LEIDEN REGIO
Lightrail als alternatief voor Valkenburg
Brit herdenkt in Oegstgeest de
heldendood van zijn schoonvader
De amandelwrijfmachine en het banketbakkersgevoel
Rijk moet meebetalen
aan kustverdediging
RB
Ondernemer wil vuurwerk
verkopen in Grote Polder
Voorwaardelijke celstraf na
ontucht met gehandicapte
H DC 972
woensdag 12 november 2003
Marieke de Kok
rciEST - De kleine kerkklok
iet Groene Kerkje in Oegst-
l probeert met zijn geklin-
oven de stevige wind uit te
in. Het lukt maar gedeelte-
rij Jnder de kerktoren hangen
hij enorme vlaggen halfstok:
ijkh ida, Nederland en Groot-
mnië. Mensen, sober ge-
gvai wachten geduldig tot ze
geva ik binnen kunnen. Op
iks aj jorst een knalrode klap-
ibruj
ze dee Day, wapenstilstands-
ppyday of klaprozendag
•tekent allemaal hetzelf-
ler.
?cht
efbf |e slachtoffers van de Eer-
niks 1 de Tweede Wereldoorlog
n soi len wereldwijd herdacht in
mrai fde maand, op de elfde
e reg op het elfde uur. Precies
terin itachtig jaar geleden werd
1, en rsailles de wapenstilstand
iet N le Eerste Wereldoorlog ge
lat e id: het Verdrag van Versail-
ebra
enp «gstgeest organiseert het
1 die
zo'n
plaatselijke oorlogsgravencomi-
té de jaarlijkse herdenking. Ze
ventien Britse en Canadese
RAF-piloten hebben op de be
graafplaats achter de Groene
Kerk hun laatste rust gevonden.
Ze zijn gestorven in hun ge
vecht tegen de Duitse bezetter
van Nederland. De graven,
spierwit en vierkant van vorm,
staan netjes in een rij tegen een
heg.
Een beetje ontredderd zitten de
Engelsman Chris Cough en zijn
goede vriendin Gwen op de
wiebelige, rieten kerkstoeltjes.
Van zijn gezicht is te lezen dat
hij niets begrijpt van de Neder
lands gesproken speech. De
twee Britten zijn speciaal naar
Oegstgeest gekomen voor de
herdenkingsdienst. Eerst een
speech, dan de bloemlegging
en vervolgens een kop koffie in
café de Roode Leeuw.
Cough is een schoonzoon van
de overleden sergeant-vliege
nier, schutter en telegrafist
John Montague Charles Boug-
in. De piloot stierfin 1941 voor
dat hij zijn dochter Hazel ge
zien had. Ze werd een paar
maanden later geboren. Haar
moeder voedde haar op, maar
zij hertrouwde nooit. Enkele ja
ren geleden wilde Hazel het
graf van haar vader zien. „Het
ontroerde haar ontzettend om
haar meisjesnaam op een graf
gespeld te zien", vertelt Cough,
terwijl hij de klaproos op zijn
donkerblauwe regenjas goed
draait. „Ze kende haar vader al
leen maar uit verhalen. En on
danks de vergoeding die de
Britse overheid gaf aan 'war-
widows' om naar graven in het
Europese vasteland te gaan, is
haar moeder nooit naar Neder
land afgereisd." Nu zijn vrouw
en ook haar moeder allebei zijn
overleden, komt Cough alleen
naar Nederland.
De schoenen van de patriottis
tische man doen de stenen van
het grindpad dat door de stille
begraafplaats slingert knerpen.
Elk jaar stuurt Cough drie hou
ten kruisjes naar Oegstgeest.
„Eén voor mijn schoonvader en
twee voor zijn co-piloten", legt
de Brit uit. Remembrance'staat
op het kruisje dat in de grond
gedrukt moet worden, volgens
oud-Engels gebruik. „Als het
even kan, kom ik ze brengen.
Anders stuur ik ze naar het oor-
logsgravencomité op."
Cough staat stil bij het graf van
zijn schoonvader. De rood-wit-
blauwe bloemen die burge
meester Timmers er net heeft
neergelegd wachten geduldig in
het grind tot de kou en de wind
ze fataal wordt. De witte chry
santen die kinderen van basis
school de Springplank in de va
zen hebben neergezet staan fier
overeind. Op de achtergrond
klinkt een scooter die twee tie
ners in sneltreinvaart over de
Haarlemmerstraatweg vervoert.
„Ik ben toch altijd weer een
beetje ontroerd", zegt Cough.
„Ook al is het al zoveel jaar ge
leden en is het niet eens mijn
eigen familie."
Zeventien spierwitte, hoekige grafzerken voor zeventien verongelukte RAF-piloten uit de Tweede Wereldoorlog. Engelsman Chris Cough, met
de klaproos op zijn revers, is speciaal voor de herdenking naar Nederland gevlogen. Foto: Hielco Kuipers
zoeterwoude/leiden - Onder
nemer Hugo Choufour wil een
vuurwerkdistributiepunt ope
nen op industrieterrein Grote
Polder in Zoeterwoude-Rijn-
dijk. Hij wil in een pand aan de
Industrieweg jaarlijks rond oud
en nieuw vuurwerk verkopen
voor klanten uit de regio. Chou
four wil het verkooppunt in de
Leidse Herenstraat ervoor op
geven.
Volgens de Leidse ondernemer
is een opslag- en verkoopcen
trum op het industrieterrein in
alle opzichten beter dan zijn
zaak in de Herenstraat. „Het is
veiliger, omdat het huidige ver
kooppunt midden in een
woonwijk ligt. Parkeerproble
men zijn opgelost: de bedrijven
op Grote Polder zijn rond oud
en nieuw gesloten. En omwo
nenden van het pand aan de
Herenstraat zijn ook verlost van
jongens die meteen na het ko
pen vuurwerk afsteken."
Choufour geeft toe dat de nieu
we plek voor hem ook commer
cieel interessanter is. „Die loca
tie is van alle kanten goed be
reikbaar, via A4, Nil en Hoge
Rijndijk. Ideaal."
De ondernemer, die in Leiden
sinds de jaren tachtig vuurwerk
verkoopt, heeft voor zijn ge
wenste nieuwe verkooppunt
een vergunning nodig van de
gemeente Zoeterwoude. Hij is
bereid daarvoor zijn vergun
ning voor de Leidse Herenstraat
op te geven. De gemeente Zoe
terwoude heeft nog geen ver
zoek van Choufour ontvangen.
Een woordvoerder laat weten
dat als dat wel gebeurt, de ge
meente niet zomaar een ver
gunning afgeeft. „Op het indu
strieterrein mag helemaal geen
detailhandel plaatshebben. Als
hij dit wil, moeten we daar eens
goed over nadenken."
door Saskia Buitelaar
katwijk/leiden - De Katwijkse
wethouder Van der Plas (water
beheer) hoopt dat zijn gemeen
te volgend jaar op geld van het
rijk kan rekenen voor onder
zoek naar een veiliger kust. Hij
maakt zich niet druk over het
recente besluit van staatssecre
taris Schultz (verkeer en water
staat) om de kustveiligheid bij
Katwijk geen prioriteit te geven.
Katwijk heeft er voorlopig de
handen aan vol om op een rijtje
te zetten wat de beste manieren
zijn om het dorp en het achter
land in de toekomst tegen het
water te beschermen. „Of we
nou dit jaar of volgend jaar op
de prioriteitenlijst staan", zegt
de wethouder, „als het maar
een keer gebeurt."
Daarover zal hij dan nog wel in
discussie moeten gaan met het
ministerie van verkeer en wa
terstaat. Want dat is niet van
plan om volgend jaar weer een
pot met geld voor planstudies
te verdelen, meldt een woord
voerder. In Katwijk is het vooral
de buitensluis, waar bij extreme
stormen in de toekomst moge
lijk water overheen kan slaan.
Bovendien moet de waterkering
ter' hoogte van het centrum
worden verbeterd. Nu is het
duin op de laagste plek slechts
vijf meter hoog. Onder extreme
weersomstandigheden kan de
gehele oude dorpskern, waar
2300 mensen wonen, onder
water komen te staan.
Hoe vervelend dat ook voor
Katwijk is, het achterliggende
land is niet in gevaar en dus
wijst het ministerie Katwijk niet
aan als 'prioritaire zwakke
schakel', het predikaat dat no
dig is om voor onderzoeksgeld
in aanmerking te komen.
Een geval van doorschuiven
van verantwoordelijkheden,
vindt de Katwijkse wethouder.
„Het rijk is verantwoordelijk
voor de veiligheid van de totale
Nederlandse bevolking. Het kan
zich dus niet ontslaan van de
plicht om ook voor 2300 Katwij-
kers zorg te dragen."
Noordwijk krijgt wél voorrang.
Dat betekent dat het rijk de kos
ten betaalt voor een onderzoek
dat moet uitwijzen of een dam-
wand onder de duinen de vei
ligste oplossing is om droge
voeten te houden in Noordwijk
en het achterland.
Ook Katwijk is eerder als risico
volle zwakke schakel aangewe
zen door het Hoogheemraad
schap van Rijnland (de beheer
der van de zeewering) en de
provincie Zuid-Holland. Maar
de staatssecretaris heeft vorige
week geconcludeerd dat Kat
wijk niet de hoogste prioriteit
heeft, omdat de binnendijk die
als een verhoging door het ou
de dorpscentrum loopt, het
land daarachter tegen overstro
ming beschermt. Van der Plas
kan zich die afweging voorstel
len, maar zal de prioriteit van
Katwijk onder de aandacht blij
ven brengen, zegt hij.
Voorlopig heeft de gemeente
echter tijd nodig om alle moge
lijkheden voor een veiliger kust
af te wegen, legt de wethouder
uit, en daarvoor is nog geen
geld van de overheid nodig.
„Het plan voor een Zeejachtha
ven, dat serieus wordt onder
zocht, biedt ook aanknopings
punten."
den haag/zoeterwoude - een
57-jarige Leidenaar is gisteren
door de Haagse rechtbank ver
oordeeld tot een voorwaardelij
ke celstraf van vier maanden
voor ontucht met een 40-jarige
verstandelijk gehandicapte
vrouw. De man was als per
soonlijk begeleider in Swetter-
hage, de Zoeterwoudse instel
ling voor verstandelijk gehandi
capten, belast met de zorg voor
de vrouw.
De officier van justitie had een
werkstraf van 240 uur geëist. De
rechtbank besloot tot een lage
re straf omdat de Leidenaar in
ziet dat hij de grenzen van het
toelaatbare heeft overschreden.
De man zei dat hij de vrouw,
die het verstand heeft van een
kind van zes jaar, seksueel
weerbaarder wilde maken. Vol
gens de rechtbank heeft de
man in zijn hulpverlening aan
de vrouw echter zijn eigen lust
gevoelens laten meespelen. Hij
volgt inmiddels een therapie.
rijk'
it on
de bi
'grif
>vei
is go
;n,F
ome
n Slaak Smakman
rs ge r
i/regio - Twintig jaar gele
leed lijn 51 er 66 minuten
Cha om van Leiden naar Haar-
lotel e komen, driejaar geleden
maai nu^en en momenteel 83
nul rïen' ^en 8oede fietser doet
udus sneller. Met dank aan
le drempels en rotondes die
ibus sinds een paar jaar
nemen op zijn route. Het is
oor ander openbaar vervoer
de Bollenstreek, vindt direc-
toudewijn Leeuwenburgh
B Mobility. Met lightrail kan
penbaar vervoer weer con-
ren met de auto. En met
leetje goede planning is
n nburg dan niet eens nodig
Qp.ji euwbouwlocatie.
n 149 reed de laatste tram
1 Haarlem en Leiden.
n als het aan Boudewijn
■raiiü venburgh ^gt, komt hij te-
a Maar dan wel in een hy-
odeme, snelle, comforta-
form die als een volwaar-
tematief kan gaan dienen
de auto. En méér dan dat:
ieuwe lightrail kan de as
ïoki en voor ^e'e niimtelijk-
r kja omische ontwikkeling van
illenstreek, precies in lijn
™de plannen voor het be-
van de Bollenstreek zoals
mooi verwoord staan in
noêitct van Tcylingcn.
t renburgh weet waar hij
ver heeft. Na zes jaar bij de
0' ocie als medewerker ver
dool
tes op de lijn Leiden-Haarlem.
En dat is dus de verkeerde weg,
vindt Leeuwenburgh, want dan
kun je er op wachten tot er be
bouwing aan beide zijden van
de spoorlijn komt die precies
midden door het open bollen-
gebied loopt.
De lightrail van Leeuwenburgh
zoekt de aansluiting bij de be
staande bebouwing: vanaf sta
tion Leiden. Overigens, zegt hij
er meteen bij, zijn er natuurlijk
tal van varianten en subvarian
ten mogelijk.
Als snelle, comfortabele verbin
ding van huis tot huis kan de
lightrail een motor vormen
voor de totale ruimtelijk-econo
mische ontwikkeling voor de
streek. Op een kaartje heeft hij
al mogelijke nieuwbouwloca-
ties ingetekend die samen zelfs
een alternatief kunnen vormen
voor Valkenburg: de open
ruimte tussen Voorhout en Sas-
senheim en delen van de Floris
Schoutenpolder en de Poelpol
der bij Sassenheim.
Daar is natuurlijk van alles te
gen aan te voeren, realiseert hij
zich: mooie stukjes streek moe
ten ervoor worden opgeofferd.
Maar: „Laten we ook eerlijk
zijn: niemand in Lisse vindt het
leuk als zijn kinderen straks in
Valkenburg moeten gaan wo
nen omdat er in Lisse geen huis
voor ze is. En door aansluiting
te zoeken bij de bestaande be
bouwing blijft het open bollen-
gebied intact. En dat is een
doelstelling van de gemeenten
in de Bollenstreek waarmee ik
het honderd procent eens
ben."
Boudewijn Leeuwenburgh ziet nieuwe spoorlijn als rode draad voor de regio
Boudewijn Leeuwenburgh langs het spoor bij Leiden Centraal: over dit spoor moet over een aantal jaren
de Bollenstreek-lightrail gaan rijden. Foto: Dick Hogewoning
keer en vervoer, was hij vervol
gens bijna een kwarteeuw in
dienst bij de NZH, waarvan
meer dan driekwart als regiodi
recteur. De komst van Connex-
xion betekende het vertrek van
Leeuwenburgh. Hij kon zich
niet langer vinden in de be-
drijfsstrategie. „Bij de NZH wa
ren we gewend om te kijken
wat overheden wilden en dan te
zien hoe we daar als bedrijf op
konden inspelen. Bij Connex
ion werd het anders: de over
heden moesten maar aangeven
wat we moesten doen. Zelf
meedenken was er niet meer
bij. Ik zeg niet dat dat fout is,
maar het was niet mijn lijn."
Als directeur van zijn eigen be
drijf LB Mobility heeft Leeu
wenburgh meegewerkt aan die
andere lightrail, de Rijn Gouwe
Lijn. Dat die lightrail door de
Breestraat straks een oost-west
verbinding wordt, is eigenlijk
vreemd, vindt Leeuwenburgh.
,Alle belangrijke verbindingen
door de streek lopen van noord
naar zuid, en uit berekeningen
die we in die tijd maakten bleek
al dat een noord-zuidlijn veel
rendabeler zou zijn dan één
van oost naar west."
Dat is nog steeds zo, stelt hij:
want op de voormalige tramlijn
van Leiden naar Haarlem ligt
een keten van dorpen: Oegst
geest, Warmond, Sassenheim,
Lisse, Hillegom, Bennebroek en
Heemstede. Nu de Rijn Gouwe
Lijn rond is, wordt het volgens
hem tijd om naar de verdere
toekomst te kijken. Want ook in
de Bollenstreek is de file inmid
dels een bekend verschijnsel,
en dat zal alleen maar erger
worden. En er ligt in Neder
land, zo heeft de Rijn Gouwe
Lijn ook weer eens bewijzen, in
Nederland zo'n vijftien tot
twintig jaar tussen het ontwik
kelen van een idee op het ge
bied van de infrastructuur en
de realisatie ervan.
De lightrail heeft zich in het
buitenland inmiddels bewezen.
In Duitsland en Frankrijk maakt
de verbinding furore, en een
paar weken geleden kreeg
Leeuwenburgh de opdracht
voor de ontwikkeling van light
rail in de regio Brussel-Leuven-
Antwerpen. Lightrail is in de
optiek van Leeuwenburgh een
superdeluxe, snelle uitvoering
van de tram - die bijvoorbeeld
ook over bestaand spoor kan
rijden - die in alle opzichten su
perieur is aan de bus: sneller,
ruimer, comfortabeler en veel
frequenter. Niet dat de bus he
lemaal verdwijnt: als aanvulling
op de lightrail - die in de Bol
lenstreek zelfs met een enkel
spoor om de tien minuten moet
kunnen rijden - moeten in zijn
visie vanaf de haltes wijkbusjes
rijden die de passagiers vrijwel
voor de deur af zetten. En daar
mee ligt er een vervoerssysteem
dat in vrijwel alle opzichten kan
concurreren met de auto.
Een provinciale commissie on
derzoekt momenteel meer hal-
Daartoe worden op een lange
werktafel Spaanse amandelen
(nieuwe oogst) en grove kristal
suiker in een verhouding van
fiftyfifty onder toevoeging van
water met elkaar vermengd.
Het mengsel gaat vervolgens
drie keer door de amandel
wrijfmachine. Een keer in de
grove stand, dan op de halve
stand enten slotte op de fijne
stand. Voordat de brij door de
fijne stand gaat, neemt banket
bakker Wim Beekhuizen de
proef op de som. „Wantje
moet nog wél de stukjes aman
del proeven. Het is eigenlijk
een heel eenvoudig procédé,
maar wel arbeidsintensief."
Beekhuizen is zo'n anderhalf
uur bezig met het maken van
100 kilo spijs. „Jaren geleden
was het hier te druk om spijs te
draaien. Toen kochten we spijs
van de fabriek, maar liep de
verkoop van artikelen met spijs
erin schrikbarend terug. Het
publiek proefde het verschil en
strafte ons meteen af. We zijn
toen snel zelf weer spijs gaan
draaien, maar het heeft jaren
geduurd voordat alle klanten
weer terug waren."
De spijs is, zonder toevoegin
gen en gemaakt in een schone
omgeving, zo'n drie maanden
houdbaar. Worden er eieren of
geraspte citroen aan toege -
voegd dan is de houdbaarheid
aanzienlijk korter.
Overigens vindt Van den Els-
hout banketstaven geen goed
woord. Zelf spreekt hij liever
over roomboter amandelsta-
ven. „Want in banketstaven
kan margarine zitten of peul
vruchten. Volgens Van den
Elshout zijn er geen slechte
banketstaven meer, maar is het
té veël van hetzelfde. „Er zit
roomboter in verwerkt en spijs
maar het is een eenheidsworst
geworden." Hij neemt ook het
woord productverarming in de
mond.,Neem bijvoorbeeld
marsepein. Dat lom je tegen
woordig bij de drogist kopen of
bij de benzinepomp. Wie con
troleert dan nog de kwaliteit? Ik
verkoop toch ook geen benzi
ne? Nee, de verloedering treedt
in."
Tot slot heeft Van den Elshout
nog een tip voor het eten van
een stukje roomboter aman-
delstaaf.Eet het op kamer
temperatuur, want dan komt
de smaak van de spijs het besté
tot z'n recht. En leg de staaf
nooit op de verwarming of bo
ven de kachel, want dan wordt
de korst zacht."
Eric-Jan Berendsen
Banketbakker Wim Beekhuizen mengt Spaanse amandelen, grove kristalsuiker en water tot zelfge
maakte spijs. Foto: Mark Lamers
erklaas is weer bijna in het
ooti I en daarna laat Kerstmis
eOrt niet lang meer op zich
hten. Toptijden dus voor
banketbakkers. Binnen-
-0— de pepemoten, ge-
d-nli jes, gevulde speculaas en
Leidtftstollen en -kransen weer
de toonbank alsof Neder-
1 nooit van een recessie
gehoord. Bij Philip van
j Elshout, die een kleine
aar geleden banketbak-
(allenberg aan de Leidse
imenschansweg overnam,
/arm °og zelf spijs gemaakt,
gger
e bil
3gd
snel
doof
rlich!
•nai b
iingi
doo?
je de
!prd I
■eg'
rsen
watü
ighö.
iiedi
ind I
uit'
vedi
ebbe
nisi
En dat gebeurt nog maar in bit
ter weinig banketbakkerijen.
Toch wil Van den Elshout geen
kwaad woord over fabrieksspijs
horen. „Bijna alle banketbak
kers maken er tegenwoordig
gebruik van en met die spijs
kun je prima kerststollen, ban
ketstaven en gevulde koeken
maken. Maar de smaak van zelf
gemaakte spijs gaat boven al
les." Aan de Lammenschans-
weg wordt door Van den Els
hout en zijn personeel dezer
dagen zo'n 1500 kilo geprodu
ceerd.
Deno
doog
nge»
kheii
ïeid
De Blauwe Steen, die al 700 jaar in de
Breestraat ligt, is het symbolische
middelpunt van de stad.
Onder redactie van
Tïmoteus Waarsenburg en Eric-Jan Berendsen
V 0 71 - 53 56 424
