REGIO
'Ik hoop dat het iets uithaalt'
Leiden gaat weer kantoren voor de leegstand bouwen
Graffie
HDC 970
VRIJDAG 21 NOVEMBER 20(
NAVRAAG
Bij de twee bomaanslagen in Istanbul zijn gisterochtend 27 doden en
meer dan 450 gewonden gevallen. De terreur was welgemikt volgens
'Niet gek laten maken door dwazen vertegenU
die de wereld willen vernietigen' woordiger
van de
Turkse Islamitische Kulturele Gemeenschap en voorzitter van de
moskee in Alphen aan den Rijn. Hij is diep geschokt en vindt dat Ne
derland de regering in Ankara zo snel mogelijk moet steunen. Te be
ginnen in Alphen aan den Rijn. Morgen gaan Alphenaren en Turken
met elkaar eten. „De groots opgezette oorlog tegen terreur is nog
lang niet gestreden", aldus Telli.
Wat hebben jullie gisteravond ge
daan?
„Vreselijk. Tijdens het gebed in de
moskee heerste grote verslagenheid.
We hebben elkaar gesteund in het
verdriet. Mensen liepen verward
rond. Ik kon zelf ook haast niet naar
die beelden op televisie kijken. Als de
ramadan ten einde loopt weet je dat
de Turken weer vrolijk worden. De
laatste dagen heerst er dan een uit
gelaten stemming. Iedereen gaat ca
deautjes kopen voor vrienden en fa
milie en treft voorbereidingen voor
het grote feest. Die sfeer is nu wreed
verstoord. Ik heb er ternauwernood
woorden voor. Dit is een zware slag
voor Turkije. De meedogenloosheid
van de daders, die zonder onder
scheid des persoons dood en verderf
zaaien, maakt een golf van angst los.
En angst is voor mij geen goede lei
draad."
Wie zitten achter de aanslagen?
„Ik weet het niet. Echt niet. Gisteravond liepen er allemaal verdrie
tige mensen rond in onze moskee. Het was allemaal nog zo onwer
kelijk. Je kunt op zo'n moment eigenlijk alleen maar huilen. Ik
kom uit Izmir en heb geen familie in Istanbul, maar er zijn leden
van onze gemeenschap die wel uit Istanbul komen, die voelen de
aanslagen nog heftiger dan ik. Er zijn natuurlijk heel veel oorzaken
aan te wijzen. Engeland en Amerika zijn bondgenoten van Turkije.
De oorlog in Irak, de westerse hervormingen in Turkije en de voor
bereidingen tot toetreding bij de Europese Unie geven misschien
ook aanleiding."
Is er nu angst voor aanslagen in Alphen of Nederland?
„Nee dat denk ik niet. De ouderen zijn bang, de jongeren leven ge
woon door. Zij zijn hier geboren en kunnen zich nauwelijks voor
stellen wat er zich in Turkije nu afspeelt. Zij houden zich daar niet
zo mee bezig. Ik zie dat aan mijn eigen drie kinderen. Het zou voor
mij heel bitter zijn als blijkt dat een Islamitische terreurgroep deze
daden pleegt in een moslimland. De islam verbiedt zelfmoord en
volgens de Koran breng je geen onschuldige burgers om. Hier in
Alphen zijn we niet bang voor elkaar. Door de aanslagen heeft zo'n
maaltijd wel een extra dimensie. We moeten de schouders eronder
zetten en ons niet gek laten maken door dwazen die de wereld wil
len vernietigen."
tekst: Saskia Stoelinga archieffoto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Zaterdag 21 November
LEIDEN - Geen van de drie sporten, welke gisteravond op het pro
gramma prijkten van de door de Leidse Sportraad georganiseerde
sportavond, is goed tot haar recht kunnen komen. Want zowel voor het
paddertennis, het microkorfbal als het rolschaatsen was de Stadsge
hoorzaal - de grootste zaal van de Sleutelstad - te klein. Hoe dringend
onze stad behoefte heeft aan een sporthal werd deze avond overduide
lijk bewezen en hoe vurig de Leidse jeugd een dergelijke hal verlangd,
werd onderstreept door een enthousiast applaus, toen de voorzitter van
de Leidse Sportraad, de heer J.C.F. Coers, er in zijn openingswoord ge
wag van maakte, dat hij tot zijn vreugde had vernomen, dat één van de
fracties een voorstel bij de Raad had ingediend om tot de bouw van
een sport- en cultureel centrum te komen.
Het voortreffelijk orkest 'Sylvia' reeg de verschillende nummers met
moderne muziek aaneen. De dirigent van 'Sylvia', de heer Meerpoel,
liet nog weten dat ook hij van harte hoopt op een sport- en cultureel-
centrum, want hij heeft een ledenstop moeten instellen voor zijn mo
menteel uit 45 leden bestaande gezelschap, omdat geen oefenzaal in
Leiden 'Sylvia' meer kan bergen....
ANNO 1978, dinsdag 21 november
LEIDEN - De KWJ, beweging van werkende jongeren, heeft het ge
meentebestuur van Leiden gisteravond een 'zwartboek onderbeta
ling' overhandigd met de namen van werkgevers die de wet op het
minimumloon ontduiken. Burgmeester Vis nam het zwartboek van
de werkende jongeren in ontvangst. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
Leiderdorpse gehandicapten demonstreren in Den Haag
Gewapend met bezems, bokshand-
schoenen en rolstoelen gingen giste
ren enkele honderden chronisch zie
ken en gehandicapten in Den Haag de
straat op om te demonstreren tegen
de bezuinigingsplannen van het kabi
net. Veel chronisch zieken en lichame
lijk en verstandelijk gehandicapten
vrezen flink achteruit te gaan in voor
zieningen en zorg. De leus 'veeg mee,
vecht mee' staat voor de eis van de
demonstraten: veeg de kabinetsplan
nen van tafel. De manifestatie was
georganiseerd door de Chronisch Zie
ken en Gehandicapten Raad (CG-
Raad). Drie lichamelijk gehandicapten
bewoners van de Woonvorm in Lei
derdorp demonstreerden mee.
08.00 uur:
Het is nog donker buiten. Op straat
fietsen mensen met slaperige ge
zichten naar hun werk. De lichame
lijk gehandicapte bewoners van
Woonvorm Leiderdorp
worden één voor
één wakker.
bed komt helpen. Kanbier ligt op
bed, zijn schouders schokken, zijn
voeten trappelen onder de dekens.
„Ik heb geen controle over mijn
spieren", legt de 45-jarige man uit.
Vandaag wordt hij extra vroeg uit
bed gehaald. „Normaal staat Kan
bier pas om een uur of elf op, maar
vandaag is een speciale dag. Van de
Geijn trekt Kanbier een T-shirt over
zijn hoofd. Kanbier knikt: „Vandaag
gaan we naar Den Haag", zegt hij
trots. Hij gaat met nog twee bewo
ners naar de parlementstad om te
protesteren tegen de bezuinigingen
in de zorg.
09.00 uur
De drie actievoerders zitten in hun
rolstoelen aan de ontbijttafel. Terwijl
boterhammen kaas naar binnen
gaan en mokken vol met thee en
melk geschonken worden, vertelt
Suzanne Roest dat ze posters heb
ben gemaakt. De 34-jarige Roest zit
in een geavanceerde rolstoel die ze,
hoewel ze haar handen niet goed
kan coördineren, toch zelf kan be
dienen. Roest praat moeilijk, eigen
lijk verstaan alleen de begeleiders
haar echt goed. Toch is meteen dui
delijk dat ze er zin in heeft. Om
haar lippen een volle glim-
wenhuis (45) voert het hoogste
woord. „We hebben posters ge
maakt waarop staat dat we wollen
dat het anders gaat. Weg met Balke
nende."
10.00 uur:
Dikke winterjassen aan, sjaals om,
rietjes en schorten mee. Met drie
rolstoelgangers op stap is moeilijker
dan je denkt. Voordat iedereen zijn
jas aanheeft en in zijn rolstoel zit is
zo een half uur om. En dan moet ie
dereen nog het busje inrijden. „Dat
is altijd een heel gepuzzel", zegt
Nieuwenhuis terwijl ze als eerste
door de chauffeur naar binnenge-
holpen wordt. Als de dame goed
staat, sjort hij haar stoel vast met
riempjes. „Ja, anders rol je tijdens de
rit de hele bus door." Nieuwenhuis
lacht hard, haar hele gezicht lacht
mee. De chauffeur zet de radio aan,
drukt het gaspedaal in, en rijdt Lei
derdorp uit.
11.00 uur:
In het Haagse stadhuis begint het
druk te worden. Rolstoelen in alle
soorten en maten rijden elkaar in de
weg. Organisatoren delen stic
kers uit: 'veeg mee, vecht
mee', staat erop. Op de af
gebeelde bezem is een
bokshandschoen gete
kend. De drie Leiderdor
pers, Kanbier,
Nieuwen
huis en
Roest dos
sen zich
uit met
zoveel
mogelijk stickers. Overal belanden
de plakkers. Ook Kanbier moet het
ontgelden. Op zijn kale hoofd wordt
een sticker geplakt en ook nog één
op zijn wang. De zelf gemaakte pos
ters worden met lint om de rolstoe
len gehangen, goed zichtbaar. Bege
leider Van de Geijn kijkt trots naar
het resultaat. „Het is ook wel nodig.
Mijn functie is persoonlijk begelei
der. Maar daaraan kom ik nagenoeg
nooit toe. De dagelijkse beslomme
ringen slokken gewoon veel te veel
tijd op."
12.00 uur:
Van achter uit het stadhuis klinkt
een drumfanfare. De manifestatie
begint nu pas echt. Honderden rol
stoelen komen in beweging. Mensen
met uiteenlopende handicaps lopen
of rijden naar de uitgang, de fanfare
achterna. Ook de afgezanten van de
Woonvorm komen terecht in de
massa. Ondertussen genieten de
persfotografen van de stickers die
het hoofd van Kanbier versieren.
Meerdere malen laat hij zich gewillig
op de foto zetten. Kanbier: „Het is
toch voor een goed doel." Langzaam
trekt een lint van rol
stoelen, gehandi
capten, chro- i V
nisch zieken
en hun be- m
leiders van het Haagse stadhui
de Tweede Kamer.
13.00 uur:
Op de Hofplaats, achter de Tw
Kamer verzamelen alle mensa
Drie cabaretiers drijven als gei
tereiniging de spot met Balken
en zijn coalitiegenoten. De eia
worden nog eens duidelijk ken
gemaakt: Geen bezuinigingeni
zorginstellingen, geen hogere 1
bijdrage, geen afbraak van del
volledige compensatie van exc
ten voor gehandicapten en chi
nisch zieken. Geen pietluttige
langlijstje. Toch vinden de ma
tanten steun bij verschillende]
tieke partijen; PvdA, SP, Groen
en LPF. De afgezanten van het
en de WD worden uitgejoeld)
uitleggen dat de economischei
het kabinet verplicht te bezuin
Wouter Bos is de eerste politiq
zich vertoont op de Hofplaats
geen twintig centimeter naastl
bier staat hij stil en luistert hip
dachtig naar de cabaretiers. J
neer Bos", zegt Kanbier terwijl
vanuit zijn rolstoel naar hem ij
hoogkijkt. „Meneer Bos, uw si
ker.." De PvdA-er hoort niets,
een omstander hem op de sch
tikt kijkt hij om. „Uw stickera
keerd om geplakt", zegt Kanbi
Bos over hem heen leunt oml
verstaan.
14.00 uur:
In de bus terug is het doodstil
een is moe en hongerig. T
smeerde boterhammen vinde
tig aftrek. Nieuwenhuis is nog
wakkerste van de drie. „Ik voi
echt heel leuk en we zijn he
op de foto gegaan. We ki
vast op televisie." Het
even stil als ze vervol
hoop gewoon dat ha
uithaalt."
door Ma
de Kok
SCHRIJVENDE LEZERS
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit)
jbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
en d^en
op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbla
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
In het bericht over de verkoop van de grond
van het parkje op de hoek Vondellaan/Ples-
manweg staat dat de werkgelegenheid bij Hee-
rema door de nieuwbouw groeit van 430 naar
500 banen. Volgens het vervoersplan van het
bedrijf, van 24 september, zijn er nu 471 werk
nemers, van wie er 71 in Leiden wonen. Met
een beetje geluk komen er dus maar liefst 29
hele banen bij!
Toch wil de gemeente tot het uiterste gaan om
Heerema in Leiden te houden. Vandaar het
plan om extra parkeerruimte toe te staan voor
deze locatie, pal naast het centraal station. Dat
belooft wat voor het budget van bijna een half
miljoen euro van de Milieudienst West-Hol
land, om samen met de gemeente milieuvrien
delijke vervoersplannen te ontwikkelen. In het
antwoord op de 'open brief die aan ruim
tweehonderd werknemers van Heerema is uit
gedeeld, staat dat ook het alternatief van de
tweede toren bij de Groenoordhallen is onder
zocht. Erg diepgaand kan dat onderzoek niet
zijn geweest omdat de projectontwikkelaar Li-
béma nooit met de directie heeft gesproken.
Het enige antwoord kwam via een bemidde
lende makelaar die meldde dat het bedrijf die
locatie niet geschikt vond. Kennelijk wil de ge
meente koste wat het kost dat de eerste torens
er komen, de rest volgt dan vanzelf. Bij deze
salami-tactiek past het plan om een stuk grond
van de NS te kopen om voorlopig nog een
wandelpaadje achter de nieuwbouw om aan te
leggen. Daar mag met name Transvaal het dan
mee doen.
Dat er van het stedenbouwkundige plan voor
transparante bebouwing met het huidige
bouwplan niets terechtkomt en dat de Vondel
laan voortaan uitkijkt op extra kantoren en een
verpauperende leegstand van het huidige Hee-
rema-gebouw speelt kennelijk ook gea
Volgens het bestemmingsplan mag het
moet het. Ook al is al bekend dat er gee
hebbers zijn voor een groot deel van d(
toorruimte die aan de andere kant van
spoorlijn zal worden gebouwd. Dat mo
dan weer woningen worden. Ik ben dif
de indruk van de visie die B en W aan d
leggen, maar hoop op meer gezond va
bij de leden van de gemeenteraad.
BeaH
COLOFON
Leidsch Dagblad
LEIDS DIALECT
Directie: B M. Essenberg, G.P. Arnold
E-mail: directiehdcuz&hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden.
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
Lokale Accountgroep: 071-5 356 300, fax: 071-5
356 325, e-mail, lag ld@hdc.nl.
Brancheverkoop: Auto Accountgroep: 075-681
3663, aag@hdc nl Bureau Accountgroep 075-
6813636, bag@hdc.nl. Business tot Business:
072-519 6540. Iag.btb@hdc.nl Makelaars
Accountgroep. 023-515 0543, mag@hdc.nl.
Personeel Accountgroep 075-6813677,
pag@hdc.nl. Woon Accountgroep: 072-519
6554, wag@hdc.nl.
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail; abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine.)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-1930 uur, za. 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV. 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507.2003 PA Haarlem
Ik heb het al eens vaker
gehad over de vele ver
basteringen in het Leids.
Zo wordt hier niet ge
sproken over een rotonde
maar over een ron tonde,
heet een maisonettewo-
ning een majorettewo
ning en je ligt hier niet
aan het infuus, maar aan
de fusie. Onlangs voeg
den zich bij de door mij
verzamelde Leidse ver
basteringen nog de
smaakpupillen en, een
heel mooie, linde voor
linnen. Die laatste laat
zich heel gemakkelijk
verklaren. Veel mensen
in Nederland zeggen niet
wij vinden maar wij vin-
ne. Ze weten wel dat het
eigenlijk vinden moet
zijn. Met een d. Maar ja,
je bent onder elkaar, dus
gebruik je gewoon wij
vinne. En dan raken ze
soms een beetje de kluts
kwijt als ze deftig willen
praten. Ze doen hun best
en zeggen keurig wij vin-
de. Vervolgens willen ze
het woord linnen gebrui
ken en daar voegen ze,
geheel ten onrechte, een
d in en zo ontstaat de
linde.
Dat het moeilijke woord
cholesterol wordt vervan
gen door het veel her
kenbaardere chloorrestol,
dat ligt voor de hand. Dat
kan niet gezegd worden
van het scheldwoord
lampevoor 'lammeling',
'ellendige kerel', dat ken
nelijk afkomstig is van
lamme met invoeging
van een p. Overigens,
maar dit ter zijde, want
het heeft niets met ver
basteringen te maken,
maar wel met chloor: ik
hoorde pas een Leienaar
zeggen 'we gaan chloor-
re' toen hij op het punt
stond om naar het
zwembad te gaan.
Harig. Niek de Winter uit
Leiden liep pas met zijn
Noordwijkerhoutse moe
der door de duinen bij
Vogelenzang. Er zat een
koude ondertoon in de
lucht, maar in het zonne
tje was het lekker. Soms
trok er een wolk voor de
zon en dan voelden ze de
vorst. "Het is harig
weer", sprak de moeder,
doelend op de gure kou
die de huid prikkelde. Dit
harig heeft te maken met
het werkwoord haren,
dat ik alleen ken in de
verbinding de zeis haren
'de zeis scherp maken'.
Als je weet dat haren
'scherp maken' betekent,
dan voel je bijna meteen
de venijnige, scherpe en
droge vrieskou op je ge
zicht als je het woord ha
rig uitspreekt.
Graft. Het Engelse woord
voor zacht is soft en in
het Duits is het san ft. Het
vroegere Engelse woord
voor kracht is craft en in
het Duits is het Kraft.
Vergelijk ook het Engelse
after met het Nederland
se achter en je ziet dat
die woorden allemaal op
elkaar lijken, maar ook
dat ze verschillen van el
kaar: waar in het Neder
lands cht staat, hebben
de buitenlandse woor
den ft. Die ft is het oudst.
Hoe je dat kunt weten?
Het lijkt heel ingewik
keld, maar het is heel
eenvoudig. Neem het
woordje gracht. Als je een
beetje gevoel voor taal
hebt, dan kun je begrij
pen dat het is afgeleid
van het werkwoord gra
ven: een gracht is in eer
ste instantie natuurlijk
een 'uitgraving in de
grond'. De oudste vorm
van ons Nederlandse
woord gracht luidde dan
ook graft en deze vorm
leeft nog voort in het
Leids. Nog niet zo heel
lang geleden spraken de
Leienaars niet alleen van
grach (de t laten we heel
gemakkelijk weg), maar
ook van graft en nog lie
ver hebben we het over
een graffie, want ook hier
valt de t weg.
Inteerre. Het woordje in-
teerre voor het intrappen
van een ruit met een
bledder of het ingooien
met een steen, riep bij
velen dierbare herinne
ringen op. Kennelijk
heeft menigeen in zijn
jeugd deze wandaad be
gaan en is nimmer door
wroeging hierover geteis
terd. Want er kwamen
verschillende varianten
op dit inteerre en wel al
lemaal met een lekkere
hangende/rollende Leid
se rr erin. Er zat ook al
tijd wel een element van
'kracht' in. Inpeerre bij
voorbeeld en dat zal wel
verbonden moete
den met peer in d
kenis 'klap':
ik 'm 'n peer!" En
remme, dat we 00
in de verbinding
in elkaar tremme
Kent iemand 'me
re wone op de de
voor 'mijn kinde»
nen vlak bij me ii
buurt'?
Met dank verderl
.Fier (Den Haag),
fans en Klaas Zaï
Reacties en tips ut
rubriek kunt u st
naar de redactie 1
krant, Postbus 5i
AB Leiden, onder
ding van de rubr
naam 'Leids diah
mailen naar de a
kan ook: heester-
mans@inl.nl
Hans Heesterman
