Omroepen in gevecht over Netwerk
MEDIA
Kinderidolen presenteren een week Het Klokhuis
'Wanneer is grof nog grappig?'
Reclame-waakhond
tikt SP op vingers
Droomvrouw blijkt
man in realityshow
'Raad zwaar genoeg'
Sek
/rees voor aansluiting EO-reporters is levensgroot
Redactie Netwerk schakelt politiek in
zaterdag 1 november 2oo3
Siliconen-Beatrix zint op ultieme wraak in Egoland
Daan Schuurmans als ME'er. Foto: NPS
Nina de Waal leert voltige. Foto: NPS
rotterdam/anp - De Reclame
Code Commissie vindt dat de
Socialistische Partij ten onrech
te wervingsfolders verspreidt in
brievenbussen die zijn voorzien
van een NEE/JA-sticker. Die
uitspraak deed de commissie
gisteren. Volgens een zegs
vrouw de SP voor de vierde keer
in de fout.
Secretaris P. Jansen van de SP
geeft toe dat de klachten for
meel terecht zijn. „Per jaarver-
spreiden wij twee miljoen fol
ders. Dat gebeurt door vrijwilli
gers en die zullen we nog eens
extra instrueren. Maar op nul
klachten zullen we nooit uitko
men, omdat de folders vaak in
de avond worden bezorgd.'^,
londen/ap - Zes deelnemers
aan een Brits realityprogramma
waarin de kandidaten een lang
benige brunette genaamd Miri
am moesten verleiden overwe
gen een proces te beginnen te
gen televisiezender Sky One en
producent Brighter Pictures.
Aan het einde van het program
ma bleek dat Miriam is geboren
als een jongetje. De mannen
moesten uit een rij vrouwen de
meest aantrekkelijke kiezen. Al
le kozen Miriam, die zij voor
zich moesten zien te winnen.
Zij eisen dat Sky het program
ma niet uitzendt. Ze hebben
een contract ondertekend,
maai' dat was voordat bleek dat
Miriam een transseksueel was.
amsterdam/anp - Een verzwa-
ring van de instrumenten van
de Raad voor de Journalistiek is
volgens het stichtingsbestuur
van de raad niet nodig. Dat
meldde de secretaris van de
raad vrijdag naar aanleiding
van een onderzoek naar het
aantal publicaties van uitspra
ken van de instantie.
Uit het onderzoek blijkt dat in
de afgelopen drie jaar in twee
derde van de gevallen waarin
de raad een klacht toewees, die
uitspraak ook heeft geleid tot
een publicatie daarover in het
betrokken medium. „Het kan
natuurlijk altijd beter, maar het
bestuur is hierover tevreden",
aldus de secretaris.
••liiversum - De affaire-Zorreguieta, de zaak-Margarita, Mabelgate.
Dnder politici gaan steeds meer stemmen op om de politieke rol van
Ie koningin om te vormen tot een louter ceremoniële. Koningin Bea-
Jix doet er het zwijgen toe, maar zint ondertussen op ultieme
Draak.,n Egoland, de animatieserie van BNN in siliconen en klei, die
(anaf maandag is te zien, werkt de vorstin uit onvrede met de poli-
ike situatie in het land in het diepste geheim aan een nieuw kabi-
seiktvan bekende Nederlanders.
or Berrit de Lange
j n et is hoog tijd dat het 'stelletje
ad appeÜngen' dat momenteel
;n e scepter zwaait in Den Haag
jes 'ordt vervangen. Johan Cruyff
yj eeft als majesteits naaste advi-
2 !1Jr de opdracht tal van beken-
1 ^e Nederlanders uit te nodigen
2 aor een audiëntie op het ko-
inklijke chalet in het Oosten-
js jkse Lech, waar Beatrix en
j aar familie elk jaar de winter-
j. lortvakantie doorbrengen.
gt en pittige 'egotest' moet uit-
}Sf laken of zij een plek verdienen
j„, 1 het nieuwe kabinet.
[oewel de politieke onvrede
ie Pim Fortuyn blootlegde in-
a y riddels behoorlijk is geluwd, is
tjc goland ondanks de zeer lange
3 y roduktietijd opmerkelijk actu-
v el. Het idee voor Egoland ont-
tond begin 2002, toen Pim
?nl ortuyn en Bart de Graaff nog
3 leven waren. Pim Fortuyn is
liteindelijk uit de animatieserie
verdwenen, Bart geeft wel acte
de présence.
Niet alleen de vervaardiging
van de poppen was erg tijdro
vend, ook het script heeft de
nodige aanpassingen onder
gaan. „Wat BNN in eerste in
stantie voor ogen had, was mij
veel te plat en te grof," zegt
Martin-Jan van Santen, scena
rist en regisseur van Egoland.
„Dat BNN er veel seks in wilde,
zag ik ook niet zitten." Het Sti-
fo, de subsidieverlener voor
omroepproducties, wilde op
basis van het eerste, door Ro
nald Giphart geschreven script,
geen geld verstrekken. De twee
de versie van het scenario dat
BNN indiende, werd wel goed
gekeurd. Egoland heeft zo'n
half miljoen euro gekost.
Van Santen, tevens geestelijk
vader van de VPRO-tekenfilm
serie The White Cowboy. „Met
BNN heb ik steeds discussie ge
voerd over de vraag: wanneer is
grof nog grappig? Het enige dat
BNN heeft herschreven, is de
rol van Bart. Die moest toch
wat grover gebekt zijn."
Alleen al de grote gelijkenis van
de poppen, het minutieuze
poppenhuis-decor en de rake
stemmen maken de serie het
kijken waard. De hoofdrolspe
lers zijn allemaal opgetrokken
uit siliconen, veel duurzamer
materiaal dan klei. Frank Rijk
aard, Erica Terpstra, Patrick
Kluivert, Henny Huisman, Peter
R. de Vries, André Hazes, Mai-
tin Gaus, Youp van 't Hek en
nog tal van bekende Nederlan
ders die maar eenmalig voorko
men in de serie zijn wel gekleid.
„Beatrix was er gek genoeg
meteen als pop, die was hele
maal niet moeilijk", aldus Van
Santen. „Met Vanessa, Joop van
den Ende en André Rieu had
den de poppenmakers meer
moeite. Een hele toer was het
ook om de motoriek te vertalen
naar poppenbewegingen."
SBS-presentator Jeroen van der
Boom is ingeschakeld voor een
groot deel van de stemmen, on
der meer van Bart de Graaff. In
eerste instantie was het plan
om bestaand stemmateriaal
van de BNN-voorman om te
vormen tot teksten voor Ego
land.
„Uiteindelijk bleek dat te tijdro
vend. Maar ik vind dat Jeroen
een hele goede Bart neerzet",
aldus Van Santen, die zelf de
stemmen van Beatrix en Wil-
lem-Alexander insprak. BNN-er
Jeroen Kijk in de Vegte tekende
voor een meesterlijke imitatie
van prins Bemhard, voor de
stem van Méxima schakelde
Van Santen een Argentijnse
vriendin in. „Handig omdat ze
ook moest kunnen vloeken in
het Argentijns."
In Egoland, acht afleveringen
van vijf minuten, lopen eigen
lijk twee verhaallijnen door el
kaar. Terwijl de koningin met
behulp van de in raadselen ful
minerende Cruyff een kabinet
van bekende Nederlanders for
meert, wordt aan haai' stoelpo
ten gezaagd door de bitcherige
prinses Maxime. Zij is louter
met de sullige Alex getrouwd
om aan de macht te komen en
een coupe is op handen. Maar
als Alex in de besneeuwde ber
gen neerstort met zijn vliegtuig
en wordt gered door een yeti,
loopt het uiteindelijk toch alle
maal weer heel anders af.
De perikelen in en om het ko
ninklijke chalet worden van
commentaar voorzien door de
scherp van de tongriem gesne
den hofnar Bart de Graaff en de
sprekende hond Bemhard.
„Egoland is een satirisch
sprookje geworden," aldus pro
ducent Jan Snoerwang van Ani-
Bart met koninklijke familie in de
mationWorld. „Compleet met
figuren die vijfhonderd jaar ge
leden in zwang waren aan het
hof, zoals schatkistbewaarders,
troubadours en beulen."
Door de lange productietijd kan
de serie niet inspelen op het
laatste nieuws rond het ko-
serie Egoland. Foto: GPD/BNN
ningshuis. „Maar we hebben
nog wel de zwangerschap van
Maxima en de affaire-Margarita
kunnen verwerken," zegt Van
Santen. „Margarita schilderde
Beatrix af als een hooghartige
vrouw die in haar paleis alleen
maar met zichzelf bezig is. In
de serie is de koningin dan ook
een heel hautain wijf die met
ijzeren vuist de dienst uitmaakt
in het chalet."
Egoland is overigens niet be
doeld als plat en beledigend,
benadrukt Van Santen. „Het is
juist de bedoeling dat ook de
koninklijke familie er met ple
zier naar kijkt."
Egokind, vanaf maandag 3 no
vember, BNN, Nederland 2,
21.00 uur
Bnder de Buisonjé aan het biljart. Foto: NPS
Jacqueline Govaert dirigeert. Foto: NPS
Liesbeth Kamerling bij de dolfijnen. Foto: NPS
,h5Por Patrick van den Hurk
b7 lversum - Kan Xander de Buisonjé
:t zo goed biljarten als zingen? En
in Krezip's Jacqueline Govaert een
in haar eigen nummers voor orkest
:1^ rigeren? Is Costa-kanjer Daan
huurmans niet alleen een goede ac-
ur maar ook een geschikte ME'er? En
Bet GTST-actrice Liesbeth Kamerling
n dolfijn kunstjes bij te brengen? In
;t Klokhuis van volgende week is het
emaal te zien.
^°P adat het NPS-jeugdprogramma dit
ir vijftien jaar bestaat, nemen deze
3" I Ligdidolen komende week een uit-
nding voor hun rekening. Het is de
eru eede lustrumweek dit jaar en er
eiHlgt er nog een. Begin april verzorg-
in bekende artiesten de muziek in
ir o
lijft
eetp
vijf uitzendingen van Het Klokhuis, en
half december worden de uitzendin
gen een week lang voor de eerste keer
ooit door kinderen zelf gepresenteerd.
Komende week draait alles om de ido
len, die min of meer de kijkers zijn uit
gezocht. „We hebben kinderen ge
vraagd wie ze graag in de uitzending
zouden willen zien", zegt eindredac
teur Piet Geelhoed. „Verder hebben
we de bladen doorgekeken om te zien
welke namen er uit sprongen. Toen
was het een kwestie van wie wil en wie
kan. Willen bleek geen probleem, kun
nen vaak wel. Acteurs zaten met opna
men, musici met optredens, sport
mensen met trainingen. Zo wilden we
Michael Boogerd, maar die had een
trainingskamp."
De idolen die overbleven, hebben het
onderwerp wat ze in 'hun' uitzending
bij de horens vatten ook weer zelf ge
kozen. „We hebben ze een lijst voorge
legd en daar mochten ze zelf een se
lectie uit maken", zegt Geelhoed. Zo
wilde Daan Schuurmans graag mee
doen met een oefening van de Mobiele
Eenheid. Hij gaat naar het oefendorp
van de ME, waar hij technieken en tac
tieken leert en merkt dat het werk van
een ME'er zwaar en gevaarlijk is.
Effectstoot
Xander de Buisonjé, bekend van Volu-
mia!, laat in de oudste biljartfabriek
van Nederland zien hoe biljarts wor
den gemaakt, en leert bovendien van
Nederlands kampioen Ruud Vos hoe
de moeilijkste effectstoot in het kunst
biljarten gaat. Jacqueline Govaert zingt
in Het Klokhuis You are mine van haar
band Krezip voor de verandering een
keer niet, maar leert van Dick van Gas
teren van het Viotta Jeugdorkest hoe
ze het nummer moet dirigeren.
Liesbeth Kamerling ging naar het Dol
finarium in Harderwijk om te laten
zien hoe deze bijzondere zoogdieren
leven en hoe ze kunstjes leren. De laat
ste gastpresentator is vooral een held
van Het Klokhuis zelf. Nina de Waal
maakte zich twaalf jaar geleden erg
boos omdat het programma dreigde te
verdwijnen. Ze haalde 30.000 handte
keningen op, en Het Klokhuis mocht
blijven. Zij presenteert een uitzending
over voltige, het turnen op een galop
perend paard.
De week in deqember wordt nog wat
specialer, zegt Geelhoed. „We hebben
kinderen via de website gevraagd on
derwerpen aan te dragen waar ze erg
in geïnteresseerd zijn. Op een gegeven
moment hebben we besloten dat ze
dan ook zelf de presentatie moesten
gaan doen. Dat is heel bijzonder, want
we doen dat echt nooit. Uit alle inzen
dingen hebben we er zo'n dertig gese
lecteerd, waarvan er uiteindelijk vijf
overbleven."
Van 15 tot en met 19 december zijn ze
te zien, de jonge gastpresentatoren.
Het gaat in die week over gothic rock,
over skateboarden op hoog niveau,
over jeugdcircus, over valkenieren en
over een oogoperatie tegen scheelheid.
Het Klokhuis (NPS), maandag 3 no
vember t/m zaterdag 8 november op
Nederland 3,18.30 uur
..iisis bij actualiteitenrubriek Netwerk van KRO, NCRV en AVRO. Al
fn jaar lang bakkeleien de bestuurders van de omroepen over de
faag of de AVRO bij Netwerk moet vertrekken en de EO de openge-
lllen plek inneemt. Een weergave van een typisch Hilversumse be-
Lurlijke chaos.
or Berrit de Lange
Dolf Rogmans
lversum - „Wie weigert sa-
sn te werken met de EO in
ïtwerk, die adviseer ik uit te
Ijken naar een andere baan,"
i zette de KRO-voorzitter
|ans Slangen deze week het
Inflict rond Netwerk op
terp.
redacties van Netwerk ver-
tten zich al maanden tegen
jjjfet plan van de omroepvoorzit-
rs om de EO te laten toetre-
pn. De uitspraak van Slangen
pldt alleen voor de KRO-me-
pwerkers, maar is de joumalis-
in van de NCRV en de AVRO
"pk in het verkeerde keelgat ge-
P %oten. Allen vrezen dat de
imst van de Evangelische ten
iste gaat van de samenwer-
Ing tussen de drie redacties
ie Netwerk maken. Bovendien
imDU n*et Passen bil de
Jumalistieke koers van de ru-
ij !Het is een grof schandaal dat
,p ™n goed lopende actualiteiten-
ibriek slachtoffer dreigt te
irden van omroeppolitieke
lelletjes", zegt Maria Henne-
ian, hoofdredacteur van de
tO-redactie van Netwerk.
jpr wordt al tijden over verga
ard door heel veel mensen.
Maar niemand heeft het over
het programma en wij worden
niet eens beschouwd als ge
sprekspartners.
Volgens Kees Boonman, Net
werk-hoofdredacteur namens
de KRO, is de sfeer bij Netwerk
momenteel ronduit explosief.
„Ik hoop dat niemand door het
lint gaat en dat niemand onver
standige beslissingen neemt."
Uit een recente peiling van de
journalistenvakbond NVJ blijkt
opnieuw dat zowel op de re
dacties van Netwerk als Twee
Vandaag een grote meerderheid
tegen de uitruil is. Ook een
meerderheid van de EO-redac-
teuren bij Twee Vandaag gaf
aan niets te zien in een over
stap naar Netwerk.
De directeuren van de omroe
pen op Nederland 1 en 2 beslo
ten vorig jaar tot een zoge
noemde uitruil van AVRO en
EO. Afgesproken werd dat per
september. 2005 de AVRO Ne
derland 2 als thuisnet krijgt en
de EO Nederland 1. De EO uitte
vervolgens de wens om op het
nieuwe thuisnet ook te gaan
deelnemen in Netwerk, de
AVRO zou dan de vrijgekomen
plek in Twee Vandaag (TRO
S/EO) gaan vullen. De omroep-
directies conformeerden zich
aan de afspraak om zonder
tijdslimiet te onderzoeken hoe
de toetreding van de Evangeli
sche zou moeten worden uitge
voerd.
„Dat stappenplan is er nooit ge
komen," zegt Ton F. van Dijk,
netcoördinator van Nederland
1. „Netwerk is het best beken
actualiteitenprogramma van de
Nederlandse televisie. Als net
manager vind ik het ronduit
zorgelijk dat het programma op
deze wijze onder druk wordt
gezet."
Volgens Van Dijk is de crisis te
wijten aan gebrek aan overleg.
„Mensen hebben op voorhand
allerlei posities ingenomen. Het
lijkt logisch om eerst met direct
betrokkenen te bekijken of zo'n
plan haalbaar is. Maar de re
dacties zijn nooit gehoord.
Daarmee kweekje bij voorbaat
weerstand. Zo'n besluit kan niet
vanuit de lucht opgelegd wor
den."
Kwestie
Hoe nu verder? Niemand die
het weet. De afgelopen week
hebben de omroepvoorzitters
voor het eerst met hun redac
ties gepraat over de kwestie.
KRO-voorzitter Slangen was
duidelijk: de EO komt. NCRV-
voorman Kees Klop en AVRO-
preses Martijn Sanders bleven
vaag. Klop liet alleen indirect
weten zijn redactie te steunen.
Sanders kiest een tussenvorm.
„Naar mijn mening is het een
feit dat de EO naar Netwerk
komt. De vraag is vervolgens
wat de AVRO gaat doen. Dat is
een lastige afweging. Als de
AVRO al naar Nederland 2 ver
trekt, is de vraag wanneer ze
dat doen. In elk geval zal een
lange overgangsperiode nodig
zijn. De AVRO maakt maandag
zijn definitieve standpunt be
kend aan de andere omroe
pen."
Boonman: „Er is sprake van
een patstelling. Vier partijen,
AVRO, KRO, NCRV en EO, strij
den nu om zes avonden Net
werk. Mijn advies? Voorzitters,
slik je verlies en laat alles zoals
het is."
„We blijven vechten voor het
programma", aldus Henne-
man. „Volgende week bieden
we op een presenteerblaadje
een Netwerk-kwaliteitsplan
aan, met daarin voorstellen om
tien procent te bezuinigen,
meer samen te werken en het
programma een kwaliteitsim
puls te geven. Wat willen de
voorzitters nog meer?"
Van Dijk roept alle partijen op
eindelijk eens serieus te luiste
ren naar eikaars argumenten.
„Ik begrijp dat de EO bij Net
werk wil, maar ik begrijp ook
het standpunt van de redacties.
Als vervolgens aan de hand van
verstandige gesprekken blijkt
dat zo'n uitruil geen draagvlak
heeft, moet je ook naar bevindt
van zaken handelen. Voorko
men moet worden dat een suc
cesvolle actualiteitenrubriek te
loorgaat. Uiteindelijk gaat het
om de kijker."
Ondertussen hebben de voor
zitters van AVRO, NCRV en
KRO hun afspraak van maan
dag om een oplossing te vinden
afgezegd. Een nieuwe datum is
nog niet geprikt.
Journalisten van de redacties van Netwerk heb
ben Tweede Kamerleden van CDA, WD en D66
geïnformeerd over de bestuurlijke problemen die
rond hun actualiteitenprogramma leven. Volgens
Kamerleden van CDA en WD vroegen dejouma-
listen zelfs om hulp van de politici.
Met name CDA-Kamerlid Joop Atsma heeft zich
gestoord aan de actie van de omroepmedewer
kers. „Ik vind het slecht voor de journalistieke
onafhankelijkheid van de Netwerk-medewerkers
dat ze om hulp vragen. Temeer daar ze ook we
ten dat de politiek niets voor ze kan doen en ook
niets wil doen. Wij gaan niet over de program
ma's en dat hoort ook zo."
Frank de Grave (WD) heeft wel begrip voor de
actie. „Ik heb ook direct gezegd dat we niets kun
nen doen. Wel toont dit conflict weer aan dat het
publieke bestel van omroepverenigingen achter
haald is. Dit voorbeeld ga ik zeker gebruiken in
het debat met de staatssecretaris over de om
roepbegroting."
Bert Bakker (D66) heeft het bezoekje van de Net
werk-redacteuren niet ervaren als een hulpver
zoek. „We hebben bijgepraat. Het zegt iets over
de machtsstrijd die in Hilversum tussen de om
roepen gaande is."
Ondermeer KRO-redacteur Wilfred Scholten
heeft de gesprekken met de politici gevoerd. „Dat
deden we niet om hulp te vragen, maar om hen
te informeren. Misschien praten ze nog met onze
voorzitters en dan is het belangrijk dat ze ook van
ons weten hoe het zit."
Het actualiteitenprogramma Netwerk op Neder
land 1 wordt gemaakt door AVRO, KRO en NCRV
samen. De voorzitters van de drie verenigingen
besloten een jaar geleden te onderzoeken of de
EO de rol van de Avro kan overnemen, omdat de
omroepen van 'thuisnet' wisselen. Het onder
zoek is er nooit gekomen en de voorzitters slagen
er sindsdien niet in afspraken te maken over de
verhuizing.
Wel bleek twee weken geleden dat alle journalis
ten bij de NCRV, AVRO, KRO en EO tegen de ver
andering zijn.
