Krakende studiovloer en kip op geluidshengd
MEDIA
Trend: trek blik BN-ers open
Bureau voor muziekrechten
SENA krijgt miljoenenclaim
Sinterklaas in Ahoy*
massaal bekeken
Radio i keert
terug naar Irak
KRO: bestel
is niet heilig
AVRO zoekt
nieuw talent
Sterrenshow van
de VARA op dvd
Rieu viert met
TROS jubileum
„Acteurs Pipo de Clown verspraken zich nooit tijdens live-uitzending"
Directeur van
AT5 vervroegd
vertrokken
Televisieprin^
interseksualïoi
Kopspijkers bereikt nieuw kijkcijferrecord
Hilversum - Onder de titel Te
rug naar Irak maken verslagge
ver Jeroen de Jager en corres
pondent Mustapha Oukbih de
balans op van de oorlog tegen
Irak. De beide journalisten van
het NOS Radio 1 Journaal pro
beren een antwoord te krijgen
op de vraag of met behulp van
de vredesmacht Irak een demo
cratische modelstaat van het
Midden-Oosten kan worden.
En welke problemen doen zich
voor bij de wederopbouw? De
reportages zijn tot en met 12
decmeber te horen tussen 7.30
en 8.00 uur op Radio 1. Op
www.nosradioljoumaal.nl is
hun dagboek te lezen en zijn er
foto's te zien van de reis.
Hilversum - De KRO is bereid
het publieke bestel te verlaten
als de KRO-leden of de over
heid dat vragen. Dat heeft KRO-
voorzitter Frans Slangen gezegd
in het AVRO-mediaprogramma
Antenne 2. Slangen pleitte vori
ge week voor een referendum
onder omroepleden. Hij zou
zich neerleggen bij een negatie
ve uitslag. Hij verwijt Den Haag
dat omroepen niet op radio en
TV hun leden mogen aanspre
ken: „We moeten zwemmen
met onze handen op de mg."
Als het omroepbestel ophoudt
te bestaan, wil de KRO uitzen
den via internet. Slangen: ..De
KRO blijft altijd bestaan."
Hilversum - De AVRO is op
zoek naar nieuw talent om een
televisieprogramma te presen
teren. Mensen die zichzelf zien
als een geweldig interviewer of
sterpresentator van een groot
showprogramma kunnen mee
doen met de landelijke screen
test. De omroep wil graag met
zoveel mogelijk presentatieta
lenten kennismaken en komt
belangstellenden daarom in het
land opzoeken. De komende
maanden worden in vijf plaat
sen, verspreid door heel Neder
land, screentests worden geor
ganiseerd. Opgeven hiervoor
kan door een brief met foto te
sturen naar: AVRO Screentest,
Postbus 2,1200 JA Hilversum.
Hilversum - De Sterrenshow,
het befaamde televisieprogram
ma uit de jaren tachtig met Wil
lem Ruis als presentator, is be
schikbaar op dubbel-dvd. Het
"Overzicht is samengesteld door
zijn dochter Eva Ruis. 'Ik heb
mijn vader ooit beloofd een
boek over hem te schrijven.
Maar dat kan ik niet. Toch had
ik het idee dat ik iets moest
doen. Toen de VARA met het
plan kwam om een dvd te ma
ken, was dat natuurlijk een
mooie kans', aldus de samen
stelster. De dvd's zijn louter via
de VARA te koop.
Hilversum - De TROS zendt
donderdagavond de eerste afle
vering uit van een muziekspeci-
al van André Rieu. Ter gelegen
heid van zijn 25-jarig artiesten-
jubilieum reisde André Rieu
naar het Toscaanse Cortona.
Midden in het stadje op een
groot plein gaf Rieu met zijn or
kest een aantal concerten,
waaruit twee muziekspecials
zijn samengesgteld. De TROS
brengt donderdag 11 december
het tweede deel op het scherm.
dinsdag 2 DECEMBER 20
ii
amsterdam/anp - Interim-di-
recteur Erik van der Schaft
heeft zijn werkzaamheden bij
de lokale Amsterdamse televi
siezender AT5 met onmiddellij
ke ingang neergelegd. Hij ver
trekt om 'persoonlijke rede
nen', aldus AT5 in een persbe
richt. Hoofdredacteur/directeur
Erik van Zwam neemt de taken
over tot een definitieve oplos
sing is gevonden.
Van der Schaft is per 1 juni be
noemd tot interim-directeur en
zou in eerste instantie aanblij
ven tot 1 januari. Van der Schaft
wilde maandag geen toelichting
geven op zijn vervroegde ver
trek. Het Parool schreef vorige
week dat het personeel van de
stadszender gekant is tegen de
geplande benoeming van Van
der Schaft tot directeur. Hij zou
volgens de krant evehtuele
partners om mee samen te wer
ken, tegen zich in het harnas
hebben gejaagd.
AT5 is druk bezig een partner te
vinden om in de toekomst op
eigen benen te kunnen staan.
De subsidie die de zender nu
van de gemeente Amsterdam
ontvangt, stopt eind 2004. Half
november werd bekend dat de
nieuwszender nog geen partner
heeft gevonden.
Pipo de Clown is weer terug, op
het witte doek en straks mis
schien ook op televisie. Christel
Adelaar, de eerste Mammaloe,
en Wim Meuldijk, de bedenker
van Pipo, vertellen over het be
gin van de tv-serie in 1958.
door Mischa de Bruijn
bussum - Krakende houten
vloeren en schipperen met de
ruimte. Dat is wat Christel Ade
laar nog het meeste bijstaat van
Studio Irene in Bussum. Als je
de buitendeuren van het voor
malige kerkje achter je had
dichtgetrokken, stond je al in
de wereld van Pipo de Clown:
bruggen, struiken, bossen, wig
wams en de woonwagen. „Voor
een scène kreeg iedereen een
strikt afgebakende plaats toege
wezen. Als je daar vijf centime
ter van afweek, stond je half in
het volgende decor", herinnert
Adelaar (68) zich.
1958. Televisie bestond nog
maar een paar jaar, radio was
het overheersende medium.
Zowel Wim Meuldijk, bedenker
van Pipo de Clown en (nog
steeds) de schrijver van diens
avonturen, als Christel Adelaar,
de eerste Mammaloe, werkte
aanvankelijk voor hoorspelen.
Meuldijk als schrijver, Adelaar
als actrice. Adelaar: „Meuldijk
zat in de kantine van de KRO
altijd al te kneuteren met teke
ningen. Op een gegeven mo
ment vertelde hij dat hij kinder
televisie wilde maken. Hij te
kende een woonwagen met een
ezeltje ervoor, een clown en
een vrouw met een wapperen
de stofdoek. Die vrouw, dat was
ik. Hij zei tegen mij: jij moet
Mammaloe worden, de vrouw
van de clown."
Brabbeltaaltje
Volkstoneelacteur Cor Witsche
kreeg de hoofdrol. Adelaar ver
telt dat het idee was dat Pipo in
een half Duits brabbeltaaltje
zou praten, in die tijd stereotiep
voor een clown. „Maar Cor pik
te dat niet op. Later bedacht ik
me dat hij waarschijnlijk een
aversie had tegen Duits, omdat
hij uit een Pools-joodse familie
Een bezoekertje van het Feest van sinterklaas bedenkt wat hij in zijn
schoen zal vinden. Foto: ANP/Robin Utrecht
door onze mediaredactie
Hilversum - Nederlandse ge
zinnen hebben zondag massaal
meegefeest met het Feest van
sinterklaas in Ahoy' dat live
werd uitgezonden door Fox
kids. Maar liefst anderhalf mil
joen mensen hebben een deel
van het spektakel op televisie
gezien. Rond kwart voor zes be
reikte de kinderzender een piek
toen 319.000 kinderen in de
leeftijd zes tot twaalf jaar meen-
genoten van het feestgedruis in
Ahoy". In totaal keken op dat
moment ruim 935.000 mensen
naar het programma. René
Boogaard van de kinderzender
spreekt van een overweldigend
succes. Nooit eerder trok het
jaarlijkse sinterklaasfeest zoveel
kijkertjes.
Het evenement dat Fox Kids
jaarlijks met Mojo concerts or
ganiseert is populair. Maar
Hefst vijf voorstellingen van Het
feest van sinterklaas waren af
gelopen weekend volledig uit
verkocht. Tijdens de shows
werden traditionele sinterklaas
liedjes afgewisseld met num
mers van artiesten als Chlpz,
Jim, Ernst Bobbie en Jochem
van Gelder. Ruim veertigdui
zend kinderen, ouders, opa's en
oma's zongen hun kelen schor.
In de aanloop naar het spekta
kel in Ahoy's waren bij Fox Kids
dagelijks de avonturen van sint
en zijn pieten te volgen in de
Club van sinterklaas. Deze serie
werd vorig jaar beloond met de
Kinderkast Televisieprijs. Ook
dit jaar werd de serie massaal
bekeken. Vrijdagmiddag 5 de
cember worden alle twintig af
leveringen van de Club van sin
terklaas achter elkaar uitgezon
den en aansluitend om 16.30
wordt het Feest van sinterklaas
herhaald. Beide uitzendingen
worden ondertiteld via tele
tekstpagina 888.
Hilversum - Het is een gemakkelijk maar
inmiddels beproefd recept in Hilversum:
bedenk een thema, trek een blik bekende
Nederlanders open en .zaag hen door over
dit onderwerp. Ook vanavond is het wat dit
genre betreft weer raak. Terwijl (soap) ac
teurs, zangers en andere tv-sterren van
avond bij Veronica vertellen over hun 'be
ruchte' eerste keer seks, halen BN-ers op
NET 5 herinneringen op aan sinterklaas.
Wie zit er in hemelsnaam te wachten op de
ervaringen van de kleine Jomanda tijdens
de vroegere 'heerlijke avondjes', en wie wil
weten hoe het er aan toe ging tijdens het
eerste seksuele contact van Gerard Joling?
Nog aardig wat mensen, leert een blik op
de kijkcijfers van vergelijkbare program
ma's.
Vandaar dat de kijker na specials als I love
the Eighties, I love 2003 en I Love the Mup-
pets nu moeiteloos een aflevering over de
goedheiligman krijgen voorgeschoteld. Al
moeten zelfs de makers erkennen dat I love
sinterklaas toch een minder welluidende ti
tel is. In ieder geval hebben onder andere
de broers Ron Carlo Boszhard net als
Henk Westbroek en Antonie Kamerling
zich laten verleiden tot een gesprek over
hun herinneringen aan de sint.
Daarnaast pretendeert dit zogeheten 'nos-
talgieprogramma' het meest complete
overzicht te geven aan sinterklaasfeiten. Zo
leren we dat de sint officieel weliswaar uit
Turkije kwam, maar volgens de Nederland
se traditie steeds vanuit Spanje ons land
binnen vaart omdat Sint Nicolaas de be
schermheer was van de Hollandse scheeps-
vaarders die in de 17e eeuw op Spanje voe
ren. Daarnaast komt antwoord op vragen
als 'Kan zwarte piet ook paars zijn?' en 'Wat
is de betekenis van het woord kapoentje in
het gelijknamige sinterklaaslied?'
Daarmee krijgt dit vertel-maar-raak-pro-
gramma toch net wat meer inhoud dan het
bijna gelijktijdig uitgezonden De Eerste
Keer op Veronica. Een jubelend persbericht
rept van sterren die 'openhartig' vertellen
over hun eerste keer met iemand naar bed,
hun eerste pornofilm en de eerste keer dat
ze een condoom gebruikten. 'Wordt hef la
chen of stijgt het schaamrood ze naar de
kaken?', is de vraag. Naar aanleiding van
deze uitzending zou Maurice de Hond di
rect een onderzoek hebben ingelast naar
de eerste keer van Nederland. En wat blijkt?
Een grote meerderheid van de ondervraag
den had bij hun eerste keer voldoende
licht. '80 procent van de mannen en 61
procent van de vrouwen konden elkaar
goed zien.' Helaas, helaas zijn de uitkom
sten van dit onderzoek niet in het program
ma opgenomen.
Bernice Breure
I Love Sinterklaas, vanavond, NET 5, 22.00
uur
De Eerste Keer, vanavond, Veronica, 22.15
uur
tac
Hilversum - In Vinger^
Pols wordt morgen vooL
ste maal in de geschiedpu
de Nederlandse televiij
dacht besteed aan hf
meen interseksualiteit. L
al jaren een taboe heep c
zeldzame aandoeniij'7
schaamte de betrokker 6g
belet om er over te prato
sluiten drie vrouwen lni
zwijgen te doorbreken. lu.
(44), Vincenza (28) enjta
(17) zijn interseksueel. 0(
in hun lichaam is mijj'
toch zijn het vrouwen.'B
chaam herkent geen njei
ke hormonen en daardiim
wikkelen ze zich tot mei
wijl ze als jongetje yD
hadden moeten worde^j
vrouwen hebben geeute
moeder en geen eileide 1!
hilversum/anp - Bijna de helft
van de mensen die zaterdag
avond naar televisie keken,
hadden ingeschakeld op Kop
spijkers (VARA, Ned. 3). Dat
komt neer op 3.640.000 kijkers
en dat is een nieuw kijkrecord
voor het populaire programma
van Jack Spijkerman. Het oude
record stond daarvoor op 3,2
miljoen.
Door de hoge score bezet Kop
spijkers de eerste plaats van de
Kijktoptien over de afgelopen
week. Zelfs de samenvattings
uitzending van NOS Studio
Sport (zondag, 19.00 uur)
scoorde niet zo hoog. In dit
programma op Nederland 2
werden nota bene beelden ge
toond van de klassieker Ajax-
Feyenoord. Hier waren
3.431.000 liefhebbers in geïnte
resseerd, goed voor een tweede
plaats in de toptien.
Op de derde plaats staat de
Champions League-wedstrijd
Ajax-AC Milan met 3.135.000
kijkers.
De eindredacteur van Kopspij
kers liet gisteren weten verrast
te zijn over de hoge score.
„Waar houdt het op?, vragen
we ons telkens weer af. Maar de
kijkcijfers blijken nog steeds te
kunnen groeien."
steenwijk/anp - Het bedrijf
ShopRadio uit Steenwijk dient
deze week een schadeclaim in
van ongeveer twee miljoen euro
bij incasso-organisatie voor
muziekrechten SENA. Dit ge
beurt naar aanleiding van een
uitspraak van de Hoge Raad die
vrijdag bepaalde dat de incas-
sowijze van SENA in strijd is
met de wet.
De Hoge Raad bepaalde in een
door de Nederlandse Kabel
krant Pers (NKP) aangespannen
zaak dat de incasso-organisatie
er niet blindelings vanuit mag
gaan dat kabelkranten die mu
ziek openbaar maken een vast
percentage muziek uitzenden
waarvoor ze een vergoeding
moeten betalen. Tot vrijdag
kregen de bedrijven standaard
een acceptgiro. Als de ontvan
ger meende dat dit niet klopte,
moest hij dat aantonen. De Ho
ge Raad haalde vrijdag een
streep door deze manier van
werken en legde de bewijsplicht
bij SENA. De advocaat van de
NKP stelde naar aanleiding van
de uitspraak van de Hoge Raad
al dat deze verstrekkende gevol
gen zal krijgen. Niet alleen voor
de kabelkranten, maar ook voor
radio- en tv-stations en bedrij
ven die achtergrondmuziek ge
bruiken.
ShopRadio verzorgt voor onge
veer vijfhonderd klanten in
Groningen, Drenthe, Friesland,
Overijssel, Noord-Holland en
Rotterdam achtergrondmuziek
via de kabel. Volgens ShopRa
dio is de uitspraak ook voor
haar van toepassing omdat SE
NA geld incasseert voor muziek
uit landen die het Verdrag van
Rome hebben ondertekend.
„De Verenigde Staten horen
daar niet bij en wij zenden al
leen Amerikaanse muziek uit.
Door de opstelling van SENA
hebben wij flinke schade gele
den. We inventariseren mo
menteel hoeveel precies", aldus
een woordvoerder van ShopRa
dio.
Het bedrijf zegt in eerste in
stantie in goed overleg te willen
treden met SENA. „Deze week
dienen we de schadeclaim in
en hopen we er gezamenlijk uit
te komen. Als dat niet lukt,
moeten we een juridische weg
bewandelen", aldus de woord
voerder. SENA vindt het te
vroeg om te reageren op de
aangekondigde schadeclaim.
„Zolang wij niets hebben ge
hoord van ShopRadio lijkt het
me niet verstandig om te reage
ren", aldus een woordvoerder.
KIJKCIJFERS
Top 10 meest bekeken programma's
1. Kopspijkers VARA 3liei
2. Studio Sport zo. 19 uur NOS 3r|cj
3. Ajax-AC Milan NOS 3E,ni
4. Monaco-PSV NOS 2b.c
5. Baantjer RTL 4 2jeic
6. Journaal, zo, 20u NOS 2|e9
7. Goede tijden slechte tijden RTL 4 2| 0,
8. Frans Bauer live in Ahoy1 RTL 4 l a r
9. Teplice-Feyenoord NOS l|e9
10. Pulse RTL 4
Top 10 meest bekeken kinderprogramma
lidc
1. Sinterklaasjournaal Z@ppelin 6.2
2. Jeugdjournaal NOS
3. Feest van sinterklaas Fox Kids
4. Club van sinterklaas Fox Kids j0u
5. Klokhuis NPS ntr
6. Sesamstraat NPS N
7. Buurman en buurman VPRO
8. Mira en marie VPRO
9. Konijn VPRO
10. Pingu VPRO
Marktaandelen in
Nederland 1
10,3
(10,2)
Nederland 2
21,2
(14,2)
Nederland 3
8,0
(7,6)
RTL 4
17,9
(17,9)
RTL 5
4,7
(4,5)
Yorin
5,6
(6,3)
-
SBS 6
9,8
(15,5)
-
NET 5
5,5
(6,0)
Veronica
3,5
(3,9)
u
jfsli
De weekcijfers zijn afkomstig van de afdeling Kijk- en to c
onderzoek van de Publieke Omroep. Het aantal kijkers |es
De lijst met meest bekeken kinderprogramma's bestaat?6 r
kers van 3 tot en met 12 jaar. Tussen haakjes staan de
aandelen van vorige week.
kwam. En het was toen nog niet
zo lang na de oorlog."
De eerste afleveringen gingen
live de lucht in vanuit Studio
Irene, want de techniek om een
programma op te nemen op
band bestond nog niet. Bij die
rechtstreekse uitzendingen ging
er wel eens wat mis. „We had
den een zogenaamde garage in
het decor, compleet met kip
pen", zegt Meuldijk (81). „Bij
de repetitie zaten ze netjes op
stok. Maar toen de camera en
de lampen erbij kwamen, vlo
gen ze op en gingen op de hen
gel van het geluid zitten." Ade
laar: „Er kwam wel eens een
vent in beeld die een decorstuk
weghaalde of zoiets. Ik weet
nog wel dat we in een aflevering
een helikopter hadden, waar
van de rotorbladen moesten
bewegen. Dan zag je als kijker
thuis per ongeluk een man die
aan die dingen draaide." Ook
wilden de live-uitzendingen wel
eens uitlopèn, soms wel met
een half uur. Het gaf niet: na Pi
po ging het beeld op zwart, om
dat er niet meer televisie was.
Al na de eerste aflevering ston
den kinderen de acteurs buiten
de studio op te wachten. Pipo
de Clown was een groot succes.
De serie sloeg niet alleen bij de
kinderen aan, maar ook bij hun
vaders. Adelaar: „Ik hoor nu
nog van veel mannen dat ze ke
ken om mij te zien. Waarschijn
lijk, zonder dat iemand dat be
sefte, had de serie ook een heel
erotische werking: een jonge
vrouw met een clown in een
woonwagen."
Onwerkelijk
Voor Adelaar en de andere ac
teurs was het aanvankelijk heel
onwerkelijk dat ze op straat
werden aangesproken. Ze had
den zichzelf nog nooit op tele
visie gezien, aangezien het pro
gramma live werd uitgezonden.
„We wisten alleen van horen
zeggen hoe het geweest was."
Later veranderde dat, met de
komst van opnametechnieken
als telerecording en ampex.
Adelaar: „Ik vond het later min
der leuk, de scherpte was er
vanaf." Meuldijk: „Het wonder
lijke was dat acteurs zich live
niet verspraken, maar toen er
op band werd opgenomen
wel."
Adelaar herinnert zich dat het
gezelschap in een Volkswagen
busje door het land toerde om
optredens te geven, en na een
opvoering bij het dichtstbijzijn
de huis met een televisietoestel
aanbelde om naar zichzelf te
kunnen kijken. „We gingen af
op het eerste de beste blauwe
licht in een huiskamer. Ik ging
voorop, omdat mijn gezicht het
bekendst was. Cor herkenden
ze niet zonder schmink. De
mensen deden een beetje ver
stoord open, omdat ze televisie
aan het kijken waren. Op het
moment dat het tot hen door
drong wie wij waren, keken ze
of ze een geestesverschijning
zagen."
Ze grinnikt. „Cor had er de pest
in dat ze hem niet herkenden.
Hij was sowieso een aartsmop
peraar. Als de uitzendingen uit
liepen, morde hij dat we maar
voor een half uur betaald kre
gen." Schaterend: „Hij was in
Pipo de Clown en de eerste Mammaloe, Christel Adelaar. Foto: GPD/archief Christel Adelaar
het echt helemèal geen vrolijke
clown."
Adelaar speelde de rol van
Mammaloe vier jaar. Van die
eerste jaren is vrijwel geen ma
teriaal bewaard gebleven. „Die
banden waren toen om op te
nemen en uit te zenden, niet
om iets op te bewaren", zegt ze.
„Ze waren duur, en er werd
meteen weer iets anders opge
zet. We hadden ook geen idee
dat we bezig waren met ge
schiedenis schrijven."
Achteraf doodzonde natuurlijk,
vindt ze. „Ik denk dat Pipo de
Clown echt goed was. Het was
een eenheid, een harmonisch
clubje. Meuldijk heeft het ver
mogen gehad om die elemen
ten aan te brengen die werkten:
het verhaal, die kleurrijke figu
ren, de simpelheid, de djpi
zichtigheid van de grapje!
serie was heel teder, hef
vol." Meuldijk zelf relati
het succes van toen. „Ikj,q
niet of de kijkers die sinf
manier waarop we die s
toen maakten nu nog zo
pikken. Maar toen, in dfj'u
tijd van televisie, was m
blij als het bewoog."
De indiaan Klukkluk werd legendarisch door het optreden van de inmiddels overleden acteur Herbert
Joeks. Archieffoto: ANP
