REGIO
'Onrust over babysterfte onterecht
Ik ben optimistisch
over de Noordzee'
Cijfers uit EU-onderzoek volgens Leidse gynaecologen verkeerd geanalyseerd
Boos, bozer, boost in de rechtszaal
GERECHT
NAVRAAG
Het gaat niet goed met de Noordzee. Rijkswaterstaat constateert te
veel algenschuim op het strand en te veel giftige stoffen en afval in
dp zee. Het zijn enkele van de twintig verontrustende signalen in het
rapport 'Signalen uit de
Noordzee' dat deze weken
is verschenen. Katwijker
Leen van Duijn, vrijwilliger
voor Eerste Hulp bij Zee
zoogdieren (EHBZ), rijdt dagelijks over het strand. Hij betwijfelt de
harde conclusies van het rapport. „Ik ben eerder optimistisch dan
pessimistisch over de Noordzee."
Het gaat goed met de Noordzee?
„In ieder geval beter dan tot een jaar of vijftien geleden. Toen had
je metershoge schuimkragen op het strand, die zie je niet meer.
Verder hoorden een fles terpentine en een handdoek om de olie en
de viezigheid van je han
den te wassen bij de stan
daarduitrusting van
str andhotels."
Waarom dan toch die
harde woorden in dat
rapport?
„Weet ik niet. Ik ken het
rapport niet. Maar het is al
jaren mijn indruk dat bij
Rijkswaterstaat geen prak
tijkmensen werken. Hun
bevindingen zijn de onze
niet. De controles zijn toe
genomen, als er wat ver
keerds gebeurt zijn ze er tegenwoordig als de kippen bij. Er wordt
daardoor minder vuiligheid overboord gegooid."
Zijn er wat u betreft nog meer signalen dat het juist goed gaat?
„Ja, wat denk je van de bruinvissenpopulatie? Er zwemmen er nu
20.000 in de Noordzee, veel meer dan in de jaren tachtig. Ik hoor
de van de week het verhaal van een mevrouw die langs de zee aan
het paardrijden was. De hele rit zag ze in zee twee vinnetjes die
met haar mee zwommen. Mooi toch?"
Hoe is het overigens met de zeehond die bij de Katwijkse Uitwa
tering is aangetroffen?
„We proberen hem nog steeds te pakken te krijgen. Dat moet,
want het beestje is ziek en heeft verzorging nodig. Helaas lukt het
hém tot nu toe om uit onze handen te blijven. Hij verzwakt zien
derogen, dus we maken ons grote zorgen."
Is de Noordzee wel een goede plek voor een zeehond?
„Voor de zeehond wel, je hebt ze op de Waddenzee en bij Zeeland.
Alleen is het jammer dat er zoveel mensen op het strand komen.
Door die belangstelling raken zeehonden gestrest en worden ze
ziek. We denken er over om met borden daarvoor te waarschuwen.
De nieuwsgierigheid van mensen is voor zeehonden veel gevaarlij
ker dan de toestand van de Noordzee."
tekst: Gerard Baas
foto: Dick Hogewoning
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Vrijdag 4 December
GEMEENTERAAD VAN KOUDEKERK - Voorzitter de heer J.C. van
Voorthuijsen, burgemeester. Bij volgnummer 54: Belooning van de in
specteurs en dienaars van politie, mitsgaders van de veldwachters,
deelt de Voorzitter mede, dat het B. en Ws. wenschelijk voorkomt het
salaris van den gemeente-veldwachter met 50 te verhoogen. De heer
Van Egmond deelt mede, dat hij tegen jaarwedde-verhooging is, aan
gezien de veldwachter nog maar zoo kort in de gemeente is en wist, dat
de jaarwedde 350 bedroeg. De Voorzitter deelt alsnu mede, dat de
veldwachter toch nog een zekeren stand heeft op te houden en geen
woning tegen de allerlaagste markt kan bewonen. Voorts heeft de Voor
zitter bij verschillende zijner ambtgenooten van gemeenten met gelijk
aantal zielen en dezelfde grootte naar de traktementen van het politie
personeel geïnformeerd, waarbij hem blijkt, dat over 't algemeen de
veldwachters aanmerkelijk beter gesalariëerd worden dan hier. Voorts
wijst hij er op dat de veldwachter de fiets, welke ten dienste der ge
meente wordt gebruikt, uit eigen middelen betaald heeft, terwijl in an
dere gemeenten het aanschaffen van een rijwiel van gemeentewege
geschiedt.
ANNO 1978, maandag 4 december
WATERPOLO - Jan Pieter Hek van LZ'86 in een fel duel met een spe
ler van ZPB. Zaterdagavond behaalde LZ'86 een benauwde 4-2 over
winning op ZPB uit Barendrecht. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 In zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de nalie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-515° 567
ADVERTENTIES
Lokale Accountgroep: 071-5 356 300, fax: 071-5
356 325, e-mall: lag.ld@hdc,nl.
Brancheverkoop: Auto Accountgroep: 075-681
3663, aag@hdc.nl. Bureau Accountgroep: 075-
6813636, bag@hdc.nl. Business tot Business-
072-519 6540, lag.btb@hdc.nl. Makelaars
Accountgroep: 023-515 0543, mag@hdc.nl.
Personeel Accountgroep: 075-6813677,
pag@hdc.nl. Woon Accountgroep: 072-519
6554, wag@hdc.nl.
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. Inc.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr.-18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HOC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
-h
De onrust over een hoge ba
bysterfte in Nederland is onte
recht, zeggen gynaecologen
van het Leids Universitair Me
disch Centrum (LUMC). Een
'storm in een glas water', aldus
Sicco Scherjon en Jos van Roos
malen over de recente vloed
aan onrustbarende krantenar
tikelen en tv-reportages. De cij
fers uit een onderzoek van de
Europese Unie zijn volgens bei
de gynaecologen verkeerd ge
analyseerd.
Nederland heeft volgens het
onderzoek de hoogste babys
terfte van heel Nederland. Op
de duizend baby's sterven er
7,4 voor de geboorte. Ook in
de eerste levensmaand ster
ven relatief veel baby's: vier
per duizend. Het Europees
gemiddelde is drie.
De cijfers leidden tot grote
krantenkoppen en felle fiscus-
sies over verloskunde. 'Wie
verlost Nederland' kopte de
Volkskrant zaterdag boven
een artikel van Sylvia Witte-
man over 'houtje-touwtje-ver-
loskunde'Met daaronder de
kop 'Bevallen in Nederland
onnodig primitief. Duitsland
zou het allemaal veel beter
doen. NRC Handelsblad ging
precies de andere kant op,
met kritische kanttekeningen
bij het Europese onderzoek.
'Oppassen met onderzoek
naar kindersterfte' luidde de
kop boven een reactie van
twee Belgische hoogleraren.
„Dat stuk in de Volkskrant
sloeg de plank volledig mis",
zegt Scherjon. „Als wij gaan
doen wat die mevrouw zegt,
gaat de prenatale sterfte in
Nederland juist omhoog. Zijn
collega Jos van Roosmalen
heeft inmiddels een boze e-
mail naar de redactie van de
krant gestuurd: „Onbegrijpe
lijk dat zo'n 'Telegraaf-stuk'
wordt geplaatst." Beide gy
naecologen vinden het
'hoogst kwalijk' dat de schrijf
ster de Nederlandse verlos
kunde in een kwaad daglicht
stelt.
Ze vermoeden dat enkele we
tenschappers een verslagge
ver van Trouw - die het eerste
bericht had - bewust op het
verkeerde been hebben gezet
om de politieke discussie over
prenataal onderzoek te beïn
vloeden. Van Roosmalen: „Ik
mag dat misschien niet zeg
gen, maar het lijkt er wel op."
De vermoede missie mislukte
overigens, want een meerder
heid van de Tweede Kamer
stemde onlangs tegen het
aanbieden van prenataal on
derzoek aan vrouwen onder
de 35. „Wij zijn het met die
Kamer overigens oneens."
Het cijfermateriaal in het ge
wraakte onderzoek levert vol
gens de Leidse gynaecologen
weinig aanknopingspunten
voor duidelijke conclusies
over prenatale zorg en verlos
kunde in de diverse Europese
landen. Scherjon: „Ik neem
de getallen wel serieus, maar
je moet er heel kritisch naar
kijken. „Zo weet ik bijvoor
beeld dat Duitsland maar ze
ventig procent van alle beval
lingen registreert. In Neder
land is de registratie hoog,
zo'n 95 procent. Denemarken
is in veel opzichten vergelijk
baar met Nederland en scoort
ook slecht in het onderzoek.
Ik denk dat de landen die ge
boorten het beste registreren
het slechtst in dit onderzoek
naar voren komen."
Scherjon en Van Roosmalen
scharen zich met hun kritiek
achter de Belgische hooglera
ren die in NRC Handelsblad
vraagtekens plaatsten bij het
'eit*
nul
leirf
)V&
aar
tea
ïm
vnl
:eir
tuur' is gebaseerd op het
dat zwangerschappen gei
ziekte zijn en in principe
der problemen - en dus c
zonder intensieve medisci
begeleiding - kunnen vei
pen. Daarbij horen geen
gebreide prenatale ondei
ken. Alleen vrouwen bove,
35 krijgen enkele tests aaij
boden, omdat zij iets mee
sico lopen op kinderen
het syndroom van Down
(mongooltjes).
Voor een belangrijk deel
nen Scherjon en Van Rooi
malen zich vinden in de li
derlandse filosofie al zoui*£
ze een standaard-echo bif
zwangerschap van 19 wel
zinvol vinden. En vinden
het leeftijdscriterium va~
nataal onderzoek bij 35-
sers 'achterhaald'.
Van Roosmalen: „Een vr<
van 37 heeft meestal een!
risico op het krijgen van
kind met een afwijking. J(
kunt beter iedereen een
ple-test aanbieden en op?j
De ophef die is ontstaan over babysterfte, die in Nederland het hoogst zou zijn van West-Europa, is volgens Leidse gynaecologen een
gevolg van een verkeerde analyse van de cijfers. Foto: GPD/Jaap de Boer
Europese onderzoek. „Van de
vijftien landen die zijn onder
zocht, zijn er vijf die sterfte bij
zwangerschappen van 22 tot
28 weken in het geheel niet
registreren", zegt Scherjon.
„Wij doen dat wel en dat be-
invloedt de cijfers enorm.
Maar je kunt de cijfers van al
die landen dus niet goed met
elkaar vergelijken, omdat ze
allemaal andere criteria aan
houden. Het is appels met pe
ren vergelijken."
Ze sommen enkele belangrij
ke 'cultuurverschillen' tussen
de onderzochte landen op. In
Portugal worden de geboor
ten van 25-weeks kinderen
niet altijd aangegeven en in
Italië wordt vanwege het ge
loof nooit gekozen voor een
abortus of het laten sterven
van een kind. „Een 24- of 25-
weeks kindje wordt daar aan
de beademing gelegd. Dat dat
kind later zwaar gehandicapt
is, of later alsnog sterft, vind je
niet in deze cijfers terug."
Dat Duitsland kiest voor in
tensieve medische begelei
ding is volgens de artsen ge
baseerd op het idee dat een
zwangerschap 'een ziekte is'.
„Ze kunnen er ook goed aan
verdienen, aan al die prenata
le onderzoeken. Terwijl het in
veel gevallen niet meer dan
een schijnzekerheid oplevert.
Duitsland heeft ook twee keer
zoveel keizersnedes als in Ne
derland." Frankrijk komt he
lemaal niet in het onderzoek
voor. „In dat
len. Geen idee hoe ze dat ver
werken in hun cijfers. Ze wa
ren niet in staat om aan het
onderzoek mee te doen."
De Nederlandse 'verloskun-
de-cul-
grond van de uitslag da:
besluiten of een vlokkenl
of vruchtwaterpunctie ziij,
is. Een verhoogd risico ot
wijkingen heeft niet per q
nitie iets met leeftijd te m.
ken." Een triple-test is eef..
bloedproef die een verhorj;
kans op aangeboren afwiL
gen aantoont. "Scherjon: f
leeftijdscriterium is een V,
ouderd systeem. Waarorf
mag je een vrouw van 34|.
na 35, geen vruchtwaters
tie of vlokkentest aanbietP
Echt een dramatisch Holiv;
compromis, zo'n leeftijd!
terium." l
Een standaard-echo bij zf
gerschap van negentien j j
ken zou het sterftecijfer 1L
nen verlagen. Scherjon: ,r
iedereen dat wil kunnen L
een aanzienlijk deel van F
aangeboren afwijkingen P
filteren. Met een echt go|°
onderzoeks-echo, niet zo
pret-echo. De apparatuu
enorm verbeterd.
Het is overigens maar de
vraag of vrouwen bij een^
slechte uitslag kiezen voqt(
een zwangerschapsbeënf^
ging. Ongeveer de helft \L
alle (35+) vrouwen kiest E
wust niet voor prenataalL
derzoek. „Maar er zijn og j
een heleboel vrouwen di.
wel willen en het niet krifj,
omdat ze onder de 35 zij
zegt Van Roosmalen.
Laten we bij deze 'hype'
vooral niet vergeten dat
Nederlandse gezondhei(v'
tot de beste van de were
hoort, besluiten beide g)L
cologen hun betoog. Vai
Roosmalen: ,,'t Is maar 1
met welke bril je naar de
fers kijkt. In feite zijn de
derlinge verschillen in M
Europa heel klein." S<
jon: „Er zijn veel land ;f
waar de babysterfte r
tien keer zo hoog is."
De Leidse gy
naecologen Jos
van Roosmalen
(links) en Sicco
Scherjon. „We zijn
voor het aanbieden van
prenataal onderzoek aan
vrouwen onder de 35."
Foto: Henk Bouwman
Rechters moeten stevig
in hun schoenen staan,
want in iedere zaak kan
de opgekropte woede
van een verdachte zich
tegen hen keren. Toch
zal zelfs de meest ervaren
rechter als hij tegenover
déze lange Voorschote
naar komt te staan even
moeten slikken. De ogen
van de jongeman die
door zijn vriendin is be
lazerd, spuwen vuur. „Ik
ben helemaal ingestort
en wens nooit meer een
relatie te beginnen",
brult hij woest. Hij is
vandaag naar de rechts
zaal gekomen om zijn
gram te halen. Er volledig
van overtuigd dat het
recht aan zijn kant staat,
geeft hij toe zijn voorma
lige geliefde in elkaar te
hebben geschopt. „Maar
ik ben geestelijk door
haar misbruikt",
schreeuwt hij. „Ik zou
daarom iedereen wel
kunnen slaan."
De heetgebakerde man
vindt het van de gekke
dat niet zijn ex maar hij
zelf ter verantwoording
wordt geroepen: „Ik ben
door haar gestoken, wist
u dat? Ze stak zomaar
een mes door het raam."
Rustig op het verdach
tenbankje zitten, lukt de
man niet meer. Hij is
buiten zinnen van woe
de, staat op en maakt
wilde handgebaren. „Het
was een poging tot
moord en doodslag!"
Dat de rechter alleen
maar op zijn aandeel in
de mishandeling wil in
gaan, maakt hem razend.
„Deze hele zaak is sme
rig. Het is doorgestoken
kaart." Veel meer krijgt
de rechter niet over de
mishandeling van de ex-
vriendin te weten. De
man is te boos om nog
een redelijk woord uit te
brengen. Iedere vraag, of
het nu over zijn werk
gaat of ander persoonlij
ke omstandigheden,
blijkt agressie bij hem
aan te wakkeren: „Het
gaat slecht met dat klote
werk van mij. Ik haat ze
er allemaal." Aan zijn
verklaringen valt op den
duur geen touw meer
vast te knopen. Waarom
de man op alles en ieder
een toch zo boos is, blijft
onduidelijk.
Volgens de officier is het
de hoogste tijd dat van
de man een psychia
trisch rapport wordt op
gemaakt: „Ik ontvang
graag een strafadvies van
Parnassia. In deze zaak
hebben we te maken met
psychiatrische proble
matiek. Ik hoop daar in
het rapport meer duide
lijkheid over te krijgen."
Hij verzoekt de rechter
daarom de zaak aan te
houden.
Die heeft daar wel oren
naar. Maar de verdachte
niet. „Ik ga niet", aldus
de Voorschotenaar be
slist. „Ik ben anti-psychi
atrisch. Ik ben mijn hele
leven misbruikt. Mijn
moeder is een hoer en
een junk en mijn vader is
niets meer dan een gore
stinkhommel." Reden te
meer om professionele
hulp in te schakelen,
meent de rechter. „Met
iemand praten?", rea
geert de man geërgerd.
„Ik zit al zo lang in de
hulpverlening en ben er
nog geen ene tering mee
opgeschoten!"
De rechter houdt 0
danks de bezwaren
de Voorschotenaal
zaak voor onbepaa
tijd aan. Maar de vi
dachte geeft zich n
gemakkelijk gewon I
„Daar ga ik tegen ii
ger beroep. Ik heb
lijk nog een hele h<
klachten."
Als hem wordt vert
dat hij tegen de aai
ding van de zaak n
beroep kan gaan, s
de man met grote
de zaal uit. Wéér e(
leurstelling rijker.
Floor Ligtvoet
