ECONOMIE
Schrappen feestdag levert nauwelijks iets op
Kinderen en een baan: moeilijke combinatie?
Hagemeyer in gesprek
met kapitaalverschaffer
Amsterdam wil
deel belang in
Schiphol kwijt
'Groter deel
pensioenrisico
bij werknemer'
Ivoren toren
Zzp'ers in de knel
srtrouwen stijgt
Ij ondernemers
lissEt- Het ondernemersver-
.iwen in de twaalf eurolan-
is in oktober voor de derde
envolgende maand geste-
Het bevindt zich nu op het
gste niveau in 2,5 jaar. De
opese Commissie heeft dat
eren gemeld op basis van
landelijks onderzoek. Onder
in ers zijn gevraagd naai' de
pds en verwachtingen in
iductie, voorraden en export,
ders dan de producenten
de consumenten niet posi-
/er geworden over de econo-
ss en hun eigen geld. Hun
trouwen is voor de tweede
i and op rij gelijk gebleven, na
stijging in het voorjaar.
erlies bij Fiat
"irs teruggebracht
ijn - Fiat heeft in het derde
irtaal zijn nettoverlies ver-
nd door het afstoten van be-
ifsonderdelen en een succes
je introductie van nieuwe
jomodellen, zoals een nieu-
Fiat Panda. Het nettoverlies
het Italiaanse concern liep
opzichte van dezelfde pe-
'e van 2002 terug van 413
84 miljoen euro. Het nega-
re bedrijfsresultaat zakte van
miljoen euro naar 285 mil-
ijn euro. De autodivisie boek
en operationeel verlies van
miljoen euro tegen 340 mil-
•n euro in dezelfde drie
panden vorig jaar. In die tak
sfcte de omzet van 4,66 naar
q|5 miljard euro.
13L
DreamWorks in
jjinden Vivendi'
1 vork - De muziekafdeling
Steven Spielbergs Dream-
•rks SKG gaat waarschijnlijk
:r in handen van Vivendi
universal. De Amerikaanse
8nint The Wall Street Journal
ïpldde gisteren dat het Franse
diaconglomeraat de afdeling
ir 100 miljoen dollar koopt.
ïamWorks Records is onder-
1 van het in 1994 door Ste-
Spielberg, Jeffrey Katzen-
en David Geffen opgezette
usementsbedrijf. De tak
ft nooit cd's uitgebracht die
krakers werden. Haar be-
igrijkste sterren zijn country
westernzanger Toby Keith
de alternatieve rockband AFI
25Ipopzangeres Nelly Furtado.
43k bedrijf heeft veel last van
JJjpiraterij.
>k India stapt in
jalileo-project
ssel - Ook India wil mee-
:n met het Europese satel-
tsysteem Galileo. Eurocom-
isaris De Palacio verwacht
India 300 miljoen euro be-
ikbaar stelt. China tekende
i|Peking een overeenkomst
:t de EU en steekt er 230 mil-
in euro in. De gratis dienst
[int in 2008 als tegenhanger
het Amerikaanse gps en het
issische glonass. Via 30 satel-
}2jten in een baan om de aarde
inen mensen tot op de me-
nauwkeurig bepalen waar ze
:h bevinden. Het systeem is
:baar voor de lucht- en
42iheepvaart, maar ook voor
idelaars. Galileo kost meer
3 miljard euro en is het
iotste project dat de Europe-
Unie ooit heeft opgezet. Ne-
irland is bij het project be-
ikken via ruimtevaartcentrum
tec in Noordwijk.
O Zaken tegen
diefstal' muziek
ASHiNGTON - De Amerikaanse
atenindustrie is nog eens
chtig rechtszaken begonnen
gen mensen die via internet
egaal muziekbestanden heb-
in uitgewisseld. Ze komen bo-
!7,fenop de 261 rechtszaken die
'j1 irder al tegen illegale down-
io! aders werden aangespannen.
7' in de eerste groep gingen 156
j lensen akkoord met een schik-
7, ng, die gelijkstaat aan de be-
ding van een schadevergoe-
voor het 'gestolen goed',
e meeste schadevergoedingen
ariëren van 2500 tot 7500 dol-
r. De koepel van platenprodu-
inten RIAA zegt nog honder
en en misschien zelfs duizen-
:n aanklachten in te dienen.
asmunt Tsjechië
andaag ongeldig
kAAG - Tsjechië beperkt de
2 oeveelheid kleingeld. Met in-
2, mg van vandaag zijn munten
in 10 en 20 halier ongeldig. De
einste munt heeft dan een
aarde van 50 halier; een halve
:oon, de Tsjechische munt-
•nheid (waarde ruim 3 euro-
:nt). Om te voorkomen dat het
edrijfsleven de prijzen massaal
gierhoogd naar een halve of hele
roon is bepaald dat alle pro-
li ucten met een prijs die eindigt
p maximaal 25 haller, goedko-
- er moeten worden. Prijzen die
indigen op 50 tot 75 haller
loeten ook verlaagd worden,
roducten waarbij achter de
omma tussen 25 en 50, of
leer dan 75 haller staat mogen
uurder worden. Er worden cir-
a 1,2 miljard munten uit om-
top gehaald. Tot 31 oktober
•004 kunnen ze nog bij de bank
torden ingeleverd.
zaterdag 1 NOVEMBER 2003
Waar is het einde? Schaffen we bij de volgende economische crisis Kerstmis af?'
door James McConigal
den haag - Als één van de acht
nationale feestdagen zou wor
den geschrapt en vervangen
door een gewone werkdag, le
vert dat in theorie één miljard
euro aan extra productie op. Dat
betekent voor de overheid per
jaar 280 miljoen euro extra in
komsten uit sociale premies en
ongeveer 120 miljoen euro extra
inkomsten uit loonbelasting. Dat
lijkt mooi meegenomen in barre
tijden. Maar in de praktijk zijn de
financiële resultaten van zo'n
omwisseling van een vrije dag
naar een werkdag bedroevend.
Toevallig heeft het Centraal
Planbureau net uitgerekend
wat enkele extra werkdagen
voor de Nederlandse economie
in 2004 zouden opleveren. Het
komend jaar is een schrikkel
jaar en Kerstmis valt in een
weekeinde: liefst drie extra
werkdagen, maar toch geen
kassa voor de nationale econo
mie.
Een schrikkeldag levert wel een
extra productie- en consump
tiedag op, maar een 'kerst-
werkdag' praktisch niet. Hele
sectoren, zoals de bouw, liggen
in die periode toch al plat. Dat
wordt dus een 'normale' vrije
dag. Andere sectoren geven
hun werknemers eveneens
massaal kerstvakantie.
Extra werkdagen zijn eigenlijk
alleen goed voor de economie
wanneer deze erg gespannen is.
Als bedrijven met een extra
werkdag kunnen voldoen aan
vraag van klanten die anders
open blijft staan, levert dat iets
op. Maar als extra productie al
leen maar voor de voorraad is,
gebeurt dat gewoon niet, aldus
het CPB.
Vandaar dat het CPB de drie ex
tra werkdagen voor volgend
jaar inschat op een positief eco
nomisch effect van hooguit 0,1
procent van het bruto binnen
lands product (de optelsom van
alle goederen en diensten in
amsterdam/gpd - Het Amster
damse stadsbestuur wil, in na
volging van het rijk, een deel
van zijn aandelen Schiphol ver
kopen. WD-wethouder Van der
Horst verwacht dat ook het rijk
een groot deel van de op
brengst investeert in de regio.
„Het geld is hier verdiend, het
moet ook hier terugkomen."
De verkoop van aandelen
Schiphol kan de stad honder
den miljoenen euro's opleve
ren. Van der Horst pleit ervoor
dat geld te investeren in onder
meer de ondertunneling van de
ringweg AIO bij de Zuidas, de
Tweede Zeesluis in IJmuiden en
het doortrekken van de Noord-
Zuidlijn van Amsterdam naar
Schiphol.
Amsterdam bezit bijna 22 pro
cent van de aandelen Schiphol,
Rotterdam 2,5 procent en het
rijk de rest. Het eerste kabinet-
Balkenende heeft besloten dat
maximaal 49 procent van de
aaridelen op de markt gebracht
mag worden. Balkenende-2
heeft die afspraak overgeno
men. De luchthaven dringt al
jaren aan op een snelle privati
sering.
Nederland). En dat effect wordt
vooral veroorzaakt doordat de
schrikkeldag zich ook voordoet
in Duitsland, onze belangrijkste
handelspartner.
Als je écht wat met feestdagen
wilt doen om de economie te
stimuleren, aldus het CPB, dan
moet je ze flexibel maken. Nu
kan een feestdag vallen in een
periode dat het loeidruk is of
dat het buitenland gewoon
doorwerkt. Kan met die dagen
worden geschoven, dan levert
dat wel wat op.
Het is bijvoorbeeld heel onpret
tig voor het bedrijfsleven dat
Nederland op 30 april dicht is
en Europa niet en dat we op 1
mei (Dag van de Arbeid) weer
aan het werk gaan als de rest
van Europa vrij is. Maar plei
dooien om Koninginnedag en
de dag van de arbeid te combi
neren zijn in Nederland niet
populair.
Het klinkt natuurlijk gek, een
verschuifbare nationale feest
dag. Toch kent Engeland er
drie, de zogenaamde Bank Ho
lidays. Ieder jaar maakt de over
heid bekend wanneer die in
voorjaar en zomer vallen.
Bij deze discussie komt ook nog
het gegeven dat Nederlanders
meestal niet kampen met een
tekort aan vrije dagen. We zijn
steeds meer een land van 'ver
lofstuwmeren': hoe komen we
door onze vrije dagen heen?
Een nationale feestdag vervan
gen door een werkdag betekent
hooguit dat er een emmertje
minder in het stuwmeer zit.
Maar extra belastingen en pre
mies, dat is toch goed nieuws
voor de armlastige overheid?
Jawel, maar ook die extra op
brengst valt zwaar tegen. Van
een dag extra werk beklijven
maar weinig sociale premies.
Veel premies kennen een maxi
mumbedrag per jaar en een
groot aantal werknemers zit al
aan die grens. Extra opbrengst
in de praktijk: nul.
Dat geldt ook voor de belastin
gen. De 'loonheffing' bestaat uit
de premies en de loonbelasting.
Dat is voor veel mensen een
voorschot op de inkomstenbe
lasting. Het uiteindelijke effect
De meubelzaak is op tweede pinksterdag erg populair bij Nederlanders die op hun vrije dag willen winkelen. Foto: CPD/Cees Zorn
moet worden verrekend met bij
voorbeeld de hypotheekaftrek.
Netto-opbrengst: hooguit ge
ring.
Zouden we het Franse plan
moeten volgen om de tweede
pinksterdag af te schaffen En zo
een signaal te geven? Alsjeblieft
niet, reageren vakbeweging en
werkgevers in een hartgrondig
gezamenlijk neen. „Waar is het
einde? Schaffen we bij de vol
gende economische crisis
Kerstmis af', aldus de FNV.
„We zetten in op loonmatiging,
dat is een veel krachtiger mid
del om de economie te stimule
ren, en die discussie is al lastig
genoeg."
Ook de werkgevers hebben
geen trek in een vervelend ge
sprek over het afschaffen van
feestdagen, 'waarvan we er, Eu
ropees gezien, niet zo veel heb
ben'. De werkgevers vinden
eveneens dat loonmatiging de
komende jaren alle aandacht
moet hebben. In de Tweede Ka
mer is in het verleden wel eens
gesproken over het afschaffen
van tweede pinksterdag, maar
dan om in te ruilen tegen een
andere nationale feestdag.
Groenlinks en de SP vinden dat
Nederland toe is aan een isla
mitische feestdag, zoals het sui
kerfeest. D66 wil van bevrij
dingsdag een jaarlijkse vrije dag
maken. De christelijke partijen
in het parlement hebben deze
inruil van tweede pinksterdag
steeds geblokkeerd.
Sommige internationaal opere
rende bedrijven in Nederland
hebben overigens tweede pink
sterdag al afgeschaft, sterker
nog: alle feestdagen die wel op
de Nederlandse, maar niet op
de internationale kalender
voorkomen. Dit om te voorko
men dat hun handelsactivitei
ten over de grens in de verdruk
king komen. Euronext, de sa
menwerkende effectenbeurzen
van Amsterdam, Brussel, Parijs
en Lissabon, is daar een voor
beeld van. „Wij werken al jaren
op Nederlandse vrije dagen.
Dat hebben we intern afgespro
ken en niemand doet daar
moeilijk over", aldus een
woordvoerder. Bovendien
wordt zo'n dag later gecompen
seerd.
den haag/anp - Werknemers
en gepensioneerden moeten
meer dan tot nu toe zelf het ri
sico van hun pensioenen dra
gen. Die oplossing draagt werk
geversorganisatie VNO-NCW
aan in een nota om de financië
le problemen bij de pensioen
fondsen op te lossen. „We moe
ten af van het automatisme dat
de werkgever tekorten aanvult",
aldus pensioendeskundige Ver-
heij.
De werkgeversclub wil een fun
damentele herziening van het
huidige pensioenstelsel. Verde
re kostenbeheersing is onont
koombaar, evenals een andere
risicoverdeling. Ook wordt ge
pleit voor meer regelingen op
basis van beschikbare premies.
Het risico ligt dan geheel bij de
werknemer. VNO-NCW bepleit
geen rigoureuze omschakeling,
maar vindt wel dat er meer van
deze regelingen moeten ko
men.
VNO-NCW onderscheidt drie
gevaren die de pensioenen be
dreigen. De grootste is de infla
tie die vooral de eindloonrege
ling duur maakt. Naast het be
leggingsrisico dat de afgelopen
jaren een groot deel van de ver
mogens van pensioenfondsen
heeft aangetast wijst VNO-NCW
op het lang-levenrisico. „Men
sen worden steeds ouder. Ze
zullen langer een pensioenuit
kering nodig hebben. Daarmee
is in het verleden geen rekening
gehouden", aldus pensioendes
kundige Verheij.
De andere risicoverdeling waar
op VNO-NCW aanstuurt, vloeit
voort uit de noodzaak tot kos
tenbeheersing. Premies verho
gen tot kostprijsniveau en min
der snel de uitkeringen voor ge
pensioneerden aanpassen aan
de prijs- of loonontwikkeling,
moeten de kosten eveneens in
de hand houden.
Ook wijzen de werkgevers op
de mogelijkheid de pensioenre
gelingen te versoberen. Verder
moeten werknemers langer aan
de slag blijven. Deze maatrege
len zijn nodig om de kern van
het pensioenstelsel overeind te
houden, aldus VNO-NCW.
De aanbevelingen staan in een
nota die op de website van
VNO-NCW is gebubliceerd.
ECONOMIE WIJZER
den haag - Zelfstandigen zonder personeel (zzp'ers) komen vaak in
de knel omdat hun status onduidelijk is. Zijn zij ondernemer of werk
nemer? In de praktijk krijgen deze éénmanswinkeltjes dikwijls te
maken met hoge naheffingen, omdat de regelgeving onduidelijk is.
Er loopt een proefproces, maar om minister De Geus (sociale zaken)
van de ernst van de situatie te overtuigen, voeren VNO-NCW (werk
gevers), TLN (branche-organisatie transport) en PZO (platform van
zelfstandige ondernemers) in november een handtekeningenactie.
Op 2 december worden ze aangeboden aan de Kamer. Gisteren zet
ten de voorzitters van de organisaties (op de foto VNO-voorzitter
Schraven) symbolisch hun handtekening. Met de fiscus zijn meestal
wel afspraken te maken, maar volgens het platform weigert het
UWV vooraf iemand als ondernemer te erkennen. Bij controle van
administraties achteraf wordt een zzp'er vaak alsnog tot werknemer
verklaard en ontvangen hij en zijn opdrachtgever naheffingen van
soms vele duizenden euro's. Foto: GPD/Harmen de Jong
naarden/anp - Handelshuis
Hagemeyer is nog in onderhan
delingen om zijn financiën op
orde te krijgen. Een mogelijke
investering door een derde par
tij is in een gevorderd stadium.
Het bedrijf heeft nog geen be
sluit genomen over de moge
lijkheden, zo deelde het in
Naarden gevestigde bedrijf gis
teren mee.
De handel in het fonds was gis
teren opgeschort in afwachting
van de mededeling van Hage
meyer, aldus beursbedrijf Euro
next. Hagemeyer vond het
noodzakelijk zijn visie op de si
tuatie te geven nadat Het Fi-
nancieele Dagblad had gemeld
dat de Amerikaanse durfkapita-
list Clayton Dubilier Rice (CDR)
een belang zou willen nemen in
het noodlijdende handelshuis.
Directeur R. Hin van Hagemey
er wilde de naam CDR niet be
vestigen en wil ook niet zeggen
of er nog meer gegadigden voor
een deelname in Hagemeyer
zijn. Hij houdt alle mogelijkhe
den open.
Hin wilde evenmin ingaan op
het besluit van J. Kalff om zijn
commissarisfunctie bij ABN
Amro op te geven en te kiezen
voor het voorzitterschap van de
commissarissen Hagemeyer.
ABN Amro is de huisbankier
van Hagemeyer en Kalff wil elke
schijn van belangenverstrenge
ling voorkomen.
Volgens analist D. Muusers van
FBS-bankiers is het voor Hage
meyer goed dat Kalff niet voor
ABN Amro heeft gekozen. „Dat
zou een verkeerd signaal zijn
geweest: Hagemeyer als zin
kend schip."
Muusers wijst er overigens op
dat met een kapitaalinjectie van
een derde partij de aandelen
net zo goecj verwateren. „Daar
bij komt nog dat de aandeel
houder ook zijn zeggenschap
ziet afnemen. Want een inves
teerder eist vergaande invloed.
Het voordeel voor Hagemeyer
is dat er een zeker bedrag bin
nenkomt. En hoeveel dat wordt
bij het uitgeven van nieuwe
aandelen is onduidelijk."
Het bedrag dat een financier
betaalt zal volgens Muusers
overigens aanzienlijk minder
zijn dan wanneer een branche
genoot Hagemeyer zou overne
men.
Het moment om aan kinderen te begin
nen wordt in Nederland steeds meer
vooruit geschoven. Niet zo verwonderlijk,
want met de start van een gezin moeten
heel wat praktische en financiële hobbels
worden genomen. Wie gaat er minder
werken of juist meer? Wat betekent dat
voor het gezinsinkomen? Wie zorgt er
voor de kinderen? De levensloopregeling
zou kunnen helpen bij het beantwoorden
van deze vragen. Maar daar is het laatste
woord nog niet over gesproken.
„Nederland is eigenlijk behoorlijk kind
onvriendelijk," concludeert de Neder
landse Gezinsraad (NGR) in zijn rappor
tage 'Tussen partners, Gezamenlijke
keuzen tijdens de levensloop'. Van een
heel consistent en betrouwbaar over
heidsbeleid om arbeid en zorg te kun
nen combineren is volgens de NGR
nooit sprake geweest. Weliswaar zijn
vrouwen de afgelopen decennia massaal
de arbeidsmarkt opgegaan, maar zodra
een eerste kind zich aandient is het in
heel veel gevallen onmogelijk om beide
banen op hetzelfde niveau te handha
ven. Stellen die een ge
zin willen vormen, zor
gen er nu eerst voor dat
ze allebei een goede
baan hebben en een fi
nanciële buffer hebben
opgebouwd.
Het gebrek aan voorzie
ningen heeft er aan bij
gedragen dat Neder
land 'wereldkampioen
parttime werken' is ge
worden. De man werkt
- fulltime, de vrouw heeft
een parttime baan en
neemt het grootste deel
van de zorg voor haar
rekening. Zo wordt in
een groot deel van de
gezinnen de taken ver
deeld. Uit onderzoek van de NGR blijkt
dat partners over deze scheve taakver
deling 'best tevreden' zijn. In elk geval
binnen de huidige omstandigheden.
Maar, zo geven de vrouwen uit het on
derzoek aan, als de omstandigheden an
ders waren, zouden zij best méér willen
werken. In landen waar meer voorzie
ningen zijn om werk en kinderen te
combineren, werken vrouwen ook meer
en krijgen zij eerder kinderen.
EIGEN
BEURS
Brenda van Dam
Inmiddels heeft de over
heid ook wel begrepen dat
er wat moet gebeuren. Zo
is het aantal kinderop
vangplaatsen de laatste ja
ren sterk uitgebreid. En
het kabinet kondigde een
levensloopregeling aan,
waarmee werknemers tijd
of geld kunnen sparen om
een periode van onbe
taald verlof tijdens hun
loopbaan te financieren:
om voor kinderen te zor
gen, om zieke ouders bij
te staan, om te studeren
of als sabbatical.
Of een levensloopregeling
de ideale oplossing is, valt
nog te bezien. De regeling
zou op 1 januari 2004 ingaan, maar in
het Najaarsoverleg is afgesproken dat de
regeling wordt meegenomen in de plan
nen rond een nieuw fiscaal stelsel voor
VUT en prepensioen. Dat stelsel zou in
2006 moeten worden ingevoerd. Tot die
tijd moeten we het dus doen met de
huidige regelingen binnen de Wet ar
beid en zorg. Je zou bijna vergeten welke
mogelijkheden er nu nog zijn. Ze volgen
hierna in zeer beknopte vorm.
Zwangerschaps- en bevallingsverlof
Vrouwen hebben rond de bevalling
recht op 16 weken verlof met behoud
van salaris. De partner heeft recht op
twee werkdagen betaald kraamverlof.
Ouderschapsverlof
Ouders die ten minste één jaar in dienst
zijn bij hun werkgever hebben recht op
onbetaald verlof van 13 maal de arbeids
uren per week voor opvoeding en ver
zorging van kinderen tot acht jaar.
Calamiteiten- en kort verzuimverlof
Kort, veelal betaald verlof voor het tref
fen van maatregelen bij onvoorziene si
tuaties zoals het overlijden van familie
leden. Ook in verband met bevalling van
partner. Kan gecombineerd worden met
twee werkdagen kraamverlof.
Kortdurend zorgverlof
Het recht op maximaal tien dagen ge
deeltelijk betaald zorgverlof per jaar
voor de noodzakelijke verzorging van
zieke kinderen, partner of ouders.
Fiscaal verlofsparen
Als de werkgever een verlofspaarregeling
aanbiedt, kunnen werknemers met
steun van de fiscus geld of tijd sparen
voor maximaal een jaar verlof.
Meer informatie: www.verlofwijzer.s-
zw.nl of www.ngr.nl
Oud-minister Hans Wijers
(D66) verwees onlangs een paar
keer naar mij als 'professor
jeans'. De nieuwe topman van
Akzo Nobel deed dat in een be
toog waarin hij mijn populisme
vergeleek met dat van wijlen
boer Koekkoek (Boerenpartij).
Populisme versus de weten
schappelijkheid van één van
Wijers' voormalige collega's bij
adviesbureau BCG.
Deze weinig respectvolle flau
witeiten en gemakkelijke be
schuldigingen van een voorzit
ter van een raad van bestuur
staan symbool voor het geslo
ten karakter van het topmana
gement. Recent wetenschappe
lijk onderzoek heeft aange
toond dat ma
nagementteams
in de top van
het bedrijfsleven
te lijden hebben
onder wat 'soci
ale reproductie'
wordt genoemd,
ofwel: kloonvor-
ming.
Topmanagers
worden gere
kruteerd uit de
rangen der ge-
lijksoortigen.
Zittende topma
nagers die afwij
ken van de ge
ijkte kenmerken
moeten het veld ruimen. Het
gevolg is dat veel raden van be
stuur en raden van commissa
rissen worden volgestopt met
oudere, grijzende mannen in
maatkostuums, met een be-
drijfs- en corpsverleden, hier en
daar aangevuld met gelijkge
stemde buitenlanders.
Vreemde eenden in de bijt ver
storen de rust met afwijkend
gedrag en dito opinies. In Ne
derland laat de discussie over
de mankerende multiculturele
samenleving zien dat omgang
met diversiteit geen sinecure is.
Geen wonder dat in de lucratie
ve wereld van bedrijfsbobo's
nauwelijks vrouwen, etnische
minderheden of professoren in
spijkerbroek zijn te vinden.
Want onder gelijkgezinden is
het prettig toeven. Meningsver
schillen zijn onwaarschijnlijker,
de interne communicatie ver
loopt efficiënt, sluimerende
conflicten worden gemakkelij
ker in de kiem gesmoord en
machtsposities eenvoudiger ge
consolideerd.
Daartegenover staat dat een
groep van klonen weinig crea
tief is, bij voorkeur gebaande
paden bewandelt, blind is voor
ontwikkelingen in de buitenwe
reld en hardnekkig vasthoudt
aan stereotype voorkeuren. Een
klassiek voorbeeld is het
groepsdenken dat de regering
van de Amerikaanse president
John F. Kennedy in zijn greep
hield tijdens de Cuba-crisis, be
ginjaren zestig. Vergelijkbaar
groepsdenken houdt de net
werkwerelden van topmanagers
en hun adviseurs en commissa
rissen prettig harmonieus.
Als het team van .dóen heeft
met routinematige taken in een
stabiele omgeving, gaat eenvor
migheid gepaard met hogere
prestaties. Als homogene ma
nagementteams lekker efficiënt
en conflictarm
door het leven
gaan, is het
scheppen van
waarde voor
de aandeel
houder mis
schien veel
eenvoudiger.
Dat gelijkge
zinden elkaar
topbeloningen
toeschuiven, is
in dat geval al
leen maar
rechtvaardig:
voor wat hoort
wat.
Het tegendeel
is echter het geval onder dyna
mische omstandigheden, waar
in verandering en onzekerheid
schering en inslag zijn. Juist
dan is adequate besluitvorming
gebaat bij diversiteit. Immers:
een gezelschap met andersden
kenden is veel alerter en crea
tiever.
Daarom zouden topmanagers
die met grote gretigheid verwij
zen naar de moderne tijd van
hyperconcurrentie en wereld
turbulentie, diversiteit in raden
van bestuur en raden van com
missarissen moeten bevorde
ren. Maar helaas gaat kloonvor-
ming ook hand in hand met
misplaatste arrogantie, blind
dédain voor andersdenkenden
en ongevoeligheid voor veran
deringen in de buitenwereld.
Het optreden van Hans Wijers
is daarvan een fraaie illustratie;
daar kan boer Koekkoek zaliger
nog een punt aan zuigen. Ook
de financiële schandalen bij de
Enrons en Aholds van deze we
reld stemmen niet optimistisch.
Het lijkt alsof topmanagers de
plaats van wetenschappers
hebben overgenomen in de
spreekwoordelijke ivoren toren.
Arjen van Witteloostuijn
hoogleraar economie
Rijksuniversiteit Groningen
