Zwarte dag voor Amerika BUITENLAND Or Duizenden draagbare raketten bedreigen militairen in Irak Duits Bondsdaglid 'moet weg5 wegens antisemitisme Arafat 'klaar' voor vredesoverleg Regering wint verkiezingen Georgië Eerste anglicaanse homobisschop Hong Kong in de smog 'Israël grootste gevaar voor wereldvrede' Zestien doden bij raketaanval Bosbranden Californië grotendeels bedwongen '1 vl Una wil snel !ar de maan nc - China wil binnen drie ijf jaar een satelliet in een om de maan brengen en en later stadium een robot lemonderzoek laten verrich- Dat heeft Zhang Qinwei, van de leiders van het Chi- e ruimtevaartprogramma, feren tegen het staatspersbu- l Xinhua gezegd. Qinwei d zijn uitspraken tijdens de |te verschijning in het open- r van de 'taikonaut' Yang Li- sinds zijn ruimtereis van ge maand. Liwei, de eerste frees in de ruimte, is de af- jpen weken uitgegroeid tot volksheld. Binnen twee jaar China een tweede bemande iitevlucht uitvoeren. ilgen sterven >eds eenzamer ssel - In België gaan steeds Ider nabestaanden naar de aart van een overledene, ele jaren geleden waren er iiddeld honderd mensen bij begrafenis of crematie, nu dat er meestal zo'n 25. Uit- rtondernemer Quirijnen zei gisteren in het VRT-televi- irogramma De Zevende Volgens hem vragen nabe- nden ook vaker om de 1st op zaterdag te houden: hoeven ze geen vrije dag op emen. „Zelfs heb ik al mee- laakt dat mensen de uit- :t kwamen regelen, maar op vakantie gingen", aldus rijnen. itwerpse politie ikt overvallers werpen - De Antwerpse po- heeft een bende geweldda- overvallers opgerold. De ;p wordt onder meer ver- it van de overval een week Iden op een nachtwinkelier ntwerpen. De protesteren- tinkelier werd door zijn fd geschoten en overleed ele uren later. Twee van de bendeleden blijken min- garig. ndmijn doodt tpalese soldaten an du - Minstens tien laten van het Nepalese rege- jsleger zijn gisteren omge ven bij een ontploffing van landmijn. De soldaten za- in een vrachtwagen die in luurt van het dorp Beluwa, eveer 200 kilometer ten zui- van de hoofdstad Kath- idu, op een mijn reed. De e wordt toegeschreven aan ~|iaoïstische rebellen die al n vechten voor afschaffing de monarchie. De rebellen eten in augustus een einde |een zeven maanden oud et-het-vuren en trokken Iterug uit de vredesbespre- en met de regering insen willen n premier af is - Een ruime meerderheid de Fransen (57 procent) It dat premier Raffarin moet rekken. Dat blijkt uit een ing van de krant La Dépêche Uidi. Minister De Villepin ftenlandse zaken) komt als Populairste uit de bus. Raf- n ligt al geruime tijd onder |r wegens zijn economische eid, maar vooral wegens het dijden van duizenden be den tijdens de hittegolf van dopen zomer. esident Poetin 'jft populair Ukou - De Russische presi- t Poetin blijft populair bij de sische stemmers, ondanks lolitieke opwinding over de ïstatie van Yukos-bestuurs- irzitter Chodorkovski. Dat kt uit een peiling, waarvan conclusies zaterdag zijn ge- Yj Pliceerd. Ongeveer 73 pro- t van de ondervraagde Rus- sprak zijn goedkeuring uit Poetin. Premier Kasjanov, □vrijdag zijn bezorgdheid uit- ver de manier waarop aan- gers de Yukos-zaak benader- kreeg slechts van 39 pro- it van de ondervraagden m^in. De onderzoekers peilden de populariteit van de poli- je partijen die op 7 decem- deelnemen aan de parle- itsverkiezingen. Verenigd land en de Communistische ij voeren de peilingen aan 30 en 23 procent, Yrtugal slaat )kkenvaccin in nogelj ïabon - Portugal bereidt zich )r op een eventuele terroris- :he aanslag met biologische pens tijdens de Europese J^Mnpioenschappen voetbal gend jaar. Het land heeft het jein tegen het pokkenvirus jeslagen, meldde het Portu- Je ministerie van volksge- ïdheid gisteren. Hoewel de delijke ziekte niet meer voor uit, zei minister Martins te- n het Portugese persbureau sa dat Portugal op alle moge heden wil zijn voorbereid, jnvel Europese Kampioenschap- h beginnen op 12 juni en du- i drie weken. maandag 3 november 2003 door onze correspondent Ans Bouwmans Washington - Het was gisteren een 'tragische' dag voor Ameri ka. Een uitermate slechte dag waarvan 'er nog meer zullen ko men', aldus defensieminister Rumsfeld in reactie op de dode lijkste aanval op Amerikaanse soldaten sinds het begin van de oorlog in Irak. „Zulke dagen horen bij een oorlog die moeilijk en gecom pliceerd is", zei Rumsfeld, die onderstreepte dat de VS niet van plan zijn op te geven in Irak. Een Chinook-legerheli- kopter met soldaten op verlof werd gisteren op weg naar de luchthaven van Bagdad uit de lucht geschoten. Daarbij kwa men 16 soldaten om en raakten er 20 gewond. Een groot deel van de gewonden is vanmorgen aangekomen in Duitsland, voor behandeling in een ziekenhuis op de Amerikaanse basis Ram- stein. Bij een bomexplosie kwam gis teren nog minstens een Ameri kaanse soldaat om, plus twee burgers die voor het Ameri kaanse leger in Irak werken. Daarmee is zondag 2 november de op één na dodelijkste dag in Irak geworden voor de VS. Al leen op zondag 23 maart, op de vierde dag van de oorlog, vielen er in Irak meer doden onder Amerikaanse militairen: 28. De aanval op de transportheli kopter is opnieuw een escalatie van het geweld in Irak, waar het aantal aanvallen nu is opgelo pen tot zo'n 33 per dag. De VS hebben te maken met een 'vastbesloten' vijand, aldus de Amerikaanse commandant in Irak, generaal Sanchez, op een persconferentie. Hij voorspelde 'meer obstakels, meer tegensla gen en meer tragedies'. Er zijn inmiddels 138 Amerikaanse sol daten door vijandelijke acties omgekomen sinds president Bush op 1 mei de belangrijkste gevechtsfase beëindigd ver klaarde. Een aanslag op een Amerikaans konvooi in Mosul heeft zater dag twee Amerikanen gedood en twee anderen verwond. Het De rokende wrakstukken van de Chinook-helikopter die gisteren werd neergeschoten op weg naar de luchthaven van Bagdad. Foto: EPA/Ali Haider konvooi werd geraakt door een bom bij een politiebureau, die explodeerde toen de Amerika nen in burgerauto's langsreden. Rumsfeld is de afgelopen tijd onder vuur komen te liggen over de manier waarop de Amerikaanse regering de bezet - tings- en wederopbouwfase heeft voorbereid en uitgevoerd en het uitblijven van militaire bijstand van verschillende bondgenoten. Amerikaanse sol daten moeten veel langer in Irak blijven dan van tevoren ge dacht, en het thuisfront is daar ongelukkig over. „We zullen de ze oorlog winnen. Het zal tijd vergen, maar er wordt vooruit gang geboekt", aldus Rumsfeld. Het toenemende dodental in Irak roept twijfel op over het Irak-beleid van president Bush, aldus een gisteren gepubliceer de opiniepeiling van ABC Nieuws en de krant Washington Post. Zo'n 54 procent van de Amerikanen meent dat de kos ten van de oorlog tegen de ba ten opwegen, tegen 44 procent die het tegendeel vindt. Het aantal Amerikanen dat vindt dat het tijd wordt om zich terug te trekken is gegroeid van 26 procent in juli tot 38 procent door onze correspondent Wierd Duk Berlijn - Het christen democra tische Bondsdaglid Martin Hohmann dreigt door de partij leiding uit de fractie te worden gezet wegens antisemitische uitlatingen. Hohmann stelde in een toespraak dat de joden ook als een 'volk van daders' kun nen worden omschreven, van wege de rol die vele joodse communisten speelden tijden de 'rode terreur' onder Stalin. Homanns uitspraak leidde tot zeer verontwaardigde reacties los angeles/anp - Het ergste lijkt achter de rug voor het door grote bosbranden getroffen Ca lifornië. Volgens Amerikaanse media zijn de grootste branden onder controle gebracht, mede door sneeuw- en regenval. De bosbranden in Californië hebben enorme schade aange richt en aan zeker twintig men sen het leven gekost. Het vuur werd opgezweept door een dro ge, warme en harde wind. Zeker 3346 woningen en 300.000 hec tare land zijn in vlammen opge gaan. Zo'n 50.000 mensen brachten ook het afgelopen weekend door in opvangcentra. Tot opluchting van de brand weer zijn de weersomstandig heden radicaal gewijzigd. Maar het wordt deze week waar schijnlijk weer warmer en een wind uit de woestijn van Santa Ana kan dan roet in het eten gooien. De brandweer hoopt voor die tijd het sein brand meester te kunnen geven. De Amerikaanse president Bush brengt morgen een be zoek aan Californië. Hij zal waarschijnlijk worden con- frontreerd met fikse kritiek van politici in de staat. Zij zijn boos dat de regering geen geld wilde geven om de bossen te kunnen 'uitdunnen'. Door verdroogd kreupelhout en dode bomen weg te halen krijgen vlammen minder snel greep op een bos. Washington wees een verzoek om 430 miljoen dollar federale hulpgelden voor dat doel echter van de hand. van politici uit alle partijen. Volgens Bild am Sonntag zal CDU-leidster Merkel vandaag Hohmann ter verantwoording roepen en hem opdragen de fractie te verlaten. Desnoods wil Merkel haar collega via een stemming dwingen om te gaan. Zij noemde Hohmanns uitspra ken 'volstrekt onaanvaardbaar'. Hohmann weigerde aanvanke lijk om zich van zijn uitlatingen, gedaan op 3 oktober tijdens fes tiviteiten rond de 'Dag van Na tionale Eenheid', te distantië ren. Hohmann had in zijn toe spraak in Neuhof, bij Fulda, ge steld dat de joden historisch niet alleen maar als 'slachtof fers' kunnen gelden. Grote aan tallen joodse bolsjewieken had den leidinggevende functies in de Sovjet-Unie, en waren daar door medeverantwoordelijk voor de executie van miljoenen tegenstanders. „Op grond hier van zou men de joden met enig recht als 'volk van daders' kun nen typeren", aldus Hohmann. Nadat een storm van kritiek op steeg, haastte Hohmann zich te verklaren dat hij niet de eenma ligheid van de holocaust wil ontkennen. Ook zou hij de jo den niet als 'daders' hebben willen aanduiden. Maar volgens Groenen-parlementariër Beek volgt Hohmann met zijn gelijk schakeling van 'bolsjewieken' en 'joden' de 'stereotype nazis tische logica'. Bovendien zou Hohmann zich in het verleden vaker kwetsend over minderhe den hebben uitgelaten en zijn opgevallen door zijn extreme nationalisme. Vier jaar geleden al beweerde Hohmann in de Bondsdag dat de 'boetetijd' van de Duitsers voor de misdaden die onder Hitier werden begaan, beëin digd moet worden. Hij keerde zich tegen de bouw van een ho locaustmonument in Berlijn. Juist rond dit monument ont stond in de afgelopen week een nieuwe controverse. De firma die de opdracht had gekregen om het monument tegen graffi ti te beschermen, blijkt tijdens de oorlog via een dochterfirma het gifgas zyklon-B aan de na zi's te hebben geleverd. Met dit gas werden miljoenen mensen in concentratiekampen omge bracht. Het contract met het bedrijf werd bevroren toen deze feiten bekend werden. door Martijn Delaere den haag - Het Iraakse leger was snel verslagen, de tanks en de trucks fikten af in de woes tijn, maar de eenvoudige gra naatwerpers, mijnen, explosie ven en draagbare raketten wer den door Saddams soldaten mee naar huis genomen. Voor later. De granaatwerpers en mijnen zaaien nu dagelijks dood en verderf onder de Amerikaanse soldaten, en het wachten was op het moment dat een draag bare raket een Amerikaans vliegtuig zou neerhalen. Giste ren was het zover. Een zware CH-47 Chinook transportheli kopter werd op weg van Fallu- jah naar het internationale vliegveld van Bagdad neerge haald met een draagbare raket. De Iraakse luchtmacht deed dit voorjaar niet mee aan de oor log. Die werd begraven in de woestijn. Het grootste gevaar voor de Amerikaanse en Britse vliegtuigen kwam van grond lucht (surface-to-air)-raketten. Na de oorlog verdwenen de draagbare raketten over heel Irak. Nog niet zo lang geleden zei de baas van Amerika's mili taire transportvliegtuigen, ge neraal-majoor Handy, dat 'draagbare raketten de grootste bedreiging zijn die we waar ook ter wereld tegenkomen'. Hun verspreiding over de we reld is bij iedereen bekend. Goedkoop, goed te verstoppen en na wat oefening gemakkelijk te bedienen. Alle alarmbellen gingen af in Irak en Washington toen een Amerikaanse generaal vorige maand verzuchtte dat er honderden draagbare Iraakse raketten zoek waren. Wie had ze? Waar waren ze? Een belo ning van vijfhonderd dollar voor een raket leverde weinig op. Wereldwijd zijn honderddui zenden draagbare raketten in omloop en voor een prikkie te koop (tweeduizend dollar). De ze zogenoemde Man Portable Air Defense Systems (Manpads) hebben een bereik van zo'n vier kilometer en reiken tot een hoogte van twee kilometer. Het doelwit moet wel op zo'n acht honderd meter afstand van de schutter vliegen. Na de Ameri kaanse Stinger, die in de jaren tachtig door de CIA werd gele verd aan het Afghaanse verzet en waarmee 269 Russische vliegtuigen werden neerge haald, is de Russische SA-7 Strela de populairste. Het Iraakse leger zat tjokvol met die raketten. De draagbare raket weegt slechts 14,5 kilo en heeft een lengte van anderhalve meter. De raket raast met een immense snelheid (zo rond de 1300 kilometer per uur) op de hitte van de motoren van een vliegtuig af door gebruik te ma ken van infrarood -sensoren. Piloten zijn doodsbang voor de ze draagbare raketten, veel ban ger dan voor grote radargeleide raketten die gemakkelijker kun nen worden opgemerkt. De SA-7 stamt uit 1972 en heeft nogal wat beperkingen en is daarom de afgelopen decennia voortdurend verbeterd. De nieuwste versie is de SA-18 Grouse, die dit jaar in het nieuws kwam toen de Ameri kaanse en Russische inlichtin gendiensten een smokkelroute naar de VS voor vijftig van deze raketten oprolden. Grote passa giersvliegtuigen lijken een mak kelijke prooi, maar zijn dat slechts een korte periode: bij het opstijgen en landen. Een helikopter, en zeker de 22 ton zware CH-47 Chinook, vliegt altijd 'langzaam' en nooit hoog. Zelfs een middelmatig geoefende schutter kan er rus tig de tijd voor nemen. Het is niet voor niets dat tegenwoor dig altijd drie helikopters bij het Witte Huis in Washington lan den als president Bush ver voerd moet worden. In welke helikopter zit-ie? Dat is Marine One. De andere twee zijn lok eenden. Washington vreest ook op het thuisfront het ergste.. jeruzalem/ap - De Palestijnse leider Arafat zegt dat hij klaar is voor vredesoverleg waartoe Is raël zich na maanden van stag natie weer bereid heeft ver klaard. Vorige week maakte de Israëli sche premier Sharon onver wacht bekend dat hij bereid is met de Palestijnen te gaan pra ten en dat daartoe al contact is opgenomen met Palestijnse functionarissen. Arafat heeft dikwijls gezegd dat hij over vrede wil praten, maar Israël en de Verenigde Staten boycotten hem. Zij wensen al leen te praten met een Pales tijnse premier die ruime be voegdheden bezit. Arafat heeft gisteren aan waarnemend pre mier Qureia gevraagd een rege ring te vormen. Qureia heeft het aanbod aanvaard en gezegd ministers te zoeken die 'voor ie dereen aanvaardbaar' zijn. Qureia heeft met Arafat nog geen overeenstemming bereikt over de vraag wie als minister van binnenlandse zaken de lei ding krijgt over het veiligheids apparaat. Qureia trad een maand geleden aan als premier van een noodkabinet, voor een periode van dertig dagen. Na een afname van het geweld in de afgelopen weken heeft Is raël gisteren bekendgemaakt dat ongeveer 15.000 Palestijnen weer zullen worden toegelaten om in Israël te werken. Het le ger zei dat het gaat om een van de 'vertrouwenwekkende maat regelen' van de regering. Giste ren mochten al ongeveer 6000 werknemers uit de Gazastrook na een uitgebreide veiligheids controle Israël in. Oppositie kondigt massale demonstraties aan De 56-jarige Gene Robinson werd gisteren gewijd tot bisschop. Foto: AP/Jim Cole durham/anp - Onder strenge veiligheidsmaatregelen is giste ren de 56-jarige Amerikaan Ge ne Robinson gewijd tot bis schop van de Anglicaanse Kerk in de Verenigde Staten. Robin son, nu bisschop van New Hampshire, is de eerste openlij ke homoseksueel in deze func tie binnen de Anglicaanse Kerk. De 'kwestie-Robinson' heeft ge leid tot felle discussies en pro testen van behoudende angli canen die homoseksualiteit als een zonde zien. Direct na de wijding zeiden orthodoxe orga nisaties binnen de kerk, dat de wijding onherroepelijk een kerkscheuring betekent. De kerkleiders waarschuwden eerder al voor een scheuring in de anglicaanse gemeenschap die wereldwijd 70 miljoen leden telt. Het bisdom New Hampshi re en Robinson zelf zijn ervan overtuigd dat de kerk over zijn benoeming niet zal scheuren. Robinson was aangedaan toen hij onder applaus van de vier duizend aanwezigen tot bis schop werd gewijd. Hij ziet zijn benoeming als een teken voor mensen die zich nu nog 'in de marge bevinden' om naar het centrum van het kerkelijk leven te komen. door onze correspondent Frank Hendrickx moskou - De verkiezingen in de voormalige sovjetrepubliek Ge orgië krijgen een omstreden winnaar: de regeringspartij. On afhankelijke waarnemers voor spelden juist een ruime neder laag voor de regering van de zeer onpopulaire president Sje- vardnadze. De oppositie heeft massale demonstraties aange kondigd. Bijna 30 procent van de kiezers stemde volgens de voorlopige uitslagen voor het pro-rege- rings blok Voor een nieuw Ge orgië'. De belangrijkste opposi tiepartij 'Nationale Beweging' kreeg slechts 23 procent, hoe wel peilingen een ruime over winning voorspelden. Ook een steekproef van Amerikaanse waarnemers kwam uit op een overwinning voor de oppositie. De voorlopige uitslagen werden bekend gemaakt nadat vanoch tend 8 procent van de stemmen waren geteld. Als de trend in de loop van de dag hetzelfde blijft, dreigt een confrontatie tussen de oppositie en de autoriteiten. De oppositie heeft massale de monstraties aangekondigd. In buurland Azerbeidzjan bra ken ruim twee weken geleden bloedige rellen uit, nadat inter nationale waarnemers conclu deerden dat de verkiezingen waren gemanipuleerd. Er vielen zeker twee doden. De belang rijkste oppositieleiders zijn sindsdien in de gevangenis ge gooid. Tijdens de verkiezingen giste ren in Georgië zijn tal van onre gelmatigheden geconstateerd. In de grote steden, waar de op positie een grote aanhang heeft, werden duizenden mensen niet geregistreerd. Ze konden daar door hun stem niet uitbrengen. Ook gingen stemlokalen veel te laat open, omdat stemlijsten niet klopten. Georgië is één van de armste en corruptste voormalige sovjetre publieken. Volgens de Wereld bank leeft meer dan de helft van de bevolking onder de ar moedegrens. Uit opiniepeilin gen blijkt dat de bevolking ge noeg heeft van het bewind van Sjevardnadze. De voormalige minister van buitenlandse za ken van de Sovjet-Unie heeft al ruim 12 jaar de macht. Onder zijn leiding is het land uitgegroeid tot een belangrijke bondgenoot van de VS in de Kaukasus. De relaties met Rus land zijn juist zeer slecht, wat tot grote economische proble men heeft geleid. hong kong/anp-dpa - De Chi nese metropool Hong Kong is de afgelopen dagen zo onge veer in de smog verdwenen. De stad kreeg vandaag te maken met de ernstigste smog in zijn geschiedenis. Door de luchtver vuiling is het zicht nog maar enkele honderden meters. Op een vervuilingsschaal van 500 punten bereikte de meter de ongekende hoogte van 180 punten. Als de meter op 200 staat, wordt de hele bevolking aangeraden het huis niet meer uit te gaan. De door rook en uitlaatgassen vervuilde mist komt juist op het moment dat Yang Liwei, de eer ste Chinese astronaut, een be zoek brengt aan Hong Kong. De gevierde ruimtevaarder werd gisteren naar de Tsing Ma- hangbrug gebracht om de baai, de beboste bergen en de skyline van de stad te bewonderen. Yang beschreef het uitzicht heel diplomatiek als 'spectaculair', al was er in werkelijkheid nage noeg niets van te zien. De luchtvervuiling in Hong Kong wordt veroorzaakt door het drukke verkeer, de vuile fa brieken die op het vasteland van China staan en het lokale klimaat. Weerkundigen ver wachten dat een opstekende wind de smog in de komende dagen langzamerhand zal verja gen. Gemengde reacties op onderzoek Europese Commissie door onze correspondent Ad Bloemendaal tel aviv - De Europese Commissie publi ceert vandaag een opinie-onderzoek waaruit blijkt dat de meeste Europeanen Israël beschouwen als het grootste gevaar voor de wereldvrede. Het Simon Wies,en thal Centrum ziet dat als een bewijs dat 'anti-semititisme in de Europese samenle ving is vastgebakken'. Officiële Israëlische reacties zijn minder extreem. Minister van buitenlandse zaken Shalom zei gisteren dat de uitslag van het onderzoek niets te maken heeft met anti-Israëlische gevoelens, maar met een Europese behoefte 'er een andere visie op na te houden dan de Verenigde Staten en zich zo te manifesteren als een wereldmacht'. Het Spaanse dagblad El Pais kaartte de zaak aan. De krant berichtte het afgelo pen weekeinde over het onderzoek. Daarin komt een vraag voor over de be dreiging van de wereldvrede. De onder vraagden kregen een lijst met vijftien landen voorgelegd en moesten aankrui sen welk land ze in dat opzicht het ge vaarlijkst vinden. Voor 59 procent staat Israël bovenaan: Noord-Korea en Iran eindigden op de tweede en derde plaats. Een vertegenwoordiger van het Israëli sche ministerie van buitenlandse zaken opperde dat de Europeanen misschien de indruk hadden dat werd gevraagd naar de invloed van het Israëlisch-Pales- tijnse conflict op de wereldvrede. Shalom brengt de uitslag van het onder zoek ook in verband met de grote aan dacht voor Israël in de Europese media. „De hoeveelheid berichtgeving over Is raël valt niet te vergelijken met die voor Noord-Korea of Iran", zei hij. Volgens hem laat een vorige maand ge houden onderzoek zien dat het aanzien van Israël in Europa de laatste tijd juist is verbeterd. Hij wees er ook op dat de Europese Unie maatregelen heeft geno men die in Israëls voordeel zijn. In de Israëlische regering is niet ieder een het eens met Shalom. Minister zon der portefeuille Sharansky sloot zich aan bij het oordeel van het Simon Wiesen- thal Centrum. „De Europese Unie zou er goed aan doen op te houden met de hersenspoeling tegen en de demonise- ring van Israël, voor Europa terugvalt in de duistere tijden van weleer", vertelde hij het dagblad Yediot Acharonot. Het Simon Wiesenthal Centrum oor deelde dat Israël uit de uitslag van het onderzoek moet concluderen dat er geen rol meer is voor Europa in een toe komstig vredesproces. Maar bij Buiten landse Zaken wil niemand zo ver gaan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 5