TOERISME
Kerstmis in het zand van Oman
Met de duimstok in het peuterbad
ANWB nu ook een
club van reizigers
Natuurkampeerkaart
weer terug bij SBB
'Zo mooi, zo groen, zo blauw en heel spannend'
VRIJDAG 21 NOVEMBER 2003
gelijks simpele kampement: dekzeil, houtvuurtje, binnententjes en stretchers.
Roodbruine zandduinen met hun gewelfde vormen blijven fascineren. Foto's: CPD/Cerard Chel
'h
iolf
verder van het Mid-
isten af dan Turkije. Toch
een bezoek aan het sulta-
len af, zodra het in die re-
]IA ustig is. Ten onrechte, op
tje of acht vliegen is het
n niet-alledaagse winter-
temming.
erard Chel
léien man grijnst z'n
tanden bloot en steekt
m omhoog. Het koppel
iers in ons gezelschap,
:ste nog niet eens tien,
chelend uit de diverse
auto's stapt, baart op-
ond en blauwe ogen.
'oor elkaar jongens!',
gt de man naar de va-
nd een groepje jongens,
ud als ik", schrijft doch-
hka (13) in haar dag-
ze keken de hele tijd
ij. Papa zei dat die jon
blonde meisjes vallen."
club moet op de foto,
zwaar gesluierde vrou-
in wie alleen de ogen
ar zijn. Pretogen. Bij ge
il een gemeenschappe-
d, wordt er vooral veel
in.
eders vullen in het fraai
de winkeltje, stampvol
<e pakjes en blikjes, de
d aan. Flessen met
alwater, dadels, bana-
biscuitjes. De vaders
en hun robuuste four
Irives. Er moet getankt
voor de verdere tocht
woestijn. Geen pomp,
handvol oliedrums,
rdt de wet van de com-
rende vaten toegepast,
ipbediende slurpt uit
ngetje de brandstof om-
met een geroutineerde
ng stopt hij het stukje
in de tankopening, on
benzine uitspugend. De
eft, wanneer hij dit da-
loet, nog een jaar of vijf
zo berekenen de Ne-
ava ers. Dan is het met hem
I. Loodvergiftiging.
waaiend nemen ze af-
A1 rijdend valt hen op
cinerend het zicht op de
line zandduinen is. Van
n het net piramiden,
ïtbij lijken ze, met hun
e vormen, op groteske
menselijke lichamen. Even laat
de groep de duinen ongerept,
maar dan trekken de kinderen
hun sporen door het zand.
Sleetje spelen in Oman, het is
per slot van rekening winter.
De gemoedelijke sfeer heerst
niet overal. Een paar dagen la
ter, wanneer het gezelschap in
een ander bedoeïendorpje ver
se kreeft wil kopen, lukt dat pas
na moeizame onderhandelin
gen. En nadat enige Indiërs - al
tijd handelaars - zich ermee be
moeien. Voor omgerekend 100
gulden wisselen zes forse kreef
ten van eigenaar. „Toen we
wegreden, schopten de kinde
ren tegen de auto, want ze wil
den zelfgemaakt speelgoed ver
kopen", schrijft Michka. „Ze
wonen trouwens in krotten. Af
schuwelijk."
De kreeften dienen als hoofdge
recht voor de oudjaarsmaaltijd
met het Omaanse zand als de
cor. Evenals kerst een paar da
gen eerder - toen prijkte er zelfs
een mini kunststoffen kerst
boompje in het midden van het
kampement. Het dagelijkse
kampvuur knettert en de aan
stokken geprikte hompen deeg
beginnen langzaam op eetbare
broodjes te lijken. Ook de bar
becue staat weer te gloeien.
Soms zijn het gemarineerde
garnalen en zelf gevangen krab
ben, zo groot als een handbal,
die geroosterd worden. Van
daag dus de kreeften. Met ei
genhandig geplukt zeekraal als
salade.
Het bivak dat de groep dagelijks
opslaat is simpel: een groot
dekzeil voor de keuken en enige
schaduw, twee binnententjes
voor de kinderen en een hand
vol stretchers voor de volwasse
nen. De auto's, keurig in het lid
met de achterkant naar het
kampement, dienen als provi-
andniimte en bieden gelijktijdig
enige bescherming tegen de
wind, die soms fel de kop kan
opsteken.
Dolfijnen
De tiendaagse rijtoer door de
Omaanse woestijn verloopt
zonder noemenswaardige pro
blemen. Het opwaaiend zand
van de voorganger belemmert
het zicht, dus is enige afstand
niet verkeerd. Pas op voor plots
overstekende kamelen, die ga
lopperend naast de auto's
hardnekkige pogingen doen
snelheidsrecords te vestigen.
Maar zo snel als de gazellen, die
verder uit de buurt van de ploe
gende vehikels blijven, zijn ook
zij niet. En rem niet voor een
slang, want het beest is wegge
schoten lang voordat de auto
stilstaat.
De cursus terreinrijden werpt
z'n vruchten af, want het gezel
schap wil nog wel eens van ge
baande paden afwijken. Het is
dan ook onvermijdelijk dat zelfs
een stevige 4WD zichzelf on
wrikbaar vastwurmt in het
zand. Maar dan zijn daar de
meegebrachte rijplaten die op
lossing bieden.
De Indische Oceaan (of Arabi
sche Zee) is de natuurlijke oos
telijke grens van het sultanaat.
Het strand is er breed, leeg en
ongerept. Er spoelt van alles
aan en niemand die het weg
haalt. Een eldorado voor de ve
le honderden krabben die de
kadavers schoon vreten. Voor
de kust zwemmen regelmatig
dolfijnen, die, als je in het zilte
water zwemt of de afwas doet,
nieuwsgierig naderbij komen.
„Ik liep naar het strand en zag
een hele groep. Ze deden alle
maal kunstjes voor ons. Spron
gen uit het water omhoog en
sloegen met hun staart", ball
point Michka. „Ook zagen we
een walvisskelet en vond ik zelf
een schedel van een reuzen-
schildpad." Maar het gezel
schap signaleert ook een giftige
pijlstaartrog en, zo'n 30 meter
Wadi Shab, de meest groene van Oman, dwingt
wandelaars tot boven hun middel in het water.
De veelkleurige vismarkt van Mutrah, havenplaats
nabij Muscat.
FEITEN CIJFERS
De reis: De hierboven beschreven tocht ging van
hoofdstad Muscat door de bergen van Jabal
Akhdar naar Nizwa en van daaruit door de woes
tijnvlakte richting Salalah. Voorbij Ghaba werd
een oude bedoeïenweg door Al Huqf gevolgd.
Vervolgens ging het door Wadi Sharam naar de
Arabische Zee, via Duqm naar Khaluf Beach aan
de Golf van Masirah, langs Wadi Qui am naar Al
Mudaibi, Al Mudairib en Al Kamil naar Sur en
Qalhat. De laatste etappe liep langs de kust van
de Golf van Oman naar Qurayat en Muscat.
Een mooie aanvullende dagtocht is een trip door
de bergen van Jabal Akhdar vanuit Nizwa via Al
Hamra naar Nakhl. Ook alleen te doen met een
terreinauto.
Meer informatie: Ambassade van Oman, Konin
ginnegracht 27, 2514 AB Den Haag, tel.:
070 3615 800, e-mail oman27@xs4all.nl.
Snorkelen en duiken bij het Oman Dive Centre,
www.diveoman.com.om; dolfijnen kijken met
Arabian Seas, www.arabianseasafaris.com; rond
leidingen in diverse talen,
www.omantourism.gov.om
Voor Oman is een visum nodig (21 euro) dat, op
vertoon van een geldig paspoort, bij aankomst te
verkrijgen is.
Prijspeil: hotels, autohuur e.d. westers. Eten en
drinken iets goedkoper.
verderop, een haai. „Ze zeggen
dat het een kleintje is, die niets
doet".
Met aan de ene kant een kolo
nie flamingo's en lepelaars en
aan de andere kant de restan
ten van zeedieren en het door
algen verlichte schuim van de
golven, overnacht ook hier het
gezelschap weer onder de blote
hemel. In slaapzakken, want
het koelt 's nachts behoorlijk af.
De kleren verdwijnen in een
sloop en dienen als kussen. En
's ochtends voor het aantrekken
de schoenen ondersteboven
om je ervan te vergewissen dat
er geen schorpioenen in zitten.
En hurk bij het poepen niet in
de distels.
Wadi Shab
De onverharde weg langs de
kust, van het schilderachtige
Sur naar hoofdstad Muscat,
heeft soms meer weg van een
achtbaan. De route doorkruist
vele wadi's - droge rivierbed
dingen - die op ouderwetse wij
ze genomen moeten worden.
Stijl naar beneden, een scherpe
bocht, even een stukje vlak om
direct daarna de hoog oprijzen
de volgende roodbruine berg
wand in een ruk te pakken. Elke
bocht biedt weer een ander uit
zicht op de Golf van Oman.
De groep houdt halt bij Wadi
Shab, de meest groene van Om
an, met palmen, blauwgroen
water en glibberige paadjes.
Een oase, een paradijsje. En een
ingestort bruggetje dat de wan
delaars tot ver boven hun mid
del in het water dwingt, bun
deltjes kleren hoog boven het
hoofd.
Aan het einde van de stroom
een verticaal oprijzende rots
wand met, precies op de water
lijn, een gat zo groot als een
hoofd. Op een enkele angsthaas
na, wurmt het gezelschap zich
al zwemmend door het gat, in
de hoop dat tussentijds het wa
terpeil niet stijgt. De beloning is
indrukwekkend: vijf meter ver
der, achter de rots, openbaart
zich een grot met een prachtige
waterval en enkele druipsteen
rotsen, verlicht door schaars
van bovenaf binnendringend
zonlicht.
„Het was schitterend", geniet
Michka in haar dagboek na.
„Echt zo mooi, zo groen en zo
blauw. En heel spannend."
ice Plekkenpol
antiebrochures willen de cam-
f het hotel nog wel eens mooier
ellen dan de werkelijkheid is.
akbij gelegen' strandje blijkt
ier lopen verderop, het
zwembad is hard toe aan
ie en het 'royale appartement'
ruim, maar ook zo gehorig dat
ir privacy moet fluisteren. Dit
[aangename verrassingen is te
ïen door de objectieve infor-
rer vakantieaccommodaties
iristiek te raadplegen. Deze or-
heeft mensen in dienst die
itstap naar het strand en elke
iter van het zwembad name-
Is Kitty Hoch.
tuis de trap oploop, tel ik de
Pas boven denk ik 'o nee, dat
ïr helemaal niet'. Maar het
er zo ingebakken, dat is ge
en tweede natuur geworden."
:h (26) uit het Gelderse Dru-
als onderzoeker buitenland
organisatie Toeristiek. Zij ver-
"cens periodes van drie weken
ïitenland om te controleren of
istische beloften in brochures
llogussen ook daadwerkelijk
,oe( nagekomen. Heeft hotel Zee-
ok echt uitzicht op zee? Ligt het
jg nderdaad op slechts 200 me-
lombaan in de ogen van velen,
eer itty relativeert. „Het is inder-
Poi
Over vrijwel alle in de reisgidsen opgenomen hotels en appartements is objectieve
informatie te vinden bij Toeristiek. Raadpleging van deze bron kan voorkomen dat
de droomvakantie een nachtmerrie wordt. Foto: GPD
daad heel leuk werk, maar niet langer
dan twee seizoenen. Dan heb je het
echt wel gehad. Ik werk zes dagen per
week. Lange dagen in warme landen
en veel gesjouw met zware appara
tuur. En die ene dag dat ik vrij ben
probeer ik ook nog zoveel mogelijk
van de omgeving te zien."
Het werk van Kitty bestaat voorname
lijk uit het controleren van accommo
daties in populaire vakantieoorden,
zoals die worden aangeboden door
vooral de grotere touroperators. Als in
een brochure vermeld staat dat het
hotel op slechts vijftig meter van het
strand is, kan het best zijn dat er een
snelweg tussen ligt, en dat de strand-
ganger een halve kilometer moet om
lopen om veilig de zee te bereiken.
Dat is toch een heel ander verhaal.
Medewerkers van Toeristiek turven al
le gegevens volgens een vaste vragen
lijst. Daarbij wordt gebruik gemaakt
van diverse hulpmiddelen zoals een
draagbare computer met 600 stan
daardvragen die ter plekke worden in
gevuld, GPS en duimstok, maar ook
de voeten.
„Om de loopafstand van een hotel tot
het dorpscentrum of strand te meten,
loop ik die afstand en tel ik mijn eigen
stappen. Daarna bereken ik het aantal
meters." En ook hier gaat Toeristiek
nauwgezet te werk; van elke onder
zoeker is de stap gemeten. „De mijne
is 78 centimeter."
De onderzoekers die voor de organi
satie op pad gaan, hebben allemaal
eerder ervaring opgedaan met werken
in het buitenland. Kitty Hoch werkte
voorheen onder meer bij Oad Reizen
in Holten en als hostess in het buiten
land. „Daarom besef ik ook hoe be
langrijk juiste informatie is.
Per dag bezoekt Kitty een afwisselend
aantal hotels. „Gaat het om kleine fa
miliehotels, dan ben je er sneller klaar
mee dan met zo'n groot all inclusive
resort waar je kilometers omheen
moet lopen." Indien van toepassing
doet ze tevens een indruk op van een
bijbehorend stadje. „Ik hoef geen re
censie te schrijven in de zin van 'het is
hier gezellig en druk', maar ik be
schrijf wel het aantal restaurants, de
sportfaciliteiten, supermarkten en
dergelijke. Feitelijke informatie waar
mee vakantiegangers hun voordeel
Wat is Toeristiek?
Toeristiek, onderdeel van Reed
Business Information bv, verza
melt objectieve informatie over
vele vakantiebestemmingen we
reldwijd, zoals die staan vermeld
in reisgidsen van Nederlandse
touroperators. Het accent ligt
daarbij op de accommodaties.
Het gaat onder meer om zaken
als de afstand van het hotel naar
het strand, faciliteiten in appar
tementen en de aanwezigheid
van goede busverbindingen.
Reisagenten (94% is geabon
neerd) krijgen de informatie via
internet geleverd en zij kunnen
klanten eventueel een print
meegeven. Meer informatie:
www.toeristiek.nl.
kunnen doen."
Binnenkort gaat Kitty op zoek naar
een andere functie, standplaats Ne
derland. „Het liefst iets in de reisbran
che, tenslotte heb ik de hogeschool
voor toerisme gedaan", zegt ze. „Het
wordt straks wel even afkicken. Toen
ik onlangs privé in een hotel in Duits
land verbleef, betrapte ik mij er op dat
ik meteen keek waar de rookmelder
zat, en hoeveel stappen het was van
de receptie naar de kamer. Die tic zal
ik nog wel even houden."
REISBERICHTEN
Frankrijk binnendoor
Natuurlijk, niets rijdt zo snel als de Franse tolwegen. Maar om nou
te zeggen datje dan veel van het land ziet.. Ruud en Marian Cou-
wenhoven uit Stein geven er de voorkeur aan door Frankrijk te
trekken via de smalle binnenwegen, door dromerige dorpjes en
leuke stadjes. Hun ervaringen hebben zij toevertrouwd aan het in
ternet Op hun website www.frankrijkvakantieland.nl beschrijven
zij hun avonturen op die binnenwegen, maar geven ook informa
tie over alle Franse regio's en tips voor leuke trips. Autotochten,
fietsroutes en wandelingen zijn eveneens op de site te vinden. Al
die informatie is ook op een cd-rom verkrijgbaar, zodat onderweg
via de laptop een route of reisdoel is uit te stippelen. Voor deze
cd-rom bellen met tel. 046-4338023 (na 18.00 uur of in het week
einde) of mailen via info@frankrijkvakantieland.nl.
Een eeuw Dali
Spanje herdenkt volgend jaar dat de Catalaanse surrealist Salva
dor Dali honderd jaar geleden werd geboren. Dat was op 11 mei
1904 in de Figueres. Tijdens het herdenkingsjaar worden natuur
lijk diverse tentoonstellingen georganiseerd, maar er staan ook al
lerlei andere activiteiten op het programma. Met name in de ge
boorteplaats van Dali, maar ook in Barcelona, staan theateruitvoe
ringen, concerten, films, opera's, lezingen en symposia. Nadere in
formatie over het Dali-jaar zijn te vinden op de websites:
www.salvador-dali.org en www.dali2004.inf0.
Reizen in Spanje
Nog meer nieuws uit Spanje. Daar zijn dit najaar zowel een nieu
we tolweg geopend als de hogesnelheidslijn tussen Madrid en Za-
ragoza en Lleida in gebruik genomen. De nieuwe autotolweg ver
bindt de steden Madrid en Ouadalajara en heeft 411 miljoen euro
gekost. Wie van de weg gebruik wil maken betaalt iets meer dan
6 euro tol. Met ruim een halfjaar vertraging, als gevolg van tech
nische tegenslagen, is ook de hogesnelheidstrein AVE tussen Ma
drid en Zaragoza en Lleida gaan rijden. Kennelijk voorziet de ver
binding in een grote behoefte, want in de eerste maand heeft de
trein al 100.000 reizigers vervoerd. De reistijd van Madrid naar Za
ragoza bedraagt circa een uur en 45 minuten. Voor de 440 km
tussen Madrid en Lleida heeft de AVE een kleine drie uur nodig.
door Gerard Chel
De ANWB gaat zich meer mani
festeren als een Club van Reizi
gers. Omdat het volgend jaar
precies 100 jaar geleden is dat
de naam toeristenbond z'n in
trede deed, ontplooit de ANWB
diverse initiatieven op het ge
bied van reizen en toerisme.
Meest opvallend nieuwe activi
teit is de start van touroperator
Pharos Reizen, die zich voorals
nog op de reizende automobi
list richt met een groot aantal
bestemmingen in vooral Mid
den en Zuid-Europa. Bij succes
zal het aantal bestemmingen
worden uitgebreid en zullen
ook vliegreizen worden aange
boden. De ANWB heeft voor
deze 100% dochter ex-Vrij Uit-
directeur Greet Locquet inge
huurd, die kort nadat Vrij Uit
door Thomas Cook was inge
lijfd daar vertrok. Reizen bij
Pharos kunnen volledig via in
ternet (www.pharosreizen.nl)
worden geboekt, maar ook bij
de 55 ANWB-reiskantoren. Er is
een lijvige brochure gedrukt. En
de bond heeft een call center
achter de hand voor het beant
woorden van vragen. Verder
biedt de nieuwe touroperator
alle gebruikelijke ANWB-voor-
delen, zoals verzekeringen, reis-
en kredietbrief en alarmcentra
le.
De ANWB, met 3,8 miljoen le
den de grootste vereniging van
ons land (met dank aan de We
genwacht), verwacht volgend
jaar al 25 miljoen bezoekers op
de website van Pharos. Uit on
derzoek is gebleken dat 75%
van de ANWB-leden regelmatig
van internet gebruikt maakt. De
bond gelooft dat rond 2008 50%
van alle vakantieboekingen in
ons land via internet geschiedt.
Tegen die tijd zal van de huidi
ge 2.000 reisbureaus nog maar
de helft zijn overgebleven, zo
wordt ingeschat Daaronder
wel de 55 eigen kantoren, klinkt
het optimistisch.
De nieuwe touroperator past in
het beleid van de ANWB om
zich meer als een Club van Rei
zigers te manifesteren. Al eer
der kregen de ANWB-kantoren
een eigen reisafdeling en werd
Fox Vakanties overgenomen.
En naast Pharos komt de bond
volgend jaar met een uitgebrei
de website (via www.anwb.nl)
waarop leden kunnen bladeren
in alle in ons land verkrijgbare
reisbrochures.
Ook lanceert de ANWB in 2004
de reisselectie, waarbij de bond
voor het gemak van de reiziger
een soort voorselectie van va
kantiebestemmingen maakt.
Allereerst reizen van Pharos,
Fox en de (bestaande) ledenrei-
zen, vervolgens een keuze uit
18 brochures met reizen die,
volgens de ANWB, een goede
prijs-kwaliteit verhouding heb
ben en tenslotte 'de rest'.
En dat alles onder het mom: de
ANWB informeert, inspireert en
wijst de weg. Zoals 's werelds
eerste vuurtoren Pharos.
Na een afwezigheid van twee
jaar keert de natuurkampeer
kaart weer terug op de terrei
nen van Staatsbosbeheer. Met
ingang van volgend seizoen kan
op de 43 terreintjes voortaan
uitsluitend worden gekam
peerd op vertoon van de kaart.
Beheerders van andere natuur
kampeerterreinen hebben ver
heugd gereageerd op het be
sluit. De afgelopen twee zomer
seizoenen experimenteerde
Staatsbosbeheer (SBB) met het
kamperen-zonder-kaart. Het af
schaffen zou drempelverlagend
werken waardoor veel nieuwe
kampeerders zouden worden
aangetrokken, zo was indertijd
de verwachting. Dat is tegenge
vallen: een kleine 10% meer
kampeerders zette weliswaar de
haringen in de grond, er waren
echter ook veel nadelen. SBB
noteert gemiddeld zo'n 200.000
overnachtingen per jaar.
Blok van SBB: „Veel nieuwe
mensen wisten niet wat ze kon
den venvachten, waren niet
vertrouwd met de regeltjes, wis
ten niet goed hoe zich te gedra
gen en gaven uiteindelijk de be
heerders steeds meer proble
men. Al deze nadelige effecten
wogen niet op tegen die 10%
nieuwe instroom."
Veel trouwe bezoekers klaagden
de afgelopen twee jaar over die
'nieuwe instroom'. Ze hielpen
niet mee met het schoonhou
den van de toiletten, parkeer
den de auto dag en nacht bij de
tent, hadden de radio te hard
aan staan, zagen het kampeer-
veld ook als voetbalterrein en
zovoorts. Kortom, toenemende
ergernissen, terwijl de bezoe
kers juist voor hun rust naar de
kleinschalige terreinen komen.
De Stichting Natuurkampeer
terreinen (SNK), waarbij 139
terreinen zijn aangesloten (ge
middeld 400.000 overnachtin
gen), is blij met het besluit van
SBB. „De neuzen staan nu weer
één kant op", zegt Gijsbert Val-
star. Op de niet SBB-terreinen
namelijk bleef de Mttiurkam-
peerkaart wel verplicht, SNK
zag niets in het afschaffen. „Er
moet iets van een drempel zijn,
iemand koopt zo'n kaart zeer
bewust en neemt dan ook ken
nis van de regeltjes."
De natuurkampeerkaart be
hoort bij het 9 euro kostende
Groene Boekje, waarin alle ter
reinen met toelichting staan
vermeld. De terreinen zijn een
voudig ingericht, dat wil zeggen
met douches, stroom en warm
water, maar er is geen vertier,
geen zwembad en dergelijke.
En ze liggen in fraaie (natuur)
gebieden. „Uit enquêtes blijkt
dat die 9 euro geen enkele pro
bleem is", aldus Valstar.
Het boekje/kaart is onder meer
te koop bij SNK (www.natuur-
kampeerterreinen.nl), bij de
139 aangesloten terreinen, bij
alle ANWB-kantoren, bij de
meeste reisboekhandels en bij
de betere buitensportzaken.
