KUNST CULTUUR
Provoceren met de Teletubbies
Willeke komt nooit los van vader Willy
West Side Stoi
een matte hap
Liedjes die dieper
gaan dan ze lang zij]
Elton John gretiger dan zijn fans
hap"
7%
v.
donderdag 4 DECEMBER 2(
■- v "l
Willeke Alberti: „Alles wat ik heb bereikt, heb ik aan mijn vadei[
danken. Foto: GPD/Diederik van der Laan
muziek recensie
Susanne Lammers
Concert: Vol Dagen door Gerard van
Maasakkers en De vaste mannen. Gezien:
B/12, Stadsgehoorzaal, Leiden.
Bijna was hij niet gekomen, bij
na had hij griep gehad. En juist
daarover heeft Gerard van Maa
sakkers zo'n prachtig nummer
gemaakt. Het haakt aan bij 'Fe
ver', De vaste mannen transfor
meren tot een a capella-bandje
dat samenklinkt als een klok, en
de koortsige verhoging die Ge
rard van Maasakkers ('ik ben zo
zielig') zowel aan de griep als
aan de afwezigheid van zijn ge
liefde wijt, valt prachtig samen
met de modulaties in de mu
ziek.
Maar de grootste gave van Van
Maasakkers is dat hij luisteren,
en observeren, kan. Zo ont
staan prachtige miniatuurtjes,
portretten en sfeerbeelden,
waarbij een paar woorden of
een zinswending genoeg zijn
om een hele wereld op te roe
pen. Een mooi voorbeeld is het
liedje over 'De aardappeleters'
(Van Maasakkers komt net als
Van Gogh uit Nuenen), waarin
hij via hun nazaten de afgebeel
de figuren van een naam en een
karakter voorziet en en passant
met 'nieuwerwetse kinderkop
jes' de quasi-authentiekerig-
heid suggereert die de dorpen
daar zo teisteren kan.
Van Maasakkers en De vaste
mannen maken voor hun mu
ziek gebruik van de hele wereld,
maar hij zingt in dialeci
enige concessies ter will
de verstaanbaarheid. Ziji C
bants is een zondagse
van wat je gemiddeld op
hoort, een zorgvuldige e
koesterde variant, waar
mooiste zinswendingen
drukkingen op de erepl;
mogen. En wat hij bezi
heel gewoon, maar toch rt p
Hij schetst een meesterlij
tret van Cis Verdonk, aa
paar regels heeft hij geno
het tragische lot van een
me oude vrouw te tekene
dersteund door het door
snijdend gitaarspel van
Hendriks. Hij zingt eei
over een weduwnaar, da
grijpend begint met verl
eenzaamheid, en minstd
aangrijpend eindigt met
ele frustratie en verlangt
hij zingt - zijn allermod
over een jongen die dej
had kunnen doen, maarLf
wil werken op het land
verder niet in het plaatj J|
omdat hij homo is.
Naast die liedjes, die veel gy
gaan dan ze lang zijn, vie
Maasakkers aanstekelijk
zoals in 'Vol dagen', waaiR
vaste mannen hem st<
pen. Rinus Raaijmakei
met zijn bas een rank
ment, waarop Bart de
accordeon laat flirten
musette. Ron van Stral
cussie) en Harry Hen<
ken er swing van en Vanj
akkers zelf haalt alles
kast. De mooiste griep
dreigende griep. 1
l'P
theater recensie
Coos Versteeg
Voorstelling: 'West Side Story'. Gezien:
2/12, Carré, Amsterdam (première). Nog
te zien aldaar: t/m 10/12; 7 en 8/2,
schouwburg, Rijswijk; 10 en 11/2,
Stadstheater Zoetermeer; 25 t/m 29/2,
Nieuwe Luxor, Rotterdam; 9 t/m 11/4,
Lucent Danstheater, Den Haag.
Ruim 47 jaar na de wereldpre
mière in New York's Winter
Garden Theater geldt 'West Si-
de Story' nog steeds als de mu
sical der musicals. Zelfs wie
niets van musicals wil weten,
maakt een uitzondering voor
West Side Story. Met een ijzer-
sterk verhaal, gebaseerd op
Shakespeare's 'Romeo Julia',
maar begin jaren vijftig vertaald
naar de (nog steeds actuele) te
genstellingen tussen verschil
lende etnische groepen, met de
doordringende muziek van
Bernstein en met de dynami
sche jazzdans van Jerome Rob-
bins is West Side Story een klas
sieker die geen moment geda
teerd aandoet.
De laatste uitvoering van West
Side Story die de vaderlandse
theaters aandeed, was die van
Joop van den Ende (1996/98)
met Addo Kruizinga als Tony
en Maaike Widdershoven als
Maria. Het was een Neder
landstalige, maar niettemin pri
ma show. Wat Stairway Produc
tions het publiek nu voorzet is
een Engelstalige versie die in
samenwerking Times Square
Productions uit New York werd
geproduceerd. Maar om deze
uitvoering daarmee als een ori
ginele Broadway-productie aan
b:
te prijzen, gaat wat v
hoofdrollen worden we0
door Amerikanen vre
maar het ensemble is in'
deels in Tsjechië gerekr
net als de regisseur, de a
graaf, de kostuum- en ct
corontwerper. Het comp
kest komt inclusief de
en muzikaal leider evene111
die contreien.
Op zichzelf hoeft dat nie J1
zijn, maar deze ven
Oost-Europese producti"
in de verste verte niet n
niveau dat we vandaag
bij musicals gewend zi ei
orkest klinkt als twee vir, 1
een schuiftrompet; een
De grote hoofdrollen
vooral op him zangver
gekozen, want als actei
ten Tony (Michael Gilj^
Maria (Vanessa Londin
een keer te ontroeren. 'C!
nou te zeggen dat die za
lekker zit, nee. Te gekne
onbeheerst. Riff (SIle
Wright) is als type volstr1
geloofwaardig als leider n
Jets. De teksten van de 01
andere hoofdrolspeler
vaak nauwelijks te verst
de dans is ronduit erba5
Nu is West Side Story vaM
zelf zó sterk, dat de shen
kan doorstaan. Zelfs al'°
het pover uitgevoerd er
de decorwisselingen ein'
dan nog blijft alleen de
al - een halve eeuw na
fascinerend. Maar na de
te 'Grease' van Stairways
de cast na een Duitse t|
vrijwel uitgeput leek -
deze West Side Story t
of we hier nog op dit I
musicals zitten te wachtelv
Nina Hagen.
Foto: AFP/Joel Robine
Nina Hagen
in Amsterdam
amsterdam - Nina Hagen komt
zaterdag naar Amsterdam. De
rockdiva zingt nummers van
haar nieuwe cd tijdens een
feest in The Force in Amster
dam-Oost. Op het feest wordt
ook de eerste dvd gepresen
teerd van Herman Brood. Nina
Hagen krijgt het eerste exem
plaar aangeboden.
Alice Cooper op
Walk of Fame
hollywood - Rockster Alice
Cooper heeft een eigen ster ge
kregen op de befaamde Holly
wood Walk of Fame. De 55-jari-
ge Cooper werd bij de onthul
ling toegejuicht door honder
den fans. Cooper en zijn band
stonden bekend om hun harde
muziek, beschilderde gezich
ten, vreemdsoortige kostuums
en spelletjes met reptielen. De
zanger beloofde dat hij de
bronzen ster iedere keer als hij
door de straat loopt, zal op
poetsen.
Doobie Brothers
naar Nederland
amsterdam - Na zeker vijftien
jaar komen de Doobie Brothers
weer eens naar Nederland. Op
4 februari geven de Amerikanen
een concert in de Heineken
Music Hall in Amsterdam. De
kaartverkoop begint zaterdag.
De Doobie Brothers zijn be
kend van wereldhits als 'Listen
to the music' en 'Long train
running.
Hella Haasse
valt in prijzen
gent - Hella Haasse ontvangt
deze maand drie buitenlandse
prijzen, twee in België en een in
Frankrijk. Morgen krijgt de 85-
jarige schrijfster een eerbetoon
van de Koninklijke Academie
voor Nederlandse Taal- en Let
terkunde in Gent. Op 12 de
cember ontvangt Haasse in het
Institut Néerlandais in Parijs de
Franse Prix du Meilleur Livre
étranger, de prijs voor het beste
buitenlandse boek in de cate
gorie essays. De schrijfster krijgt
deze prijs voor de Franse verta
ling van haar boek Charlotte
Sophie Bentinck. Tenslotte
krijgt Haasse op 14 december in
België de Dirk Martensprijs
2003 voor haar roman 'Sleute-
loog1.
Orgelbouwer
Flentrop dood
santpoort - Nederlands be
kendste orgelbouwer, Dirk An -
dries Flentrop, is afgelopen
zondag in zijn woonplaats
Santpoort overleden. Flentrop,
zoon van de oprichter van het
Zaanse bedrijf dat dit jaar zijn
honderdjarig bestaan viert, is
93 jaar geworden. Flentrop Or
gelbouw is actief in Europa, de
Verenigde Staten, Zuid-Amerika
en Japan. In 1982 werd Dirk An-
dries Flentrop in Amerika ge-
eerd met een boek over het
werk dat hij in de Verenigde
Staten heeft verricht. Hij restau
reerde daar in totaal een vijftig
tal orgels. In Leiden restaureer
de Flentrop het orgel van de
Lokhorstkerk, een exemplaar
uit 1774, gebouwd door Johan
nes Mitterreither. Het Groot
Auditorium van de universiteit
heeft ook een Flentrop-orgel.
muziek recensie
Louis Du Moulin
Concert: Elton John met vijfkoppige band.
Gezien: 3/12, Ahoy', Rotterdam.
Wordt Elton John dan toch nog
eens een overvriendelijk baasje?
Bij zijn rentree gisteravond in
het uitverkochte Ahoy' had het
er dik tweeënhalf uur lang alle
schijn van. Nimmer tevoren
was de Britse popveteraan (56)
achter de microfoon zo lief en
aardig voor zijn fans. Waar hij
vroeger in de finale nog wel
eens plotseling een vreemde
haast over zich kreeg, nam hij
nu alle tijd voor een gedenk
waardig afscheid: door (inmid
dels in trainingspak) honder
den handtekeningen uit te de
len en vervolgens bij het inzet
ten van 'Your Song' Holland
nederig te bedanken voor alle
trouwe steun gedurende zijn
hel ^carrière.
Het Rotterdamse sportpaleis
heeft Sir Elton de voorbije
kwart eeuw in alle mogelijke
stemmingen mogen meema
ken. Vandaar dat er altijd een
aparte spanning hangt rond de
komst van de (dat zeker ook)
onverwoestbare zanger-pianist.
Zo langzamerhand mag echter
worden aangenomen dat John
is verlost van zijn beruchte nu
kken. Want voor de derde keer
op rij (na november 2000 en ju
ni vorig jaar) presenteerde hij
zich als een modelartiest: de
topentertainer die ook gaat
voor een optimale podiumpres
tatie.
Ditmaal deed hij alleen nog
meer zijn best om voor zijn fans
zo innemend mogelijk over te
komen. Wat ook tot uitdrukking
kwam in een iets 'gemakkelij
ker' selectie uit zijn kolossale
oeuvre plus nauwelijks nog
scherpe woorden tussendoor.
Alleen bij zijn 'aidsnummer'
'Ballad Of The Boy In The Red
Shoes' kon hij het niet laten om
de Republikeinen in de Ver
enigde Staten nog even te be
schuldigen van het bezit van
minder hersencellen.
Vreemd genoeg leidde alle ver
troeteling van Elton Johns kant
niet direct tot een extra feeste
lijk sfeertje onder de 9500 der
tigplussers. Zo werd halverwege
op zijn langgerekte, indringen
de uitvoering van 'Rocket Man'
nog maar lauw gereageerd. Pas
op 'het laatste rechte stuk' met
zijn meest opwindende klassie
kers wilde iedereen wel gaan
staan, maar bleef de uitbundig
heid op de tribunes en in de
arena toch achter bij het en
thousiasme van de grote kleine
maestro en zijn vijfkoppige
band.
Met als gevolg een kort mo
ment van meligheid bij EJ tij
dens 'Crocodile Rock' toen de
respons vanuit de zaal veel ma
gerder uitviel dan was ingecal
culeerd. Het was de enige keer
dat Sir Elton uit zijn rol van
voorbeeldige muzikale gastheer
viel en dan nog heel onschul
dig.
Nimmer tevoren was de Britse popveteraan achter de microfoon zo lief en aardig voor zijn fans. Foto:
ANP/Rick Nederstigt
door Jan Vriend
Amsterdam - Willeke Alberti is nu 58 jaar. De leeftijd
waarop haar vader Willy overleed. „Ik zal blij zijn als ik 59
ben. Om dat angstige gevoel van die leeftijd kwijt te ra
ken." In februari 2004 is het achttien jaar geleden dat hij
overleed. Vijfendertig jaar terug zong hij 'Glimlach van
een kind'. Van dit nummer zijn, in een reeks uitvoerin
gen, een miljoen exemplaren is verkocht. Daarom mocht
weduwe Ria Alberti deze week een platina award in ont
vangst nemen. Bij die gelegenheid verscheen ook de dvd
box 'De onvergetelijke Willy Alberti', een twee uren du
rende documentaire, én een cd met twintig van zijn po
pulairste liedjes.
Willeke vertelt over de duizenden optredens die ze sa
men hebben gedaan. Eerst in de kroegen. Later kregen
ze hun eigen tv-programma's. De Willy en Willeke
shows op zaterdagavond waren gebeurtenissen. Van tv
kwamen de schnabbels, de klussen in het land. „Uren
hebben we samen in de auto gezeten. Onderweg sliep
ik altijd. Het was zo'n veilig gevoel, naast hem. Bij hem
kon ik met een gerust hart wegdoezelen."
„Bij optredens had hij zijn vaste rituelen. Om zijn smo
king te beschermen gooide hij daar op het hangertje
altijd een oude zwarte onderjurk van mijn oma over
heen. Met die onderjurk zijn we jarenlang het hele land
af geweest. Ik weet nog hoe hij in paniek raakte, toen
die jurk een keer was verdwenen. Hij ging ervan uit dat
die onderjurk hem geluk bracht."
„Voor een optreden was hij altijd op van de zenuwen.
Dan zag je hem weer naar de wc lopen om over te ge
ven. Aan anderen liet hij daar nooit iets van merken.
Voor het publiek hield hij zich liever schuil achter een
masker van zelfvertrouwen, maar van binnen zat hij
trillend het applaus af te wachten. Had hij dat gehad,
was het goed. Bij mij gieren de zenuwen ook altijd
door mijn keel voor ik het toneel op moet, maar dat is
altijd maar even. Dan sla ik altijd een kruisje en vraag
ik of ik mag stralen.
„Mijn vader was veel ambitieuzer dan ik. Hij leefde
voor het vak. Voor hem was vanzelfsprekend dat je al
les deed om in de schijnwerpers te komen. Daarin ben
ik totaal anders. Publiciteit doe ik wel, maar hoe min
der hoe liever. Alles wat ik heb bereikt, heb ik aan hem
te danken. Ik besef dat hij niks was zonder steun van
mijn moeder, maar hij regelde toch alles. Hij was mijn
leermeester. Door hem is de naam Alberti een instituut
geworden."
„Mijn vader heeft zich kapot gewerkt. Altijd maar on
derweg, altijd maar rennen. Eerst kreeg hij maagbloe
dingen. Later kwam daar een beroerte overheen. Het
afscheid was verschrikkelijk. Alsof er een deel van me
zelf was afgerukt. Optreden wilde ik daarna niet meer.
In elke kleedkamer hing die herinnering aan hem.
Steeds die confrontatie. Ik wilde geen studio meer in,
geen schouwburg meer zien."
„Toen ik zonder hem verder moest merkte ik pas echt
dat hij de belangrijkste man in mijn leven was. Nie
mand die zo dicht bij me stond. Emotioneel niet, maar
ook zakelijk niet. Hij had altijd alle beslissingen voor
me genomen. Nadat hij wegviel, moest ik opeens leren
zelf knopen door te hakken. Vaak denk ik dat ik daar
door pas na mijn veertigste volwassen ben geworden."
Ze leert, zegt ze. Nu ze alleen is - zonder pa, zonder
partner - groeit de kracht. De nieuwe Willeke is zelf
standiger. Huwelijkspartners kwamen en gingen. Wil
leke bij het Eurovisie Songfestival werd in 1994 een te
leurstelling. Maar ze kwam terug. Als actrice, als zange
res, als publiekslieveling. Uitverkochte concerten in
Carré. „De emotie spatte eraf. In elke hoek van de zaal
hoorde ik de echo van mijn vader. Wat zou hij trots
zijn als hij wist dat dat concert nu op dvd uitkomt."
„Ik merk dat ik nog steeds door hem gedreven word."
Vorige week nog. Was ze bij de selectie van haar tegen
speler in de musical 'Oh Dolly'. Het was even zoeken
naar de juiste man op de juiste plek. Waarbij ze duide
lijk haar mening op tafel gooide. „Dan merk ik dat mijn
zelfvertrouwen is gegroeid.
Ze heeft nu haar eigen 'Willeke Alberti Foundation' die
ieder jaar veertig concerten in tehuizen op touw zet.
„Uit respect voor mijn vader. Van hem heb ik geleerd
dat je altijd moet klaarstaan voor het kwetsbaarste deel
van je publiek. Je kon hem geen mooiere dag bezorgen
dan een dag tussen mensen die hem nodig hadden.
Dat werkt bij mij net zo. Bij die optredens voel ik hem
altijd heel dicht bij me."
De beeltenis van Willy Alberti hangt nog altijd bij de
Westerkerk. Als blijvend applaus van Amsterdam. „Een
eerbetoon is het. Ik ben daar best trots op. Met mijn
kleinkinderen ga ik er wel eens heen. Dan willen ze alle
verhalen horen over die lieve oude opa."
door Max Smith
leiden - „Ik wil alleen maar ge
lukkig zijn," jammert Waldemar
Torenstra aan het eind van 'Sym
pathy for the devil' van Koos
Terpstra. Mistroostig zit hij hal
verwege op de toneelbrede
zwarte trap, die eigenlijk naar de
hemelse euforie moet leiden. In
tussen vertolken de pianisten
Fred Oldenburg en Jeroen van
Veen, gezeten achter twee vleu
gels, tien minuten lang met pas
sie een werk van Stravinsky.
'Sympathy for the devil' werd
het afgelopen seizoen door Het
Noord Nederlands Toneel uit
sluitend in het eigen theater in
Groningen opgevoerd. Het suc
ces was van dien aard, dat er nu
een uitgebreide landelijke tour
nee aan is gekoppeld. De titel is
ontleend aan een plaat van The
Rolling Stones, hoewel de mu
zikale begeleiding, anders dan
aanvankelijk bedoeld, niet door
een rockband wordt verzorgd,
maar door bovengenoemde
klassieke pianisten.
Koos Terpstra, regisseur, to
neelschrijver en artistiek leider
van het Noord Nederlands To
neel heeft zich bij het schrijven
van dit stuk laten inspireren
door Faust van Goethe. „Maar
het is wel mijn eigen Faust,"
beklemtoont hij. Bij Goethe
wedt de duivel Mefisto met
God, dat hij de geleerde Faust
kan verleiden om zijn ziel te
verkopen voor aardse geneug
ten, rijkdom en macht. Bij Koos
Terpstra heeft Sinterklaas de
plaats ingenomen van God.
„Want die hebben we sinds
Nietzsche doodverklaard en
Sinterklaas heeft ons altijd met
geschenken overladen. Boven
dien heeft ook Sinterklaas niet
echt bestaan."
De duivel is in de voorstelling
uitgesplitst in een aantal beval
lige en dartele actrices in zwarte
pakken met rode horentjes op.
„Het heeft niks met verleidings
kunsten van vrouwen te maken,
we hadden op dat moment ge
woon veel actrices tot onze be
schikking," zegt Terpstra laco
niek. „Die duivels zijn evenmin
het symbool van het kwaad. Ik
geloof niet in een scherpe
scheiding tussen goed en
kwaad." Als extreem voorbeeld
In 'Sympathy for the devil' wordt de toeschouwer geconfronteerd met de vraag: Waar sta jij eigenlijk?
Dichter bij God of de duivel? Foto: GPD/Karel Zwaneveld
noemt hij: „In een liefdesdaad
kan veel kwaad schuilen en in
een moord heel veel goeds. Die
dubbelheid heb ik in veel van
mijn stukken laten zien."
Inzet van de weddenschap in
dit stuk is: 'De onmacht van de
moderne mens om orde te
scheppen in zijn eigen chaos.'
Waldemar Torenstra speelt de
personificatie van deze heden
daagse mens, die zich het
hoofd op hol laat brengen door
een overvloed van op con
sumptie en vluchtige genietin
gen gerichte verlokkingen. Het
leven is pas goed als je constant
de door de reclame aangepre
zen producten koopt, veel aan
seks doet, je te buiten gaat aan
sms-jes en computerspelletjes
en als je net zo beroemd bent
als Idols. Hoe gulziger je consu
meert, des te minder hoef je te
denken, want daar is dan geen
tijd meer voor. Dus wordt alles
voorgeschoteld als een aanlok
kelijke, hapklare behoeftevoor
ziening.
Koos Terpstra: „En als je al aan
het denken slaat, word je gek
gemaakt met van die halfbak
ken en elkaar tegensprekende
meningen, die als de ene hype
na de andere door de media
over je heen wordt uitgestort.
En dan nog eens op het niveau
van een veertienjarige."
In het begin van 'Sympathy for
the devil' gaat Waldemar To
renstra hier vreselijk over te
keer. Daarbij windt hij zich he
vig op over het gegoochel met
termen als racisme, antisemitis
me en politiek correct. Als sym
bolen van schijngeluk en in
houdsloos welbehagen worden
satirisch onder anderen de Te
letubbies, de MacDonaldclown
en Balkenende ten tonele ge
voerd.
Waarom de Teletubbies? „Heb
je ze wel eens op de tv gezien?
Grotere rotzooi kun je je haast
niet voorstellen," legt Koos
Terpstra geduldig uit.
En waarom Balkenende? „Weet
jij wat hij met zijn normen en
waarden bedoelt? En wiens
normen en waarden zijn het
dan?", stelt hij als wedervraag.
De eveneens op het toneel ver
schijnende Don Quichote ver
tegenwoordigt daarentegen de
idealist, die echter niet voor vol
wordt aangezien. Niet alleen
moet Don Quichote het in dit
geval zonder zijn knecht San-
cho Panza stellen (die heeft
zich conform deze tijd verslin
gerd aan materiële hebzucht),
hij wordt ook nog eens ver
moord.
Met als sleutelwoorden 'twijfel
zaaien', 'argwaan koesteren',
'provoceren' en 'verleiden'
wordt er met aanstekelijk jeug
dig elan en prikkelende humor
gespeeld. Het oogmerk van
'Sympathy for the devil' is de
toeschouwer te confronteren
met de vraag: "Waar sta jij ei
genlijk?' Op de vraag waar Koos
Terpstra zelf voor staat: dichter
bij God of de duivel?, stelt hij:
„Die zijn voor mij archetypen
en daartussen schommel ik
voortdurend heen en weer."
'Sympathy for the devil', 10/12
in De Meerse, Hoofddorp;
12/12 in de Leidse Schouw
burg; 16 en 17/12, Bellevue,
Amsterdam.
