BUITENLAND
'New Deal'
tussen EU
en VS nodig
Sharon heeft al jaren hetzelfde vredesplan
Nederlandse truckers stranden in grensplaats La Jonquera
te poging
nazi's
trailer klaagt
iefstal hennep
ymoord
eintoiiet
Iedereen in Israël weet wat 'eenzijdige stappen' en 'concessies' van premier zijn
Wesley Clark wil herstel vertrouwen
iverdacht
22 moorden
pleger bekent
tinoorden
ntje op reis
kilo's heroïne
se activiste
d in Amazone
Cycloon bedreigt India
President Italië weigert
mediawet Berlusconi
Verdachte 11-9 niet vrij
Afghaanse vrouwen
boeken eerste succes
Turk kreeg opdracht Bin Laden
Al-Fayed brengt
zaak rond dood
Lady Di weer
voor de rechters
Door Frans rijverbod wachten elk weekeinde 3000 vrachtwagens in Pyreneeëndorp
dinsdag l6 DECEMBER 2003
Het parlement op Tai-
eeft vandaag met een re-
1 ingestemd waarin China
opgeroepen honderden
fa gn te ontmantelen die op
ld gericht staan. Dit zou
noeten vrijmaken voor
•7 ning. China beschouwt
O sinds het einde van de
oorlog in 1949 als een
idige provincie. In dat
isloegen de communis-
IÉ nationalistische Kuo-
1 ang (KMT). De nationalis-
chtten naar het eiland
poring
Het Simon Wiesenthal
10 is begonnen aan een
poging Oostenrijkse oor-
isdadigers voor de rechter
igen. De campagne 'Ope-
aatste Kans' begon giste
ren advertentie in een
J. ijke krant: Het centrum
en beloning uit van
euro voor informatie die
jtde veroordeling van
je SS-criminelen. Vol-
fraim Zuroff, het hoofd
:tWiesenthal Centrum in
em, heeft Oostenrijk het
;1 bijgedragen aan de ver-
~i gen veroordeling van na-
ogsmisdadigers. Hij
"1 mdigde justitie eerder dit
12, n lijst met 47 namen van
i's, volgens hem 'het top-
15 de ijsberg'
BI'
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - De Israëlische kranten
staan er al wekenlang vol van.
Donderdag houdt premier Ariel
Sharon een belangrijke toe
spraak op een jaarlijks congres
over vrede en veiligheid in de
buurt van Tel Aviv. Om het pu
bliek op te warmen hebben
naaste medewerkers de speech
aangekondigd als een belangrij
ke beleidsverklaring, waarbij de
premier vage aanwijzingen die
hij recent heeft rondgestrooid
in een duidelijk kader zal plaat
sen.
Na donderdag weten we dus
wat Sharon bedoelde toen hij
het had over "het nemen van
eenzijdige stappen", "het ver
kassen van nederzettingen" en
"plaatsen waar we in de toe
komst niet meer zullen zijn".
Vorig jaar sprak Sharon op het
zelfde congres. Hij stemde toen
in met president Bush, die had
opgeroepen tot een regeling
van het Israëlisch-Palestijnse
conflict in de vorm van twee
staten. Hier en daar werd de Is
raëlische premier om die reden
omschreven als "de nieuwe
Sharon", hoewel hij niet meer
had gedaan dan oude wijn in
nieuwe zakken gieten.
Sharons denkbeelden over de
toekomst van de Westelijke Jor-
daanoever zijn gebaseerd op
het kort na de oorlog van 1967
ontwikkelde "Allon-plan". Ge
neraal Yigal Allon, in die tijd
een van de leiders van de Arbei
derspartij, meende dat Israël de
dichtbevolkte centrale delen
van de Westoever moest terug
geven aan een "Jordaans-Pales-
tijnse staat". In de rest van het
gebied, met name in de Jord-
aanvallei en op de heuvelrug in
het westen, zou Israël nederzet
tingen en militaire waarne
mingsstations moeten bouwen.
Allons visie werd gedeeld door
andere vooraanstaande figuren
in de Arbeiderspartij. Onder
hen was Shimon Peres, die zich
geestdriftig inzette voor de
bouw van nederzettingen in de
len van de Westoever die Israël
zou moeten behouden.
In 1977, toen de Likoed voor
het eerst aan de regering kwam,
werd Sharon minister en kwam
hij met het 'Sharon-plan', dat in
grote lijnen de voorstellen van
Allon behelsde, maar dan met
minder gebied voor de Palestij-
nen en meer voor Israël. Onder
Sharon bereikte de nederzettin-
genbouw een nieuw hoogte
punt. Dit soort eenzijdige stap
pen moest de kans op de stich
ting van een levensvatbare Pa
lestijnse staat zo klein mogelijk
maken.
De in 1993 gesloten Oslo-over
eenkomst bracht Palestijns zelf
bestuur in de dichtbevolkte de
len van de Westelijke Jordaan-
oever en de Gazastrook. „Zelf
bestuur leidt onvermijdelijk tot
een Palestijnse staat", conclu
deerde Sharon. Het was een
slotsom die velen in de Likoed
hem kwalijk namen, ook al wis
ten ze dat hij doelde op een
staat met beperkte soevereini
teit. Onder partijleden leefde
nog sterk de opvatting dat de
Palestijnen hun onafhankelijk
heid maar moesten realiseren
in Jordanië. Benjamin Netanya
hu maakte propaganda voor die
visie in zijn verkiezingscampag
ne van 1996.
Als minister van infrastructuur
in Netanyahu's regering nam
Sharon de buitenlandse pers
mee in een gepantserde bus
naar de westefijek Jordaanoever
en hgaf uitleg over zijn 'rode lij
nen': de uiterste grenzen die Is
raël zich bij een vredesregeling
met de Palestijnen kan veroor
loven. En van die lijnen is hij
nooit afgeweken. Het omstre
den trace van de veiligheidsbar-
riere die Israël nu bouwt op de
Westelijke Jordaanoever is het
duidelijkste bewijs van zijn
vasthoudendheid.
Israël zal ruwweg de helft van
de Westoever moeten behou
den, zegt Sharon. Niet omdat
het imperialistische neigingen
heeft, maar uit veiligheidsover
wegingen. De 'pijnlijke conces
sies' die hij in iedere toespraak
te berde brengt, hebben betrek
king op het opgeven van delen
Een Australiër die de
belde toen vier mannen
inbraken, is zelf in de
geslagen. De inbrekers
uit op de hennepplanten
man. De politie reageer-
lop het alarmtelefoontje
steerde de boeven,
ie rekenden ze ook de 23-
lewoner, die de illegale
van zestien hennepplan-
laste is gelegd.
«ver - Een vermeende
oordenaar in Vancouver
gklaagd wegens 22
B|mi. Volgens de Canadese
had de 54-jarige Robert
'Tin het gemunt op prositu-
K drugsverslaafden. Met
««lachten blijven tiental-
ïaorden in de regio nog
ilost. Tussen 1978 en
ild ;rdwenen meer dan zes-
«wen uit de rosse buurt
b ncouver. Op het land van
ensboer zijn de stoffelij-
;n aangetroffen van een
vrouwen.
kille - De politie in de
m aanse staat New Jersey
en voormalige verpleger
akt die zegt sinds 1987
lot veertig patiënten te
i/j vermoord met een
:sis medicijnen. De 43-ja-
an is gearresteerd op ver-
igvan twee moorden,
hij er spontaan nog en-
ntallen opbiechtte. Hij
a einde hebben willen
aan het lijden van em-
ke patiënten.
L- Een Colombiaan heeft
leerd zijn 14-jarige zoon
een vliegtuig naar de Ver-
Staten te zetten met in
ffer 7,6 kilo heroïne. Dat
le Colombiaanse politie
n bekendgemaakt. De
'gearresteerd, de jongen
;en aan de kinderbe-
ulo - In de delta van de
ine bij de Braziliaanse
tad Belem is gisteren het
n gevonden van de Britse
teace-activiste Emily
ock. Dat heeft Green-
Jekendgemaakt. Crad-
'erd voor het laatst ge
nt na middernacht vrij
liet dek van de MV Arc-
irise, een schip van
leace dat sinds oktober
oert tegen illegale hout-
milieuorganisatie stuit
'tegenstand van de
akkers en wordt veelvul-
Ireigd.
den haag/anp - De Verenigde
Staten en de Europese Unie
moeten op politiek en militair
terrein veel nauwer gaan samen
werken. Met gelegenheidscoali
ties van landen zijn de gevaren
van de 21e eeuw niet goed aan
te pakken. Amerikanen en Euro
peanen moeten werken aan her
stel van het onderling vertrou
wen en een nieuw Atlantisch
handvest sluiten.
Dat zei de Amerikaanse demo
cratische presidentskandidaat
en ex-generaal Wesley Clark
gisteren tijdens een lezing voor
de internationale denktank het
Clingendael Instituut in Den
Haag. Clark zei ervan overtuigd
te zijn dat zaken als internatio
nale criminaliteit, terreur en de
dreiging van massavernieti
gingswapens in verkeerde han
den, alleen goed bestreden
kunnen worden als de VS en
Europa de handen ineen slaan.
De NAVO moet meer worden
dan een militaire organisatie.
Het bondgenootschap moet
een platform worden voor co
ördinatie en politiek en militair
overleg over de veiligheidssitu
atie in de wereld, aldus Clark.
Volgens de democraat moeten
de VS de eerste stap zetten. De
Amerikanen moeten laten zien
dat het hun ernst is de Europe
se Unie als een „permanente
vriend" te zien. Zo zou Was
hington de EU halverwege tege
moet kunnen komen met zaken
als bindende afspraken voor de
vermindering van de uitstoot
van broeikasgassen en een er
kenning onder voorwaarden
van het internationaal strafhof
in Den Haag.
Clark gelooft dat de veiligheid
van de bevolking alleen maar
gewaarboird kan worden als de
VS en Europa nauw samenwer
ken. De Amerikaanse regering
moet af van het imago van 'de
bezetter' en het land dat altijd
zijn wil probeert op te leggen.
Clarks grote voorbeeld is de
oorlog tegen Kosovo in 1999.
Hij was opperbevelhebber over
een coalitie van negentien lan
den. Niet eenvoudig en tijdro
vend, maar door die internatio
nale samenwerking konden
volgens Clark de etnische zui
veringen worden gestopt en is
de Balkan nu een stabiele regio.
Clark is bereid tot preventieve
actie tegen terroristische orga
nisaties of schurkenstaten die
(bijna) in staat zijn nucleaire
wapens in te zetten. De VS
moeten dat evenwel niet op ei
gen houtje doen, maar in nauw
overleg met hun bondgenoten.
madras - Vissers in Madras, aan de kust van de Golf van Bengalen in India, maken zich op een zware cycloon. Die kostte gisteren en van
daag al aan elf mensen het leven in de noordelijker gelegen deelstaat Andhra Pradesh. Bijna 20.000 dorpelingen zijn al geëvacueerd en vis
sers is gevraagd aan land te blijven. In 1999 kostte een storm in het oostelijke kustgebied van India aan 10.000 mensen het leven. Foto: Reu
ters
kabul/ap - De loya jirga in Af
ghanistan, de vergadering die
een nieuwe grondwet moet op
stellen, heeft een vrouwelijke
vice-voorzitter gekregen. Vrou
welijke afgevaardigden be
klaagden zich er eerder over
dat zij niet in de leiding van de
vergadering waren vertegen
woordigd. Na een heftige dis
cussie besloot voorzitter Sibg-
hatullah Mujadeddi daarop het
aantal vice-voorzitters uit te
breiden tot vier, van wie één
een vrouw. Vrouwenrechten
zijn een belangrijke kwestie op
de loya jirga, die zondag begon
en wordt gehouden in een gro
te tent op het terrein van de
universiteit van Kabul. Onge
veer vijfhonderd afgevaardig
den buigen zich de komende
weken onder zware beveiliging
over een ontwerp-grondwet.
De vergadering vormt een be
langrijke stap in het democrati
seringsproces van Afghanistan.
Als de loya jirga vasthoudt aan
de ontwerp-grondwet, worden
in juni 2004 voor het eerst
sinds de val van de Taliban na
tionale verkiezingen gehouden.
rome/gpd - De Italiaanse presi
dent Ciampi heeft gisteren pre
mier Berlusconi flink gezichts
verlies bezorgd. Ciampi weiger
de een omstreden omroepwet
te ondertekenen die begin deze
maand door beide kamers van
het parlement was goedge
keurd.
Ciampi raakt Berlusconi op een
zeer zwakke plek. De voor
naamste kritiek op de wet was
dat Berlusconi's media-imperi
um - en dan vooral de drie
commerciële tv-zenders van
Mediaset - door de nieuwe wet
zwaar worden bevoordeeld ten
opzichte van de publieke om
roep en de kranten.
Volgens Ciampi laat de wet
ruimte voor 'dominante posi
ties in het medialandschap' en
is hij daarom bedreigend voor
de pluriformiteit van de pers.
De oppositie was dan ook in al
le staten van euforie over de ac
tie van de president. Voor de
wetgeving zelf is die overigens
van beperkte waarde. De beide
parlementaire kamers moeten
zich nu opnieuw over de wet
buigen. Maar omdat de presi
dent maar één keer onderteke
ning kan weigeren, zal de wet
uiteindelijk wel doorgevoerd
worden. Berlusconi probeerde
gisteren de schade te beperken
met de opmerking dat sommige
van Ciampi's correcties hout
sneden. Ook probeerde hij de
indruk te wekken dat zijn be
trokkenheid bij de wetgeving
nihil is. „Ik heb me er niet mee
bemoeid, steeds afstand gehou
den", zei hij.
Een van de grote kritiekpunten
op de wet is dat eigenaars van
televisiestations in 2008 ook
kranten mogen opkopen. In de
huidige wetgeving was dat ver
boden. Berlusconi had dat ver
bod al omzeild door de krant II
Giornale door zijn broer te la
ten opkopen.
hamburg/anp - De eerste man
die is veroordeeld wegens be
trokkenheid bij de aanslagen
van 11 september 2001 in Ame
rika komt niet vervroegd vrij.
Een rechtbank in Hamburg,
waar de Marokkaan Mounir el-
Motassadeq terechtstond, ver
wierp gisteren een verzoek om
vrijlating.
El-Motassadeq moet de uit
komst van het hoger beroep te
gen zijn veroordeling in de cel
afwachten. Het hoogste ge
rechtshof van de Bondsrepu
bliek buigt zich eind januari
over het beroep.
El-Motassadeq was in februari
tot vijftien jaar cel veroordeeld
voor zijn betrokkenheid bij de
voorbereiding van de aansla
gen. Volgens de raadslieden
van de veroordeelde wist hun
cliënt, net als een vorige week
vrijgelaten landgenoot, niets
van de plannen om in de Ver
enigde Staten aanslagen uit te
voeren.
istanbul/anp-afp - Osama bin
Laden heeft persoonlijk de op
drachten gegeven voor de bom
aanslagen in Istanbul op 15 en
20 november. Dat heeft een van
de verdachten van de aansla
gen, Feyzi Yigit, gezegd tegen
de rechter. Bij aanslagen op
joodse en Britse doelen in Is
tanbul vielen 62 doden.
Yigit zei dat hij in 1994 enkele
maanden in een kamp van al-
Qaeda in Afghanistan had geze
ten, waar met explosieven leer
de te werken. Yitiz zou hebben
gezegd dat hij in de zomer van
2002 in Afghanistan Osama bin
Laden heeft ontmoet. Hij be
kende explosieven te hebben
ingeladen in de vier vrachtwa
gens die voor de aanslagen zijn
gebruikt.
van 'het Land Israël'. Maar hij
voegt er steevast aan toe dat die
concessies nooit ten koste mo
gen gaan van de veiligheid van
de Israëlische burgers.
Het smalle, kwetsbare Israël
moet 'strategische diepte' krij
gen door twee veiligheidszones
op de Westelijke Jordaanoever:
de westelijke heuvelrug en de
Jordaanvallei in het oosten.
Van Tel Aviv via de nederzetting
Ariel moet een met nederzettin
gen bezaaide west-oost as naar
de vallei lopen en zuidelijk
daarvan een tweede van Jeruza
lem via Ma'aleh Adumim. De
Palestijnen kunnen die assen
snijden via tunnels of viaduc
ten, zodat er bijna geen militai
re controleposten meer nodig
zijn.
Sharon acht het de enige aan
vaardbare regeling.
Het probleem is alleen dat er
aan Palestijnse kant geen aftie-
londen/gpd - Mohamed Al Fay
ed vindt dat na ruim zes jaar de
waarheid over de dood van zijn
zoon Dodi en prinses Diana bo
ven tafel moet komen en dien
de gisteren een verzoek in bij
de Schotse rechtbank voor een
openbare hoorzitting naar het
ongeluk. De steenrijke Al Fayed
houdt sinds de fatale botsing in
1997 vol dat er sprake was van
een complot of van een dek
mantel, omdat de Britse veilig
heidsdienst er mogelijk bij be
trokken was. Diana (36) en Do
di (42) kwamen met chauffeur
Henri Paul om het leven toen
hun Mercedes in Parijs tegen
een muur knalde. Er volgde een
besloten onderzoek door een
Franse rechter. De bevinding
zijn nooit bekend gemaakt, be
halve dat de schuld bij de
chauffeur werd gelegd. Die zou
hebben gedronken.
Deze week zullen voor het
eerst, tijdens een openbare zit
ting, details rond de dood van
prinses Diana te horen zijn in
een Britse rechtbank. Chester
Stem, woordvoerder van Al
Fayed: „Het Franse onderzoek
was geheim, de pers kreeg geen
toegang en het publiek heeft
dus nooit kunnen horen of le
zen wat er is gebeurd. We we
ten niet eens welke bewijzen de
rechter indertijd kreeg op basis
waarvan hij zijn eindoordeel
velde. Daarom wil Al Fayed een
openbaar onderzoek naar de
doodsoorzaak."
Dat een Schotse rechter nu wil
luisteren is een geweldige stap
vooruit voor de vader van
Diana's toenmalige minnaar-
.Mohamed is eigenaar van het
Landgoed Balnagown in Easter
Ross. Omdat zijn hoofdresiden
tie in Schotland staat, mag hij
aanspraak maken op het Schot
se rechtssysteem. De rechtbank
in Edinburgh luistert deze hele
week naar de motieven van de
miljonair voor het starten van
een openbare hoorzitting.
Pas volgende maand beslist de
rechter of zo'n onderzoek ge
grond is. In april werd een eer
der verzoek afgewezen, omdat
de locatie van Diana en Dodi's
ongeluk buiten Schotse juris
dictie valt. Mohamed Al Fayed
vocht die beslissing aan, omdat
hij als naaste familielid recht
heeft op openbaarheid van in
formatie omtrent de dood van
zijn kind. Al-Fayed houdt vol
dat het moord met voorbe
dachte rade was, omdat de lief
desrelatie met Diana werd afge
keurd.
door onze correspondent
Henk van den Boom
la jonquera - De Spaanse grensovergang La Jonquera
dreigt in de weekenden geblokkeerd te worden door de
meer dan 3000 vrachtwagens die het Pyreneeëndorp ge
bruiken als rustplaats. De voorzieningen voor de truckers
schieten als paddestoelen uit de grond, maar ook de pro
blemen, zegt burgemeester Jordi Cabezas, die al dreigt
met een vrachtwagenstop.
Zaterdagavond negen uur. Een Poolse chauffeur stuurt op
luidkeelse aanwijzigingen van twee twee collega's zijn
combinatie achteruit tussen twee Spaanse opleggers. Aan
beide kanten heeft hij geen handbreedte over. De Pool
heeft geluk omdat zijn collega's een plaats hebben gere
serveerd, maar de colonne die achter hem het enorme
parkeerterrein van Sol Jonquera opdraait moet terug.
Maar hoe? Het staat propvol en nog steeds komen de met
kerstverlichting versierde trucks aanrollen. „We kunnen
het onmogelijk meer aan", zegt de politieagent die wan
hopig probeert de kolossen die zich op de rotonde heb
ben vastgereden, weer aan het rijden te krijgen. Intussen
parkeren een paar Spanjaarden hun opleggers met knip
perende lichten op de vluchtstrook van de N-2, de door
gaande route naar Perpignan. „Als we dat krijgen gaat het
fout", roept de agent naar zijn collega, maar de twee heb
ben de situatie al lang niet meer in de hand. Even later
verdwijnt hun auto met blauw zwaailicht in de duisternis
van het Spaanse achterland. De truckers moeten het zelf
maar oplossen.
De wekelijkse bedrijvigheid bij La Jonquera is het gevolg
van het verbod voor vrachtwagens om van zaterdagavond
tien tot zondagavond tien uur door Frankrijk te rijden.
Veel chauffeurs maken van de nood een deugd door de 24
■■Lhi
Truckers blokkeren elk weekeinde de kleine grensplaats La Jonquera. Foto: GPD/Henk van den Boom
uur te benutten voor de verplichte lange rustpauze. „Het
is hier echt super", zegt trucker Comé Moerkens uit
Sprundel.Als ik hier aankom ga ik me altijd lekker dou
chen, ik doe de was en mijn boodschappen. Ik ben ook
maar eens even naai' de kapper geweest. Voor negen euro.
Bij mijn eigen kapper betaal ik negentien." De Brabander
rijdt al ruim tien jaar op Spanje en Portugal. Soms is hij
vijf weken achtereen van huis. „Als het even kan stop ik
hier. Alles is goed verzorgd, je ontmoet er collega's, je
kunt krijgen wat je onderweg nodig hebt en het is niet
duur."
Toen een paar jaar terug de binnengrenzen in Europa
wegvielen gingen de 3000 inwoners van het grensplaatsje
de straat op omdat ze bang waren brodeloos te worden
wanneer het vrachtverkeer hun dorp links zou laten lig
gen. Maar het liep allemaal anders. De grensovergang is
inmiddels uitgegroeid tot de grootste rustplaats voor truc
kers in Europa. Tientallen supermarkten, restaurants,
benzinepompen en nachtclubs liggen schreeuwerig ver
licht rondom een vijftal gigantische parkeerplaatsen.
„Niemand is hier werkloos", zegt Ivan Casas, benzine
pomphouder en bareigenaar. „We draaien 24 uur, alle da
gen van het jaar." Casas bevestigt dat het economische
succes een paar negatieve trekjes heeft, maar dat vindt hij
normaal. Volgens hem was de vechtpartij een paar weken
geleden, waarbij een Poolse chauffeur door een (»Uega
werd dood geslagen, een incident. Zijn visie wor<# ge
deeld door de politie en de burgemeester.
Maar toch wil de eerste burger van La Jonquera niet ont
kennen dat er spanningen ontstaan door de massaliteit.
Niet alleen onder de truckers. Ongewenste bijverschijnse
len als straatprostitutie en straatverkopers leiden soms tot
vervelende incidenten. De burgemeester heeft politiever-
sterking aangevraagd en een vrachtwagenstop aangekon
digd.
„Vol is vol. Wie te laat komt moet maar zien dat hij ver
derop in Spanje of Frankrijk een rustplaats vindt."
Sommige truckers hebben zelf die keuze al gemaakt, zoals
Bert Turfboer uit Ruurlo die zijn splinternieuwe vracht
wagen een paar kilometer verderop bij een benzinestation
heeft staan. „Ik kwam om vier uur vanmiddag in Jonquera
aan maar toen was alles al vol. Maar ik sta hier goed. Er is
een restaurantje waar ik kan eten en me kan wassen."
Vederop langs de N-2 probeert een sexclub wat bij te ver
dienen door de parkeerplaats tegen betaling aan te bieden
aan de truckers. „Een prima rustplaats", vindt een chauf
feur uit Almeria. „Ik betaal weinig en het is bewaakt. Van
de verdere diensten van de club maak ik natuurlijk geen
gebruik."
