Dringen voor een plekje in omroepland
Spongebob: lieveling of vreselijk figuurtje
MEDIA
Leven van Dré en Ietje
is overhoop gehaald
Sportweek ingelijfd
door Sanoma
Astrid Kersseboom
naar NOS Journaal
Jackass-leden in
nieuwe MTV-shows
Vijf organisaties dingen mee naar nieuwe uitzendconcessie
flieger
"{Times in
r steden
intwerper
krijgt prijs
-Piet Schreuders
»R0 Gids heeft tijdens
kse Tijdschriftengala
ir gewonnen voor art
/an het jaar 2003. „Elke
kt Piet Schreuders de
>t zijn originele en hu-
;he coverbeleid. Het
om de VPRO Gids on-
id ten opzichte van
rtv-bladen te maken
jn", aldus de jury.
rs werkt ruimt 25
gidsredactie. Daar-
als grafsich ontwe-
op het gebied van
postzegels en radio-
na's. Ook is hij het
:er de Poezenkrant en
n het boek Voor Ver-
'atbaar.
ZATERDAG 13 DECEMBER 2003
ries Knevel
ippenmand
um - Andries Knevel
rond de grote afwezi-
t programma Knevel
dag. Knevel herstelt
galsteenoperatie en
aarom vervangen
van den Brink.
54<jgestie om één van de
van Kopspijkers te
indries te vervangen,
linnen de EO-direc-
meerderheid', grapt
:teur Ad de Boer op
linke l0g.
jerk;
/.-cc
tafel
Nooit eerder kreeg het unieke Nederlandse omroepbestel zoveel kri
tiek. Ondertussen staan vijf organisaties te popelen zich er vanaf
2005 bij aan te sluiten. Voorzien ze in een behoefte? „Persoonlijk
vind ik dat er te weinig aandacht is voor Bach. Maar daar ga ik toch
ook niet een hele omroep voor oprichten?"
door Bernice Breure
Hilversum - Het publieke om
roepbestel ligt behoorlijk onder
vuur. Het moet bezuinigen, ef
ficiënter werken, minder
vriendjespolitiek bezigen en als
het even kan meer kijkers en
luisteraars trekken. Daarnaast
gaan er steeds vaker stemmen
op het ingewikkelde bestel
maar helemaal op te blazen.
Maar ondertussen staan min
stens vijf organisaties te drin
gen om zich erbij aan te sluiten.
Eens in de vijf jaar kan 'Hilver
sum' worden uitgebreid, en
volgend jaar is het weer zover
dat er door het Rijk 'concessies'
worden uitgegeven voor de pe
riode 2005-2010. Wie toegang
wil tot omroepland, moet aller
eerst vóór 1 maart 2004 50.000
betalende leden werven. In juni
moet vervolgens een beleids
plan worden ingediend, waar
uit blijkt dat de vereniging
daadwerkelijk iets toevoegt aan
het bestaande programma-aan
bod. Staatssecretaris Medy van
der Laan velt uiteindelijk in ja
nuari 2005 het definitieve oor
deel.
Ze heeft volgend jaar mime
keus. De bekendste gegadigde
is De Nieuwe Omroep (DNO),
het initiatief van Aad van den
Heuvel dat meer aandacht op
eist voor het minder ontwikkel
de deel van de wereld. DNO
probeerde het vier jaar geleden
ook al, en nu opnieuw, zij het
zonder Van den Heuvel. MAX,
de ouderenomroep in spé, is er
voor 50-plussers. Nütopia en
Dienamo maken zich diebei
sterk voor dier, natuur en mi
lieu, en vechten bovendien on
derling een concurrentiestrijd
uit. Kter wil 'eerlijke' uitzendin
gen voor jonge kinderen.
Voordat de staatssecretaris be
slist, vraagt ze nog wel eerst ad
vies aan het Commissariaat
voor de Media en de Raad voor
Cultuur. Ook de NOS wordt ge
polst. Wie het groene licht
krijgt, mag vanaf september
2005 100 uur televisie en 450
uur radio uitzenden. De con
cessie, een soort uitzendver
gunning, is vijfjaar geldig.
Dat overkwam bijvoorbeeld
jongerenomroep BNN vier jaar
geleden. Toch is BNN-directeur
Gerard Timmer nu sceptisch
over de kansen van het vijftal.
Ook een vereniging als de ou
derenomroep MAX geeft hij
'buitengewoon' weinig kans.
De vergelijking met BNN gaat
mank, betoogt hij. „Toen BNN
een aanvraag deed, waren jon
geren echt een witte vlek in het
bestel. Maar niemand kan met
droge ogen beweren dat er te
weinig voor ouderen is. Dat er
geen programma's worden ge
maakt die zij voor ogen hebben,
kan ik me voorstellen. Maar dat
is wat anders. Dan moetje pro
ducent worden, vind ik. En die
ideeën aanbieden aan bestaan
de omroepen."
Missie
Joop Daalmeijer, netcoördina
tor van Nederland 2, ziet geen
enkele toegevoegde waarde in
de plannen van de kandidaten.
Zo houden alle omroepen zich
al bezig met de onderwerpen
die DNO voor ogen heeft, stelt
hij. .Alleen doen zij dat vanuit
hun eigen missie." Hij begrijpt
niets van initiatieven als Nüto
pia en Dienamo. „De AVRO
heeft dieren zelfs als een van de
speerpunten." Voor kinderen is
er al Z@ppelin. „Dat is eerlijke
tv, er worden nooit program
ma's vertoond die alleen be
staan voor de merchandising.
En als ze dat niets vinden, is er
nog Fox Kids, of Nickeleon."
Daalmeijer wijst erop dat de
nieuwe omroepen een algeme-
Presentatie van De Nieuwe Omroep. Archieffoto: GPD
ne programmering moeten
hebben. „Ik kan wel persoonlijk
vinden dat er te weinig aan
dacht aan Bach wordt besteed.
Maar dan ga ik daar nog niet
een hele nieuwe omroep voor
oprichten." Bovendien kan de
veelgeprezen pluriformiteit
door deze organisaties zelfs ver
slechteren, argumenteert hij.
„De bestaande omroepen moe
ten tijd inleveren en kunnen
minder aandacht besteden aan
hun eigen visie op een onder
werp als de natuur."
Joop Atsma van het CDA beoor
deelt de kansen van de ge
noemde initiatieven als 'nihil'.
Hij is niet tegen uitbreiding van
het bestel, maar volgens hem
komt het publiek van MAX,
DNO en Kter nu ook aan zijn
trekken. En de basis van one is
sue-organisaties als Nütopia en
Dienamo vindt hij 'veel te
smal'. „Dan zou het CDA ook
een omroep kunnen beginnen.
Een bestel van belangenbehar
tigers is buitengewoon grieze-
iig"
De Nieuwe Omroep vindt een
medestander in D66. DNO had
in 2000 als toegang tot het be
stel moeten krijgen, aldus Bert
Bakker, de mediaspecialist van
de Democraten. „Er is wel de
gelijk ruimte voor een onafhan
kelijke, journalistieke program
ma's over de Derde Wereld, die
niet zijn gesponsord door de
Postcodeloterij of Novib."
Volgens Bakker heeft de voor
malige staatssecretaris Rick van
der Ploeg destijds zijn oren te
veel laten hangen naar de be
staande omroepen. Zijn partij
genoot Van der Laan moet dat
beter doen. Over de andere ini
tiatieven kan hij kort zijn. „Ik
voel weinig voor doelgroepbe
nadering. Als Hilversum al te
weinig doet voor een bepaalde
groep, moeten de bestaande
omroepen dat zelf aanpakken."
m - De Amsterdamse
Erik de Vlieger wil
aar ook in Den Haag
dam een Engelstalige
37! innen. The Hague Ti-
't in april of maart ver-
The Rotterdam Times
nab
ve r wil hiermee voort-
',a. i 'P het succes van The
ichtim Times, die sinds
)el g r gratis in de hoofd-
t verstrekt. De Vlieger
ddels quitte te spelen
krant.
481 in zijn bedoeld voor
kandse zakenlieden, toe-
liplomaten die de Ne-
taal niet machtig zijn.
•ken|en over nieuws uit de
^pinnenlands nieuws,
omie, entertainment
end goed. De Vliegër
delijk ook in Antwer-
sel, Straatsburg en Pa-
gblad publiceren.
49 terdam Times ver-
(Z/( ïkelijks in een oplage
aaiO stuks. De krant ligt
stvoiol, bij een aantal be-
i diverse boekhandels
alle hotels. Het is de
dat het dagblad in
in dezelfde oplage
In Rotterdam ligt de-
30.000 stuks.
Hilversum - Scenarioschrijver
Maria Goos (Oud Geld, Plei
dooi, Familie, Cloaca) heeft
acht jaar strijd moeten leveren
om haar dramaserie Lieve men
sen, waarmee zij tevens haar
regiedebuut maakt, op het
scherm te krijgen. Ze bood het
verhaal over het drugs- en
drankverslaafde paar Ietje en
Dré achtereenvolgens aan als
achtdelige serie, als Telefilm,
als driedelige tv-reeks en zelfs
als speelfilm.
De VPRO tekende uiteindelijk
voor dertien afleveringen van
negen minuten, ware het niet
dat de omroep inmiddels weer
is afgestapt van de 'blokkenpro-
grammering' en daarmee van
kort drama. Tenslotte werd be
sloten de serie vanaf morgen uit
te zenden in afleveringen van
een half uur.
In Lieve mensen volgt de kijker
het overhoop gehaalde leven
van Ietje (Loes Luca) en Dré
(gespeeld door Goos' echtge
noot Peter Blok). Jarenlang leef-
Dré (Peter Blok) in Lieve Mensen.
Foto: GPD/Dinand van der Wal
de het stel op straat, Dré was al
coholist, Ietje drugsverslaafd.
Als hun vervallen woonbootje
in het stadscentrum wordt ont
eigend, krijgen zij via het reso-
cialisatieprogramma van de ge
meente een fiat in een mis
troostige buitenwijk aangebo
den. De eerste kennismaking is
wat teleurstellend. „Eigenlijk
vind ik het een plek om heel erg
veel te drinken", verzucht Dré,
die inmiddels een halfjaar
droog staat. Ietje: „Tja, de
hondjes zijn het gewend, die
komen uit hokjes in het asiel."
Dré en Ietje kunnen maar
moeilijk wennen aan het gere
gelde leven tussen vier stenen
muren. En zo kan het gebeuren
dat een bouwtekening van een
simpele Ikea-kast een uitbar
sting tot gevolg heeft, die voort
komt uit heimwee en ontwen
ning. Terwijl het stel hun leven
op orde probeert te brengen,
moeten ze ook nog eens afreke
nen met hun verleden, dat zich
aandient in de vorm van oude
kennissen, veelal scharrelaars,
van de straat, Ietjes twintigjari
ge dochter en het verlangen
naar oude gewoontes.
Maria Goos heeft zich bij het
schrijven van de serie laten in
spireren door het Amsterdamse
straatleven. Als zij het scenario
net af heeft, stuit zij op een foto
van twee verkopers van de Am
sterdamse daklozenkrant Z,
Thea en Floris, die een opval
lende gelijkenis met Dré en
Ielje vertonen. De acteurs wor
den vervolgens naar het uiter
lijk van de straatkrantverkopers
geschminkt.
Lieve mensen is grotendeels
opgebouwd uit bespiegelingen
van Ietje en Dré op hun oude
en nieuwe bestaan, gesitueerd
in de kale, mistroostige flat
waar de aftandse huisraad uit
verleden het gevoel van ver
vreemding versterkt. Helaas
zijn de dialogen nogal theatraal,
waardoor de serie de voor tele
visie broodnodige vaart mist.
Berrit de Lange
Lieve mensen, vanaf zondag,
VPRO, Nederland 3, 22.10 uur
Loes Luca speelt Ietje in Lieve
mensen.
Foto: GPD/Dinand van der Wal
Hij is een spons. Een spons met een
broek die in een ananas op de zeebo-
en er een miauwende slak als huisdier
dt. Een melige anti-held dus: Sponge-
6 ePants. Maar wel een van het kaskra-
i rt. In twee jaar tijd had hij de Verenig-
onciplat. Nu volgt Nederland, met dank aan
der Nickelodeon.
de maand waarin Nickelodeon 24 uur
g''w iden en Spongebob tot boegbeeld
lerde, ging het hard. Negentig procent
en twaalf jarigen en 85 procent van de
ienjarige Nederlanders kent de goud-
i inmiddels.
b zelf is van 17 juli 1999. Bedacht en
32 loor Steve Hillenburg, een zeebioloog
ig h tor werd, terwijl hij in de VS aan een
uchi ie voor Nickelodeon werkte: Rocko's
fe. Hillenburg koos voor een spons als
ïr omdat die, zelfs in een onderwater-
et meest bizarre karakter zou zijn. Dat
Wel, met als sidekicks een pratende
zeester en een eekhoorn die ook onder water
woont.
Hillenburg verklaart de populariteit van de serie
uit de combinatie van betrekkelijk simpele, her
kenbare verhalen en absurde humor, zonder dat
de cartoon bedoeld hip wil zijn. In de VS is Spon
gebob de cartoon met de hoogste kijkcijfers ooit.
Maandelijks kijken 61,5 miljoen Amerikanen
naar de serie, goed voor een plek in de toptien
van populairste kabel-tv-programma's. Eenderde
van de kijkers in de VS is tussen de achttien en 49
jaar.
Verkiezing
In een door CNN georganiseerde verkiezing voor
het populairste cartoonkarakter ooit eindigde
Spongebob eerder dit jaar op de negende plek,
ver voor Mickey Mouse en Donald Duck.
De serie is bedoeld voor kinderen van twee tot elf
jaar, met het zwaartepunt tussen zes en elf.
Hillenburg werkt inmiddels aan een Spongebob-
speelfilm, die volgend najaar in Nederland ver
schijnt. Daarna is het, waarschijnlijk, afgelopen.
Hillenburg vindt 65 afleveringen voor een car
toonserie wel genoeg.
Maar Nickelodeon is nog maar net begonnen
met het uitmelken van Sponge Bob. In het voor
jaar liggen de winkels vol met de onvermijdelijke
Spongebob-poppen, Spongebob-snoepjes,
Spongebob-tassen, Spongebob-bedlinnen,
Spongebob-sokken, Spongebob-koekjes en
Spongebob-yoghurtdrank.
Het assortiment artikelen dat zich leent voor een
Spongebob-versie is schier eindeloos. „Sponge
bob heeft de potentie om een klassieker te wor
den. En dat word je als iedereen je kent en ieder
een ook met je geassocieerd wil worden", zegt
Michelle van Leeuwen van Copyright Promo
tions, het bureau dat de merchandisingrechten
van Spongebob voor de Benelux vertegenwoor
digt.
Wat nu precies de aantrekkingskracht van Spon
gebob is, kan ook Van Leeuwen niet zeggen. „Het
is een bizar figuur. De eerste keer dat ik hem zag,
had ik iets van: waar gaat dit over? Maar daarna
was ik om. Er is denk ik ook geen tussenweg. Of
je houdt van Spongebob, of je vindt hem vrese
lijk."
Ook Kirsti van Rinsum van Mattel, met ever
greens als Barbie, Hot Wheels en Fisher-Price de
grootste speelgoedfabrikant ter wereld, kan de
ongrijpbare Spongebob-humor wel waarderen.
Toch heeft de snelheid waarmee de gele spons
de Nederlandse markt veroverde, ook Van Rin
sum verrast. „In Amerika heeft het twee jaar ge
duurd voordat Spongebob echt populair werd.
Dat komt omdat het toch een moeilijk grijpbaar
'character' is. Heel anders dan bijvoorbeeld Yu-
Gi-Oh!. Dat is, voor kinderen althans, heel ge
makkelijk te begrijpen. De figuurtjes daarvan
brachten we dan ook gelijk op de markt."
Caroline Abcouwer
Sponge Bob SquarePants, elke dag op Nickelode
on. Vandaag om 17.45 uur en 22.05 uur.
Amsterdam - Sportweek is vol
ledig overgenomen door de
nieuwe mannenbladenuitgeve
rij Sanoma Men's Magazines
(SMM). Twee jaar geleden nam
Sanoma Uitgevers al een deel
neming van 50 in het snelst
groeiende sportblad, dat vijf
jaar geleden werd gestart en nu
een oplage heeft van bijna
64.000.
Sanoma Men's Magazines zal
zich over enkele maanden ves
tigen in Amsterdam Zuidoost.
De keus voor het pand is geval
len op het gebouw op de
Haaksbergerweg waar voor
heen de Geïllustreerde Pers
heeft gezeten. De locatie naast
de Amsterdam Arena zal ruim
200 mensen huisvesten. Sano
ma Men's Magazines is ont
staan uit het samengaan van de
mannenbladen van Sanoma
Uitgevers in Hoofddorp, Uitge
verij Veldhuis in Almere en
Sportweek in Amsterdam. De
nieuwe organisatie komt onder
leiding van de algemeen direc
teur Auke Visser. Volgens Visser
ontstaat door de samenvoeging
een marktleidende positie als
uitgever op het gebied van
mannenbladen.
Hilversum - Presentatrice Astrid
Kersseboom (36) stapt volgend
jaar over van Studio Sport naar
het NOS Journaal. Daar ont
staat voor haar een plek, omdat
het Journaal vanaf januari over
dag meer uitzendingen gaat
verzorgen.
Kersseboom, afkomstig uit Et-
ten-Leur, begon in januari 2001
bij Studio Sport en presenteert
daar nu de Sportjournaals.
Daarvoor jaar werkte ze bij NOS
Radionieuws en was ze een jaar
bedrijfsjournalist bij het ener
giebedrijf Rotterdam. In de ja
ren negentig werkte ze bij Om
roep Brabant. Bij Studio Sport
wordt zij niet opgevolgd, aldus
Maarten Nooter van het sport
programma.
Dat hoeft ook niet, omdat vanaf
januari het Sportjournaal en
het Journaal op Nederland 1
tussen zeven en negen uur 's
ochtends worden samenge
voegd tot één bulletin. Dat be
spaart één presentator. Het
Journaal gaat volgend jaar via
Nederland 2 overdag meer uit
zendingen verzorgen. Volgende
week maakt Journaal-hoofdre
dacteur Hans Laroes de plan
nen bekend.
Spongebob is een spons met een vierkante broek. Foto: GPD
bussum/anp - De leden van het
inmiddels gestopte stuntpro
gramma Jackass op MTV krij
gen bij die zender nieuwe pro
gramma's. De uitzendingen zijn
vanaf januari bij de muziekzen
der te zien.
Steve-0 en Chris Pontius pre
senteren samen het natuurpro
gramma 'Wild Boyz'. Daarin
gaan de lefgozers de confronta
tie aan met dieren. Ze gaan
koekjes stelen van een hongeri
ge ratelslang, een eindje zwem
men met een witte haai, voetbal
spelen met een bende wilde hy
ena's en ze rennen naakt rond
tussen struisvogels.
