Verliefd op - en in - Oeganda?
REGIO I
'Bij een studiekeuze moetje
je niet laten leiden door geld' Het col-
Sause Mangele
NAVRAAG
De Leidse universiteit wil het collegegeld van impopulaire maar
maatschappelijk waardevolle studies verlagen om daarmee meer
studen-
legegeld
van populaire studies waar de maatschappij niet echt op zit te wach
ten, zou flink omhoog moeten. DOMINIQUE BONCAERTS (23) is voor
zitter van de El Cid commissie, die volgend jaar de nieuwe studenten
van de universiteit wegwijs moet maken in Leiden. Zij vindt de maat
regel geen goed idee. „Ik zou aankomend studenten adviseren om
zich bij de keuze van de studie niette laten leiden door geld."
Wat studeert u zelf?
„Ik doe biomedische wetenschappen. Volgens mij is dat een studie
die nog wel wat promotie zou kunnen gebruiken. De life sciences
worden door de universiteit als erg belangrijk gezien. Aan de ande
re kant kende de studie biomedische wetenschappen in het verle
den nog wel eens een numerius fixus. Maar dat kwam doordat veel
studenten die zijn uitgeloot voor medicijnen de studie een jaartje
gaan doen. De afgelopen jaren kon iedereen die zich aanmeldde
overigens wel terecht."
Wat vindt u van de voorgestelde maatregel?
„Ik vind het heel moeilijk. Je maakt op deze manier een groot on
derscheid tussen minder draagkrachtige studenten en studenten
die van thuis geld mee krijgen. Ik denk dat de hoogte van het colle-
gegeid bij minder draagkrachtige studenten wel een rol gaat spe
len. Bij mensen die heel duidelijk voor een bepaalde studie kiezen
misschien niet. Maar wel voor mensen die een meer negatieve
keuze maken: die iets gaan studeren omdat ze allerlei andere stu
dies niet zien zitten."
Is er nu al niet sprake van een tweedeling tussen arme en rijke
studenten?
„Dat zou ik niet zo goed weten. Maar mogelijk dat studenten die
minder geld hebben meer tijd kwijt zijn aan bijbaantjes en zich
daardoor minder in het studentenleven vertonen. Dat zou ik me
voor kunnen stellen."
Zou u adviseren om bij de studiekeuze de prijs mee te laten spe
len?
„Nee. Ik zou aankomend studenten adviseren om zich bij de keuze
van de studie niet te laten leiden door geld. Het belangrijkste is dat
je gemotiveerd bent voor een studie. Als je de motivatie hebt, dan
schop je het uiteindelijk verder."
Hoe zou u dan meer studenten naar de exacte wetenschappen
willen lokken?
„Ik denk dat je het onderwijs in de exacte vakken op de middelba
re school aantrekkelijker moet maken. Bijvoorbeeld door al op de
middelbare school uitstapjes naar het bedrijfsleven te organiseren.
Kijk, exacte vakken zijn natuurlijk al aantrekkelijk doordat het be
drijfsleven zit te springen om afgestudeerden. Maar het perspectief
datje met een exacte studie een goede baan krijgt, is blijkbaar niet
genoeg."
tekst: Ruud Sep
UIT DE ARCHIEVEN
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C P. Arnold tot het automatisch afschrijven van het
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct) VERZENDING PER POST
E-mail: redactie.ld@hdc.nl Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
HOOFDKANTOOR K K 6
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356 GEEN KRANT ONTVANGEN?
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden. Voor nabezorging: 071-5128 030
Redactie fax 071-5 356 415 ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567 an t ht A t
Alle auteursrechten en databankrechten ten
ADVERTENTIEVERKOOP aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
Advertenties m.b.t.: worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
Auto's: 072-6813661 rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
Onroerend goed: 023-5150 543 c.q. de betreffende auteur.
Personeel: 075-6813677
Wonen/in-exterieur: 072-519 6554 HDC Ult8ever,J Zuid BV'2003
Business to business: 072-519 6540 De publicatierechten van werken van
Overige detailhandel: 071-5 356 300 beeldende kunstenaars aangesloten bij een
Reclamebureaus kunnen contact opnemen CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
met: 075-6813636 Beeldrecht te Amstelveen.
ABONNEESERVICE HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
071-5128 030 verwerking van gegevens van abonnees van
E-mail: abonneeservice@hdc.nl dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
ABONNEMENTEN worden gebruikt om gerichte informatie over
Bij vooruitbetaling (acceptgiro) voordeelaanbiedingen te geven, towel door
p/m €20,20 (alleen aut Ine) onszelf ais door derden. Heeft u hier bezwaar
n/Vuu trA n/i nr. tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
p/kw €56,70 p/j €2,6,90 aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Abonnees die ons een machtiging verstrekken Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
VRIJDAG 19 DECEMBER 20
U weet waarschijnlijk wel
wat een broodje aap is.
Voor degenen die met de
term niet bekend zijn:
een broodje aap is een
verhaal over iets ver
schrikkelijks dat waar ge
beurd zou kunnen zijn
en dat in korte tijd in de
hele stad of provincie de
ronde doet en dat... niet
waar is.
Laatst werd Leiden opge
schrikt door het gerucht
dat een groep jongens in
de Haarlemmerstraat en
elders meisjes aanhiel
den en bevalen om eni
ge, nauwkeurig omschre
ven seksuele handelin
gen te verrichten. Als de
meisjes weigerden kre
gen ze een 'smiley', een
inkeping met een mes in
beide mondhoeken. Ver
zonnen verhalen als dit
doen al heel lang de ron
de. Ook in het Leiden van
eeuwen geleden.
Als u langs het pand
Breestraat 177 loopt, vlak
bij de Steenschuur, dan
ziet u daarvan het leven
de bewijs. Kijk naar de
gevel en ontdek de gevel
steen met in het midden
de afbeelding van een
spin. En die spin is ver
bonden met het volgen
de broodje-aapverhaal.
In het pand op nummer
177 was vroeger een apo
theek gevestigd. De apo
theker maakte zelf zijn
eigen geneesmiddelen
van kruiden die hij uit
verre oorden liet overko
men. Op een dag zat er
tussen die kruiden een
jonge reuzenspin die
zich tussen de reten van
de vloer van de zolder
verborg. Er zijn drie vari
anten van wat er zich
daarna afspeelde.
Ten eerste: de jonge spin
groeide zo sterk dat hij
niet meer tussen de bal
ken uit kon. En toen op
een dag de vloer ver
nieuwd moest worden,
werd een van de werklie
den door de spin gebe
ten. De arme man ver
loor het leven.
De tweede versie is nog
iets onwaarschijnlijker.
De stevig uit de kluiten
gewassen reuzenspin viel
door de vloer heen in een
pot met pap die op de ta
fel stond. Toen de bewo
ners van het vertrek
waarin de spin terecht
was gekomen dat ont
dekten, slaagden ze erin
de spin te doden. Maar
die had inmiddels al zijn
gif in de pap achtergela
ten. Gevolg: de hele fami
lie werd vergiftigd door
het eten van de pap. (Als
of je nog eetlust hebt als
je zo'n beest in je pap
aantreft. Maar goed, het
is maar een gerucht).
De laatste versie: naast
het pand nummer 177
stond een herberg. In de
kamer die grensde aan
de bovenkamer van de
apotheek, de woonplaats
van de spin dus, werden
regelmatig gasten dood
aangetroffen. Al het
bloed was uit hun li
chaam weggezogen en
het lijk vertoonde een
diepe wond. De herber
gier kon de kamer niet
meer verhuren, want ie
dereen wist wat het ge
volg zou kunnen zijn van
een logeerpartij daar.
Maar, op een zekere dag
kwam er een gast die zei
dat hij onbevreesd was
en in die kamer wilde
slapen. De man bleef
wakker, ontdekte de spin,
doodde hem en werd als
een held beschouwd. Als
eerbewijs werd een ge
velsteen aangebracht
met de afbeelding van
die reuzenspin die zoveel
ellende had veroorzaakt.
Platte brug. A.C. Kuik
woonde van 1922 tot
1947 in de Hansenstraat.
Hij kan zich de platte
brug, die van de Mare
over de Maresingel naar
de Haarlemmertrekvaart
liep, nog goed herinne
ren. De brug werd zo ge-
noèmd omdat hij een
stilly lager was dan de ho
ge brug, die liep van de
Maresingel naar de Rijns-
burgersingel over de
Haarlemmertrekvaart.
Daar gebeurde in die ja
ren ontstellend veel on
gelukken met handwa
gens en paarden die uit
gleden over de natte,
houten brug.
Mangele. De ten onrech
te niet meer gelezen ze-
ventiende-eeuwse dich
ter Bredero zegt over een
vrouw die maar voortdu
rend aan het kwebbelen
is 'Heur mongt die gater
aers noch aers, as 'en tel
lenaar zijn aers gat'. Dat
wil zeggen: Haar mond
die gaat precies zo snel
op en neer als de kont
van een telganger een
paard dat bij het hollen
gelijktijdig zijn linker-
daarna zijn rechterbenen
verzet.)
Wat opvalt is dat Bredero
mongt spelt, niet mond
of mont. Die nd is dus ng
geworden. Dat is in grote
delen van het lan
beurd, ook in Lei
Denk maar aan d
uitspraak van hel
ken)fonds, dat hi
omgetoverd tot f
Maar we kennen
de mangele voor
amandelen zoals
sause mangele vc
pinda's. En die st
mangele is de vei f
ring van Curasao
amandelen. j
Kan iemand mij
uitleggen hoe ka
eruitziet? En wat
nen krremme en sÊ
Met dank aan Ro
mareé, Toos Kon |l
burg en 'Leids Vo
1953 (met alle ge,
over de reuzensp
acties en tips: Lei
lect, postbus 54, l
Leiden, of: h.hees
mans@12move.n
nieuw e-mailadr
Hans Heesterman
Op het erf voor een lemen huis
met golfplatendak pruttelt op
open vuur de matooke. Een al
ledaags beeld in Oeganda. De
zurig smakende bananenpuree
is het basisvoedsel voor vrijwel
iedere Oegandees. Drie Neder
landse meiden hebben het ge
recht inmiddels leren eten. Nu
wordt het tijd dat ze matooke
ook zelf leren klaarmaken. Na
talie Smeltink uit Sassenheim,
Joan Spijker uit Bodegraven en
Barbara Keislair uit Voorburg
wonen tegenwoordig in Buien-
ga, een plattelandsdorp op 20
kilometer afstand van hoofd
stad Kampala. De dorpelingen
begrijpen niet dat de drie
mzungu's (blanken) zo ver
knocht zijn geraakt aan de pri
mitieve manier van leven. In
het rijke verre Westen hebben
ze het toch veel beter? Het is
liefde, in meerdere vormen, die
de jonge vrouwen naar Oegan
da heeft getrokken.
Een doordeweekse dag in
Kampala. Barbara, Joan en
Nathalie (alledrie begin twin
tig) zijn naar de hoofdstad ge
komen om te kijken of hun
postbus bij het hoofdpostkan
toor is gevuld met brieven en
kaarten uit Nederland. Kun
nen ze meteen de journalist
uit Nederland oppikken.
Op naar het busstation in het
centrum van de stad. „We ne
men de matatu naar Buien-
ga", klinkt het. Het openbaar
vervoer in Oeganda bestaat
uit duizenden minibussen. De
chauffeur van de matatu ver
trekt pas wanneer zijn wagen
goed gevuld is. „Voor kinde
ren op schoot hoef je niet te
betalen", vertelt Barbara.
„Dus schrik niet als een
vrouw straks haar kind bij je
op schoot zet."
Verkeerschaos. Kruidige geu
ren. De manier waarop je ie
mand de hand schudt (vergt
enige oefening vanwege drie
verschillende grijpgebaren).
Afdingen als je iets wilt kopen.
Scherp opletten dat je niet
wordt beroofd. Het drietal is
aan de onhollandse ervarin
gen helemaal gewend. „Maar
er zijn dingen waaraan we
waarschijnlijk nooit kunnen
wennen", zegt Joan Spijker.
Bijvoorbeeld de straatkinde
ren die bedelen om geld of
iets te eten. Joan en Nathalie
kunnen ze niet zonder droge
ogen voorbijlopen. Ze gooien
de kleine bedelaars altijd een
paar shilling toe. Zeker 1,5
miljoen inwoners zijn besmet
met het hiv-virus. Menig kind
heeft zijn of haar ouders aan
aids verloren. Weeskinderen
die niet door familie of een
organisatie worden opgevan
gen, komen op straat terecht.
„Je herkent ze zo", klinkt Jo
an. „Hun kleding is anders
vies en vaak heeft hun haar
een rode gloed door het vita
minetekort."
Stage
Het is niet de eerste keer dat
de drie jonge vrouwen in 'de
groene parel van Afrika' ver
blijven. De vrouwen hebben
een kleine twee jaar geleden,
toen ze nog sociaal pedagogi
sche hulpverlening studeer
den, een half jaar stage gelo
pen in Oeganda. Nathalie
'Er zijn dingen waaraan we waarschijnlijk nooit kunnen wennen'
De dorpelingen begrijpen niet dat de drie mzungu's zo verknocht
zijn geraakt aan de primitieve manier van leven in Bulenga.
werkte in een instelling voor
verstandelijk gehandicapten,
Joan en Barbara in een jeugd
gevangenis. Ook toen woon
den ze in Bulenga.
Verliefd
Ondanks alle waarschuwin
gen, vermanende vingers en
bezorgde uitlatingen werden
de vrouwen verliefd. Alledrie
op een ras-Oegandees. Barba
ra: „We waren bevriend ge
raakt met een groep jongeren
uit het dorp." De vriend
schappen groeiden uit tot
meer. Terug in Nederland kon
Nathalie haar Joseph, Barbara
haar Lawrence en Joan haar
Richard niet vergeten. Nu wo
nen de drie koppels samen in
primitieve omstandigheden.
Krotten kun je hun onderko
mens niet noemen maar in
Nederland zul je dergelijke ar
moedige huisjes beslist ner
gens vinden. Voor het toilet,
een smerig gat in de grond,
moeten ze hun onderkomens
(waarin met moeite bankstel,
kast en bed passen) uit. Een
keuken? Nooit van gehoord,
daar in Bulenga. Eigenlijk
kamperen ze permanent.
Liever hangen de drie het niet
aan de grote klok dat ze de
liefde in Oeganda hebben ge
vonden. „Zoveel vooroorde
len en onbegrip." Maar de
jongens, die dankzij financiële
steun vanuit Nederland een
opleiding volgen, zijn al goed
gekeurd door het thuisfront
toen zij voor een paar weken
(gesponsord door de dames
zelf) naar Nederland kwamen.
Nathalie: „Maar ook als we de
jongens tijdens onze stage
niet hadden ontmoet, waren
we teruggegaan."
Gevoel
Op het groene Oeganda met
zijn wegen van rode aarde
kun je namelijk zwaar verliefd
raken. Dat is het drietal over
komen. Ondanks alle armoe
de en ellende die je daar te
genkomt heeft het land iets.
„En dat is moeilijk uit te leg
gen aan mensen die er nog
nooit zijn geweest", vindt
Barbara. „Oegandamoetje
voelen."
Dat ze niet als 'rijke' Wester
lingen in een sjiek apparte
mentengebouw verblijven,
maar in een bouwval wonen,
middenin de dorpssamenle
ving, heeft voor- en nadelen.
Feit is, zeggen Nathalie, Bar
bara en Joan, dat ze niemand
kunnen vertrouwen. Je wordt
genept en bestolen waar je bij
staat. Zeker nu het Kerstmis
wordt, zijn ze extra op hun
qui-vive. Uit het huis van Joan
zijn onlangs nog alle schoe
nen gestolen. „Het moeten
bekenden zijn geweest. Dat
maakt het extra wrang. Maar
geef ze eens ongelijk. Ze heb
ben niks en willen toch kerst
cadeautjes uitdelen."
Pluspunt is dat ze meer aan
sluiting vinden bij het dage
lijks leven in Bulenga en dat
zij makkelijker hulp krijgen
voor het kinderdagverblijf dat
ze willen opzetten. Want
naast genieten van hun
vriendjes hopen de sociaal
werkers ook een maatschap
pelijke bijdrage te leveren.
De afgelopen weken zijn ze
„We nemen de matatu naar Bulenga." Vooraan Nathalie ia
tink. Bij het raam zit Barbara Keislair met Joan Spijker naau
druk bezig geweest om het
kinderdagverblijf van de
grond te krijgen. Eërst moes
ten ze zoeken naar een goede
locatie. Nathalie: „Dat was
moeilijk. Hier neem je geen
makelaar in de arm." Uitein
delijk hebben ze een pand ge
vonden in Busega, een dorpje
dat vlakbij Bulenga ligt en
grenst aan Nateete, een vrij
grote stad. Voordat het drietal
naar Oeganda vertrok, is geld
ingezameld voor het kinder
dagverblijf. Drieduizend euro
startkapitaal staat op de bank.
In Nederland een lachertje, in
Oeganda redden ze hejic
eerste tijd wel mee. D'^
hebben ze zelf iedere yc
nuut gewerkt om geldg
ren voor hun persoontoi
blijf. Want missie en pi
moeten gescheiden bikt
„Het scheelt", legt Baijie
uit, dat je hier voor eei7'
per dag goed kunt eteiCa
Nu een pand is gevondr
de ambtelijke carrousya
draaien. Ook in Oegarte;
je officiële toestemmiij
om een kinderdagverbn
beginnen. Met hun kirê,
centrum hoopt het drit e
vrouwen tegemoet te ïei
die willen werken maapi
niet kunnen omdat zejei
voor kleine kinderen d7
Zo leveren ze een besdar
bijdragen aan de emaiie
van de Oegandese vron j
Ondanks alle armoede en ellende die je tegenkomt, heeft Oeganda 'iets'. „En dat is moeilijk uit te leggen aan mensen die er nog nooit
zijn geweest", vindt Barbara Keislair. „Oeganda moetje voelen." Foto's: Nancy Ubert
LEIDS DIALECT
Te goedkoop
„Dagverblijven bestaaiiï
wel maar die zijn al sn»n
duur", verklaart Joan. 11
derland hadden de dri l
dacht dat de kinderende
eurocent een hele we^fr
vangen konden wordejn
zijn de vriendinnen eipe
gekomen dat geen Oe ei
zijn kind voor dat bedse:
komt brengen. „Ze de
dat ze voor zo weinig
nooit goed opvang kri
aldus Nathalie. „Maai
len wel goedkoop bliji
dat juist de armere vr<
kunnen gaan werken.
Natalie Smeltink, Joai
en Barbara Keislair bli
een jaar in Oeganda,
hun visum geldig. Ovf
maanden moet hun k
dagverblijf stevig staajle
het kan worden overg er
door de plaatselijke bi r
king. Hoe het verder r 'fl
met de 'andere liefde:
weer terug naar Nede
gaan? Ze willen er no{
over nadenken.
Nancy Ubert
ANNO 1978, dins
dag 19 december
LEIDEN - Het vrie
zende weer heeft
zijn positieve kan
ten. De mist en de
temperaturen zor
gen op vele plaat
sen voor sprookjes
achtige beelden in
de stad. Berijpte bo
men en singels die
met een dun laagje
ijs waren bedekt,
zoals hier de Zoeter-
woudse singel.
Foto: archief
Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de Dalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
ANNO 1953, Zaterdag 19 December
SPORT - De 46-jarige Beb van Klaveren heeft een proef afgelegd voor
officials van de Nederlandse Boksbond en doktoren. Na ongeveer 50
minuten harde training onderzocht dr J.F. Vaas Van Klaverens bloed
druk en vergeleek die met die van andere boksers. Dr Vaas constateer
de tot zijn onverholen be- en verwondering geen afwijkingen. Beb van
Klaveren zal nu nog een neurologisch onderzoek moeten ondergaan.
Hetgeen ook wel goed zal uitvallen en zal dan op 7 Januari a.s. in de
Rivièra-Hal te Rotterdam een wedstrijd van acht ronden boksen tegen
Pierluigi.
Celestino Pierluigi is een Franse middengewicht met een behoorlijke
staat van dienst, die tot de eerste categorie behoort. Hij was twee jaar
toen Beb van Klaveren bij de Olympische Spelen van 1928 te Amster
dam de gouden medaille verwierf bij de vedergewichten....
De terugkeer van een 46-jarige in de ring is voor zover wij weten, uniek
in de geschiedenis van de noble art. Maar Van Klaveren, die zich in
een wedstrijd tot het uiterste placht te geven en zich volkomen leeg
bokste als het nodig
was, is buiten de
ring altijd erg zuinig v
geweest op zijn li
chaam. Hij rookt
niet en hij gebruikt
geen sterke drank.
