Steek af voor Noordwijkerhout
REGIO
Hutspotten en Cascarvieten vol bewondering over Kaninefaaten
Manier van behandelen wierp
verkeerd licht op agendapunt
Lege maag
DINSDAG 11 NOVEMBER 200
NAVRAAG
Meer dan de helft van de Nederlanders vindt dat de eigen taal ver
loedert. Men denkt dat de meeste Nederlanders niet meer foutloos
kunnen schrijven en
Taal verloedert niet, schuifl de schuld op het
- 7 y onderwijs dat steeds
maar taal verandert slechter zou worden. Ook
ergert ongeveer de helft
van de Nederlanders zich aan de opmars van Engelse termen. HANS
HEESTERMANS, doctor in de Nederlandse taal en letterkunde, redac
teur van het Woordenboek der Nederlandsche taal, schrijver van de
taalrubriek 'Leids Dialect' in deze krant en ooit twintig jaar hoofdre
dacteur van de Grote Van Dale, is minder somber.
Verloedert de Nederlandse taal?
„Dat is heel betrekkelijk. Er veranderen dingen in de taal en omdat
mensen niet van veranderingen houden, noemen ze dat verloede
ring. Maar hoezeer je ook kunt twijfelen aan het onderwijs van te
genwoordig, er wordt nu veel beter ge
schreven en gesproken dan honderd jaar
geleden. En honderd jaar geleden was het
weer beter dan honderd jaar daarvoor."
Kunt u een voorbeeld geven van hoe de
taal verandert?
,,Als je nu vraagt: is het 'de brui eraan ge
ven' of 'de brui ervan geven', dan zal ieder
een zeggen: 'de brui eraan geven'. Toch
was het honderd jaar geleden wel degelijk
'de brui ervan geven'. Met 'hun hebben' zal
het net zo gaan. Ik krijg het niet uit m'n
mond, maar ik voorspel je dat 'hun heb
ben' over vijftig jaar normaal is."
Maakt u zich ook zorgen over het toene
mend aantal Engelse termen in de Neder
landse taal?
„Ja, ik ben niet voor niets voorzitter van de
stichting LOUT, Let Op Uw Taal. Onnodig
gebruik van Engelse termen is niet goed. Als een bedrijf meent re
clame in het Engels te moeten maken, dan stuurt LOUT daarover
een brief. Toch vind ik dat je over de opmars van het Engels ook
weer niet al te moeilijk moet doen. De computer is een Engels
woord en het is dan logisch dat woorden die ermee te maken heb
ben ook Engels worden. Maar ook daar zie je al een kentering is.
Vroeger hoorde je alleen 'harddisk', nu is 'harde schijf heel ge
woon. Die vernederlandsing moet vanzelf gaan en moet je niet van
bovenaf opleggen. In mijn jeugd hadden we het in het voetbal over
een penalty, een corner en een free kick. De laatste hoor je hele
maal niet meer en penalty en corner worden nu ook al veel vaker
straf- en hoekschop genoemd."
Is het eigenlijk wel belangrijk dat je foutloos Nederlands schrijft?
„In een sollicitatiebrief wel, ja. Als je daarin een d-t-fout maakt,
vind ik dat wel erg slordig. Maar dat je przewalskipaard eerst moet
opzoeken, is logisch. Ooit was ik trouwens de enige Nederlander
die wist hoe je dat schrijft, want ik heb het zelf in Van Dale ge
bracht."
Schrijft u zelf foutloos?
„Op de bank doe ik altijd aan het Nationaal Dictee mee en dan
heb ik altijd een stuk of drie, vier fouten. Vmd ik best knap van me
zelf, ja. Waar ik de fout in ga. is als iets heel inconsequent is. Ak
koord is bijvoorbeeld met dubbel k, maar accorderen met dubbel
c. Dan denk ik: welke gek heeft bepaald dat dat zo is?"
tekst: Paul de Vlieger
foto: Hielco Kuipers
UIT D ARCHIEVEN
ANNO 1953, Woensdag 11 November
TER AAR - Coöperatieve Centrale Tuinbouwveilingsvereniging 'Ter Aar
en Omstreken G.A.', waarin ongeveer 400 tuinders zijn verenigd, zal in
het voorjaar de nieuwe loods, die een oppervlakte krijgt van 1000 M2.,
irigebruik nemen. 'Ter Aar en Omstreken' kwam in 1931 tot stand
dooreen fusie tussen twee R.K. verenigingen en een neutrale vereni
ging. In de loop der jaren kocht men er grond bij voor een los- en laad
plaats en er kwam een emballageloods. In 1949 verrees een plaatijze
ren loods, die in het voorjaar vooral de kassnijbonen en in het najaar
dé tomaten tegen de weersinvloeden behoedt. Ook de centrale augur
kensortering, die in 1951 werd begonnen, vindt er onderdak. Dit jaar
zal de omzet bijna de f. 2.000.000 halen. Aan augurken, het belang
rijkste product van Ter Aar, werd dit jaar f. 410.00 omgezet.
ANNO 1978, zaterdag 11 november
LEIDEN - Wethouder Tesselaar heeft gisteren het officiële startsein
gegeven voor de bouw van twee wijkcentra in de Kooi en Noord. De
wethouder te midden van toekomstige gebruikers. Het afgelopen
jaar wist hij telkens opnieuw 'potjes' te vinden waaruit de centra be
kostigd konden worden. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad.
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G P. Arnold
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor. Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 4'5
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-515° 5&7
AÖVERTENT1ES
071-5 356300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail. abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut ine.)
p/l(w €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tót het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za. 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV. Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
De overeenkomst is dat ze alle drie
het carnaval in hun stad of dorp orga
niseren. De leden van de Leidse Huts
potten, de Alphense Cascarvieten en
de Noordwijkerhoutse Kaninefaaten,
keken dan ook allemaal uit naar de
elfde van de elfde, een magische da
tum in de wereld van de leut. Het ver
schil blijkt uit de manier waarop ze
beginnen aan de officiële voorberei
dingen op het vierdaagse februari-
feest en de uitvoering daarvan. De
conclusie na de vergelijking kunnen
ze gezamenlijk trekken: „Noordwijker
hout is het enige echte carnavalsdorp
van de regio."
Alaaf. Het carnavalsseizoen gaat
weer van start. Alphen heet na van
daag weer een paar maanden Castel-
lem, naar de vroegere Romeinse ne
derzetting, Leiden wordt het rijk van
De Hutspotten, Noordwijkerhout
wordt omgedoopt tot Kokkerhout.
Traditiegetrouw wordt de naamsver
andering begeleid door officiële acti
viteiten van de verenigingen, die
zich bewegen op het feestterrein.
Het getal elf, dat zoveel op alaaf lijkt,
speelt daarbij uiteraard een hoofd
rol.
Zo lieten De Cascarvieten vanmid
dag op het Alphense Stadhuisplein
de oplegger waarover ze sinds kort
beschikken, onthullen door de 11 -11
baby van elf jaar geleden, Noortje
van Loo. Vervolgens kregen de car
navalsvierders in het gemeentehuis
de sleutels van Castellem, wat ze
vanavond in het Amsterdams café in
het Alphense uitgaanscentrum Choi
ces uitbundig vieren. Zaterdag is het
weer bal. Dan wordt Prins Cascar de
39ste geïnstalleerd in 'feestburcht'
Avifauna.
Joppenz
De Leidse Hutspotten plaatsen van
avond om elf over elf traditiegetrouw
de steek op het Joppenzbeeldje bij
station Lammenschans. Op de tonen
van de boerenblaaskapel Ex BTW
belast de heersende stadsprins Ku-
nac zich na een polonaise met de
Raad van Elf met de taak de arme
weesjongen van het hoofddeksel te
voorzien. Na een hapje hutspot en
een drankje is het einde oefening
voor de aanwezigen, „meestal zo'n
veertig." Opgeluisterd door De Lei-
no's en een dj, wordt het Prinsenbal
zaterdagavond gehouden in het par
tycentrum van zwembad De Zijl,
waarheen De Hutspotten na dertig
jaar Antonius Clubhuis/Zalencen
trum moeten uitwijken. „Genood
zaakt door de aanstaande verbou
wing aldaar", zegt Rijk van Kommer,
lid van de Raad van Elf en pr-man.
De Noordwijkerhoutse Kaninefaaten
kronen de nieuwe prins vanavond al
tijdens een 'dolle dinsdag'-party in
De Schelft. Onder andere Lee To
wers treedt „voor dik 1.500 man" op
tijdens het jubileumfeest van de
oudste carnavalsvereniging van dorp
en regio. Officieel is die van 1962,
maar de club telt niet de jaren maar
de prinsen als het gaat
over het bestaan.
„En de eerste,
prins Ber
nardo,
werd
hier
in zijn eentje al in 1960 op een platte
kar door het dorp gereden", weten
voorzitter Nol den Elzen en presi
dent Frits Warmerdam. „Met die tel
ling komen we nu tot 44. Is viermaal
elf, dus een carnavalsjubileum.''
Vier maal Alaaf dus. In dubbel op
zicht, want in Noordwijkerhout be
wegen zich nóg drie verenigingen in
de pretsfeer. Naast De Keiebeiters
(„van de Rhijngeestgroep") en de
Zilkse Duinknijnen zijn er ook nog
De Vikings, de eigen vereniging van
de Vïctorwijken in het dorp, die geen
prins eren maar een Opper Viking.
Dorpsprins
Vier verenigingen op circa 15.000 in
woners, dat is wel even andere koek
dan in Alphen en in Leiden, en het
leidt niet eens tot animositeit of con
currentie. Welnee. Die bestaat op
camavalsgebied helemaal niet in
Noordwijkerhout. „We hebben over
leg met elkaar, we gaan naar eikaars
feesten en we rijden mee in eikaars
optochten. We gaan absoluut niet in
eikaars vaarwater zitten. De Ka
ninefaaten leveren de dorpsprins en
krijgen de sleutels op het gemeente
huis en de anderen denken er niet
eens aan daar aanspraak op te ma
ken", stellen Den Elzen en Warmer
dam vast.
Waar Carscarvieten en Hutspotten
allang hebben afgezien van het orga
niseren van een optocht, zijn er in
Noordwijkerhout en het aanpalende
De Zilk twee, waaraan alle medewer
king wordt verleend door gemeente
bestuur, pastoor, politie, brandweer
en bevolking. En dat typeert mis
schien wel het grootste verschil met
de clubs in Leiden en Alphen.
De Cascarvieten hebben niet eens
zoveel te klagen, nu de Alphense
burgemeester Schoof hun be
schermheer is. Ze hebben een rede
lijk grote aanhang - „al wordt die
de laatste jaren wat minder" - en
lieten vorige week in Alphen huis-
aan-huis het fraaie (programma)
boekje Cascarvaria op de mat
ploffen. Ze doen veel voor leden,
kinderen, senioren en gehandi
capten, maar kunnen geen tra
ditionele zuidelijke viering met
alles erop en eraan neerzet
ten. Optocht en straatfeest
komen niet van de grond,
daarom hebben ze zich
gespecialiseerd in de
indoorfeesten.
„Ooit is er wel een
optocht geweest,
maar daar zijn we
snel mee opge
houden", zegt
secretaris Alex
van den
Hoek. „Daar
gaat zoveel
werk in zit
ten. En om
het straat-
carnaval zit
de Alphe-
naar niet te
springen.
Is-ie te
nuchter
voor, neemt-ie geen vrij voor.
Noordwijkerhout is wat dat betreft
heel apart. Daar zijn we wel jaloers
op, ja. Want het gebeuren daar is
schitterend. Steek af voor die man
nen."
„Zo'n feest als in Noordwijkerhout is
voor ons al helemaal een illusie",
zegt Rijk van Kommer van De Huts
potten. „Heel lang geleden hebben
wij ook een een optocht georgani
seerd, maar de belangstelling was te
gering. Daarom doen ook wij sinds
dien bijna alles binnen. Razend ge
zellig, maar de animo voor sommige
activiteiten is relatief gering. Eigen
lijk onbegrijpelijk als je ziet hoe Lei
den 2 en 3 oktober viert, maar het
wil maar niet echt lukken."
Nee, dan Noordwijkerhout. De Bok
ken mogen dan aardige sprongen
maken in Voorhout („daar leeft het
ook lekker"), Kokkerhout gaat tij
dens de camavalstijd helemaal plat.
Optocht en feest kunnen er wedijve
ren met de praal van menig grote
Limburgse en Brabantse stad en
trekken jaarlijks duizenden mensen
naar het rijk van de drie prinsen en
de Opper Viking. Plaatselijke bedrij
ven sluiten de deuren, veel inwoners
die elders werken nemen vrij om de
evenementen mee te maken (of te
ontvluchten), bals, boerenbruiloft en
kroegentocht worden grootschalig
gevierd.
Open mond
Het feest is zo ingeburgerd dat zelfs
Brabanders ervan opkijken. Den El
zen en Warmerdam geven het voor
beeld gniffelend. „Een delegatie van
een carnavalsvereniging uit Gilze
Rijen kwam hier een keertje voor on
ze oud-prinsen een praatje hou
den. Dat was zo leuk dat we die
mannen hebben uitgenodigd
om ons feest op de elfde van de
elfde te bezoeken. Hun mond
viel open toen ze daar gecon
fronteerd werden met 1.700
bezoekers."
De door het duo ge
leverde verklaring
ii Het getal van de zonde, de gek en de duiv
Het getal 11 speelt een belangrijke
rol in het carnaval. Maar waarom
eigenlijk? Een korte zoektocht op
het internet levert een aantal ver
klaringen op.
Elf is in Nederland, België en
Duitsland het getal van de zonde,
de gek, de nar, de duivel. Elf bete
kent immers het overschrijden van
het heilige getal tien. Het getal van
de tien geboden. Elf is ook één
minder dan twaalf, dat eveneens
heilig is: zie de twaalf artikelen van
het geloof en de twaalf apostelen.
De elfde van de elfde is al lang
een belangrijke datum. Het is
veertig dagen voor Kerstmis en het
is de feestdag van de heilige Sint
Maarten. Eeuwenlang was het ook
de dag dat het 'jaarwerk' werd ge
acht afgesloten te zijn. De oogst
was binnen en de pacht en de be
lastingen moesten worden be
taald. Daarna was men daar weer
voor een jaar vanaf. Reden voor
uitgelatenheid en vreugde. Kinde-
zuidelijke streken mee. Verplegers
die intern waren, aan meisje of man
raakten en in Noordwijkerhout ble
ven. Zij hadden het vieren van car
naval uit hun jeugd meegekregen en
hielpen het uitbreiden. „Die Iim-
burgs/Brabantse inslag heeft heel
sterk meegewerkt. Daarna is het als
een soort virus van vader op zoon
overgegaan."
De Kaninefaaten („de jubileumkro
niek is in de maak") timmerden
daarbij vooral in het begin soms ste
vig aan de weg. Nationaal en inter
nationaal. Zo enterden drieste leden
het toenmalige piratenzendschip
Veronica om zendtijd op te eisen,
boden ze koningin Juliana een
groot bloemenmozaïek aan tij
dens een défilé op Soestdijk en
stonden ze voor het Europa
Cuptreffen Ajax - Dukla
Praag in 1967 opeens op de
middenstip om voor het
oog van de camera's een
nepbeker uit te reiken
k aan de voetballers.
'Steekhoudende'
stuntjes die insloe
gen in de katho
lieke gemeen
schap van
'harde wer
kers, met
een Bour-
gondi-
v sche in-
ren kregen lekkers, armen en b
delaars kregen eten en 's avon<
puilden de herbergen uit om d
geleden ellende weg te spoelen
Op de elfde van de elfde begt
de periode van de geoorloofde
huisslacht, die eindigde op vas
avond.
Het eerste 'Geckengesellscha
werd opgericht door graaf Ado
van Kleve in 1381. Officieel op
twaalfde van de elfde, maar da
kwam omdat het stichtingsfee
uit de hand liep, dat de ondert
ning een dag te laat plaats von
Op schilderijen uit de Midde
eeuwen wijst de wijzer van eei
geheelde klok nogaJ eens naar
Een symbolische aanmaning o
het leven te beteren, een laatst
kans op een ommekeer.
Elf wijst er vaak op dat er iets i
is. Er is voor velen misschien i
mis met carnaval, maar de mo
is dan natuurlijk wel anders d;
normaal.
slag', die het feest tot op de da
vandaag innig omarmen. „Da
beurt tegenwoordig niet meer
door het katholieke deel van c
volking, maar door inwoners i
lerlei pluimage. We hebben hi
al eens de zoon van een doini
prins gehad", schetst Den Elz
brede draagvlak. „We hebben
een wachtlijst voor de Club va
de mensen die met een passé
tout voor 100 euro alle activiti
kunnen bezoeken", aldus de
van De Kaninefaaten.
Stropers
Een verenigingsnaam die ovei
verwijst naar de Germaanse vi
stam die ooit in de kuststreek
de én naar het stropen van ka
oftewel konijnen, in het verle<
een favoriet tijdverdrijf van so
Noordwijkerhouters. Nog woi
carnaval besloten met het ere
van een kunstkonijn, „dat wo
maakt door leden van de vrijv
brandweer."
Met het vervolg van het carna
Kokkerhout zit het ook wel g
de belangstelling voor het jeu
naval na een paar magere jari
aantrekt. „Binnen de club sla
vergrijzing een beetje toe, ma
opvolgers staan klaar", kan h<
vaststellen. Onder verwijzing
Babyfaaten, al 37 jaar de kwe<
van de vereniging, waaruit ze
zelf de sprong hebben g
maakt. „Voor de toel
f is het dus gewaarbc
want als je eenmaa
smet bent met het
raak je het niet mi
kwijt. Carnaval is
meer uit Noordv
hout weg te
denken.'Alaaa1
President Frits Warmerdam en voorzitter Nol den Elzen van de Kaninefaaten. „Carnaval is niet meer uit Noordwijkerhout weg te denken." Foto: Dick Hogewoning
SCHRIJVENDE LEZERS
Als voorzitter van raadscommissie 2 van de Leiderdorpse gemeente
raad wil ik reageren op uw artikel in het LD van woensdag 29 oktober
met als kop 'Leiderdorpse raad wil imperium met smeergeld uitbrei
den'.
Iemand die niet op de vergadering aanwezig is geweest en de citaten
uit het artikel serieus neemt, moet de indruk krijgen dat de Leider
dorpse raad bestaat uit mensen die 'landje-pik' willen spelen. En dat
is geenszins het geval.
Wat gebeurde er bij de behandeling van het agendapunt 'grenscor
rectie A4/N446'? In enigszins ludieke termen gaven commissieleden
commentaar op het voorstel in termen als het uitbreiden van de
'Heerlijkheid Leiderdorp' en dergelijke. Als voorzitter heb ik op gege
ven moment ingegrepen, omdat een term als 'smeergeld' een nega
tieve bijklank kan hebben en verkeerd uitgelegd kan worden. En dat
is dus ook gebeurd, gezien het artikel in de krant.
Het voorstel over de grenscorrectie vond commissiebreed instem
ming, het was een goed en zorgvuldig tot stand gekomen advies.
Door de manier van behandelen is hier nu een heel verkeerd licht op
geworpen. Dat is vervelend en niet de bedoeling geweest.
Mr. R.F. Thunnissen,
Leiderdorp.
LEIDEN, 12.00 UUR
Citroengele borden schreeuwen om aandacht. 'Hier
de lekkerste patat, mmm'. De snacktent aan de Eij-
merspoelstraat is niet te missen. Behalve de borden is
ook de wagen ook in kermiskleuren gehuld.
Het is een oase voor de scholieren van het Regionaal
Opleidingen Centrum aan de ene kant van de wagen en
het Bonaventura College aan de andere kant. Hier vul
len ze hun lege maag en lege uren. Met een broodje
hamburger, patatje met, bereklauw of andere lekkernij.
De oudere Turk beheert het frituurvet met een kalmte
die zeldzaam is in Nederlandse snackbars. Een voor een
dompelt hij de kroketten en frikandellen onder. Kadet
jes liggen in slagorde opgesneden. „Alstublieft meneer,
uw broodje hamburger. Mayonaise erop?"
Om een uur of twaalf stromen ze toe. De jongens van
het ROC roken een Marlboro-filtersigaret en drinken
een Coca-Cola light. Ze zien er allemaal hetzelfde uit.
Donkergekleurde jacks, spijkerbroeken en kort haar
met veel gel en opstaande stekels. Jcugdpuisten op de
wang en in de nek. Gebogen ruggen en nieuwsgierige
blikken. Geen chicks van het Bona vandaag?
Echt veel verdienen doet-ie niet, zegt de snackbt
der. „Vier maanden per jaar vakantie, mevrouw,
geen klanten." Maar voor de rest van de tijd staa
hier graag. „Beter dan werkloos zijn en elke dag
uur opstaan. En dan hele dag kaarten in het kof!
Dan sta ik liever hier. Heb ik wat te doen."
Khalid is vandaag niet bij de jongens van het R0
doet zijn best de ramadan vol te houden. „Moet
stellen: helemaal niet eten en drinken", zegt een
noot. „Ik zou 't niet kunnen hoor. Als ze in de Sa
pen moeten ze het ook kunnen volhouden." Nee
wonen ze toch liever in Leiden.
De snackbarhouder mengt zich niet in de discus
vast zonder problemen, zegt hij, als de jongens i
trokken. „Mevrouw, ramadan nu niet moeilijk. I
wel, dan warmer. En lange dagen, snapt u?" In i
ber is het een koud kunstje. „Half uur eerder op
eten. 's Avonds half uur eerder slapen." Hij hou<
wel staande tussen de frituurwalmen.
Erna Straatsma
