De strafpleiter is tegenwoordig een ster
KUNST CULTUUR
Regisseur 'Cloaca' wil vleugels uitslaan
Eigenzinnig Blur
nog altijd speels
R7
Portretten van bekende Nederlandse advocaten in het Haagse Vredespaleis
Geen ijsshow
Van den Ende
in Las Vegas
dinsdag 21 oktober 2003
Foto: AP/Max Nash
rcert Beyoncé
)en Haag
(v haag - Zangeres Beyoncé,
t iet Amerikaanse R&B-trio
1( n/s Child, geeft op 19 no-
ier een soloconcert in de
e se Statenhal. De meiden
e populaire popgroep zijn
)0 ijk een solo-carrière inge-
n. Na Michelle en Kelly, de
re zangeressen van Desti-
Md, kwam Beyoncé in
net haar cd 'Dangerously
ve'. Dit album werd in Ne-
e ld goud.
en dictee in
l i De Bontekoe
ei
,e i-Café De Bontekoe in
e n gaat de concurrentie
cl iet het Nationaal Dictee
december wordt gehou-
3, )e kroeg onderwerpt
dag 3 november Leidse
et fhebbers aan een eigen
eEr is ruimte voor maxi-
'(j lertig deelnemers, die een
3^ met veel drank- en café-
e jplogie erin voor hun kie-
inMjgen. Een jury onder lei
jan schrijver/journalist
in Hoore buigt zich over
'resultaat. Het dictee
;om 20.30 uur en deelna-
atis. Inschrijving is van-
iogelijk.
ïzen buste
ip in Carré
dam - Youp van 't Hek
m theater Carré een
He bronzen buste voor
pieloze inzet en presta-
1 t zijn cabaretprogram-
Slechts enkelen gingen
j iretier voor, namelijk
iermans, Herman van
:reek de Jonge en actrice
ioy. De buste krijgt na de
E tie een plaats in het ver-
Ie Carré. Van 't Hek brak
oekersrecord van Carré
voorstelling 'De wereld
poor', eind 2001. Avond
)nd een uitverkocht Car-
itot dat moment alleen
q iermans ten deel geval-
'bn trok destijds 1894 be-
per avond, Youp nu
la de laatste voorstelling
't Hek 60.000 bezoe-
larré weten te boeien.
eed op
ising Border
Lou Reed treedt op
mber op tijdens het
g Border Festival in Den
eed zal voorlezen uit
ik 'The Raven', dat begin
verscheen. Naast Reed's
:s op het werk van Edgar
ie, bevat het boek song
van de opera POEtry.
ssing Border Festival
'i|n' 12 tot en met 16 no-
plaats in Den Haag. Het
ent poogt grenzen tus-
tiek en literatuur te
l Schrijvers als Jan Wol-
AF.Th. staan op de
Muzikale blikvangers
sing Border zijn Bob
voorheen van de
wn Rats), David Sylvian
an) en 16 Horsepower,
'erse Bookerprize-win-
C Pierre is ook van de
iis
iC
ein trekt
bezoekers
g - De tentoonstelling
werk van Hans Holbein
1543) in het Haagse
ïuis heeft al 100.000 be
naar het museum ge-
expositie over de Duit-
er ging 16 augustus
duurt nog tot en met
nber.
1,
der Ploeg lid
ledcomité
- Oud-staatssecreta-
ïltuur Van der Ploeg is
den van het werelderf-
agdté van de Unesco, de
lisatie voor onderwijs
ir. Van der Ploeg is de
iderlandse vertegen-
:r in het comité sinds
in 1992 toetrad tot de
fgoedconventie. In
(ertekenden 162 lan-
'ereenkomst voor het
'goed. Pas in 1992 be-
le de Tweede Kamer
inkomst, waarna ook
monumenten voor
in voor de werelderf-
Inmiddels staan zes
[dse monumenten op
e eerste was het voor-
ind Schokland, de
drie jaar geleden het
ichröderhuis in
door Loes de Fauwe
Amsterdam - Hij is zelf laaiend
enthousiast, Cees Korvinus, ad
vocaat in Amsterdam, over dit
portret. Hij is er wel drie keer op
afgelopen om van heel dichtbij
vast te stellen dat het echt geen
foto is, maar alleen fotografisch
scherp. Schilder Peter Kempff
werkt wel met fotoprojectie. En
zo is die wat sombere blik van
Korvinus vastgelegd. Het portret
is er één uit een reeks van twaalf
die vanaf komende vrijdag wordt
tentoongesteld in, hoe toepasse
lijk, het Vredespaleis in Den
Haag.
Negen Amsterdamse kunste
naars portretteerden twaalf be
kende Nederlandse strafplei
ters. Basis voor het idee was de
vaststelling dat strafpleiters te
genwoordig, als gevolg van
steeds heviger media-aandacht
voor grote rechtszaken, beho
ren tot de categorie bekende
Nederlanders.
In de strafprocessen - neem die
rond Rowena Rikkers, de vuur
werkramp in Enschede of Vol-
kert van der G. - behoren advo
caten veel meer dan vroeger tot
de hoofdrolspelers. En niet al
leen binnen, in de rechtszaal.
Ze verschijnen in media om, al
naar gelang wat nodig is voor
hun zaak, het grote publiek te
laten kennisnemen van hun
standpunt. Aldert Mantje - hij
schilderde de gebroeders Anker
- werd overvallen door de
vrouw die, in een straatinter
view op televisie, moeiteloos de
namen van zeven bekende
strafpleiters oplepelde. Mantje:
,,Toen ben ik zo in mijn omge
ving eens gaan vragen, en ver
domd, de meeste mensen we
ten er zo tien op te noemen.
Alsof het sterren zijn."
Het kostte maar een paar pilsjes
met de vaste groep schilder
vrienden om tot het idee te ko
men: we gaan ze schilderen.
Het werd een project onder de
vlag van de Winstongroep, een
modem soort gilde, dat geza
menlijk werkt aan opdrachten,
projecten en tentoonstellingen:
drie regelaars, onder wie Anne
Rijke, en negen kunstenaars.
De lijst met namen was er snel:
Gerard Spong, Oscar Hammer-
stein (door de collega's als deel
nemer afgekeurd wegens LPF-
sympathieën), Peter Plasman,
de gebroeders Wim en Hans
Anker, Cees Korvinus, Piet Doe-
dens, Theo Hiddema, Lia
Mannheims, Adele van der
Plas, Britta Böhler, Bénédicte
Ficq, Max en Bram Moszko-
wicz, Inez Weski.
Mantje: „Allemaal bekend, ijdel
en professioneel." Het plan was
prachtig, de telefonades met de
heren en dames advocaten wa
ren iets ingewikkelder. Rijke:
„Wat zijn die mensen lastig te
pakken te krijgen. De gebroe
ders Anker en Korvinus hadden
we wel snel en die waren met
een enthousiast. En als je er een
paar mee hebt, komt de rest
ook wel." Niet helemaal waar.
De dames Ficq en Böhler be
dankten, te veel ijdelheid in dit
project. De heren hadden daar
totaal geen moeite mee.
Drie maanden geleden was dat;
de verdeling van wie wie zou
schilderen, werd willekeurig ge
maakt. De opdracht: schilder
een portret, realistisch en her
kenbaar, maar wel met een ei
gen interpretatie. „De sport en
de lol was", zegt Mantje, „om
dit soort mannen - toch eigen
lijk allemaal eikels die er het
zelfde uitzien - verschillend
neer te zetten."
Hoe gecharmeerd alle deelne
mers ook waren van het plan,
niet één had tijd om te komen
poseren. Dus werd er gewerkt
vanaf foto's. Het resultaat is
meer dan leuk. Juist omdat de
gezichten bekend zijn. Mantje
zelf liet zich, het hedendaagse
heldendom gedachtig, inspire
ren door een oude foto van een
CPN-optocht door de Wester
straat, op 1 mei 1949, waarin de
portretten van Lenin en Stalin
werden meegevoerd. Hij schil
derde de marcherende mannen
en verruilde de hoofden van de
communistische leiders voor
die van de gebroeders Anker.
Ernst Vos, die Doedens moest
doen, werkte met een paar fo
to's en zette Doedens, van na
ture toch een wat lawaaierige
man, neer als een bescheiden
ogend, beteuterd kind, met
achter zijn hoofd een paar
enorme Micky Mouse-oren.
Vraag hem niet naar het waar
om, hij weet het niet. Dit was
wat hij zag. David Moir, tot zijn
genoegen mocht hij Gerard
Spong doen, werd gestuurd
door enthousiasme. Hij vindt
Spong een boeiende man. Zijn
heel schetsmatig, in losse stre
ken geschilderde portret geeft
Spong weer zoals we hem alle
maal kermen van tv: met die
frons als hij net op een, onge
twijfeld domme, vraag resoluut
een ontkennend antwoord
geeft.
Groot genoegen beleefde Peter
Kempff. Met Cees Korvinus en
Peter Plasman mocht hij er
twee doen met een hoofd zoals
hij ze graag ziet: mooie, spre
kende koppen. Hij fotografeer
de hen zelf, had Korvinus ook
De advocaten Wim (voor) en Hans Anker verzeild in een CPN-optocht door de Westerstraat. Kunstenaar Aldert Mantje verruilde de portretten
van Lenin en Stalin door die van de beroemde raadslieden. Foto: GPD
graag vastgelegd met een losge
trokken stropdas: „Maar hij zei:
'Dat gebeurt dus niet', en je
haalt het niet in je hoofd om in
"discussie te gaan."
Vanaf vrijdag hangen de por
tretten twee weken in het Vre
despaleis, daarna zijn ze ook te
zien de gangen van de ge
rechtshoven in den Haag en in
Den Bosch. Het Amsterdamse
Hof heeft geweigerd ze tentoon
te stellen. Het zou, zegt men te
vrezen, de rechtsgang wel eens
kunnen beïnvloeden.
Drie maanden na het eerste
idee is iedereen toch wel erg te
vreden. De enige die op dit mo
ment nog zorgelijk is, is Jurri-
aan van Hall. Hij zou Bram
Moszkowicz doen, maar heeft
nog steeds geen goed fotomate
riaal. En hij heeft nog maar vijf
dagen. Mantje en Rijke maken
zich helemaal geen zorgen
daarover: „Nog maar een paar
dagen. Geen probleem. Dat kan
Jurriaan heel goed."
dublin/gpd - Joop van den En-
de's wens om in Las Vegas een
permanente ijsshow la Holi
day on Ice neer te zetten, is ge
strand. In de plaats daarvan
gaat hij in het seizoen 2004-
2005 met de jubileumshow
'Celebration' op tournee door
de Verenigde Staten. De show,
eerder uitgevoerd ter gelegen
heid van zestig jaar Holiday on
Ice, reist van 23 oktober tot en
met 4 januari langs negen Ne
derlandse steden.
„We willen heel graag naar de
VS", vertelt directeur Eric Paul
Dijkhuizen van Holiday on Ice,
onderdeel van Joop van den
Endes internationale produc
tiebedrijf Stageholding. „Maar
om een permanente show in
Las Vegas neer te zetten is een
budget nodig van tussen de
tachtig- en honderd miljoen
dollar", aldus Dijkhuizen.
„Daarvoor zochten we part
ners. Zo'n bedrag is te groot
om als Nederlands bedrijf daar
in je eentje, in de woestijn, te
investeren. We hadden in Las
Vegas diverse presentaties, in
hotels en bij de grote casino's.
En ik moet zeggen: ze vonden
het prachtig. Maar daar bleef
het bij. Ze wilden er geen geld
in steken."
Sinds de aanslagen op het
WTC zijn de Amerikanen voor
zichtig geworden met opval
lende investeringen. Daar
komt bij dat ijsshows in de VS
onder grote druk staan. Het
grote publiek houdt kennelijk
niet meer zo van ijsshows: Ice-
capades bestaat al niet meer
en Stars on Ice werkt met te
korten. Alleen Disney on Ice
houdt het hoofd nog redelijk
boven water. Daarom moesten
Joop van den Ende en zijn
mensen met iets groots, speci
aals komen.
Tachtig- tot honderd miljoen
dollar zou wel een exceptio
neel bedrag zijn. Dat geeft ook
Bob Berkhout, woordvoerder
van Holiday on Ice in Laren,
toe. „Maar als je in Amerika
iets begint, moet je het meteen
goed doen. Dan moet je beter
zijn dan de rest. En als je het
dan ook nog in Las Vegas wilt
gaan doen, dan moet je ge
woon met de grootste ijsshow
ter wereld komen. En dat kost
geld."
„Ga maar na", zegt Berkhout.
„Je moet een hele nieuwe
naam invoeren in een gigan
tisch land waar sinds de jaren
zeventig niet meer onder de
naam Holiday in Ice wordt ge
schaatst. Je moet ijs maken in
een woestijn en je moet men
sen betalen, een hele grote
kostenpost. En je hebt veel
mensen nodig, want in Las Ve
gas wil het publiek show, wil
len de mensen veren."
'Ik wil een keer film maken waarvoor niet elk dubbeltje tien keer omgedraaid moet worden'
amsterdam/anp - 'Phïleine zegt
sorry' sleepte wel de meeste
Gouden Kalveren in de wacht,
maar de grote publiekslieveling
was op het Nederlands Filmfesti
val toch 'Cloaca' van regisseur
Willem van de Sande Bakhuyzen
en scenarist Maria Goos.
De bezoekers van het festival
bekroonden de filmbewerking
van de theaterhit 'Cloaca', die
vorig jaar ook in alle schouw
burgen voor uitverkochte zalen
zorgde, onverdeeld met de pu
blieksprijs. De film, die oor
spronkelijk voor televisie werd
gemaakt, is vanaf donderdag in
vijftien bioscopen te zien. De
hoofdrollen worden in zowel
het toneelstuk als de film ver
tolkt door Pierre Bokma, Gijs
Scholten van Aschat, Peter Blok
en Jaap Spijkers. De even grap
pige als tragische vertelling over
vier veertigers van wie de jaren
lange vriendschap danig op de
proef wordt gesteld, markeert
het tienjarig jubileum van Van
de Sande Bakhuyzen en Goos.
Het duo was medeverantwoor
delijk voor de successerie 'Plei
dooi' en maakte samen de serie
'Oud Geld' en het toneelstuk en
de film 'Familie'. Ook dit ver
haal ging over een groep men
sen die door omstandigheden
gedwongen wordt de onderlin
ge relaties eens flink te evalue
ren. „Maria en ik houden heel
erg van dezelfde mensen, de
zelfde dilemma's, dezelfde uni
versele vraagstukken", legt de
45-jarige regisseur uit. „We
denken allebei in driedimensio
nale mensen, zoeken allebei
naar de diepte van de ziel."
Toch benaderen zij de teksten
allebei vanuit een andere in
valshoek. „Maria's 'Cloaca' gaat
over een analyse van vriend
schap, mijn 'Cloaca' gaat over
vier vastgelopen mannen. Ma
ria's 'Familie' gaat over een fa
milie die uit elkaar valt, mijn
'Familie' gaat over zes mensen
in nood."
Hoewel Van de Sande Bakhuy
zen zijn films maakt „voor
mensen die toch op z'n minst
af en toe een krant lezen",
bleek tijdens de theatertournee
van 'Cloaca' dat zijn publiek
verder reikte dan de gedesillu
sioneerde veertigers die in het
stuk worden getoond. „De to
neelvoorstelling werd ook door
heel veel studenten bezocht.
Blijkbaar heeft het stuk toch
iets dat mensen onder de dertig
ook aanspreekt. 'Cloaca' is voor
mensen die graag geraakt wil
len worden."
Het maken van een filmversie
van het toneelstuk noemt Van
de Sande „extreem lastig". „Het
script rustte heel erg op taal: al
les zit in de dialogen. De tek
sten zijn in eerste instantie niet
per se visueel. Bij 'Familie' had
je bijvoorbeeld nog meer loca
tie: het sneeuwlandschap rond
het bergchalet waar de karak
ters in zaten, droeg al vanaf de
eerste versie heel veel bij aan de
sfeer van het verhaal."
Bij 'Cloaca' moest die hele sfeer
door de aankleding worden ge
creëerd. „We hebben getracht
de juiste sfeer te scheppen door
de juiste decors, kostuums,
kleuren en licht te kiezen. We
hebben geprobeerd de taal toch
ondergeschikt te maken aan het
beeld. Bij een film moet het
beeld het voornaamste middel
van communicatie zijn, niet de
taal, jhoe mooi die ook is."
Het komende jaar heeft de veel
gevraagde regisseur zijn agenda
in principe vrijgehouden voor
een aantal filmprojecten. En
daarvan is de derde verfilming
van een boek van Ronald
Giphart: 'Ik omhels je met dui
zend armen'. In gedachten
heeft Van de Sande Bakhuyzen
de hoofdrollen al verdeeld.
„Maar zolang de financiering
niet rond is, is niets zeker", ver
zucht hij. „Ik heb een paar jaar
geleden een aantal filmprojec
ten af moeten wijzen omdat ie
dereen er vertrouwen in had
dat er een bioscoopfilm van
'Oud Geld' zou komen. Het
script lag er al, iedereen was
enthousiast, maar het liep uit
eindelijk toch weer stuk op de
financiën."
Daarom oriënteert Van de San-
Regisseur Wil
lem van de
Sande Bakhuy
zen: „'Cloaca'
is voor mensen
die graag ge
raakt willen
worden."
Foto: ANP/
Marcel
Antonisse
de Bakhuyzen zich nu ook op
het buitenland. „Het lijkt me
echt heel spannend om een
keer een film te maken waar
voor niet elk dubbeltje tien keer
omgedraaid moet worden.
Waarvoor het budget eens meer
dan zes nullen mag tellen." De
regisseur hoopt binnen afzien
bare tijd in Engeland een film te
maken. Op dit moment voert
een agent in Londen gesprek
ken over diverse projecten.
„Ik wil absoluut mijn vleugels
uitslaan", beaamt Van de San
de Bakhuyzen. „Ik leg veel con
tacten met mensen die lyrisch
waren over 'De enclave': die se
rie over de val van Srebrenica
opent heel veel deuren voor
me. Maar ik wil geen huiden
van beren verkopen voordat ze
geschoten zijn."
muziek recensie
Peter Bruyn
Concert: Blur. Gezien: 19/10, Pepsi Stage,
Amsterdam.
De tijd dat Blur nog een tita
nenstrijd met Oasis uitvocht
om de troon van de Britse pop
muziek ligt alweer zeven jaar
achter ons. Oasis won en groei
de uit tot een Britpop-moloch.
Blur, onder aanvoering van
zanger en songschrijver Damon
Albarn, besloot de muzikale
koers naar een meer avontuur
lijke richting te verleggen.
Terwijl Oasis anno 2003 voor
alsnog in de roddelrubrieken en
'yellow papers' figureert - maar
bij een ongetwijfeld op handen
zijnde 'ninetees revival' vast en
zeker weer sporthallen en stadi
ons zal vullen - vervolgt Blur
nog altijd de in 1997 ingezette
eigenzinnige koers en is daar
mee succesvol genoeg om de
Amsterdamse Pepsi Stage met
tweeduizend fans te doen uit
verkopen.
De laatste twee Blur-albums
vertonen qua sfeer nogal wat
overeenkomsten met de latere
platen van The Clash van twee
decennia geleden, 'Sandinista!'
en 'Cobat Rock'. Veel dub, soul-
en Noord-Afrikaanse invloeden,
naast nog altijd een handvol
prachtige Beatlesque liedjes.
Hun eerder dit jaar verschenen
plaat 'Think Tank' werd door
het respectabele Britse popblad
Q deze maand reeds tot 'beste
album van 2003' gebombar
deerd en in een lijst 'hotste
Britse popact van dit moment'
in het dagblad The Guardian -
Engelsen zijn stapelgek op lijst
jes! - haalde Blur onlangs nog
de zesde plaats. Oasis komt in
dat hele rijtje niet voor.
In Amsterdam worstelt Blur
vooral met de tegenstelling tus
sen het vroege repertoire ten
tijde van de millionseller
'Parklife' uit 1994 en de recente
muziek die de band duidelijk
meer aan het hart ligt. De
groep, sinds het vertrek van gi
tarist Coxon officieel een trio,
maar voor deze tournee ver
sterkt met zes hulpkrachten,
overtuigt het meest met de wat
complexere stukken van 'Think
Tank', zoals het mooie 'Cara
van' en het zinderende 'Bro
thers and Sisters', maar maakt
zich alles behalve met een jan-
tje-van-leiden van de oude pu
blieksfavorieten af.
Probleem is alleen - en dat had
ook het verleden al geleerd - dat
Albarn een inventieve liedjes
schrijver kan zijn, maar alles
behalve een perfecte podium
muzikant is. Als zanger kun je
hem onmogelijk toonvast noe
men. In de studio lost men dat
tegenwoordig op met het Pro-
Tools computerprogramma dat
iedere verkeerde noot netjes
herstelt. Op het podium heeft
Blur als hulpmiddel een drie
koppig koortje dat Albarn welis
waar niet minder «als doet zin
gen, maar toch als een degelijke
vocale vangrail fungeert. Vooral
in de liedjes waar het op de me
lodieuze zanglijnen aan komt,
als 'Beetlebum' en 'Good Song'.
Uiteindelijk zijn het toch de
spontaniteit en de lef om din
gen uit te proberen die de ba
lans van het concert naar de
goede kant doen doorslaan. Het
vergeten van een liedje - 'Bad-
head' - en dat een paar num
mers later dan alsnog willen
spelen - terwijl de toetsenman
al een andere song had ingezet
en het in de toegift spontaan
uitproberen van het niet gere
peteerde 'Strange News from
Another Star' zijn kenmerken
van een nog altijd aanwezige
speelse instelling die toont dat
Blur nog lang niet uitgeavontu-
rierd is.
