Kuipers aan
de raketsla
GESPREK VAN DE DAG
Aanhoudende zonnevlammen niet gevaarlijk
Alicia Keys 'overvalt' Eric van Tij
De rouwkamer op wielei:
'Ruimtemissie goud waard voor ons'
DAGELIJKS LEVEN
f
PFPP... PAT WAC E,EAJS" N(>V(T VMEÊl»^.
MENSELIJK
Een GEHEIMZINNIG SIGNAAL dat een Britse geheime dienst dagenlang in de
ban hield, bleek afkomstig te zijn van een RAM die tegen een zendmast aan-
schurkte. Wetenschappers van een afluistercentrum van de overheid in Chelten
ham begrepen niets van de vreemde, hoogfrequente tonen die een seinhuis in
Scarborough oppikte. Het team dat de tonen onderzocht dacht aanvankelijk aan
spionnen of buitenaardse wezens. Ze ontdekten dat de geluiden alleen overdag
voorkwamen en alleen door antennes in de buurt van Scarborough werden opge
pikt. Uiteindelijk kwamen de speurders uit bij een ram die met zijn hoorns te
gen de zendmasten schuurde.
Vliegtuigmaatschappij British Airways laat op 1 december in Londen diverse
MEMORABILIA van CONCORDE-vliegtuigen veilen. Het gaat om technische
snufjes, delen van het interieur en gebruiksvoorwerpen. In oktober wérden de
vliegtuigen door de luchtvaartmaatschappij 'met pensioen' gestuurd. De 120 te
veilen artikelen variëren van lederen wijnfleshoezen tot aan een deel van de
neus van het vliegtuig. Hoogtepunt van de collectie is de zogeheten machmeter,
het apparaat dat aangaf wanneer de Concorde tweemaal de geluidssnelheid be
reikte. Veilinghuis Bonham Auctioneers zal de artikelen in Londen onder de ha
mer brengen. British Airways schenkt de winst aan diverse goede doelen, meld
de marketing-directeur Martin George. ,,De Concordes zijn een icoon van stijl en
snelheid. In de moderne geschiedenis nemen ze een bijzondere plaats in. We
zijn trots op de 27 jaar dat we hebben gevlogen met de Concordes. Met deze vei
ling willen we niet alleen de goede doelen steunen, maar ook mensen de kans
geven zelf een stukje van de Concorde in huis te halen.." Foto: EPA
MICHAEL JACKSON, die naar verluidt in financië
le problemen verkeert, verkoopt zijn BENTLEY. De
limousine, die in 2001 speciaal voor de King of
Pop werd gemaakt, heeft slechts 21.750 kilometer
op de teller staan. De Arnage Red Label Turbo is
uitgerust met de nieuwste snufjes zoals platte
beeldschermen en diverse videospelletjes. Met de
luxueuze wagen werden artiesten naar Jacksons
landgoed Neverland in Californië gebracht. De wa
gen is vooral gebruikt voor de opnames van de deze
week uitgekomen muziekvideo What more can I gi
ve?, waarvan de opbrengst naar een goed doel
gaat. Veel sterren, onder wie Beyonce Knowles,
Tom Petty en Jackson zelf, zetten hun handteke
ning op het interieur van de limo. De Bentley wordt
op 25 januari aangeboden op een veiling van klas
sieke wagens. Het is niet duidelijk of Jackson ook
de opbrengst van de auto weggeeft. Foto: AP
Als de vrouw van de gereformeerde dominee vindt dat de KERKTOREN 'FAL
LISCH' is en zelfs 'copuleert met de Godin van de Hemel', dan is de rel snel
daar. De ouderlingen van de kerk in kwestie, in het Zuid-Afrikaanse plaatsje
Brackenfell West bij Kaapstad, overwegen zelfs om de toren te slopen. Terwijl
verwoede pogingen in gang zijn gezet de gemoederen te kalmeren, blijft Cobie
Swart bij wat als een visioen in de nacht tot haar is gekomen.Ik werd geïnstru
eerd de congregatie te informeren over het feit dat haar gebedshuis op een pe
nis lijkt", aldus de vrouw. Zuid-Afrika maakt zich vrolijk over het voorval en
vraagt zich af of de vrouw misschien iets te veel van de wijn gedronken had die
in de omgeving van Brackenfell volop wordt geproduceerd.
De politie heeft gisteren profvoet
baller Geoffrey PROMMAYON (32)
van FC Eindhoven AANGEHOUDEN.
Justitie denkt dat hij samen met zijn
eerder opgepakte collega Yassine
Abdellaoui (28) van De Graafschap
betrokken is bij de handel in xtc en
het witwassen van drugswinsten.
Justitie in Breda verdenkt beide
profvoetballers formeel alleen van
betrokkenheid bij het witwassen van
twee miljoen euro via het postkan
toor van Abdellaoui's vriend en me
deverdachte Abdel F. (33) uit Bre
da. ,,Ze worden op dit moment niet
verdacht van drugshandel. Maar het
onderzoek is nog niet afgesloten. We
sluiten niets uit", zegt woordvoer
ster M. Pilaar van het openbaar mi
nisterie in Breda. Justitie beschikt
ook over informatie dat profvoetbal
ler Adil Ramzi van FC Twente be
trokken zou zijn bij de zaak. Hij is
echter niet aangehouden.
Een voormalige ambulancechauffeur
uit België heeft zijn kennis van EER
STE HULP nuttig kunnen gebruiken.
Hij redde zijn SIERKARPER van een
wisse dood door het dier te beademen
en hartmassage te geven. De Antwerpe
naar gaf een feestje in zijn huis nabij
de haven van de Vlaamse stad, toen
zijn vrouw merkte dat er iets mis was
met de koi-karper. Het beest maakte
rare bewegingen en bleef toen doodstil
drijven in de vijver achter het huis. De
chauffeur vermoedde dat de vis een
hartaanval had gehad en gaf het beest
hartmassage in de hoop zijn geliefde
huisdier weer bij positieven te kunnen
brengen. ,,Na vijftien minuten begon
de vis weer te bewegen en heb ik hem
teruggezet in het water", vertelde de
man aan de krant De Gazet van Antwer
pen. ,,De vis bleef na een tijdje weer
stil liggen. Toen ben ik hem maar gaan
beademen." Die aanpak slaagde ken
nelijk wel: het beest herstelde.
Hoewel de hitte van de afgelopen zomer
inmiddels alweer een tijdje achter ons ligt,
blijft de zon opmerkelijk actief. De reuzen-
zonnevlek '486' spuwde begin deze week
andermaal een enorme zonnevlam uit, die
volgens de samenstellers van de website
SpaceWeather wel eens van 'historische'
omvang kan zijn geweest.
De explosie, waarbij grote hoeveelheden
geladen deeltjes richting aarde werden ge
blazen, verzadigde röntgendetectoren aan
boord van rond de aarde draaiende satel
lieten gedurende elf minuten. De laatste
zonnevlam die dat klaarspeelde, werd ge
meten in april 2001. Deze staat te boek als
de krachtigste die ooit is waargenomen
sinds wetenschappers over de apparatuur
beschikken om de kracht van zonnevlam
men te meten. De straling van de zonne
vlam zorgde in Noord-Amerika voor een
black-out waarbij verschillende radiozen
ders uitvielen. In 1989 werd de deelstaat
Quebec in Canada getroffen door zo'n geo-
magnetische storm. Binnen een paar mi
nuten vielen meerdere elektriciteitscentra
les uit, waardoor ruim 6 miljoen mensen
bijna negen uur zonder stroom zaten.
De 'kosmische straling' die door de zon tij
dens zulke explosies richting aarde wordt
geblazen, kan weliswaar kunstmanen scha
de toebrengen en radioverkeer verstoren,
maar levert geen rechtstreeks gevaar op
voor het leven op aarde. Het magnetisch
veld van onze planeet buigt de geladen
deeltjes waaruit de straling bestaat voor het
grootste deel af, waardoor die het aardop
pervlak niet kunnen bereiken.
Wel kan de zonnevlam voor spectaculair
noorderlicht zorgen, zelfs in Nederland, zo
als ook vorige week gebeurde toen dezelfde
zonnevlek een minder krachtige zonne
vlam uitbraakte. Vorige week werd zelfs
noorderlicht waargenomen in Florida, dat
op dezelfde breedte ligt als de Sahara.
De huidige activiteit van de zon is uitzon
derlijk. De zon kent een 11-jaarlijke cyclus
waarbij de activiteit af- en weer toeneemt.
Het maximum van deze cyclus was in het
jaar 2000. Sindsdien is het aantal zonne
vlekken en -vlammen gedaald, maar de j33
gelopen weken maken ze een stevige opr
ving door. Waardoor die hernieuwde acf
teit wordt veroorzaakt, is nog onduidelijr11
Wel hebben onderzoekers onlangs vastger
steld dat de zon nooit eerder in de afgel<?er
pen duizend jaar zo actief is geweest als I 01
laatste halve eeuw. Dat heeft onder meel
de discussie nieuw leven ingeblazen ovaN
de vraag in hoeverre een toename van d|*
hoeveelheid zonnestraling die de aarde f"
reikt, van invloed kan zijn op het opwar
men van de aardatmosfeer.
en
Martijn Hover J6 n
Er is zeker vraag naar de rouwbus. Inmiddels rijdt hij wekelijks. Foto: Peter van Aalst
■L iel.-
Opgebaard in een touringcar.
Bizar of modem? Deze week
ging een heuse 'rouwbus' met
kist en 22 nabestaanden met de
veerboot naar het Oudeschilder
kerkhof op Texel. „In gebon
denheid en saamhorigheid een
laatste eer bewijzen. Is dat niet
mooi?" aldus uitvaartonderne
mer M. Weel uit Hoom. Het is
de eerste keer dat hij op deze
manier een overledene ver
voert. „Maar het voelt goed. Nu
kunnen de mensen samen met
de overleden persoon de laatste
reis maken. Normaal gesproken
rijd je in een stoet met verschil
lende auto's. Nu zit iedereen
samen. En wie wil rouwen kan
naar de achterkant van de bus
lopen waar de kist staat."
Ook de nabestaanden zijn en
thousiast over het initiatief:
„Het past bij de overledene. Zij
hield niet van het traditionele.
Wel van veel mensen om haar
Me
heen. Het maakt de sfeer bij j?c
ons ook meer ontspannen. JeL^
haalt de beladenheid er een
beetje vanaf."
De 'rouwtouringcar' rijdt sini
2001 voor een uitvaartverzorj -
in Rotterdam. Die noemt heti
concept uniek binnen Europilt
„De gedachte datje bij elkaar,
bent op de laatste reis doet n
bestaanden goed. Zo kunnen |EN
elkaar troost bieden. Er is zek ^ar
vraag naar want de bus rijdt
wekelijks."
„Het is gezellig om met zove< sj
mensen te zijn. Er hangt zo'n e J
sluier over de dood. Door zo e
naar de begraafplaats te gaan cj>t
kun je makkelijker met eikaars-
praten. Ik vind dit heel open
modem. Zeg nou zelf, zo'n
zwarte volgauto is toch afschi
welijk", aldus een van de nab
staanden.
vrij
nv<
Bas van Sluis ,er
Alicia Keys. Foto: Reuters
Een week geleden stond toekomstig as
tronaut André Kuipers nog op de verla
ten steppe van Kazachstan, samen met
een Amerikaanse collega. Daar zag hij de
Spaanse astronaut Pedro Duque veilig
terugkeren op aarde, na een verblijf van
tien dagen in de ruimte. „Ik besefte op
dat moment dat ik de volgende ben die
de ruimte ingaat. Het komt nu wel erg
dichtbij."
Over een half jaar, vermoedelijk 19
april, gaat Kuipers als boordingenieur
met een Russisch Sojoez-ruimteschip
het heelal in. Samen met een Russische
en Amerikaanse collega, wiens namen
nog niet officieel bekend zijn gemaakt.
Ze gaan naar het internationale ruimte
station ISS. Na een verblijf van ruim
een week in het station keert Kuipers
weer terug, samen met de bemanning
die nu een half jaar in het ISS verblijft,
de Amerikaan Michael Foale en de Rus
Alexander Kaleri.
Zijn medepassagiers op de heenreis
blijven vervolgens weer een halfjaar op
het ruimtestation, totdat zij op hun
beurt weer worden afgelost. De Neder
landse astronaut keert terug met de So-
joez die zijn Spaanse collega heeft ach
tergelaten. Om in geval van nood de
permanente bemanning een ontsnap
pingsmogelijkheid te bieden, moet er
altijd een Sojoez aan het ISS gekoppeld
zitten. Deze moet om het half jaar ver
vangen worden, vandaar de ruimterei
zen met deze schepen om de zes
maanden.
De missie heeft de naam Delta. Voluit
staat dat voor Dutch Expedition for Life
science, Technology and Atmospheric
research. De naam is verder een verwij
zing naar de deltawerken in Nederland.
Het logo is in de kleuren rood/wit-
/blauw en de letters zijn in de stijl van
de beroemde Nederlandse schilder Piet
Mondriaan.
„Voor ons land is de missie een middel
om wetenschap en techniek op een
spannende manier bij de jeugd onder
Michael Jackson zou bij SoundWise opnamen
maken. Eminem had eveneens aangegeven een
nummer te willen opnemen in deze bekende
Amsterdamse studio van Eric van Tijn en Jo-
chem Fluitsma. En dinsdag bereikte Van Tijn
het nieuws dat de populaire Amerikaanse zan
geres Alicia Keys (van nummers als Fallin' en
Woman's Worth) interesse toonde voor cd-op-
namen in de SoundWise-studio's.
Jackson en Eminem kwamen zonder opgaaf van
redenen niet opdraven, gisteravond echter
stond Alicia Keys mét gevolg van ma, bodyguard
en eigen technici voor de deur van de Amster
damse studio.
Een dag eerder had Keys haar persoonlijke be
geleider (Van Tijn: „Een man van twee meter
vijftig") op inspectie gestuurd naar SoundWise.
Alles werd tot in de puntjes gecontroleerd. De
spierbundel vertrok en plakte er vervolgens het
predikaat 'in orde' op.
„Natuurlijk, ik vind dat zéér eervol. En ik vind
het een enorm compliment dat ze de sfeer ij
onze studio te gek vonden," zegt Hilversum
Eric van Tijn. Keys, ook niet de eerste de bes
had overigens vooraf wel een eisenpakket(je
SoundWise gedeponeerd. Van Tijn (compoi]
voor talloze artiesten en een van de Idols-ju|
den) moest een vleugel van haar voorkeur m
zetten: een peperdure Steinway. Verder moe
ten er wat technische veranderingen worder
verricht en was er voor de eigen studiomensj
geen rol weggelegd, maar dat is niet ongebri
Üjk wanneer een artiest 'vreemd gaat' in eeni
dere studio. Van Tijn ziet dat echter niet als
overval.Ach nee zeg. Ik vind het alleen maq
leuk. Ze is op dit moment een van de beste a
tiesten ter wereld. Dat ik er niet bij mocht zij
eigenlijk wel normaal. Eén keer ging de deur,
even open, net toen ik toevallig voorbij liep.
ik hoorde klonk onwaarschijnlijk goed." i
l
Jan van Stipriaan Luïscius
de aandacht te brengen. We hebben
met Kuipers goud in handen", zei mi
nister van onderwijs op de persbijeen
komst waarbij Kuipers als het ware al
vast werd 'uitgezwaaid'.
Het ministerie grijpt de ruimtereis aan
om jongeren warm te maken voor
techniek: scholen op de grond en Kui
pers in de ruimte gaan gelijktijdig sla
kweken, zogeheten raketsla. Ze willen
weten hoe zaadjes ontkiemen zonder
zwaartekracht. Daarnaast kunnen leer
lingen tijdens de reis via een radiover
binding met Kuipers in contact komen.
Van der Hoeven zal bij de lancering ko
mend voorjaar in Kazachstan aanwezig
zijn, collega-minister Laurens Jan
Brinkhorst van economische zaken
vangt Kuipers bij terugkomst weer op.
„Dat moet een fantastisch moment
zijn. We laten dan zien dat Nederland
meewerkt aan de toekomst", zei Brink
horst.
Kuipers zelf, na Wubbo Ockels (1985)
de tweede Nederlander die de ruimte
ingaat, is vooral nuchter. De komende
maanden verblijft de 45-jarige Amster
dammer en vader van twee dochters
vooral in Rusland en de Verenigde Sta
ten om de wetenschappelijke proeven
voor te bereiden. Want hij blijft niet
een 'weekje lummelen' in het ruimte
station, dat een samenwerkingsver
band is tussen veertien landen. „Ik heb
een vol programma. Ik hoop dat het
lukt om alles te doen", zegt de medi
cus, die sinds 1989 in de ruimtevaart
werkzaam is.
De astronaut zal ongeveer vijftien ex
perimenten doen op het vlak van bio
logie, geneeskunde, natuurkunde en
technische ontwikkeling. De proeven
zijn bedacht door universiteiten, grote
bedrijven en ruimtevaartbedrijven zo
als Dutch Space. Er zijn onder andere
experimenten met botontkalking in de
ruimte, proeven voor betere energie
zuinige lampen en proeven die meer
inzicht moeten geven in de bloeddruk
regeling. Kuipers: „Ik hoop belangrijke
stappen te zetten voor de toekomst."
Rudi Buis
De Nederlandse astronaut André Kuipers tijdens een persconferentie eerder deze week. Foto: GPD or
