KUNST CULTUUR
Een brug tussen pop en klassiek
Roer is om bij de Alphense Cultuurprijs
Capella Currende komt pas
na de pauze op temperatuu
r
Lenette van Dongen
vedette met puntlaarzen
Ozzy annuleef
tour vanwege
zijn zenuwtic
Bowie gaat 'klassiek'
Het gevoel van totale ontluistering
s
donderdag l6 OKTOBER 2O0:
Jet Boeke. Foto: CPD
Verjaardag
Dikkie Dik
9
voorschoten - Dikkie Dik viert
dit jaar zijn 25ste verjaardag en
geeft; samen met zijn schepper
Jet Boeke, een feestje in de bi
bliotheek in Voorschoten aan
de Wijngaardenlaan. Dit ge
beurt op zondag 19 oktober
vanaf 13.30 uur. Het feestje is
vanzelfsprekend bestemd voor
kinderen, maar ouders mogen
meekomen.
Bas Haring
geeft lezing
leiden - Bas Haring geeft van
avond een lezing bij Kooyker
over zijn nieuwste boek De ijze
ren wil. Haring is hoofddocent
aan de Universiteit Leiden en
won in 2002 de Gouden Uil
voor jeugdliteratuur met zijn
debuut Kaas en de Evolutiethe
orie en de Eureka!, een prijs
voor populair wetenschappelij
ke literatuur. De lezing in het fi
liaal Breestraat 93 begint om
20.00 uur. Toegang is gratis.
John Lennon
'in stukjes'
new york - Twaalf acteurs gaan
in een nieuwe Amerikaanse
musical ieder een verschillend
aspect van de persoon John
Lennon spelen. De musical
moet in het seizoen 2004/2005
op Broadway staan. Volgens
producer Scardino laat de mu
sical zien hoe Lennon met zijn
tijd omging en zijn tijd met
hèm. Het geeft een beeld van
zijn generatie en van zijn tijd,
de jongeren van de jaren zestig
en zeventig. Lennon AA/as onder
meer hippie, meditatiegoeroe,
politiek activist, maar natuurlijk
ook op geheel eigen wijze kun
stenaar en echtgenoot. Er zul
len dertigs songs van Lennon in
de nog naamloze produktie
worden gebruikt.
door Theo de With
alphen aan den rijn - Voor de
vijfde keer gaat de gemeente
Alphen aan den Rijn de Cul
tuurprijs uitreiken. Tot en met
20 november kan de bevolking
kandidaten aandragen. De
winnaar ontvangt de prijs op
maandag 15 december in het
Parktheater. De laatste keer
ging muziekvereniging DSS uit
Aarlanderveen met de eer strij
ken. Dit orkest won vorig jaar
ook de Zilveren Veer, de cul
tuurprijs van de Leidse regio.
De Alphense Cultuurprijs heeft
een tamelijk bewogen voorge
schiedenis. De prijs werd mid
den jaren negentig in het leven
geroepen, omdat Alphen
steeds meer trekken van een
volwassen stad kreeg met bij
behorend cultureel klimaat.
De eerste jaren was de prijs al
leen voor bedoeld voor beel
dend kunstenaars. Hij ging
achtereenvolgens naar Lisette
Verkerk (Utrecht), Astrid van
der Horst (Nieuwkoop) en Kri-
kor Momdjian (Woubmgge)
en kwam dus steeds niet in Al
phen zelf terecht. Het initiatief
dreigde daarna dood te bloe
den, maar twee jaar geleden
blies de toenmalige cultuur
wethouder Ed de Leest de prijs
nieuw leven in.
Het roer ging om. De prijs
wordt voortaan elke twee jaar
toegekend en is niet meer al
leen bestemd voor beeldend
kunstenaars. Ook muzikanten,
theatermakers, schrijvers en
amateurgezelschappen mogen
meedingen. Iedereen kon
zichzelf aanmelden of andere
kandidaten aandragen. Er
kwamen slechts dertig reacties
binnen. Teleurstellend, erken
de Peke Hofman, directeur van
het Alphense Centrum Beel
dende Kunst (CBK) dat van de
gemeente de opdracht kreeg
de competitie te organiseren.
Aan de andere kant was er ook
kritiek. De jury was samenge
steld uit de directeuren van de
culturele instellingen in Al
phen (muziekschool, theater,
bibliotheek enz.). Niet echt on
afhankelijk, oordeelden de cri
tici. Door deze gang van zaken
konden er vervolgens slechts
twee kandidaten worden ge
nomineerd in plaats van de
vier, waaraan in eerste instan
tie was gedacht. De Alphense
beeldhouwer Frits Garenfeld
legde het in de finale uiteinde
lijk af tegen de muzikanten
van DSS.
De organisatoren hebben zich
de kritiek aangetrokken. De
jury is deze keer op een andere
leest geschoeid. Er zijn juryle
den van buiten Alphen aange
trokken om de onafhankelijk
heid te garanderen. Er zijn
deskundigen gestrikt van de
schouwburg in Hoofddorp, het
Kunstgebouw in Rijswijk, een
pianist uit Nieuwkoop en de
stadsdichteres van Gouda. Zij
buigen zich over de inzendin
gen en nomineren er maxi
maal vier.
Peke Hofman zou persoonlijk
liever zien dat Alphen de
krachten bundelt met omrin
gende steden als Leiden en
Gouda. „De Leidse regio heeft
de Zilveren Veer en in Gouda
hebben ze een eigen kunst
prijs. We hebben wel een po
ging ondernomen om tot sa
menwerking te komen, maar
iedereen hangt erg aan zijn ei
gen prijs. Dat heeft ook met
politiek te maken. Een burge
meester of een wethouder
staat liever met de uitreiking
van zo'n prijs in de schijnwer
pers dan met een politieke rel.
En zo runt iedereen zijn eigen
toko. Dat is jammer, want de
vijver waarin je vist wordt
steeds kleiner. Je kunt niet el sl
keer dezelfde mensen nomit
ren. Op een gegeven momir'
heb je iedereen gehad. Zov
goede kunstenaars komen
jaarlijks niet bij in Alphen.
zou heel graag eens met I
den en Gouda om de tafel
ten om te praten over de opj
van één kunstprijs voor de
gio Hollands Midden."
Kandidaten voor de Alphei
kunstprijs kunnen word
aangemeld bij het CBK, Cast
lumstraat le, 2405 BC Alpb
aan den Rijn. De winnaar
vangt een geldbedrag van 25
euro en de J.C. Bloempennii
De bezoekers mogen op 15
cember een stem uitbreng
voor de publieksprijs van
euro.
theater recensie
Wijnand Zeilstra
Vedette' - soloprogramma van Lenette
van Dongen. Regie: Ruut Weissman en
Pieter Tiddens. Gezien:15/10,
schouwburg Leiden. Aldaar nog te zien:
vanavond.
De gretigheid waarmee Lenette
van Dongen het podium in be
zit neemt, is keer op keer over
rompelend. Bijna elk woord on
derstreept ze met heftige geba
ren en een driftige mimiek.
Haar uithoudingsvermogen lijkt
daarbij onuitputtelijk. En zeker
nu ze een programma in han
den heeft dat gewoon goed
scoort, gaat ze er eens te meer
stevig tegenaan.
Maar dan opeens zingt ze een
liedje, en het contrast met al die
uitbundige heftigheid kan haast
niet groter zijn. Dan wordt die
grote stoere meid ineens een
zangeres met een ragfijne stem
die uiterst tedere nummers kan
vertolken. Op zulke rustmo
menten in de show is ingeto
genheid troef. In die combina
tie van uitersten is Lenette van
Dongen uniek.
Van alle muzikale nummers is
er slechts één in up-tempo. Op
een pittig latin ritme zingt ze
een liefdesliedje: 'Jij bent nooit
lang uit mijn gedachten'. Swin
gen, dansen, ze kan het alle
maal, maar juist die vaak ver
stilde liedjes blijven favoriet. Als
ze bijvoorbeeld in haar toegift
deels in het Nederlands deels in
het Engels afsluit met een num
mer van James Taylor ("You can
close your eyes'), dan bewijst ze
daarmee haar klasse. Ze weet
zich daarbij ondersteund door
twee toegewijde muzikanten:
Martijn Breebaart (piano) en
Peter Heijnen (gitaar).
De liefhebbers van het gespro
ken woord komen ook ruim
schoots aan hun trekken. Le
nette vertelt met een vleugje
nostalgie over de waxinelichtjes
van haar oma en over het klus
sen met haar vader. En verder
maakt ze ons op uitbundige
wijze deelgenoot van tal van
dagelijkse ergernissen en levert
ze haar eigenzinnige bijdrage
aan het obligate debat over
normen en waarden.
Is Lenette ook een 'vedette', zo
als ze zich in haar nieuwe pro
gramma aankondigt?! Het ant
woord op die vraag bij een
vrouw van zulke uitersten luidt
vanzelfsprekend bevestigend en
ontkennend. Ja, als het gaat om
haar kwaliteiten. Neen, als het
gaat om haar met-beide-benen-
op-de-grond-mentaliteit die
wars van afstandelijk stardom
lijkt te zijn. Zelfs in haar kleding
koestert ze de tegenstelling:
Eerst komt ze op in een geraffi
neerd showy uitmonstering
met hoge hakken, netkousen,
hotpants en een diep decolleté
om vervolgens op toneel dat al
les te vervangen door een mak
kelijke spijkerbroek, een flod
derbloesje en puntlaarzen. Dat
is La Van Dongen. Een vedette
met puntlaarzen..
den haag/gpd - voorm e
Black Sabbath-voomian
Osbourne heeft zijn Euro v
tournee uitgesteld zodat hij b
handeling kan ondergaan
een ernstige zenuwtrekking
Britse zanger zegt dat de tic
na zijn leven heeft verwoest !g
tournee zou op 22 oktobe
Dublin beginnen, maar is ei
uitgesteld tot begin volg
jaar. Op 4 november zou
bourne in Ahoy' optreden.
Osbourne verklaarde tegen e;
de BBC dat hij recent is on f
zocht wegens klachten
'onvrijwillige trillingen'.
Rotterdam - Zijn aanhoudende vernieuwingsdrang ten spijt bedien
de de blond gelokte Bowie zijn trouwe fans in Ahoy' gisteravond
twee-en-een-half uur op hun wenken, door uit te pakken met heel
veel klassiekers uit zijn bijna veertigjarige loopbaan. 'The Jean Ge
nie', 'Fame', 'Under Pressure', 'China Girl' en 'Heroes' nam hij het pu
bliek voor zich in. Daartussendoor speelde de goed geluimde Bowie,
die bijzonder goed bij stem was, een flink aantal nummers van zijn
twee meest recente cd's 'Heathen' en 'Reality'. Nieuw maar niet ver
nieuwend. Dat laatste was wel op de concertkaartjes van alle bezoe
kers te vinden, een unicum. Die kunnen namelijk via een code op
hun entreebiljet de tour verder gratis volgen via internet.
Foto: ANP
klachten zijn naar eigen ze|
de afgelopen twee jaar in hi
heid toegenomen. „Het lee
op alsof dit probleem miji
ven en mijn zelfvertrouwen u
het vernietigen was", aldus
boume. „Ik voelde me
meer op mijn gemak o A
mensen." Osboumes
steeg het afgelopen jaar
grote hoogten door de
realitysoap The Osboumes t
wereldwijd werd uitgezonn
Volgens dr Allan Roppern
neuroloog die Osbourne on's
zocht, hebben tests uitgew u
dat de zanger niet lijdt aa
ziekte van Parkinson. „De
nuwtrekking kan in bedv1
worden gehouden met mei
menten. Echter, een van d< a
werkingen van het medici
een droge mond met een
lig effect op het stemgeluid
probleem verdwijnt gewoo
na drie of vier weken, maa
dit moment kan meneer
boume absoluut niet zingei
Guido, de voormalige eerste violist van André Rieu, staat succesvol op eigen benen
Landgraaf/GPD - Dat hadden
we nog niet in Nederland: de
muziek van Guido. En ook niet
het orkest van Guido. Nu wel.
Wat goed is, komt snel. De cd,
jawel getiteld 'Guido', is nog
maar twee weken uit en staat
nu al in de hoge regionen van
de mega top honderd. 'En dat
terwijl de campagne nog moet
beginnen', aldus Guido en zijn
broer Eric, die samen binnen
een paar jaar een compleet mu-
ziekbedrijf uit de grond hebben
gestampt met als standplaats
hun geboortedorp Landgraaf in
Limburg. Het lijkt erop dat An
dré Rieu niet voor niets spijt
had toen zijn eerste violist vijf
jaar geleden Rieus orkest verliet
om voor zichzelf te beginnen.
Niet dat de muziek van Guido
(voluit Guido Dieteren) op die
van hét repertoire van Rieu lijkt
Dat kan ook moeilijk, want Gui
do componeert zijn stukken
zelf._Zelf noemt hij zijn stijl 'een
brug tussen klassiek en pop'.
Hoe het klinkt, valt te beluiste
ren op zijn cd. Klassiek en pop
dusj maar ook dance en volks
muziek, ragfijn verweven. Ei
genlijk zou het prachtige film
muziek zijn. Dat is blijkbaar
meer mensen opgevallen, want
Guido heeft al drie opdrachten
voor het schrijven van muziek
bij films binnen.
De muziek op de cd maakt deel
uit van de show die Guido als
violist én dirigent met zijn or
kest al een aantal malen voor
uitverkochte schouwburgen en
hallen in Limburg en Duitsland
heeft gegeven. Ook de kwaliteit
van die shows is al opgevallen.
Twee Duitse televisiezenders,
waaronder de WDR, gaan aan
dacht aan de plotseling ver
schenen ster aan het firmament
besteden. In eigen land denkt
Guido op 6 december een klap
per te maken. Op die zaterdag
leidt hij als musical-director in
de Jaarbeurs in Utrecht (12.000
zitplaatsen) de 'Max Proms',
waar, zijn orkest Alessandro Saf-
ina, -The New London Chorale
K fi
theater recensie
Susanne Lammers
Voorstelling - La Voix Humaine van Jean
Codeau door Orkater. Idee en uitvoering:
Ria Marks. Regie en tekstbewerking:
Olivier Provily. Muziek: Maarten
Omstein. Muzikanten: Jeffrey Bruinsma,
Nina Hitz, Noortje Köhne. Gezien: 15/10,
LAKtheater, Leiden. Nog te zien: 16t/m
18/10, aldaar.
Verkeerd verbonden, dat be
staat niet meer. Tegenwoordig
word je niet meer door al dan
niet kwaadaardige telefonistes
onderbroken, komen verschil
lende gesprekken niet meer op
een telefoonlijn samen. Maar
ook al is de techniek inmiddels
betrouwbaar, de mensen deu
gen nog altijd niet. Jean Coc-
teau zou door een per ongeluk
afgeluisterd telefoongesprek'
tussen twee ex-geliefden op het
idee van 'La voix humaine' ge
komen zijn, een monoloog uit
1930 van een vrouw met tele
foon. Het is haar laatste gesprek
met hem. Zij probeert hem aan
het lijntje te houden en hij pro
beert zo goed en kwaad als het
kan, maar desalniettemin zo
snel mogelijk weg te komen.
Francis Poulenc maakte er in
1958 een operaatje van, en Ria
Marks speelt nu de tekst met
een strijkerstrio. De muziek van
Maarten Omstein onderstreept
en intensiveert de gevoelens
van de vrouw - de onmst van
het wachten, de duistere ang
sten, de opstandige gedachten.
De voorstelling is ronduit
prachtig: elegant en licht, en te
gelijk hevig emotioneel, maar
toch schuurt er iets. Dat komt
door het personage dat Cocteau
schiep. Je kijkt naar een vrouw
die teveel begrijpt. De man die
haar verlaat, is een schoft.
Overmorgen trouwt hij met een
ander, hij heeft gelogen, onge
twijfeld ook bedrogen,
haar woede daarover
maar heel zijdelings naar
ten, wordt ingebed in lieve
grijpende woordjes. Als
maar niet ophangt. Totale
kelijke afhankelijkheid tooi
en van haar akelige zelfvi
dering blijft niets je bespaai
Ria Marks geeft die flemi
kruipende, soms met een
scherp naaldje radeloos
vechtende vrouw beeldsc
gestalte. Haar stem bespei
le registers, van nuchterhe
wijsheid, van wanhoop
troost, en zelfs die van v
ding, en ze beweegt daarb
een diva uit de jaren dertij
muziek, vooral de viool vai
frey Bruinsma, helpt haar
te verklanken wat zich in
hoofd en hart afspeelt. Ui
delijk bekruipt het je, je
van die totale ontluistering
schien liever geen getuige
Dit is te ontzettend.
Nieuw fenomeen - Guido Dieteren. In een ander leven speelde hij de eerste viool bij André Rieu. Foto: GPD
onder leiding van Tom Parker,
Lee Towers en Anita Meyer zal
begeleiden en Guido en zijn or
kest ook solo zullen optreden.
Hij is nog maar 29 jaar. Maar hij
is al heel lang met muziek be
zig, aangemoedigd door zijn va
der, die dirigent is. „Op mijn
derde ging ik al naar concerten
en ik klapte het hardst, omdat
mijn pappa voor het orkest
stond." Op zijn vijfde wist hij
zeker dat hij viool wilde gaan
spelen. Hij haalde zijn VWO-di-
ploma na een gecombineerde
opleiding van voortgezet on
derwijs en het conservatorium
in Maastricht. Op het conserva
torium studeerde hij viool bij
Maarten Veeze en orkestdirec
tie bij Jan Stulen. „Daarna heb
ik masterclasses gevolgd bij on
der anderen Victor Libermann,
Eva Koskinen en Serban Lupu.
Maar ja. Masterclasses zijn heel
erg duur. Toen heb ik een brief
geschreven aan André Rieu met
een cVtje erbij." Nadat hij had
voorgespeeld nam Rieu hem
aan als zijn eerste violist. In
tweeënhalf jaar zou Guido 500
voorstellingen spelen.
„Het was het meest professio
nele dat je je voor kunt stellen.
Aan alle randvoorwaarden was
voldaan: pensioenvoorzienin
gen, noem maar op. De kleding,
de make-up: alles was 6f. Ja,
ook de make-up. Helena Ru
binstein. Zaten die jongens 's
avonds voor de voorstelling on
handig met een mascararoller-
tje... En keihard werken. Vaak
waren we twee weken achter el
kaar van huis. Ik had toch nog
geen verkering, maar ik kan me
voorstellen dat als je getrouwd
bent, zo'n lange tijd weg niet al
tijd even leuk is."
Toch was de belasting niet de
reden dat Guido weg wilde. Hij
wilde voor zichzelf beginnen.
Hij wilde iets unieks creëren,
gewapend met behalve zijn ei
gen talent de lessen van zijn le
raren én die van zijn vader: „Je
kunt wel noten spelen, maar je
moet eigenlijk spelen met de
noten". En dan was er ook nog
zijn eigen idee: „Als componist
streef je ernaar een zo groot
mogelijk kleurenpalet te heb
ben. Tegenwoordig heb je daar
bij ook het aanbod van al die
instrumenten uit de popmu
ziek. Ik heb het altijd jammer
gevonden dat de wereld van de
symfonische muziek en de
popmuziek zo uit elkaar zijn ge
dreven. Alle componisten van
vroeger maakten gretig gebruik
van nieuwe instrumenten. Kijk
naar Bach. Of naar Mozart.
Toen het hammerklavier en de
klarinet op de markt kwamen,
was Mozart één van de eersten
die ervoor ging schrijven. Wij
willen graag die traditie weer
oppakken."
'Wij' zijn Guido en Falco Bors-
boom, met wie Guido de com
posities en de arrangementen
schrijft. Bij 'wij' hoort ook Gui-
do's broer Eric, die de zakelijke
leiding van het jonge concern
heeft. Eric: „Ik studeerde psy
chologie, ik was bijna klaar. Ik
ben nóg bijna klaar, want toen
ik eenmaal ja had gezegd om
samen een bedrijf te beginnen,
namen de zaken al vrij snel een
grote vlucht."
Volgende week verschijnt de
eerste single: 'Caldo', een pas
sioneel lied met als soliste de
sopraan Wendy Kokkelkoren,
Guido's eigen Petra Berger. En
dan is het wachten op de ver
overing van Nederland. Guido:
„Ik gebruik mijn hersens om
mijn gevoel te vertalen." En:
„Muziek is een heel eerlijke
manier van geld verdienen,
mits je het oprecht doet."
muziek recensie
Lidy van der Spek
Capella Currende o.l.v. Erik van Nevel,
m.m.v. ensemble In Stil Modemo.
Gehoord 15/10, de Waag, Leiden.
Een flamboyante levendige
voordracht. Dat bezit Capella
Currende in hoge mate. De ex
pressie en dynamiek van de
grillige 17de eeuw krijgen volop
gelegenheid om te bloeien en
groeien.
Vóór de pauze leidt deze explo
sieve stemming zo hier en daar
tot licht kabaal. Het is alsof het
ensemble de grenzen van de
akoestiek in De Waag van te vo
ren niet goed verkend heeft;
denkt dat het zoals dinsdag
avond weer in de lange, hoge
Oud-Katholieke kerk in Den
Haag staat te zingen. Zo is er in
Andreas Hofers openingslied
'Dixit Dominus' bepaald geen
sprake van homogeniteit, flak
keren eigenlijk alle stemsoor
ten, wat een onrustig klank
beeld oplevert. Aan het eind
van het eerste deel wordt nog
maals een 'Dixit' gezongen, nu
van de Italiaan Tarquinio
Merula. Eveneens fel en kleur
rijk, maar hier is de onrust al
duidelijk verminderd.
Pas na de pauze komen de
stemmen dicht bij elkaar, wer
ken ze toe naar een stralend
homogene samenklank. Erik
van Nevel stuwt zijn koor op tot
grote, soms woeste hoogte.
Beeldend verlopen de dalende,
dynamisch golvende lijnen in
de bede 'Wendt Uw blik naar
beneden en zie onze ellende'.
Helder en wendbaar zingt de
countertenor mee met de alten,
of soleert met een zelfde sou
plesse; zoals in het Magnificat
van Marcin Mielczewski.
Naarmate de avond vordert
gaat het koor steeds fraaier zin
gen. De sopranen excelleren in
het Ave Regina van Philipp Ja
cob Rittler (1637-1690), kleuren
als een strakke helblauwe he
mel. Ook de alten profileren
zich hier krachtig. Als in een
Russisch koor zoemt de donke
re zeer lage bas tot in het brede
slotakkoord.
Currende laat zich van zijn al
lerbeste kant horen in de zeer
emotionele Psalm 51 waarin
zonde, ongerechtigheid,
ving en verlossing intens
den verwoord. In
waarin extremen tegenov
kaar staan wint de lichte
terende kant het immer vi
doffe duistere, althans
gezelschap. Daar draagt he
strumentaal) ensemble
Modemo' evenredig e
Drie trombones, twee baio
len en een kistorgel bege'
aanstekelijk, verdiepen e
nieuwen vocale klankkleui
zwieren zelfstandig
koorzang.
Tussen de bedrijven doe
leert dit ensemble eveneec
gesproken vitaal. In Bibei
nata a tre' dansen de tro
nes in heerlijk drammen
menspel met de eerste
Bijna swingend blaast hit
der trombonisten een
een buitelend ritme. Dat
snaren fataal kunnen rea
op temperatuurverschilli
wellicht te horen in de
Sonata van Vejvanovskj
twee violen die elkaar
achterna zitten spelen gri
onzuiver. Laten we hoi
het niet aan de techniekl
'gewoon' aan de warmte lf
teil
