Krant met bewegend beeld
Spelen met virtuele treintjes
MULTIMEDIA
Windows XP Media Center 2004: hart van de huiskamer
Zuinige
routeplanner
SIflle usb-hubs
Viruszaaiers brutaler
Jjparov Schaakmat
spellenblad
%ie als ijsprinses
pc naar tv
jil vaker geprobeerd, maar Micro-
teI^akt er nu pas serieus werk van:
?-in-één computer als het digitale
de huiskamer. Ze hebben er
1 aparte versie van het bestu-
iteem Windows XP voor ge-
Windows XP Media Center Edi-
nojandsbediening wordt straks
Jangrijker en onmisbaarder dan
zlpmmige huiskamers nu al is.
n°| nieuwste versie van Windows
"I speciaal daarvoor gemaakte
.^Center computer kun je met
^Ibk op de knop zoeken in een
1 ^digitale televisie-, radio- en
'°Tiediagids, daaruit films, cd's, ra-
;ramma's of desnoods karaoke-
len selecteren, en die net zo
ijk weer op de computer opne-
spelen, bewaren voor later of
Jn op cd of dvd.
*ie»nakke aan dit futuristische
het is nog niet in Nederland te
'Pyorige maand introduceerde
Microsoft het gespecificeerde bestu
ringssysteem en de bijbehorende pc's
in landen als Frankrijk, Engeland en
Japan, nadat vanzelfsprekend moeder
land Amerika al eerder was voorzien,
maar wanneer ook wij ervan kunnen
genieten is nog onduidelijk.
Derk Wagelaar van Microsoft Neder
land: „Ik verwacht eigenlijk niet dat
het in Nederland nog voor deze versie
van Windows XP wordt gemaakt. Ik
vrees dat we moeten wachten op de
komst van Longhorn, de opvolger van
XP." En dat kan nog best een jaartje
duren: Wagelaar is momenteel in Los
Angeles om de eerste proef-bèta van
Longhorn uit te delen aan andere soft-
wareontwikkelaars, opdat die er ook
mee aan de slag kunnen.
Cruciaal voor de beschikbaarheid van
alle leuke nieuwe snufjes van Media
Center is ook de komst van een Neder
landse versie van Online Spotlight, de
online gids die speciaal voor gebrui
kers van de nieuwe computers is ont
wikkeld. Online Spotlight is de centra
le locatie waar de nieuwste muziek,
filmtrailers, nieuwsflitsen, software en
Home-entertainment op zijn best: computer, tv en hifi te bedienen met één af
standsbediening, die van Windows XP Media Center. Foto: Microsoft
karaoke zijn te vinden. Ook de online
tv- en radiogids zal natuurlijk wel de
Nederlandse zenders aan boord moe
ten hebben, wil je met je Media Center
pc uit de voeten kunnen.
Maar dan héb je ook wat! Digitale FM-
radio bijvoorbeeld. Indien gewenst,
kan een programma gewoon even
worden gepauzeerd, en daarna wor
den hervat. Digitale televisie. Met een
betere 16x9-ondersteuning kunnen ge
bruikers optimaal profiteren van hun
breedbeeld-televisie, waarbij een deel
van het scherm kan worden gevuld
met informatie van Media Center. Mu-
ziek-cd's kunnen met de afstandsbe
diening maar de Media Bibliotheek
worden gekopieerd, en van daaruit op
een blanco cd worden gebrand. Wan
neer een cd in de computer wordt ge- Ronald Hooijenga
plaatst, wordt er ook automatisch een
kopie van in de bibliotheek gezet. Ver
beterde fotoprogrammatuur maakt het
mogelijk heel simpel diashows op tv te
vertonen, waarbij foto's met de af
standsbediening kunnen worden uit
vergroot, gekanteld, of geprint. Zelfs
het verwijderen van onverhoopt ge
schoten rode oogjes kan met een en
kele druk op de afstandsbediening.
Windows XP Media Center Edition
2004 komt niet als losse upgrade in de
winkels te liggen. Het wordt uitslui
tend voorgeïnstalleerd meegeleverd
met speciaal ontworpen Media Center
pc's, die momenteel in hoog tempo
worden gefabriceerd volgens de speci
ficaties van Microsoft. HP, Gateway,
Dell, Sony en Toshiba leveren ze al,
andere hardwarefabrikanten hebben
vergevorderde plannen. Standaard in
de pc's zijn een high-end processor,
een snelle, grote harde schijf, dvd-spe-
ler en -brander, en, natuurlijk, die on
misbare afstandsbediening.
Het bericht ziet er gewichtig en officieel uit. Een mailtje
van Microsoft onder de naam Technical Bulletin, com
pleet met een Microsoft-logo en allerlei copyright-ver-
meldingen. De boodschap: gebruik het bijgevoegde an
ti-virusprogramma om 'lekken' in Windows te dichten.
En wel zo snel mogelijk. „Installeer het nu om uw com
puter tegen kwetsbaarheden te beschermen", dringt
Microsoft aan.
Wie zo onverstandig het bijgeleverde attachment te
starten, kan maar beter een goede virusbeschermer
hebben. Het bericht is nep, vals, oplichterij, en het at
tachment is zelf een virus.
De makers van het virus hebben duidelijk hun best ge
daan. Het logo in de e-mail ziet er bedrieglijk officieel
uit. Het taalgebruik is (hoewel ietwat krom) toch ron
kend genoeg om computerbezitters te overtuigen van
de noodzaak het Windows-lek snel te dichten. Het be
richt bevat zelfs keurig netjes de systeemvereisten, aan
wijzingen hoe het programma moet worden geïnstal
leerd en verwijzingen naar de Microsoft-website.
Spoofing, zo heet deze vorm van bedrog. Dat zegt Ro
bert de Moll, woordvoerder van Microsoft Nederland in
Schiphol-Rijk. „Spoofing is jezelf voordoen als een an
der. Ik ken dit bericht, het doet kennelijk weer de ronde.
We krijgen het nota bene zélf binnen bij Microsoft. Wij
sturen nooit, maar dan ook nooit attachments mee.
Hier is weinig aan te doen. We doen wel pogingen om
de meneer of mevrouw die het gemaakt heeft op te spo
ren. Of dat lukt, weet ik niet. We doen er van alles aan
om mensen voor te lichten en te beschermen, maar het
vervelende is: Microsoft is een bekende leverancier en
dus een geliefkoosd doelwit."
Silvan Schoonhoven
MAANDAG 22 DECEMBER 2003
Het lijkt een beetje sciencefiction. Je
slaat de krant open en de voorpaginafo
to begint ineens te bewegen. In haar
scherp videobeeld, met geluid, ontrolt
het nieuws zich voor de lezer. Een beetje
zoals in de film Minority Report. Als het
aan Robert Hayes en Johan Feenstra van
Philips Research ligt, is het over een jaar
of wat zover. De papieren krant krijgt
een tweede leven. Mét inkt, maar die
ruik je niet meer.
De Philips-onderzoekers publiceerden
eind september over hun vinding in het
wetenschappelijke tijdschrift Nature. Ze
haalden de cover. Electrowetting heet
de techniek. Simpel gezegd zogen ze
gekleurde olie (inkt) en gedistilleerd
water vacuüm tussen twee lagen trans
parante folie. Olie drijft op water dat
weet iedereen, maar niet als je het olie-
watermengsel combineert met een wa
terafstotende laag. Dan ligt de olielaag
op de bodem. Zet je nu stroom op het
geheel, dan drukt het water de olie op
zij, waardoor het beeld gaat bewegen.
De techniek van bewegende kleurdeel-
tjes in een afgesloten ruimte is al langer
bekend, maar die bewogen tot nu toe
erg traag. Door de combinatie met ge
woon water is het de onderzoekers van
Philips gelukt een video-snelheid te be
reiken. Tot nu toe met slechts één kleur
tegelijk en op een oppervlak van niet
meer dan een aantal vierkante centime
ters. De komende jaren zal dat opper
vlak moeten groeien en zullen de kleu
ren cyaan, magenta en geel gecombi
neerd gaan worden.
Het vertrouwen dat dat lukt is er in
Eindhoven. Video kijken op papier, een
beeldscherm in je krant, of in een boek.
En dat vier keer helderder dan de huidi
ge lcd-schermen. Als eerste zullen digi
tale camera's, mobiele telefoons en
pda's van deze techniek gebruik kun
nen maken. Daarin zitten relatief kleine
schermpjes en die hebben een hoge
lichtsterkte nodig.
Maar later komen zeker de nu gedrukte
media aan bod. Philips werkte al aan E-
Ink, elektronische inkt. Maar dat was
voor foto's, statische beelden. Nu is er
de doorbraak voor bewegend beeld.
Natuurlijk valt de krant dan niet meer
in de bus. Deze techniek elke dag in
een verse papieren krant verwerken zou
veel te duur worden. Zeker als je het op
meerdere pagina's wil doen.
De krant komt in de toekomst dan ook
uit het stopcontact. Over internet. De
uitgever verstrekt dan eenmalig aan de
abonnee een of meerdere vellen elek
tronisch papier. Elke nacht of ochtend
kan dat dan draadloos met internet ver
bonden worden en de redactie en ad
vertentieafdeling pompen het dan vol
met informatie. Desgewenst kan dat
ook op elk moment van de dag, als het
nieuws daar aanleiding toe geeft. On
derweg lees en bekijk je dan het laatste
nieuws. Getikte tekst zal worden afge
wisseld met foto's, gefilmd materiaal en
gesproken woord. Een krantenredactie
zal dan ook meer en meer vergroeien
met een televisie- en/of radioredactie.
Het flexibele elektronische papier is ei
genlijk een oprolbaar beeldscherm
waarop van alles te vertonen is. Met
een oordopje erbij behoort geluid ook
tot de mogelijkheden. Luidsprekers kan
ook, maar die storen de omgeving te
veel. Het lijkt fantasie, maar wie een
middagje bij Philips Research rond
loopt ziet dat de toekomst allang is be
gonnen.
Website: www.research.philips.com
Peter Otte
Je moet tegenwoordig wel erg geïsoleerd zitten om nog
een routeplanner op cd-rom te willen hebben. Op het
web is immers alles te vinden om plaatsen op te zoeken
en routes te plannen tegen niet meer dan de kosten van
je verbinding, terwijl zo'n schijfje toch altijd nog een
paar tientjes kost. En plaats inneemt op de harde schijf:
honderden megabytes, als je tenminste niet telkens de
cd-rom tevoorschijn wilt halen om een route op te zoe
ken.
De 2004-versies van AND Route lijken dan ook speciaal
bestemd voor internetloze veelopzoekers. Die krijgen
een betrouwbaar en actueel product, waarvan de kaar
ten tot op straatniveau snel, helder en nauwkeurig wor
den weergegeven. Dat zijn belangrijkste pluspunten
voor een routeplanner, maar in het geval van AND zijn
het helaas wel de enige. Op alle andere fronten scoort
deze elektronische atlas van Nederland, Benelux of Eu
ropa (er zijn drie versies die elkaar aanvullen) erg ma
ger.
Om te beginnen de gebruikerservaring. Het is allemaal
eigenwijs vormgegeven, wat nog niet zo erg zou zijn als
er niet werd gezondigd tegen bepaalde vaste Windows-
gewoonten. Als je bijvoorbeeld een plaatsnaam hebt in
gevuld en je wilt met de tab-toets naar het volgende in-
vulvakje voor de straatnaam, dan is plots de ingevulde
plaats verdwenen. Pas na lang tobben kwamen we er
achter datje na het invullen altijd de Enter-toets moet
gebruiken. Ook het navigeren op de kaart gaat Spar
taans. In- en uitzoomen kan, maar de kaart is niet te
verschuiven ('pannen') door met de muis te slepen.
Zoomen door het muiswieltje te gebruiken, al dan niet
met een toetscombinatie? Vergeet het maar. Als je Ctrl
indrukt, wordt het muiswiel geheel genegeerd. Was daar
dan ten minste nog een horizontale beweging aan ge
koppeld!
Wat we ook node missen is de mogelijkheid om een lo
catie op te zoeken zonder een route te berekenen. Dat is
natuurlijk wel te omzeilen, maar nu moet je de moeite
nemen om een fake-adres als vertrekpunt in te vullen
wanneer je alleen maar wilt weten waar iets is zonder
dat je er per se naartoe wilt. Verder is deze software niet
bepaald rijk bedeeld met extra informatie. Benzinesta
tions, luchthavens, grensovergangen en treinstations
zitten er vast in, de rest zou je zelf kunnen invullen. Wij
slaagden er niet in om dat voor elkaar te krijgen.
AND Route ontbeert ook een webcliënt voor het opvra
gen van filegegevens. En het enige dat er echt extra in
zit, namelijk de mogelijkheid om het signaal van de
GPS-ontvanger te gebruiken om te laten zien waar je
bent, moet ook nog eens extra betaald worden.
Allemaal nogal zuinigjes dus, en dat is jammer want
cartografisch is AND Route misschien wel de beste rou
teplanner voor Nederland en omstreken. Er is alleen
een armoedig programma omheen gebouwd.
Min. systeemeisen:
Windows95 op Pentium, 32 Mb ram, 20 Mb schijfruimte
(met gebruik van cd-rom). Prijzen: Nederland 24,90 eu
ro; Benelux en Europa 29,90 euro. Upgrade voor GPS-
gebruik 19,90 euro.
Rob Vermeulen
snellere versie van de usb-aansluitingen op steeds
c's aanwezig is, neemt ook de behoefte toe aan hubs
»lkastjes) voor deze usb 2.0-norm. Belkin komt nu
e van deze apparaatjes, die het mogelijk maken om
zeven snelle usb-toestellen aan één aansluiting te
t 1 en. Een van de viervoudige exemplaren is voorzien
on iciale technologie die nog meer bandbreedte moge-
i Vjct.
t ij
isparov is de beste schaker ter wereld, mogelijk de
5j J chaker in de geschiedenis en het is dan ook niet
I dat zijn naam verbonden is met de beste schaak-
keli terprogramma's. Ook Mindscape is in zee gegaan
(Armeens/Russische genie en dat heeft Kasparov
mat opgeleverd, voor de pc en de zakcomputers. Het
roj, nma is gebaseerd op de Ruffian schaakengine, en is
tei n geschatte ELO-rating van 2600 voor de meeste
s rs al vrijwel onverslaanbaar. Daarom zijn 45 virtuele
e( anders ingebouwd van alle niveaus zodat er altijd
1 11 geschikte bijzit. Vanzelfsprekend zijn ook honder-
;en fenin8en van Kasparov beschikbaar om het eigen ni
veau te verbeteren. Ook
kan tegen echte tegen
standers van de Kaspa
rov Schaakclub worden
geschaakt via MSN Zon-
e.com. Het spel is volle
dig Nederlandstalig.
Prijs: bijna 25 euro. Ge
schikt voor Pentium II of
beter met Windows,
Pocket PC of Palm.
iet ro is de titel van een nieuw Nederlandstalig maand-
et er computerspellen. Het is een initiatief van de in-
rec inale uitgever IDG in samenwerking met HCC, de
li( e vereniging van computergebruikers en hobbyisten
jnt( irland. Zowel pc-spellen als games voor consoles als
_vaJtion, Xbox en GameCube komen aan bod in het blad
irlq nummer ca. 100 pagina's telt en los 2,70 kost. Abon-
er tegen een meerprijs ook een dvd bij krijgen,
van GamePro is vooralsnog 72.000, voor de hele
weer volop present met het oop op de feestdagen,
kunnen meisjes vanaf vijf jaar nu ook met
ja*t' nstschaatsen op de computer. Ze ijsdanst met haar
ncj rinen in de grote ijsstadions van de wereld. Barbie
Ji zijn in allerlei outfits aan te kleden.
Enige behendigheid is
wel noodzakelijk om met
behulp van het toetsen
bord sprongetjes op het
ijs te maken. Bij het spel
zit een gratis kaartje voor
de Holiday on Ice-Cele-
bration-show. Prijs:
24,95 euro. Website:
www.transposia.com
Jp DVD, foto's, MP3-bestanden, het kan soms mak-
jn om ze van de pc in het computerkamertje naar
:e televisietoestel of de geluidsinstallatie in de woon-
bver te brengen. Daar kunnen ze immers makkelij-
jr een groter publiek worden bekeken of beluisterd,
lek heeft er iets op gevonden: De pc to tv Sender. Dit
astje zendt draadloos alle computerbeelden naar
isie. Zo wordt het dus mogelijk om zonder dvd-spe-
een film op het televisiescherm te krijgen. Volgens
lek haarscherp, ook als het signaal dooi; muren en
ns moet. De pc krijgt een zendertje op de video-uit
je televisie een ontvanger op een scart-ingang. Om-
Ihandig is om de pc van afstand te kunnen bedienen
ij de televisie zit is ook een bijbehorende PC Control
It, die bijna 40 euro kost. De pc to tv Sender kost bij-
www.marmitek.com
Het elektronisch papier dat videobeelden kan bevatten is nu nog maar enkele
centimeters groot, maar binnen afzienbare tijd wordt dat een complete pagina.
Publiciteitsfoto
Het aanleggen van een bijna professionele
treinbaan in miniatuur is een jongens
droom die alleen voor wat oudere mannen
betaalbaar is. Gespecialiseerde speelgoed
winkels doen nog altijd gouden zaken; een
beetje liefhebber spendeert al snel een
klein fortuin aan de vaak uiterst gedetail
leerde speeltjes die op en langs de minia
tuurspoorweg van pas komen.
Railroad Tycoon van Pop Top Software
speelt daar al jaren handig op in. Virtuele
treintjes hebben eigenschappen die trein
tjes van 'vlees en bloed' niet kunnen bie
den, zoals een complete, realistische omge
ving bijvoorbeeld. En een realistische voor
stelling van de tijd waarin de echte trein
zijn intrede deed.
Railroad Tycoon 3 voert de gamer naar een
heleboel verschillende plaatsen in de VS,
Zuid-Amerika, Europa en Azië. Daar die
nen spoorwegen aangelegd te worden,
vaak onder moeilijke omstandigheden. Er
zijn heel veel uitgebreide scenario's waarin,
om een voorbeeld te geven, bijvoorbeeld
twee plaatsen binnen zoveel jaar met el
kaar verbonden moeten zijn. Bovendien
moet er geld worden verdiend; om de
spoorweg verder uit te kunnen bouwen is
investeren in andere ondernemingen van
belang, net zoals handig speculeren op de
beurs. Zowel de lokale als nationale econo
mie speelt een rol van betekenis en boven
dien kun je die economie nog zelf beïn
vloeden ook.
Voor wie geen interesse heeft in geld zijn er
eenvoudiger scenario's, waarin de nadruk
ligt op het uitbouwen van de spoorbanen
zelf. De macht van de railroad tycoon reikt
heel ver: met een bulldozer kun je zelfs
berglandschappen 'platmaken' om de ge
middelde reistijd van je treintjes te bekor
ten. Wie veel tijd heeft begint gewoon met
een kaal landschap; zonder steden, rivieren
of bergen; alles kun je naar eigen inzicht in
vullen. Ja, net als vroeger thuis, op die plaat
hardboard op zolder. Zo gaat een jongens
droom digitaal in vervulling.
Veel game-mogelijkheden dus in deze der
de editie van Railroad Tycoon en de inter
face is veelzijdig en plezierig. Wat enigszins
tegenvalt zijn de graphics. Op onze pc (die
de systeemeisen vele malen overtreft)
sprong het spel bovendien herhaaldelijk te
rug naar de menubalk, overigens zonder
vast te lopen; één keer klikken en de trei
nen reden weer.
Min. systeemeisen: Pentium III, 128 Mb
Ram, 3D videokaart, 1,2 GB vrije ruimte
op de harde schijf, 4 x cd-rom.Website:
www.poptop.coin/rt3info.htm
Peter Slavenburg
Railroad Tycoon 3 biedt de mogelijkheid om in de negentiende eeuw de allereerste spoorwegen ter wereld aan te leggen met romantische
stoomtreinen. Net als in deel 1 en 2, maar dan mooier. Publiciteitsfoto
