KLM
i
REGIO
Doktertje spelen in het LUM
'Sterven bij andere bewoners, Jaren ™-
daar moetje niet aan denken'
Voor de mogelijkheden van de bus moet meer reclame worden gemaaf
De vaderlanse economie geeft met de
KLM alweer parel aan het buitenland
Ouderen hebben toch net zoveel reC
op openbaar vervoer als ieder andej*
'Alleen met de juiste mensen lukt het'
NAVRAAG
Twee gevangen op één cel moet kunnen tegenwoordig. Maar dat
nog steeds ruim éénderde van alle verpleeghuisbewoners met twee
of*neer mensen op één kamer woont, is minder wenselijk. Al halver
wege de
v teerde
toenmalig staatssecretaris voor het ouderenbeleid Erica Terpstra al
dat het met de privacy van verpleeghuisbewoners niet best gesteld
was. Door te verbouwen moest dat probleem in acht, negen jaar tijd
worden opgelost. Dat
is niet gelukt, consta
teert JAN VAN HOOU-
DONK, locatiemana
ger van Zuydtwijck
Verpleeghuis en Reak-
tiY<?ringscentrum in
Leiden.
Meerdere mensen op
één kamer; speelt dit
ook in uw verpleeg
huis?
„Jazeker. Deels ge
wenst en deels onge
wenst. Op onze afdeling voor psychogeriatrische patiënten - men
sen die dementeren - hebben we bewust een aantal meerper-
soonskamers laten bouwen. Op deze groep patiënten kan het na
melijk een positieve uitwerking hebben om mensen om zich heen
te hebben, om dingen te horen, dingen te zien, menselijk contact
te hebben. Maar op de afdeling waar mensen met lichamelijke
klachten zitten, die vaak nog scherp van geest zijn, is het absoluut
ongewenst."
Hoort u vaak klachten?
„Ais je er naar vraagt zeker. We hebben nog een stuk of twaalf vier-
persoonskamers. Daar wordt echt niemand gelukkig van. Vooral
het gebrek aan privacy is daar een groot probleem. Wel kunnen
rhensen zich inschrijven voor een eenpersoonskamer. Die worden
verdeeld op inschrijvingsdatum. Een beetje zoals de woningbouw.
Ook worden de eenpersoonskamers gereserveerd voor mensen die
onrustig zijn, schreeuwgedrag vertonen óf op sterven liggen. Daar
kan de patiënt zich dan in ieder geval met de familie afzonderen.
Jë moet er niet aan denken dat dat te midden van andere bewo-
nérs moet gebeuren."
Hoe gaat u dit probleem in de toekomst oplossen?
„We zijn druk bezig met nieuwbouw. Die moet over drie jaar klaar
zijn. In de nieuwbouw zijn voornamelijk éénpersoonskamers en
een aantal tweepersoonskamers voor de mensen die dat zelf wil
len. De nieuwbouw is inderdaad niet afgekomen binnen de ter
mijn die de politiek destijds heeft gesteld. Hoe dat precies komt, is
iri ons geval een lang verhaal. Het is niet alleen maar politiek falen,
maar een complex geheel van factoren."
tekst: Rody van der Pols
archieffoto: Hielco Kuipers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1903, Dinsdag 20 October
LEIDEN - Een evenement in de Leidsehe Schouwburg-annalen. Sara
Bernhardt komt! Haar naam zweeft op ieders lippen; zelfs menschen,
die niet behooren tot de schouwburgbezoekers, hebben dien naam
rnenigwerf gehoord; niet vreemd meer klinkt die in de ooren en geen
wonder ook. Heel de wereld heeft zij bekoord door haar wonderschoon
geluid, haar artistieke opvattingen uitbeelding, en toch, hoe velen wa
ren nooit in de gelegenheid geweest haar te zien en te hooren.
En nu, in de herfstdagen van het voortschrijdende jaar kwam zij ook in
onze stad, om haar groote kunst te doen bewonderen. Achtten sommi
gen het een waagstuk met het oog op de hooge prijzen, de angst was
overbodig, haar roem ging haar vooruit en voor een zeer talrijk publiek
mocht zij zich vertoonen in al haar gratie, gevende hooge kunst.
Opgevoerd werd het bekende stuk van Alexander Dumas fils 'La dame
aux Camélias', een stuk uit de oude doos, ten tooneele gebracht in
1848. Bij het verlaten van den Schouwburg bleven velen wachten op
het vertrek der kunstenaresse, en toen zij eindelijk verscheen en in
haar open landauer plaats nam, werd zij met een spontaan gejuich be
groet, een dank inhoudende voor de wereld der schoonheid, waarin zij
ons had binnen geleid.
ANNO 1978, vrijdag 20 oktober
OEGSTGEEST - Herfstvakantie en niet al te best weer. Wat doe je
dan? Je vervelen? Nee toch! Laat het maar weer aan de Stichting
Jeugd en Jongerenwerk over. In het gemeentecentrum was gisteren
een knutselinstuif. En wat is er mooier dan te knippen, te plakken, te
schilderen en te kliederen als je buiten nauwelijks kunt spelen door
dat mistroostig klimaat. Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507,2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdcnl
HOOFDKANTOOR
Roosèveltstraat 82, Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5356300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-iïjajl: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €20,20 (alleen aut. ine)
p/kw €56,70 p/j €216,90
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
c.q. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Ni
Als gebruiker van buslijn
13/14 vind ik het jammer dat
de gemeente, Connexxion,
RLVO en nu ook het Leidsch
Dhgblad - 'Lijn 13 en 14 al
leen onmisbaar voor Schou-
wenhove' (LD 26/9) - mee
werken aan het vergroten van
de negatieve spiraal.
Als busgebruiker ben ik mij
ervan bewust dat het aantal
passagiers naar verhouding
met andere lijnen laag is. Ech
ter, er is sinds de wijzigingen
in 2001 ook geen enkele recla
me gemaakt om de toen ge
wijzigde buslijnen te promo
ten.
Bij de laatste wijzigingen in
2001 hebben wij als bewoners
van de Stevenshof afscheid
moeten nemen van de buslij
nen 16 en 30. Bus 13/14
kwam daarvoor in de plaats.
Bij een deel van de wijkbewo
ners is dit waarschijnlijk nog
steeds niet echt bekend, veel
mensen gebruikten voorheen
(vóór 2001) bus 16 om naar de
Breestraat te komen. Bus weg,
passagiers weg... Deze men
sen zitten waarschijnlijk nu in
hun eigen auto.
Bus 13/14 is op het moment
de enige bus over de Stevens-
hofdreef (2 haltes) en boven
dien biedt 13/14 ons vanuit
de Stevenshof een directe ver
binding naar Voorschoten
(Noord Hofland), met over-
stapmogelijkheid richting
Voorschoten-Centrum en een
directe verbinding naar Lei-
den-Zuidwest.
Oké, wij kunnen Leiden-Zuid-
west ook anders bereiken, na
melijk eerst met bus 15 naar
Leiden CS en daarna met bus
31/41 naar Zuidwest. Echter
in reistijd is dit een verdubbe
ling, als het niet meer is. Als je
met de trein naar Utrecht wil,
neem je immers ook de direc
te verbinding en je gaat na
tuurlijk niet via Amsterdam.
Ik zou graag zien, als gebrui
ker van onder anderébus
13/14, dat er meer reclame
wordt gemaakt voor de moge
lijkheden van de bus (de ver
bindingen met de wijken), in
plaats van steeds hetzelfde
negatieve verhaal. Er moeten
meer mensen met het open
baar vervoer reizen, niet min- mogelijk wordt geëvalue
der.
Ook wil ik wijzen op een fout
in het artikel namelijk: bus
13/14 is echt de enige bus die
bij het Diaconessenhuis
komt. Zie haltepaal en platte
grond Connexxion.
Misschien kan het Leidsch
Dagblad eens een artikel wij
den aan de evaluatie van het
nieuwe buslijnennet naar
aanleiding van de wijzingen
in 2001. Sinds de invoering in
februari 2001 wordt geroepen
dat een en ander zo spoedig
Maar tot op heden is doK1
gemeente en Connexxiafie
niks openbaar gemaakt.*»
Als bewoner van de Ste\jw
hof heb ik al sinds 2001
idee dat het aantal pass;
vanuit onze wijk is achtiw
gegaan. Ondanks de mc
verwachtingen. Er kom#e
echter geen gegevens o e
mijn mening te bevestij 1
te weerleggen.
fev
Henk
O
P
AIR FRANCE
l
Alweer een parel van de vaderlandse economie
is in vreemde handen overgegaan. Onze lucht -
vaarttrots de KLM van pionier Plesman. Een zui
verder Nederlands bedrijf is nauwelijks denk
baar. Het volgt in de rij van Hoogovens, Fokker,
Douwe Egberts en anderen. Koninklijke Shell en
Unilever waren al voor ongeveer de helft in Brit
se handen, net als vele horeca-ketens en bedrij
ven. Zodoende blijft er weinig meer over dan
Philips. Maar hoe lang nog, in cieze tijd van
steeds grotere verbanden en acquisities?
Voor de KLM valt - wat betreft het behouden
van de eigen identiteit - het ergste te vrezen. De
arrogantie en eigengereidheid van de Fransen
zijn alom bekend, gezien ook het gemak waar
mee zij het stabiliteitspact zelfs voor meerdere
jaren aan de laars lappen.
De tijd zal het leren. Frankrijk is nog steeds een
mooi land, alleen jammer dat er Fransen wonen,
zei meen ik oud-minister Jorritsma. Ik vrees dat
zij gelijk had.
P. van Reisen, De KLM fuseert met Air France.
Usse. Foto Reuters/Johan Nilsson
Naar aanleiding van het arti
kel in 'De Blauwe Steen' in de
krant van 26 september, met
de kop 'Lijn 13 en 14 alleen
onmisbaar voor Schouweri-
hove', heb ik enkele opmer
kingen:
- Dit artikel werd geschreven
door Mascha Welling. Waar
om schreef zij dit artikel? Is zij
iemand van Connexxion, de
gemeente of gewoon een me
dereiziger?
- De kop stuitte mij erg tegen
de borst en is ook niet cor
rect. Als lijn 13 en 14 worden
opgeheven, zijn er namelijk
nog meer haltes waar geen
bus meer komt. Het betreft
hier twee haltes in de Ste
venshof: de halte Stevens-
bloem, waar veel ouderen
wonen, en de halte Anne
Frankweg. Er is voor ons ab
soluut geen andere bus mo
gelijk, dus ook niet naar het
LUMC en het Diaconessen-
huis. Volgens de voorgeno
men plannen met betrekking
tot lijn 13/14 'moeten de rei
zigers in de toekomst maar
gebruik maken van lijn 15,
dus naar station De Vink of
de H. Verburgstraat lopen'.
Voor de meeste jongeren zal
dat geen enkel bezwaar zijn,
maar voor veel ouderen is dit
wel een punt.
- Dan de opmerking 'Het dis
play verandert van 13 in 14'.
De lijnen 13 en 14 worden in
tegengestelde richting gere
den. Afhankelijk van de be
stemming, dus om de kortste
weg te nemen, neem je lijn 13
of 14.
- De reis van Mascha Welling
is gemaakt in de spits.
dan vrij logisch dat oud»
proberen niet op die tijja
reizen. Dat is voor hen »d
al ook niet meer nodig, fc
- Enkele jaren geleden Wf
hier de goedlopende brne
16, waarmee je rechtstrt 1
de Breestraat kwam, ottb
ven omdat 'het bij het dtti
punt in Leiderdorp onifte
was'. Nu is het argumefcr
lijn is te rustig'. roi
Volgens mij hebben ouln
net zoveel recht op opefl 1
vervoer in de buurt als fe
ander. Het is te hopen c
gemeente zich nog bed_
en rekening houdt metp
deren in Leiden.
C.M. Onderwater-'^
12 December van dit jaar is voor veel
regiogenoten een belangrijke datum.
Dan valt het definitieve besluit over
het samengaan van drie protestante
kerken in Nederland. Voor de één re
den tot juichen, voor de ander een
zwarte dag. Vandaag: Meeuwina
Bruggemann, die werkzaam is als
diaken voor de hervormde kerk in Lis-
„In de jaren zeventig was Lisse ver
der met Samen op Weg dan nu. De
hervormde en gereformeerde ker
ken wisselden in de loop der jaren
van samenstelling voor wat betreft
de kerkenraden en predikanten. En
het maakt nu eenmaal veel verschil
wie er zit. De ene lichting is enthou
siast, de andere niet.
Predikanten hebben allemaal zo
hun eigen stokpaardjes. De één
vindt dit belangrijk, de ander dat.
Ze theologiseren meer. Als gemeen
te ga je daar toch in mee. Ook al
komt er zo weinig voortgang. Dat
geldt in Lisse voor zowel de her
vormden als gereformeerden. Daar
om is er in de tachtiger jaren de
klad gekomen in de samenwerking.
Het is ook moeilijk, die pluriformi
teit in denken en leven. Hoe vind je
daar nu één weg in? Diep in mijn
hart denk ik wel eens dat we in de
cember, wanneer de fusie haar be
slag krijgt, alleen nog maar in naam
één zullen zijn. Het wordt tenslotte
nu van boven opgelegd. Volgens
mij zou het beter zijn geweest als er
van onderaf was begonnen: met het
pastoraat en de diaconie. Ik ben er
van overtuigd dat je elkaar dan
vindt.
De jeugdafdelingen van de kerken
in lisse werken al wel samen. Daar
was kennelijk meer bezieling. Voor
de rest geldt dat aankomende no
vember het contact na lange tijd
weer op gang zal worden gebracht.
Maar het ligt aan de mensen of er
iets van de grond komt. Er is en
thousiasme en creativiteit nodig om
iets te organiseren, want we staan
nu voor een gedwongen huwelijk.
Niettemin denk ik dat we er wat van
gaan maken. Zo zitten 'Lissers'r
elkaar. Ze gaan door. Misschier
het een vrome wens, en ik v
dat het een proces is van valle#
opstaan, maar met de juiste r
sen lukt het."
tekst: Onno van 't Klooster
foto: Mark Lamers
Voor je lol naar het ziekenhuis
gaan? Je zou denken van niet,
maar de wetenschapsdag in
het Leids Universitair Medisch
Centrum wordt op zondagmid
dag goed bezocht. Grote groe
pen kinderen vergapen zich
aan lintwormen, skeletten en
te vroeg geboren baby's. Een
beetje eng allemaal, maar het
is net als bij een spannende
film: je blijft toch kijken.
Het programma van de eerste
wetenschapsdag waaraan het
LUMC meedoet, is bedoeld
voor kinderen van een jaar of
twaalf, maar de meeste be
zoekers zijn een stuk jonger.
Toch staat dat hun interesse
niet in de weg. In drommen
staan ze voor de kraampjes op
het Leidse Plein en kijken met
grote ogen naar de verrichtin
gen van het LUMC-personeel.
„Pappa, is dat een echt lijf dat
ze opereren?"
Het is allemaal even interes
sant, want ze mogen zelf
'doktertje spelen'. En bij veel
kraampjes krijg je leuke heb
bedingetjes.
Bij gynaecologie oefenen jon
gens en meisjes een kijkope
ratie. Dat is net zo moeilijk als
je haar knippen terwijl je in de
spiegel kijkt. Dokter Bibber is
er niks bij. „Het gaat om de
oog-handcoördinatie", zegt
een LUMC-medewerkster,
naast een afgesloten bak met
tangen en camera's. Daarin
ligt een roze stuk schuimrub
ber met vreemde uitstulpin
gen. Die moeten de kinderen
er afknippen en dat is niet
eenvoudig.
De couveuse doet het ook
goed, omdat sommige kinde
ren er zelf in hebben gelegen.
„Ze was een zeven
maandskindje", zegt een
moeder, terwijl haar dochter
gebiologeerd naar de pop in
de warmtebron kijkt. „Druk
maar op het knopje, dan gaat
het luikje open", zegt een me
dewerker van de afdeling neo
natologie. En ja hoor, ze kan
haar hand in de couveuse ste
ken en voelen hoe warm het
daar is: ruim 35 graden.
Bij parasitologie is het ook
spannend, daar hebben ze
wormen. Een heel kleintje ligt
er onder een microscoop: een
zuigworm. Zo'n 200 miljoen
mensen zijn met het beestje
geïnfecteerd, vertelt een bord
je. En daar krijg je behoorlijke
diarree van.
De lintworm is heel groot, kan
wel twintig meter lang wor
den, maar is juist niet gevaar
lijk. Gefascineerd kijkt een
jongetje naar een jampotje
met een exemplaar op sterk
water.
'Het dodelijkste dier van tro
pisch Afrika is geen tijger of
leeuw, maar de mug', kunnen
de kinderen op een groot
bord bij parasitologie lezen.
Onder een mini-klamboe
vliegt een kleine kolonie ma-
lariaverspreiders. Dit minus
cule diertje veroorzaakt zo'n
een tot drie miljoen doden
per jaar. Vooral kinderen.
Zelf doktertje spelen kan on
der meer bij microbiologie.
Daar gaan de handschoenen
aan en wordt met paarden
bloed een klein Pfeiffer-testje
gedaan. Druppeltje bloed op
een glasplaatje, dnippeltje se
rum erbij en dan maar kijken
of het gaat klonteren. Zo ja,
dan is de patiënt ziek.
Bij het forensisch lab voor
DNA-onderzoek kan de jeugd
zelf een 'moordje oplossen'.
Enig geduld is noodzakelijk,
want daarvoor moeten ver
schillende DNA-profielen met
elkaar worden vergeleken.
Maar geduld kan worden be
loond met een 'crimefighter'
T-shirt.
Erna Straatsma
