Nrd-Korea
dreigt met
kernwapen
Achtenveertig moorden en geen executie
BUITENLAND
Irak probeerde oorlog nog te voorkomen
Bundeswehr verdacht van 'bruine sympathieën'
te
Verzoenende taal Amerika
Charles:Wat het ook
was, ik deed het niet
'Kok verspeelde kans op
EU-voorzitterschap'
Felipe en Letizia
'Green River Killer' is ergste seriemoordenaar in Amerikaanse geschiedenis
Rakettest
uitgezonden
op satelliet-tv
Noodtoestand
in Sri Lanka
weer opgeheven
T
isario laat
rangenen vrij
=^s - De beweging Polisa-
e strijd voert voor een on-
Bcelijk West-Sahara laat
arokkaanse gevangenen
e groep wordt in Algerije
houden en zit mogelijk al
l^L vast. In 1975 kwam
met Marokko en Mauri-
de overdracht van de
}lijke Sahara overeen. De
:elijkheidsbeweging
io verzette zich hierte-
le VN erkende de annexa-
ir Marokko niet. Er is een
itilstand met Polisario,
^Ppndanks jaren onderhan-
^nog steeds geen definitie-
vrijdag 7 november 2003
nperveen
Foto: Reuters
's(
rard nieuwe
ide
e a«r van Tories
vo
ïent) - De Britse Conservatie-
in ij heeft gisteren oud-mi-
i op(an binnenlandse zaken
3e opward gekozen tot haar
jaai leider. Howard (62)
mgelin Duncan Smith op, die
kveek aan de kant werd
bdat hij er in twee jaar
geslaagd de partij weer
lezersgunst te laten stij-
-^jdanks de afgenomen
JOiteit van Labour-pre-
Jny Blair. Howard was
/je kandidaat voor de post
„lvy-leider. Sinds het aftre-
ti de Conservatieve pre-
argaret Thatcher in
de Tories vrijwel
krend verscheurd door
ergs twisten, die er mede de
erhjjcvan waren dat de partij
zijjerkiezingen van 1997 en
werd versla-
eha^r Labour. Howard
3noïe vierde Tory-leider in
ond(-
soó|
oren Inca-stad
andinden
5tij|
Kabinet vindt onderzoek naar extreem-rechts in leger niet nodig
le
Jraven
ia^WiBO - In Paramaribo
"T' jn president Venetiaan en
de voltallige ministerraad
bijgewoond van
Johnny Kamperveen.
n teiaan prees hem als een
de strijd voor de ge-
wa.®gheid. Kamperveen streed
^fvoor berechtiging van de
lezehgen Van de december-
Ultsjen van 1982; ook zijn va-
^e^dré werd toen doodge-
h^se politicus
^it in HlV-zaak
De voormalige Franse
'er van volksgezondheid
Evin is vrijgesproken
jodslag in de bloedtrans-
jak. Hem werd verweten
geen verplichte HIV-test
irdonneerd, toen bleek
«yjisen 1980 en 1985 ruim
flensen bij een bloed-
isie met HIV besmet
I Jiaden gekregen. Honder-
^en stierven aan aids.
jarige Evin, die momen-
jrlementslid is, zei des-
j hebben besloten geen
|st te gelasten omdat dat
zou kunnen hebben „tot
nle verwarring bij labora
gen In plaats daarvan advi-
af(j Jhij artsen in oktober
"en test voor te stellen als
ichtvaardigd lijkt".
door onze correspondent
Wierd Duk
Berlijn - In Duitsland wordt de
roep om een onderzoek naar
rechts-radicale tendensen bin
nen de strijdkrachten luider.
Dit naar aanleiding van de rel
rond brigadegeneraal Reinhard
Günzel (59), chef van de elite
eenheid Kommandos Spezial-
krafte (KSK). Günzel werd deze
week op staande voet ontslagen
nadat bekend werd dat de ge
neraal per brief zijn sympathie
had betuigd aan een Bondsdag
lid dat in opspraak was geraakt
wegens antisemitische uitlatin
gen. Toch vinden minister van
defensie Struck en bondskanse
lier Schroder een onderzoek
niet nodig.
Minister van defensie Peter
Struck (SPD) ontkende dat
Günzels opvattingen gemeen
goed zouden zijn in de Bundes
wehr. „Het gaat hier om één
verwarde generaal", meende
Struck.
Günzel had ingestemd met de
opvatting van CDU-parlemen-
tariër Martin Hohmann dat jo
den historisch niet alleen
slachtoffers maar ook een 'volk
van daders' zouden zijn.
Op grond van enkele voorvallen
uit de jaren negentig hebben de
Duitse strijdkrachten de repu
tatie een broeinest van ex
treem-rechtse sympathieën te
zijn. In 1996 werd een video
openbaar waarop te zien is hoe
soldaten verkrachtingen en fol
teringen naspelen. Een jaar la
ter dook een videoband op met
beelden van elitesoldaten die
naar rechtsradicale muziek
luisteren, zich schuldig maken
aan antisemitische uitspraken
en buitenlanders belasteren.
Ook maken ze zich vrolijk over
de nazi-gaskamers en brengen
de Hitler-groet.
De strijdkrachten worden als
gevolg van deze spraakmaken
de incidenten permanent in de
gaten gehouden. Voorvallen
met een radicaal-rechtse strek
king worden gemeld. Maar vol
gens een voormalige officier
wordt hiermee de hand gelicht.
In de Neue Presse, een in Han
nover verschijnende krant,
gooide Oberstleutnant b.d. Hel-
muth Priess olie op het vuur
met zijn bewering dat 'rechtsra
dicale incidenten in de Bundes
wehr helemaal niet waargeno
men worden of niet serieus
worden genomen en bij gele
genheid worden doodgezwe
gen. Dit speelt tot in de top'.
Andere experts zien echter een
ander beeld. Zo schreef het so
ciaal-wetenschappelijke insti
tuut van de Bundeswehr in
2001: 'De gemelde gevallen zijn
uitzonderingen. Repressieve
maatregelen hebben een aan
zienlijke uitwerking gehad'.
Van een 'bruine Bundeswehr' is
ook volgens Willfried Penner,
die zich namens de Bondsdag
met de geestesgesteldheid van
Duitslands 297.000 militairen
bezighoudt, geen sprake. „Tot
nog toe werden dit jaar 114 ge
vallen gemeld, waarvan wij nu
natrekken of ze werkelijk een
rechts-radicale achtergrond
hebben", aldus Penner. Het
ging daarbij om zogenoemde
propagandadelicten, zoals het
brullen van nazi-liederen of het
besmeuren van wanden met
rechts-radicale leuzen. Het aan
tal incidenten neemt volgens
Penner af.
Naar aanleiding van de affaires
in de jaren negentig deed een
Bondsdagcommissie onderzoek
naar bruine sympathieën in het
leger.
Die concludeerde dat het alle
maal erg meeviel. Maar de soci
aal-democratische en Groene
oppositie verweet de conserva
tieve regering destijds de pro
blemen te verdoezelen. Toch
zien de huidige sociaal-demo
cratische minister Struck en
Groenen-leider Angelika Beer
in het geval-Günzel geen aan
leiding om de strijdkrachten
opnieuw door te lichten. Ook
bondskanselier Schroder (SPD)
zei gisteren tijdens een bezoek
aan een officiersschool in Dres
den dat het geval-Günzel op
zichzelf staat.
londen/anp-rtr - Noord-Korea
heeft een kernwapen gereed
voor gebruik. Het wapen is sterk
genoeg om elke aanval van de
VS te kunnen afslaan. Dat zei de
Noord-Koreaanse ambassadeur
in Londen gisteren tegen het
Britse persbureau Reuters.
De opmerkingen van de diplo
maat passen in de recente reeks
van dreigende uitlatingen van
Noord-Koreaanse functionaris
sen. Pyongyang beweert al lan
ger een atoomwapen te heb
ben. Vorige maand kondigde
het land aan het bestaan ervan
te zullen bewijzen. Dat laatste is
overigens niet gebeurd.
Noord-Korea staat momenteel
in het middelpunt van een in
ternationale crisis. Volgens de
VS werkt Pyongyang tegen de
afspraken in aan een verboden
nucleair programma. Deze be
schuldiging van Washington
bracht Noord-Korea ertoe uit
het internationale verdrag te
stappen dat de verspreiding
van kernwapens verbiedt. Het
land wees VN-inspecteurs de
deur en het startte ook een
kerncentrale weer op.
Internationaal overleg om de
zaak op te lossen, heeft tot dus
ver geen resultaat gehad.
Noord-Korea eist een expliciet
niet-aanvalsverdrag van de VS,
maar president Bush wil alleen
„veiligheidsgaranties" geven.
De Japanse krant Yomiuri
Shimbun schrijft vanmorgen
dat de VS Noord-Korea waar
schijnlijk een 'twee-fasen' vei
ligheidsgarantie zullen aanbie
den, om de in een impasse ge
raakte gesprekken over de nu
cleaire ambities van het land
weer te kunnen opstarten. De
krant beroept zich op bronnen
in Washington.
De Amerikaanse president
Bush liet in oktober, tijdens de
APEC-top in Thailand al weten
dat hij bereid was het stalinisti
sche land veiligheidsgaranties
te bieden, maar het was ondui
delijk in welke vorm. Volgens
Yomiuri Shimbun zou de VS
aan Pyonyang ten eerste een
garantie geven dat de veiligheid
van Noord-Korea niet in gevaar
komt tijdens gesprekken over
de nucleaire crisis. Na de ge
sprekken zou het stalinistische
land opnieuw veiligheidsgaran
ties kunnen krijgen, maar in
ruil daarvoor zou Pyongyang
wel een aantal stappen moeten
zetten om de Amerikaanse zor
gen over het nucleaire pro
gramma „eens en voor altijd"
op te lossen, aldus de krant.
Een dergelijke opzet biedt de
VS de mogelijkheid om de ge
sprekken met Noord-Korea te
openen, maar toch een militai
re optie achter de hand te heb
ben als de onderhandelingen
spaak lopen.
In augustus waren zes landen
betrokken bij overleg over het
Noord-Koreaanse nucleaire
programma. De gesprekken
tussen Noord-Korea, Rusland,
China, Japan, Zuid-Korea en de
VS leverden toen echter niets
op.
londen/anp - Het publiek
weet nog niet wat het is, maar
de Britse kroonprins Charles
heeft het alvast tegengespro
ken. Dat is de essentie van de
verklaring die de woordvoer
der van Charles gisteravond
heeft uitgegeven. De beschul
digingen waar Charles op rea
geert zullen mogelijk komend
weekeinde in een Britse krant
worden gepubliceerd, zo
meldde de BBC.
Volgens de verklaring van
Charles' woordvoerder zou
het gaan om „verhalen in de
media dat een voormalige me
dewerker van het koninklijk
huis enkele jaren geleden ge
tuige was van een incident
waarbij een belangrijk lid van
de koninklijke familie zou zijn
betrokken". ,Aan deze specu
latie moet een einde komen.
De beschuldiging dat de Prins
van Wales bij het incident was
betrokken is niet waar en het
incident heeft niet plaatsge
vonden", aldus de verklaring.
De krant Mail on Sunday wil
de afgelopen zondag het be
wuste verhaal publiceren. Za
terdagavond kreeg het blad in
een kort geding een publica
tieverbod opgelegd. Een ande
re krant, The Guardian, kwam
er gisteren achter dat het kort
geding was aangespannen
door Michael Fawcett, de
voormalige persoonlijke me
dewerker van Charles.
Fawcett legde afgelopen
maart zijn functie neer, nadat
in een officiéél rapport finan
ciële onregelmatigheden en
seksueel wangedrag aan het
hof van de Britse kroonrprins
waren vastgesteld.
De Mail on Sunday is van plan
het publicatieverbod vandaag
aan te vechten en zondag tot
publicatie over te gaan.
Kroonprins Filipe de Bourbon poseert trots met zijn verloofde Letizia Ortiz Rocasolano. Het paar maakte
gisteren in het Prado paleis in Madrid hun aanstaande huwelijk bekend. Letizia is een burgermeisje, en
dat is opmerkelijk. Eerdere vriendinnen van de 35-jarige kroonprins, zoals een Noors lingeriemodel- kwa
men bij de aan traditie hechtende koning niet door de ballotage. Maar de 31-jarige televisie-journaliste
Letizia heeft het hart van de koning gestolen, en het huwelijk zal in juni volgend jaar worden ingeze
gend. Toestemming van het parlement hoeft Felipe - anders dan de Nederlandse kroonprins - niet te vra
gen. Foto: EPA
door onze correspondent
Hans Gertsen
brussel - Oud-premier Wim
Kok (PvdA) heeft zijn kans op
het voorzitterschap van de Eu
ropese Commissie vergooid, zo
vreest Europees Commissaris
Frits Bolkestein (WD). Als Kok
de opvolger van Romano Prodi
wil worden, had hij zich vol
gens de Nederlandse Eurocom
missaris de afgelopen twee jaar
veel meer in 'Europa' moeten
laten zien.
„Kok had de kans moeten grij
pen om voorzitter te worden
van de Conventie die een ont
werp grondwet heeft voorbe
reid", zei Bolkestein gisteren in
een gesprek met journalisten.
Wim Kok was voor veel rege
ringsleiders de eerste kandidaat
voor het voorzitterschap van de
Conventie. Toen Kok liet blijken
niet 'in' te zijn voor die baan,
viel de keus op de Franse oud
president Giscard d'Estaing.
Volgens Bolkestein wordt het
hoog tijd dat Nederland einde
lijk de voorzitter van het dage
lijks bestuur van de Uriie levert.
„Luxemburg is al twee keer aan
de beurt geweest en Nederland'
nog nooit."
Als de christen-democraten de
Europese verkiezingen in juni
2004 winnen, ligt het volgens
hem voor de hand dat na de so
ciaal-democraat Prodi een
christen democraat aan de
beurt komt.
In Brussel vallen regelmatig de
namen van de Belgische oud
premier Dehaene, de liberale
Belgische premier Verhofstadt
en de Luxemburgse premier
Juncker.
Bolkestein gokt op de socialisti
sche Finse ex-premier Lippo-
nen. Ondanks zijn 'verkeerde'
politieke kleur maakt de Fin
volgens hem 'een beste kans'.
„Hij is populair, intelligent en
onafhankelijk", zei Bolkestein
over de Fin.
Voor het eerst ook een Poolse militair gesneuveld in Irak
washington/anp-rtr - Het re
gime van Saddam Hussein pro
beerde in februari via een Iiba-
nees-Amerikaanse zakenman
een oorlog met de Verenigde
Staten te voorkomen. Het
Iraakse vredesvoorstel werd
door het Amerikaanse ministe
rie van defensie wel bestu
deerd, maar niet serieus geno
men, zo meldden Amerikaanse
media. In de strijd is nu ook
voor het eerst een Poolse mili
tair gesneuveld.
Volgens ABC News sprak de Li
banees, Imad Hage, in Bagdad
met functionarissen van de
Iraakse geheime dienst. Het
overleg vond plaats enkele da
gen nadat de Amerikaanse mi
nister van buitenlandse zaken,
Colin Powell, voor de Verenigde
Naties de op handen zijnde
oorlog verdedigde.
Hage, een pro-Amerikaan met
goede contacten in Washing
ton, sprak in Bagdad onder
meer met de chef van de Iraak
se inlichtingendienst Tahir
Habbush. De generaal staat op
de Amerikaanse lijst van meest
gezochte Irakezen en is nog
steeds voortvluchtig. „Geba
seerd op mijn ontmoeting met
deze man denk ik dat het een
poging was om oorlog te voor
komen", aldus Hage. „Ze waren
er op voorbereid hoge Ameri
kaanse functionarissen te ont
moeten."
Volgens de zakenman ontkende
Habbush dat zijn land massa
vernietigingswapens had. Om
dat te bewijzen zou hij hebben
gezegd dat enkele duizenden
Amerikanen in Irak inspecties
konden gaan uitvoeren. Ook
bood Habbush vrije verkiezin
gen, olieconcessies aan Ameri
kaanse bedrijven en de uitleve
ring van het al-Qaeda-lid Abdul
Rahman Yasin aan.
Hage sprak op 20 februari in
Londen met hoge Amerikaanse
functionarissen over de ont
moeting, maar die deden er
vervolgens weinig mee. Een
vooraanstaand adviseur van het
ministerie van defensie, Ri
chard Perle, zei dat het Penta
gon het Iraakse vredesaanbod
„niet erg serieus" nam.
Naast de neergeschoten heli
kopter bij Tikrit is vanochtend
bij aanvallen op konvooien in
de Noord-Iraakse stad Mosul
een Amerikaanse militair ge
dood en zijn negen anderen ge
wond geraakt.
En gisteren is voor het eerst een
Poolse militair gesneuveld in
Irak. Met vijftien collega's
Een Brits-Amerikaans
25 jpeksteam heeft in de
jan Peru de restanten
van een voormalige
finaR De nederzetting ligt
bio van het wereldberoem-
j resjmalige religieuze Inca-
ar hi)1 Machu Picchu. De
:eld\jang werd gedaan met
he #an infrarood-opnamen
a kalte lucht. De ontdekker
trefhu Picchu, Hiram
3r wp1, maakte in het begin
eeuw al melding
>ie tij bestaan van de nu 'her
en <fe' sted Llactapata, maar
en diyaag over de precieze
min het oerwoud. De on-
|ers vonden afgelopen
.1 off aleen verloren ge-
ïu touted van de Inca's.
tore1
n inde illegalen
iebrugge
ind(
ach#CE - De politie in de
havenstad Zeebrugge
t euPteravond tientallen üle-
anu)?8epakt die al dagen
stad doolden. Ze slie-
tot Pet gras en wasten zich
schip, sinds hun kraakpand
nds )sl00pt. De mannen zijn
JogBezet om teruggestuurd
risicFn naar hun vaderland,
(ligaffghanistan. Buurtbewo-
difen de zwervende man-
en het Rode Kruis
taanPnten en maaltijden
pden.
Milligan
Dertig van de slachtoffers van Ridgway. Hij had het vooral op jonge vrouwen, tieners en twintigers, gemunt. Foto's: AP
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - Achtenveertig
moorden heeft Gary Ridgway,
een onopvallend ogende auto-
spuiter, op zijn geweten. Hij
heeft meer moorden bekend
dan wie ook in de Verenigde
Staten. Achtenveertig vrouwen,
(en mogelijk veel meer) vooral
prostituees, drugsverslaafden of
van huis weggelopen meisjes
pikte de seriemoordenaar in
Seattle op, om ze vervolgens
thuis of in zijn vrachtwagen te
vermoorden en in de buurt van
de Green River te dumpen. Nu
hij in ruil voor een schuldbe
kentenis levenslange gevange
nisstraf heeft gekregen, rijst in
de Amerikaanse staat Washing
ton de vraag: wat moet een
moordenaar doen om hier de
doodstraf te krijgen?
Juridische experts denken dat
de zaak van de 'Green River Kil
ler' het een stuk moeilijker
heeft gemaakt voor openbare
aanklagers in de staat Washing
ton om de doodstraf te eisen.
Washington is een van de 38
staten in de VS waar de dood
straf bestaat, maar erg happig
op executies zijn ze niet in deze
staat aan de Amerikaanse
noordwestkust. Er waren er niet
meer dan vier in 27 jaar tijd.
Ridgway werd al medio jaren
tachtig in verband gebracht
met de Green River moorden,
maar destijds was er geen be-
Seriemoordenaar Gary Ridgway
Foto: AFP
wijs voor zijn betrokkenheid.
Dat veranderde in 2001, toen
hij opnieuw werd gearresteerd.
Hem konden in eerste instantie
zeven moorden ten laste gelegd
worden, dankzij DNA-onder-
zoek en fysiek bewijsmateriaal.
Afgelopen zomer werden nog
enkele lijken van verdwenen
vrouwen gevonden, nadat
Ridgway de politie naar de
plekken had geleid.
Openbaar aanklager Norm Ma-
leng besloot Ridgway levens
lang te beloven in ruil in ruil
voor informatie. De man ver
diende de dood maar het recht
van nabestaanden op de waar
heid is nog belangrijker, aldus
de verklaring van Maleng. Om
dat het zo'n uitzonderlijke zaak
is, zal het volgens hem geen ge
volgen hebben voor andere
doodstrafzaken.
Er zitten in de VS zo'n 3500
mensen in dodencellen, maar
de kans op een executie is in de
ene staat veel groter dan in de
andere.
De lijst slachtoffers van Ridg
way bevat 44 namen, en vier
'Jane Doe's', vrouwen van wie
de identiteit nimmer is vastge
steld. De jongste was de vijf
tienjarige Debra Lorraine Estes,
de oudste Marta Reeves, met 37
de enige dertiger onder de
slachtoffers. Van de meeste
vrouwen wist hij de naam niet,
zo liet Ridgway in een verkla
ring over zijn wandaden voorle
zen. Hij moordde zoveel vrou
wen dat hij het zelf niet meer
kon bijhouden.
Enkele zinnen uit zijn verkla
ring: „Ik herinner me dat ik elk
vrouwenlichaam op de plek
heb achtergelaten waar ze is ge
vonden. Ik koos hen uit omdat
ik prostituees haat en niet wilde
betalen voor seks."
Nabestaanden reageerden ver
schillend op het levenslang
voor RidgWay, wiens door een
aanklager voorgelezen verkla
ring mensen de rillingen over
het lijf liet lopen. „De dood is
nog te goed voor hem", zei Ma
rie Winston, de moeder van een
in 1983 vermoord meisje. Hij
verdient het niet nog een dag te
leven, reageerde een familielid
van Cynthia Jean Hinds, een ze
ventienjarige die in 1982 ver
dween.
kwam hij ten zuiden van Bag
dad onder vuur te liggen. Polen
heeft in totaal ongeveer 2.400
militairen naar Irak gestuurd als
onderdeel van de internationa
le stabilisatiemacht.
In totaal zijn sinds de Verenig
de Staten op 1 mei het einde
van de oorlog afkondigden 144
Amerikaanse militairen gesneu
veld in Irak, tegen 114 in de.
oorlog zelf.
Met de dood van een Britse mi
litair, die gisteren in de buurt
van Basra in Zuid-Irak op een
mijn reed, is het aantal gesneu
velde Britten in Irak opgelopen
tot in totaal 52.
jeruzalem/ap - Een geheime
test van het Israëlische leger
van een nieuwe raket is woens
dag per ongeluk uitgezonden
via een vrij toegankelijk satel
lietkanaal. Dat heeft het Israëli
sche ministerie van defensie
gisteren erkend.
Volgens een militair deskundige
is bij de opnames vanuit dé
controlekamer van waaruit de
rakettest werd geleid gevoelige
militaire informatie naar buiten
gekomen.
De test met de LORA-raket
(Long Range Artillery) mislukte
overigens. De raket, een nieuw
wapen van de Israëlische land
macht, raakte uit koers en stort
te na twee minute^ neer in zee.
Een eerdere test was wel suc
cesvol.
katunayake/anp-AFP - De Sri-
lankaanse president Kamara-
tunga heeft de noodtoestand
weer opgeheven. Dat heeft een
hoge overheidsfunctionaris
vandaag meegedeeld.
Inmiddels is premier Wickre-
mesinghe van een bezoek aan
de VS teruggekeerd. Volgens de
president geeft de regering van
premier Wickremesinghe te
veel toe aan de eisen van de Ta-
mil-rebellen, die vechten voor
een onafhankelijke Tamilstaat
in het noorden van Sri Lanka.
