lugdpanel presenteert ideeën voor aantrekkelijker polders
REGIO
Expansiedrift leidde val Verkerk Keukens in
pouw biotechbedrijven
huizen ver uit elkaar'
Zoeterwouds boerenechtpaar knijpt er honderd dagen tussenuit
Stukadoorsbedrijf De Best eeuw in familiehanden
R5
de Bijenkorf
ïn
ka
pperspray
niet
ioten - De politie heeft
middernacht een 20-jarige
Juit Den Haag in een wo-
I jn Voorschoten met veel
te kunnen overmeesteren,
n was zo agressief, dat de
Je peppeirspray gebruikte,
ftoen dan niet hielp kreeg,
n er meer agenten ter
Êe. Een 29-jarige bewoon-
i de politie gebeld met
deling dat de man
n was en haar woning
1de verlaten. Toen de
n binnenkwamen, stond
je in de woning. Die bleek
jistig te zijn van een pan
je de verdachte op het
iad gezet. Terwijl een
[tde pan van het vuur haal-
el de verdachte de man
e agent heeft aangifte
Ide Hagenaar gedaan.
ptgeest
erzoekt riool
•est - De gemeente
;t gaat onderzoeken of
igrondwaterproblemen in
tinsessenwijk en het Oran-
ksnel kan oplossen. Ook
uit het onderzoek blijken
meente aansprakelijk is
schade die inwoners
Ie wijken oplopen. Tot die
iiildigt de gemeente het
Ipunt dat de bewoners
roor moeten opdraaien,
leentebestuur heeft
euro uitgetrokken voor
nderzoek.
ac 21 november 2003
'We willen van de Tanzanianen leren wat wij verleerd zijn' d°°rJudy Nihof
let
Theo en Lidia van Leeuwen uit Zoeterwoude vertrekken in februari voor drie maanden naar Tanzania. Fo
to: Hielco Kuipers
zoeterwoude - Hun vakanties
duren meestal maar een week.
Langer wegblijven is lastig als je
een boerderij hebt. Volgend jaar
gaat een diep gekoesterde wens
in vervulling voor Theo en Lidia
van Leeuwen van kaasboerderij
De Vierhuizen aan de Geerweg
in Zoeterwoude. Dan knijpt het
paar er drie maanden tussenuit.
Begin februari vertrekken ze
I naar Tanzania, waar ze een paar
weken vakantie houden, en de
overige weken gaan kijken of ze
iets voor boeren in de Southern
Highlands kunnen betekenen.
Maar nog belangrijker vinden
de Van Leeuwens het om iets
van de Tanzanianen op te ste
ken. „We hopen van hen iets te
leren wat wij verleerd zijn. Je
ziet het om je heen, de hectiek
neemt toe, de agenda's zijn vol.
Ik ken mensen die 's ochtends
niet kunnen ontbijten omdat de
mobiele telefoon dan al gaat.
Gelukkig valt het bij ons wel
mee, maar natuurlijk zijn ook
wij een beetje gek. Ook wij heb
ben te maken met de economi
sche dwangmatigheid. Als ik
boer kon zijn met vijf koeien,
die ik met de hand moest mel
ken, ging ik het morgen doen."
Al maanden treffen de Zoeter-
woudenaren voorbereidingen
voor de reis. Ze sloten zich aan
bij Agriterra, een organisatie die
streeft naar samenwerking tus
sen boeren in westerse landen
en boeren in ontwikkelingslan
den, en zijn ze Swahili, de taal
van de Tanzanianen aan het le
ren. Verder lezen ze veel over
het land en hebben ze contact
gelegd met Nederlandse boeren
die al naar het bewuste gebied
in Tanzania zijn geweest. „Mo
gelijk kunnen we voortbordu
ren op wat zij daar hebben ge
daan. Er zijn daar bedrijven
met drie, vier, vijf koeien. Ze
maken een soort yoghurt die ze
alleen maar in de eigen regio
afeetten, terwijl er verderop een
stad is waar wellicht afeetmoge
lijkheden liggen. Misschien dat
vrij kunnen proberen om con
tact te leggen met potentiële af
nemers."
Hun voorgangers hebben de
Van Leeuwens op het hart ge
drukt geen al te hoge ambities
te hebben. „We hebben begre
pen dat de Tanzanianen het al
heel stimulerend vinden als je
belangstelling toont. Daar put
ten ze veel moed uit. We gaan
ons daar zeker niet opstellen als
westerling die wel even zegt
hoe het moet."
De boerderij aan de Geerweg
laten de Van Leeuwens straks
met een gerust hart achter. De
kinderen, en dan met name de
oudste, houden tijdens hun af
wezigheid de boel draaiend.
Ook de kaaswinkel blijft open.
„De kinderen reageerdenent-
housiast toen we ons plan ver
telden. Moet je doen, zeiden ze.
Ik weet niet of we het ons an
ders hadden kunnen veroorlo
ven. Dan hadden we voor drie
maanden een externe kracht
moeten inhuren."
Hoewel de druk op de agrari
sche sector is toegenomen, is
het echtpaar het werk niet zat.
Aan afbouwen denken ze nog
lang niet. „Nee, deze reis is be
slist niet het begin van het ein
de van de boerderij. De mond
en klauwzeerperiode was verve
lend en de prijzenoorlog be
nauwt ons ook. Maar we vinden
ons werk nog steeds leuk."
Het plan om een verre reis te
maken borrelde een jaar of drie
geleden op. Toen zette de op
merking van een vriend het
echtpaar aan het denken. Hij
vertelde dat hij niet lang meer
te leven zou hebben. Gelukkig
kon de zieke man wel constate
ren dat hij alles had gedaan wat
hij in zijn leven had willen
doen. De Van Leeuwens, die
toen tegen de vijftig liepen,
vroegen zich af hoe dat eigen
lijk bij hen zat. „Als ons zoiets
zou overkomen, zouden we dan
ook het gevoel hebben dat we
alles hadden gedaan wat we
wilden? Nee dus."
Samen kwamen ze tot de slot
som dat ze een lange reis wil
den maken, naar een land met
een andere cultuur. „Daarbij
leek het ons leuk om iets te
doen met onze ervaring. Het
lijkt ons heerlijk om even los te
zijn van ons werk hier. Maar
wat is er nou leuker dan raak
vlakken te vinden bij boeren in
een land met een andere cul
tuur?"
Ze besloten honderd dagen weg
te gaan als ze samen honderd
werden. Voor een luxe vakantie
voelden de Van Leeuwens niets.
„Een cruise? Never", klinkt het
beslist. „En in een hotel hou
den we het hoogstens een paar
dagen uit. De keren dat we lan
ger dan een week zijn wegge
weest, hebben we gekampeerd.
Dat houden we wel lang vol.
Zelfs in de regen in Ierland."
Marieta Kroft
ioude/zoeterwoude - Een groot meer
men strand, picknickplaatsen en een ka-
J ite met watervallen en een stroomver-
W ig. Volgens het jeugdpanel Stad
J van de provincie Zuid-Holland zou de
g hiervan de polders rond Hazerswoude
eterwoude aantrekkelijker maken voor
en. Het panel presenteerde gistermid-
het gemeentehuis in Rijnwoude tien
eten voor een aantrekkelijker Land van
mi Wouden.
nf"
kt
anleg van de waterplas vinden ze de
belangrijkste. Provinciebestuurder Huizer
ziet het plan voor de waterrecreatie zitten.
„We gaan er verder mee aan de slag."
Wilde ideeën naast haalbare passeerden de
revue in de raadzaal vol jongeren, bestuur
ders en bewoners van het groene gebied
tussen Alphen, Zoetermeer en Leiden. Het
jeugdpanel, een club van zeven jongeren
tussen de veertien en zeventien jaar, was
door de provincie gevraagd om advies over
de invulling van het Land van Wijk en
Wouden. De club trok per bus het gebied
in, sprak met jongeren en deelde vragen
lijsten uit. Zo kreeg zij een beeld van wat de
jeugd wil.
Uit de presentatie van Luchina Slippens uit
Rotterdam, Christiaan den Duik uit Hille-
gom en Marije Simon en Merel Proost uit
Zoetermeer, blijkt dat de boeren een extra
centje kunnen bijverdienen. Zij kunnen,
naast het koeien melken, maandelijks
schuurfeesten organiseren, kano's en roei
boten verhuren of een snackbar beginnen
bij de waterplas. Helemaal te gek zou het
volgens het panel zijn als er ook nog een
McCanoe zou komen. „Het is een soort
McDrive, waar je snacks kunt krijgen, zon
der dat je de kano uithoeft", aldus Marije
Simon.
Om de polder van zijn saaie imago af te
helpen, zou er ook een survivalpark moe
ten komen. De Leidschendamse molen
viergang moet worden gebruikt voor bio
scoopavonden, disco's en als snackbar.
Boeren zouden workshops kunnen geven
en her en der verspreid in het landbouwge
bied moeten er een skatepark, een sport
park, een minicamping en een plaats voor
paintbal en 'bungee-bal' komen. „Alles
moet via extra wandel- en fietspaden en de
light-rail te bereiken zijn", aldus de jonge
ren van het panel.
De jongeren van twee klassen van het
Groene Hart College uit Alphen aan den
Rijn, vinden de ideeën van het jeugdpanel
te rustig. Zij besteedden onlangs twee les
sen aan het Land van Wijk en Wouden en
kwamen daarom gistermiddag ook in gro
ten getale naar het gemeentehuis. Als het
aan hen ligt, komt er ook een kart-centrum.
De reacties in de zaal waren wisselend. Het
platteland moet wel platteland blijven,
geen 'six-flags', vinden ze. „Ik ga er daarom
van uit dat niet het hele gebied vol met wa
terscooters en -fietsen komt", zegt wethou
der Uljee van Rijnwoude.
Nico van der Hulst, melkveehouder in Ha
zerswoude, zit evenmin op herrie in de pol
der te wachten. „Die stoten andere stede
lingen die het platteland willen opzoeken
weer af. De jeugd vindt dat wel leuk, maar
die hebben juist niet veel te besteden."
Theo van Leeuwen, voorzitter van de agra
rische natuurvereniging Wijk en Wouden,
is vooral enthousiast over de waterplannen.
.Andere ideeën, zoals paintball, het bun-
geejumpen, mogen van mij worden ge
schrapt. Die voegen niets aan het platte
land toe."
De bal ligt bij het provinciebestuur. Gede
puteerde Huizer gaat meer advies inwin
nen bij de jongeren. „Wij gaan er zeker iets
van uitvoeren." Projectleider Kees Ver
douw hoopt dat dat binnen anderhalf lukt.
„Maar dan moet alles meezitten."
(advertentie)
e Bijenkorf zet de toon.
vervolg van voorpagina
ter aar - Het keukenimperium
van Hans Verkerk uit Ter Aar is
niet meer. Wat tien jaar terug
een succesverhaal was van een
keukenboer die gewoon bleef,
is geëindigd in een drama.
Op het hoogtepunt van zijn
roem, midden jaren negentig,
wist Hans Verkerk uit Ter Aar
nog goed waaraan het succes
van zijn bedrijf te danken was.
Hij en 'zijn mensen' hadden
zich niet gek laten maken door
het succes. Met concurrenten
had hij dat wel zien gebeuren,
vertelde hij toen. „Ze moesten
meteen een dikke auto, een
nieuw huis, een vriendin of een
ander wijf. Wij zeggen: ga eerst
maar eens werken."
In de jaren zestig begonnen als
een timmermansbedrijfje groei
de Verkerks bedrijf in twintig
jaar uit tot marktleider op het
gebied van betaalbare keukens,
met tientallen winkels door
heel Nederland en een omzet
van honderden miljoenen.
In de jaren negentig leek de
magie nog lang niet uitgewerkt.
Sterker: Hans Verkerk Keukens
bleef groeien. In 1998 had het
bedrijf tachtig winkels in de Be
nelux en Duitsland, en een jaar
omzet van 500 miljoen gulden.
Twee zoons van Hans, Jos en
Erik, werden respectievelijk
commercieel en algemeen di
recteur en hun expansiedrift
kende geen grenzen: vrijwel
maandelijks openden nieuwe
filialen hun deuren.
Juist die expansiedrift leidde de
val van het machtige keukenim
perium in. Dat denkt Hein van
der Beek, directeur van bran
chevereniging VKG Keukenken
ners. „Hans en zijn zoons zijn
fijne kerels, harde werkers.
Maar eind jaren negentig is het
fout gegaan. Op een bepaald
moment ging elke week wel een
nieuwe winkel open, niets was
te gek. Het ging te hard, men
kon die groei niet aan." De
groei van de omzet en het aan
tal winkels bleek teveel voor het
management, bestaande uit va
der, zoons en enkele vertrou
welingen. Van der Beek: „De
expansie werd niet onder con
trole gehouden. Hans ver
trouwde er blind op dat zijn
zoons voldoende inzicht had
den, hoewel zij zich buiten het
familiebedrijf nog nergens ge
manifesteerd hadden. Dat bleek
een misvatting."
Het gevolg was een forse terug
gang in kwaliteit. Het begon
klachten te regenen van klan
ten, die boos waren over ver
keerde of late levering, slecht
geïnstalleerde keukens of onfat
soenlijke klachtafhandeling.
Het consumentenprogramma
TROS Radar draaide twee jaar
lang voornamelijk op het on
derwerp Hans Verkerk Keu
kens. Van der Beek: „De kwali
teit daalde en dat heeft veel
slechte publiciteit opgeleverd.
De naam van het bedrijf is toen
aangetast. Dat zorgde voor een
enorme omzetdaling, die nooit
meer is omgebogen."
In 2001 moeten Verkerk en zijn
zoons hebben ingezien dat zij
het tij niet meer konden keren.
Het Ter Aarse familiebedrijf
werd verkocht aan de NMB-
Heller Groep, die bij monde
van de nieuwe directeur Fred
van Duijkeren direct een af-
slankproces aankondigde. Horn
Keuken en Bad, in 1999 opge
kocht, werd alweer afgestoten.
Het aantal winkels werd fors te
ruggebracht, tot 27. Van Duijke
ren uitte forse kritiek op de fa
milie Verkerk. „De familie heeft
steken laten vallen", zei hij.
„Verkerk moet gewoon doen
waarin het groot is geworden."
Maar de omzetting kwam te
laat en bleek niet drastisch ge
noeg. In 2003 werden nog eens
dertien winkels gesloten, het
aantal werknemers daalde tot
130 - een paar jaar eerder wa
ren het er nog 700. Het bleken
de laatste stuiptrekkingen van
een keukengigant in vrije val.
De goede naam was bescha
digd, de dalende vraag naar
keukens in Nederland deed de
rest. Volgens Rob Philippo van
FNV Bondgenoten heeft NMB-
Heller, dat het bedrijf in 2001
overnam, de fouten van de fa
milie bovendien niet goedge
maakt. „Directeur Van Duijn-
kerken heeft het bedrijf verder
naar de afgrond geduwd. Hij
heeft de fouten niet snel genoeg
hersteld. NMB-Heller heeft
hem aan de kant gezet, maar
dat was te laat. Niemand wil het
bedrijf kopen." Dus is het fail
lissement nu onafwendbaar.
De familie Verkerk is razend,
zegt Philippo. „Natuurlijk heeft
de familie fouten gemaakt. Het
bedrijf is te snel te groot gewor
den. Maar ze zijn er op tijd uit
gestapt. In hun ogen hebben de
kopers hun bedrijf definitief ka
potgemaakt. Toen ze het
nieuws vernamen, waren ze
woest." Of de familie het heft in
handen neemt als het faillisse
ment wordt uitgesproken? Phi
lippo sluit het niet uit. „Ik heb
begrepen dat ze wel als koper
in de markt zijn. Maar het is al
leen nog de naam: Hans Ver
kerk Keukens is nog altijd een
begrip. De rest is verleden tijd."
rincie bedenkt compromis voor Rijnfront
aag/oegstgeest - OegSt-
noet biotechbedrijven en
op Rijnfront ver uit el-
ouwen. Met dat compro-
obeert provinciebestuur-
in Dijk de gemeente te
Hij zei dat gisteren tij-
een vergadering van de
1 ciale planologische com-
(PPC).
cie en gemeente bakke-
il geruime tijd over het
uningsplan voor het ge-
'n westen van Oegstgeest
j rijksweg A44. Rijnfront
in de toekomst bebouwd
drijven. Oegstgeest wil er
ook huizen bouwen,
lat stuit op verzet van de
cie en het rijk. Van Dijk
arom voor om milieube-
biotechbedrijven aan
de ene kant van Rijnfront te
bouwen, daarnaast bedrijven te
bouwen die minder milieube
lastend zijn, en de huizen aan
de andere rand neer te zetten.
Zo worden de bedrijven niet
belemmerd door strenge regels
die gelden als er vlakbij mensen
wonen.
Het is de bedoeling dat er in
Rijnfront biotechnologiebedrij
ven verrijzen, als uitbreiding
van het Leidse Bio Science Park
aan de andere kant van de snel
weg. In een straal van 300 me
ter rondom zulke bedrijven
mogen er geen huizen staan.
Met zijn compromis denkt Van
Dijk tegemoet te komen aan de
wensen van Oegstgeest. Die wil
huizen bouwen op Rijnfront als
de animo van bedrijven tegen
valt. Zo hoopt de noodlijdende
gemeente toch nog geld te ver
dienen.
Voorstanders van het tweede
Bio Science Park vinden de
bouw van huizen maar niets,
omdat ze vrezen dat de bedrij
ven daardoor in de knel komen.
De ontwikkeling van de kennis
economie komt volgens hen
onder druk te staan.
De PPC is nu aan zet. De ad
viescommissie stuurt haar
standpunt binnenkort aan ge
deputeerde staten. Vervolgens
houdt de PPC op 5 december
een hoorzitting. Dan geeft de
gemeente Oegstgeest een reac
tie op het advies van de PPC.
Voor die tijd reageert de ge
meente nog niet op het com
promis van Van Dijk.
door Janneke Dijke
leiderdorp - Johan de Best
wordt regelmatig aangeklampt
door bejaarde mannen, als hij
in Den Haag of Rotterdam aan
het stukadoren is. „Ik heb jaren
voor De Best gewerkt", krijgt de
25-jarige stukadoor dan te ho
ren. „Dat moet bij mijn opa ge
weest zijn", zegt Johan de Best.
Het maakt hem extra trots op
het familiebedrijf, waarin hij de
vierde generatie is. Vandaag
viert de familie De Best dat het
bedrijf een eeuw oud is.
Het gebeurt zelden dat een fa
miliebedrijf honderd jaar blijft
bestaan. Vaak gaat het bedrijf
op de fles, of wordt het ver
kocht of overgenomen. Johan
de Best beseft dat hij, als aan
staande eigenaar, een troef in
handen heeft met de nieuwe
ondertitel: 'reeds honderd jaar'.
Hij onderscheidt zich graag van
de nieuwe bedrijfjes in de stu
kadoorswereld. „Je ziet dat
nieuwe bedrijven met enorme
logo's komen. Ik ben niet zo
van de logo's. Ik houd van het
zakelijke. Mensen moeten je
kennen."
Johans overgrootvader, Johan
nes de Best, moet ergens in
1903 begonnen zijn als zelfstan
dig stukadoor aan de Lange-
gracht in Leiden. „Precies we
ten we het niet", zegt Ben de
Best (54), de huidige eigenaar.
„De Kamer van Koophandel is
opgericht in 1903, en uit dat
jaar dateert het eerste stuk." De
oprichtingsdatum is onbekend.
Daarom koos de familie een
verjaardag: 21 november.
Johannes de Best kreeg kort na
de oprichting al een prestigieu
ze klus aangeboden: de buiten-
Ben en Johan de Best in hun showroom aan de Draadbaan in Leiderdorp. „In dit plafond zitten de nodige
uurtjes werk." Foto: Hielco Kuipers
gevel van Huis ter Duin in
Noordwijk stukadoren. „Dat
werd toen gebouwd. Dat oude
gedeelte, links van de entree,
staat er nog steeds, en de oude
ondergrond die hij gemaakt
heeft zit er ook nog steeds",
zegt Ben de Best trots. De op
richter had al snel 120 man per
soneel in dienst. Een heel ver
schil met nu: naast vader en
zoon werken er twee perso
neelsleden. Dat betekent niet
dat het minder goed gaat.
„Vroeger werden huizen nog
helemaal gestukadoord", zegt
Ben de Best. „Nu komen muren
zo uit de fabriek. Vaak is het
even spuiten, afwerken en
klaar." Het maken van een pla
fond met versieringen of, zoals
laatst, het op traditionele ma
nier stukadoren van de ronde
koepel van de sterrenwacht in
Overveen zijn de krenten in de
pap-
Het voortbestaan van het be
drijf was niet altijd vanzelfspre
kend. De tweede eigenaar Jan
de Best, nu 81, ei. diens zoon
en opvolger Ben de Best waren
geen types die als kind het liefst
met een spatel speelden. Jan de
Best nam het bedrijf in 1953
over van zijn overleden vader,
om te voorkomen dat er 120
man personeel op straat kwam
te staan. „Bij mij was het ook
een moeten", aldus Ben de
Best. „Ik zat op de kostschool,
en daar. liep Uc weg. Toen ik
thuiskwam, gaf mijn vader me
een overall. Ik moest meteen
aan hét werk."
Anders liep dat bij Johan de
Best. Als kind vertelde hij aan
iedereen dat hij stukadoor wil
de worden. Toch ging hij naar
i.l
het vwo, omdat zijn ouders er
op aandrongen dat hij iets an
ders moest gaan doen. „Ik zat
bij Franse les en ik vond het
niets. In mijn achterhoofd wist
ik dat ik toch ging stukadoren."
Al snel stapte hij over van het
vwo naar de lts. Over een aantal
jaar wil hij het bedrijf van zijn
vader overnemen. ,Als ik een
jaar of 30, 35 ben. Mensen ne
men dan sneller dingen van je
aan."
Bovendien wil zijn vader nog
niet stoppen met werken. Want
de liefde voor het vak mag bij
zijn zoon dan in de genen zit
ten, bij hem is de liefde ge
groeid. „Het geeft spanning en
gedrevenheid. Je ziet iets op
knappen." Zoon Johan roemt
vooral de vrijheid die het werk
met zich meebrengt. „Je komt
bij allerlei mensei||jlhuis en je
weet nooit waar je voor komt te
staan."
Vijf jaar geleden verhuisde het
bedrijf van de Herengracht in
Leiden naar de Draadbaan in
Leiderdorp, de woonplaats van
de familie. Daar hebben vader
en zoon een bijzondere show
room gemaakt, waar alle soor
ten stuukwerk en versieringen
in vol ornaat te zien zijn. Voor
zichzelf hebben ze op hun hon
derdste verjaardag geen wen
sen. Daarom hebben ze hun re
laties gevraagd om geen ca
deaus te geven, maar geld over
te maken voor de meervoudig
gehandicapte bewoners van
Nieuw Buitenzorg in Leider
dorp. „We zijn nu een Leider
dorps bedrijf. We wonen er, we
werken er, we houden er onze
receptie en we hebben er een
goed doel uitgezocht."
