stad? Rookvrij, dat zeker. Maar ook auto
vrij? Glorix-vrij? Lavendel-vrij?
Want, ik herhaal het nog maar
eens, het zijn niet alleen verfver-
dunners en ammoniak die de super-
neuzen onderons tot waanzin drij
ven. De alom toenemende neusneurose
dan wel geurterreur ik oordeel niet) is on
beheersbaar en kent duizenden oorzakep,
waarvan vele nog onbekend. Dus wat nu?
En waarom worden niet ook alle honden -duizend
keer zo geurgevoelig- stapelgek?
