KUNST CULTUUR
Live-studio met een gitaar van vijf meter
Nederland maakt zich op voor grote Tolkien-finale
Avondje 'freewheelen' voor musicalartiesten
Benefiet met 'de Mammamietjes' in café De Roze Beurs
ke Projectkoor
sin vorm met
jErnst Krenek
Redhouse Musicplaza in Katwijk
Desastreus
weekend voor
Nederlandse
bioscoopfilms
Volkenkunde krijgt 350.000
euro voor tentoonstelling
Javid Byrne.
yto: Reuters/Molly Riley
tavid Byrne
jaar Amsterdam
- David Byrne
eedt 3 mei op in de Pepsi Sta-
in Amsterdam. De voormali-
voorman van de Talking
neemt zijn begeleidings-
Vid en een strijkersensemble
De kaartverkoop begint
genomineerden
Jphense prijs
iphen aan den rijn - FotOgra-
Iris Wassenburg, het schrij
verscollectief Taaismederij en
:cordeonensemble Alphen
)pus 2 zijn de drie genomi-
jerden voor de Alphense Cul-
lurprijs. Een jury heeft dit
rietal gekozen uit de 22 kandi-
iten die door de bevolking
ejn aangedragen. De prijs
maandag 15 december
in het Parktheater. De
pjnnaar ontvangt 2500 euro en
3tï J.C. Bloempenning.
door Theo de With
vervolg van voorpagina
leiden - De artiesten zijn niet
van het kaliber als bij het aids-
benefiet in Zuid-Afrika. Geen
Paul McCartney, geen Peter Ga
briel en zeker geen Nelson
Mandela. Leiden kreeg gister
avond Carolina Dijkhuizen,
Victoria Koblenko en niet te
vergeten Peter van der Vorst.
Het is er niet minder gezellig
om in de tent die naast gay-café
De Roze Beurs is neergezet. Alle
zeilen worden bijgezet om op
Wereld Aidsdag zoveel mogelijk
geld in te zamelen voor het
Aidsfonds.
Dankzij bemiddeling van Leide-
naar Maxim Bezembinder is
een aantal musicalartiesten
naar Leiden afgereisd om be
langeloos op te treden. Vijf le
den uit de cast van de Abba-
musical 'Mamma Mia' vormen
de hoofdmoot van het pro
gramma. Helaas moet Céline
Purcell het wegens ziekte laten
afweten, maar de pret is er niet
minder om. Het plezier spettert
er af bij het optreden van deze
vijf aanstormende talenten. Ze
offeren voor het goede doel
hun vrije avond op, maar krij
gen hier wel de kans om een
avondje te 'freewheelen' met
een kleine band. Niks geen
strak keurslijf, zoals ze gewend
zijn in de musicals van Joop
van den Ende.
Het vijftal brengt nummers uit
musicals als 'Rent', 'The Sound
of Music' en 'Whistle down the
Wind', maar het publiek komt
natuurlijk vooral voor de Abba-
nummers. De Nederlandse ver
talingen van 'I have a dream' en
'Lay all your love on me' wor
den nog moeizaam ontvangen,
maar 'Waterloo' in de Engelse
uitvoering wordt uitbundig
meegeblèrd. Het duet 'Zestien,
zeventien' uit 'The Sound of
Music' krijgt een ondeugende
uitvoering van Paul Boereboom
en Hein Gerrits. In plaats van
de brave Liesl en de postbode
die ze aanbidt, zijn het nu twee
heren die elkaar liefdevol toe
zingen. Niet voor niets kondig
de presentator Peter van der
Vorst deze gelegenheidformatie
aan als 'de Mammagrietjes' en
'de Mammamietjes'.
Minstens zo verrassend is het
korte optreden van Carolina
Dijkhuizen en Ivo Chundro. Zij
was een van de understudy's
van Aida in de gelijknamige
musical en is volgend jaar een
van de hoofdrolspelers in 'The
Lion King'. Hij was onder meer
te zien in de musicals 'Boy
band' en 'Aladin'. Samen blij
ken ze in staat een heerlijke
portie soul uit hun strotten te
voorschijn te toveren. Het
wachten is op een goede soul-
musical waarin ze ook eens de
ze talenten kunnen uitdragen.
Soapster Victoria Koblenko
draaide ondertussen een bar
dienst. Zij was een van de pro
minente Leidenaars die op deze
'Mamma Mia Monday" belan
geloos bier ontkurkte en con
sumptiebonnen inde. Verder
waren er een veiling en een ver
loting van musicalmemorabilia.
Die brachten circa 1600 euro op
voor het Aidsfonds.
Het plezier spettert er af bij het optreden van vijf leden uit de cast van de Abba-musical 'Mamma Mia'.
Foto: Henk Bouwman
O' muziek recensie
m Lidy van der Spek
t: Leids Projectkoor o.l.v. Hans
;ns, m.m.v. Emily Robinson, cello,
ord: 30/11, Lutherse Kerk, Leiden.
•t allermooist wordt gezon-
!n in Die Jahreszeiten van de
Iste-eeuwer Ernst Krenek.
de allermooiste muziek is
ch weer van Johann Sebasti-
1 Bach, het vijfstemmige Mo-
t 'Jesu, meine Freude' dat hij
1723 schreef ter nagedachte-
■s aan de echtgenote van de
sstdirecteur, Frau Kees. Bo
ndien gebruikte Bach zijn
itetten voor een pedagogisch
el, om zijn leerlingen voor te
reiden op de veeleisende
itates. De plastische muzika-
tekstuitbeelding én de afwis
ing van drie-, vier- en vijf-
mmigheid was bevorderlijk
zowel koorvorming als
eologisch inzicht,
er dat theologisch onderricht
t heden ten dage te twisten,
lar wat Bach met deze religi-
ze, niet liturgische tekst doet
ontegenzeggelijk tijdloos fe-
menaal. Hij speelt met de
in al bekende koraalmelodie,
it meerstemmigheid, met het
icht van de inhoud van de
it, van zinnen en woorden,
li speelt met canon en fuga.
|t en met het zevende deel
het koor voortreffelijk. Le-
ige woordschildering en
Sculatie in 'Es is nun nichts,
its, nichts Verdammliches
denen', heftige expressie in
woord Trotz (ondanks)
iend en eensgezind her
een woord dat uitpiekt
angst, woede en dood.
Ionisch, ritmisch, licht stac-
to dansen de vier stemmen
iter elkaar aan in het zesde
iel (maar uw bestaan wordt
Iheerst door de Geest). Helder
Inkt de krachtige cantus fir-
us in 'Weg mit allen Schat-
n' van de sopranen, ingebed
de bewegelijke tegenmelo-
eën van de anderen; monu-
e rentaal barok.
deog meer in vorm is het koor in
Jaargetijden van Ernst
die hij op latere leeftijd
hreef in zijn 'modern'-ro-
periode, waarin snij-
schurende, bedwelmen-
eit dissonanten toch altijd op-
oopsen in een sterke kwetsbare
in Irmonie. Meteen in 'Der
ig' is de koorklank teder,
irschijnend, homogeen,
grüne Feld' ligt fris en ver-
igd in de integere mannen-
immen uitgestrekt. De alten
«gen opvallend gloedvol en
dringend, komen meer tot
in recht dan de wat voorzich-
;e mezzo's in het middenveld.
2 volmaaktheid van de gou-
rust in de herfst wordt evo-
ief en voluit weergegeven in
woord 'Vollkommenheit',
'olgens weemoedig gelaten
de laatste woorden 'ohne
Na een bijna bedenkelij-
ruwe samenklank in het één
laatste woord, vallen alle
ten biologisch dynamisch
jGaya, moeder 'aarde',
intermezzo speelt de jonge
liste Emily Robinson vier de-
r uit Bachs eerste Suite in G.
j hoort nu al in haar interpre-
ie de mengeling van rust en
ing, de verstilde muzika-
de uitstekende techniek,
speeltrant van haar leer
ster Jaap ter Linden, die
et deze Suite al vele malen op
j voorgrond trad.
door Herman Joustra
katwijk - Van buiten is het pand
niet al te opvallend. Een gewone
loods op het Katwijks industrie
terrein 't Heen. Naast de deur
een bescheiden bordje met daar
op 'Redhouse Musicplaza'. Dat is
het dan. Maar binnen, binnen is
alles anders. Daar ademt de hele
ruimte gitaar. De bar heeft de
vorm van een gitaarkop, de ta
feltjes de vorm van een klank
kast. Meest opvallend: een joekel
van een gitaar aan het plafond.
„Vijf meter tien", zegt de maker
trots, Jan Vinkestijn.
Met Ness Boerenveen heeft hij
Redhouse Musicplaza stukje bij
beetje in elkaar gezet. Dat de gi
taar een belangrijke rol speelt is
duidelijk, maar wat houdt Red
house nou precies in? „Het is
een live-studio", zegt Vinkes
tijn. „Hier kunnen bands opne
men in een live-situatie. Dus op
een podium, met z'n allen tege
lijk. En als ze willen met publiek
erbij. Hun eigen fans. Inclusief
verlichting."
Dat werkt soms veel beter dan
in een doorsnee studio, denkt
hij. „Voor veel bandjes werkt
dat gewoon niet, allemaal af
zonderlijk een track opnemen.
En daarna alles weer mixen. De
meeste muzikanten willen ge
woon samen spelen. Voor het
gevoel. Dat werkt hier. Zeker als
ze met een bak licht op hun ge
zicht spelen en met publiek er
bij. Dan wordt zo'n demo gega
randeerd honderd keer beter."
Aanvankelijk was het helemaal
niet de bedoeling een live-stu
dio te maken, zegt kompaan
Ness Boerenveen. „Het is min
of meer toevallig ontstaan. Ik
heb jarenlang in de horeca ge
zeten, café De Punt in Katwijk,
twee café's in Gouda en nog
eentje in Wassenaar. Maar op
een gegeven moment ben ik er
mee gestopt. Jan ken ik al heel
lang, uit het Stenen Tijdperk
zeg maar. Hij had jarenlang ge
werkt in allerlei muziekzaken.
Van Heeringen, Just Music en
Music All Inn. En hij was daar
ook gestopt.".
„Deze ruimte had ik al, die ge
bruikte ik een tijd als opslag
plaats voor mijn horecazaken.
Zelf heb ik ook jarenlang gitaar
gespeeld in bands. De Ness
Jan Vinkestijn (links) en Ness Boerenveen: „De meeste muzikanten
willen gewoon samen spelen. Voor het gevoel."
Foto: Dick Hogewoning
Band en de Pasadena Dream
band, onder andere. En Jan in
de Pub Band. Een klein stukje
van de ruimte gebruikten we al
om op te nemen, in een be
scheiden studiootje. We wilden
de ruimte wat gezelliger maken.
Zo is het begonnen."
Acht maanden lang waren de
twee aan het klussen, af en toe
met hulp van vrienden. Boeren
veen: .Alleen maar om ons hier
wat meer thuis te voelen. Elke
dag wisten we niet wat we nu
weer aan zouden pakken." Om
dat Vinkestijn behalve repara
teur van gitaren ook gitaarbou
wer is, had dat zo z'n invloed
op het interieur. „En steeds
meer mensen zeiden tegen ons.
Doe hier wat mee. Dit ziet er
schitterend uit. Uiteindelijk be
dachten we dat een live-studio
wel zo aardig zou zijn."
De entourage klopt in elk geval
als een bus. Tot in de kleinste
details. Zo zitten zelfs aan de
spijlen van de balustrade boven
grote stemmechaniekjes. „Mooi
hè", lacht Vinkesteijn. „Ik hou
er van dat soort dingen te ma
ken. Eenmalig hoor, dat is voor
mij de kick. Laatst was hier een
zakenman die de gitaar hier aan
het plafond zag hangen. Een
kopie op schaal van een Ric-
kenbacker John Lennon Limi
ted Edition. Hij wilde er wel
tien van hebben. Nou, daar be
gin ik dus niet aan. Al snap ik
het wel. Volgens mij is dit het
grootste model ter wereld. Gro
ter nog dan die ene waar ik een
keer mee op televisie was, in
'De eerste de beste'. Toen had
ik een gitaar van drie meter 95."
Maar al die gitaren aan de
muur en achter glas hangen en
staan daar slechts voor de sier.
Redhouse Musicplaza is voor
alles een studio. Ze lopen naar
de opnamezaal en wijzen op
het grote podium, waar de
meest fraaie spullen staan op
gesteld. Van gitaarversterkers
tot drumstel „Hoor maar eens
hoe het klinkt", zegt het duo en
laat recente opnamen horen.
Van de Bowie-coverband Chan
ges. Strak, zuiver, helder en
hard. Inclusief klappend en jui
chend publiek. Vinkestijn en
Boerenveen genieten met volle
teugen. „Net een echt live-op-
treden hè."
'Redhouse Musicplaza': de bar heeft de vorm van een gitaarkop, de tafeltjes de vorm van een klankkast
en aan het plafond hangt een joekel van een gitaar. Foto: Dick Hogewoning
amsterdam/anp - De eerste
ronde in de grote strijd tussen
de kerstfilms is slecht uitgeval
len voor de Nederlandse pro
ducties. Dat blijkt uit de bezoe-
kerscijfers van de Nederlandse
Federatie voor de Cinemato
grafie (NFC).
'Pipo en de Parelridder', 'Kees
de Jongen' en "Verder dan de
maan', de drie grote Neder
landse films die op dit moment
te zien zijn, trokken alle drie
veel minder bezoekers dan de
distributeurs hadden ver
wacht. Alle drie spreken ze van
een „flinke teleurstelling".
'Pipo en de Parelridders' (116
kopieën) werd dit weekend be
zocht door 14.000 bezoekers.
'Kees de Jongen' (zestig Kdpie-
en) trok 10.000 geïnteresseer
den. De Belgische Oscaripaen-
ding Verder dan de maap'
(dertien kopieën) vormde het
dieptepunt met 467 bezoekers..
Alleen van de laatste film
wordt het aantal prints terug
gebracht: Verder dan de
maan' is volgende week nog
slechts in vier bioscopen te
zien. 'Pipo' en 'Kees de Jongen'
blijven ondanks de tegenval
lende bezoekersaantallen
draaien in hetzelfde aantal za
len. Distributeurs Independent
(Pipo) en UIP (Kees de Jongen)
rekenen er op dat de films een
langere adem hebben en rond
de kerstdagen alsnog grote be
zoekersstromen zullen opleve
ren.
De grote bioscoopfavoriet was
dit weekend de nieuwe
Disneyfilm 'Finding Nemo'. De
vertelling over een clownvisje
dat wordt ontvoerd door een
tandarts uit Sydney trok zowel
in de middag- als in de avond
voorstellingen volle zalen. An
dere grote bioscoophits op dit
moment zijn de romantische
komedie 'Love Actually" en
'Kill Bill Volume I', de vierde
film van Quentin Tarantino. In
de filmhuizen is het grootste
succes op dit moment de Duit
se Oscarinzending 'Goodbye
Lenin!'. Het verhaal over een
jongen die voor zijn terminale
moeder achterhoudt dat het
IJzeren Gordijn is gevallen,
trekt al twee weken lang avond
aan avond uitverkochte zalen.
amsterdam/anp - Het laatste
deel van de 'Lord of the Rings'-
trilogie draait vanaf 17 decem
ber in een recordaantal van 185
Nederlandse bioscoopzalen.
„De film draait tijdens de kerst
dagen doorlopend in alle grote
bioscoopzalen", aldus een
woordvoerster van distributeur
A-Film. „Exploitanten weten
wat ze aan de titel hebben: de
vorige twee films trokken beide
bijna twee miljoen bezoekers."
Het is de eerste keer dat een
film die in alleen de originele
versie draait, in zoveel zalen tè-
gelijkertijd in première gaat.
Films als 'Finding Nemo' en
'Harry Potter' draaien wel in
meer dan tweehonderd kopie-
en, maar worden zowel in de
Engelse als in de Nederlandse
nagesynchroniseerde versie uit
gebracht. „We zouden best een
Nederlandse versie uit willen
brengen", aldus de woordvoer
ster. „Sommige scènes zijn ech
ter vrij gewelddadig. Daarom
heeft de film een keuring van 12
jaar en ouder gekregen. We
gaan er toch van uit dat ieder
een van die leeftijd de onderti
teling kan lezen."
'The Return of the King', zoals
de subtitel van de film luidt, is
het sluitstuk van de grootse ver-
Hoofdrolspeler Elijah Wood 'The Return of the King' die vanaf 17 december in recordaantal Nederlandse
bioscoopzalen draait. Foto: ANP
filming van de boekentrilogie
van schrijver J.R.R. Tolkien die
regisseur Peter Jackson heeft
gemaakt. De wereldberoemde
boeken verhalen over een ring
die kwade machten herbergt en
door een reisgenootschap van
hobbits, elfen en dwergen ver
nietigd moet worden. Elijah
Wood, Ian McKellen, Vïggo
Mortensen, Sean Bean en Cate
Blanchett spelen de hoofdrol
len.
De drie films (totale kosten: 280
miljoen dollar) werden in acht
tien maanden tijd achter elkaar
opgenomen in Nieuw-Zeeland,
het vaderland van regisseur
Jackson. De vorige twee delen
werden door zowel critici als
publiek enthousiast ontvangen:
de films braken wereldwijd be
zoekersrecords (opbrengst: 1,8
miljard dollar) en wonnen tien
tallen prijzen, waaronder een
groot aantal Oscars.
'The Return of the King' gaat in
de nacht van dinsdag op
woensdag 17 december om
00.01 uur in Nederland in pre
mière. In 130 zalen vormt de
middernachtelijke vertoning de
climax van een marathonsessie
waarin alle drie de films wor
den vertoond. Alle marathons
zijn uitverkocht. De voorver
koop voor de reguliere voorstel
lingen begint volgende week.
Veel bioscopen plannen 's och
tends en zelfs 's nachts zoveel
mogelijk extra voorstellingen
om aan alle vraag te kunnen
voldoen.
De bioscoopversie van 'The Re
turn of the King' duurt overi
gens 210 minuten, terwijl de
vorige twee delen elk bijna 3
uur duurden. Betrouwbare
bronnen melden dat de dvd-
versie, die najaar 2004 uitkomt,
meer dan zes uur gaat duren.
Op deze 'directors cut' zal on
der meer het roemruchte ge
vecht tussen de tovenaars Saru-
man en Gandalf te zien zijn. De
beslissing van regisseur Jackson
om deze scène uit de bioscoop
versie te verwijderen leidde vo
rige maand tot veel boze reac
ties onder de trouwe fans van
het boek.
den haag/anp - Het Rijksmuse-
um voor Volkenkunde krijgt
350.000 euro. Met dit geld gaat
de instelling samen met het Na
tionaal Museum van Indonesië
in 2005 een grote tentoonstel
ling organiseren. Het is op 17
augustus van dat jaar zestig jaar
geleden dat de latere president
Sukarno de onafhankelijkheid
van Indonesië uitriep. De
staatssecretarissen Van der
Laan (Cultuur) en Nicolaï (Bui
tenlandse Zaken) hebben 2,6
miljoen euro verdeeld onder
zeven internationale culturele
projecten. Het gaat om projec
ten die „iets nieuws toevoegen
aan de internationale profile
ring van de Nederlandse cul
tuur", aldus een woordvoerster
gisteren.
Willem Fermont van Volken
kunde is blij met de toekenning
van de subsidie. „We kunnen
nu de oude collecties die ooit
gescheiden zijn voor het eerst
samenbrengen in deze exposi
tie. De tentoonstelling zal in au
gustus 2005 eerst worden ge
houden in Djakarta. In decem
ber komt die dan naar Neder
land. Vermoedelijk in de Nieu
we Kerk in Amsterdam. We pra
ten over een heel groot project.
Volkenkunde zelf heeft daar
geen ruimte voor.
De staatssecretarissen Van der
Laan (Cultuur) en Nicolaï (Bui
tenlandse Zaken) hebben 2,6
miljoen euro verdeeld onder
zeven internationale culturele
projecten. Het gaat om projec
ten die „iets nieuws toevoegen
aan de internationale profile
ring van de Nederlandse cul
tuur", aldus een woordvoerster.
Het filmfestival Rotterdam
krijgt geld (115.000 euro) voor
een onderdeel off de 33ste edi
tie van het festijn. Dpt onder
deel gaat over de geyolgep dje
de aanslagen van 11 september
en de oorlog in Irak voor het
cultuurpolitieke klimaat in de
VS hebben.
Het Nederlands Architectuurin
stituut krijgt 400.000 euro,
waarmee onder meer het Ne
derlandse paviljoen op de Ar
chitectuurbiënnale van Venetië
in 2004 kan worden ingericht.
Het Theater Instituut Neder
land ontvangt ruim een miljoen
euro voor een serie Nederland
se dans-, theater- en jeugdvoor
stellingen in de VS en Canada.
Voor een internationaal bezoe
kersprogramma voor buiten
landse bezoekers uit diverse
culturele disciplines is 490.000
euro beschikbaar gesteld.
