het mkz-hellevuur achter te blijven Gedoemd in BINNEN- BUITENLAND 'Je moet wel Nederlander willen zijrê Stenen stapelen voor het jatten van een geurtje Forum-directeur krijgt 'allochtoon' bijna niet meer door zijn strot Als het aan minister Donner ligt gaan ouders van kinderen die over de schreef gaan meebetalen aan de kosten van de straf. Foto: GPD/Ron Nagtzaam. door Marloes de Koning Minister Donner van Justitie wil dat ouders van kinderen die over de schreef gaan zelf een deel van de kosten van de straf betalen. Op die manier zou den ze meer verantwoordelijkheid voor hun opvoe ding gaan voelen. Jeroens twaalf uur zitten er bijna op. De zestien jarige is door Halt-bureau Haaglanden aan het werk gezet bij het composteerbedrijf van de ge meente Wassenaar. Zijn geel-zwarte scooter heeft hij in de bosjes bij de ingang van het terrein geparkeerd. Jeroen moet vandaag orde scheppen in een berg straatstenen die in een hoek van het bedrijfsterrein is neergegooid. Zo op het oog het voormalig wegdek van een dorpsstraat. Hij zoekt de gave exemplaren eruit, klopt de erg ste klonten zand en aarde eraf en gooit ze op een hoop. Met een zwaai belandt steen na steen op een hoopje naast de pallet waar ze op moeten. Als er genoeg liggen knielt Jeroen ernaast en maakt er een keurig rijtje van. Dat hij nu stenen staat te stapelen komt doordat hij betrapt is op het jatten van een geurtje uit een winkel, een paar weken geleden. Wat hij normaal zou doen op zijn vrije middag? „Voetballen of zo," schok schoudert hij. Het idee van minister Hein Donner van Justitie om ouders te laten betalen voor een deel van de straf van hun kind, vindt Jeroen - niet zijn echte naam, die houdt hij liever voor zichzelf - nog niet zo gek. „Dan kunnen ouders hun kinderen toch een beetje in toom houden." Hoe dat dan precies in zijn werk moet gaan weet hij ook niet. Wél ver wacht hij dat zijn ouders dat bedrag vervolgens van zijn zakgeld in zouden houden. Dat vermoeden klopt half. „Ik zou het zéker van zijn zakgeld inhouden als hij de schade bij die winkel had moeten vergoeden," zegt zijn moeder stellig. „De kosten voor het Halt-project zouden we waarschijnlijk delen." Ze is niet tegen een bij drage door ouders, maar vreest dat het negatieve effecten heeft. „Vooral als ouders het moeilijk kunnen opbrengen. Je kunt in een verwijtsfeer terecht komen. Of ouders kunnen hun kind extra gaan straffen." Minister Donner ziet een financiële bijdrage van ouders als één van de maatregelen om ouders extra van hun verantwoordelijkheid als opvoeder te doordringen. Naast 'Halt-afdoeningen' gaat het daarbij ook om bijvoorbeeld taakstraffen, jeugdreclassering en gevangenisstraffen. Ook wil Donner extra investeren in vormen van opvoe dingsondersteuning aan ouders. Hij laat nog on derzoeken op wat voor manieren dat kan. Jeroens ouders werden samen met Jeroen uitge nodigd voor een gesprek op het Halt-bureau. Het hele traject heeft indruk gemaakt. Zowel op Je roen als zijn ouders, met wie hij daarna nog lang gepraat heeft. „Ik zou het niet nog eens doen," zegt Jeroen terwijl hij met de rug van zijn hand zijn lange blonde haren uit zijn ogen veegt. Vol gens hem voelen zijn ouders zich wel schuldig, maar zijn ze niet kwaad op zichzelf. Zijn moeder: „Je voelt je natuurlijk toch een beet je tekort schieten. Verdorie, wat heb ik niét ge daan waardoor hij dit doet? Wat voor voorbeeld heb ik gegeven?' Halt Nederland ziet niets in het plan om ouders een deel van het Halt-traject te laten betalen. „We betrekken ouders er al intensief bij als hun kind bij Halt komt," zegt Arjan de Brouwer, di recteur van Halt Nederland. Hij omschrijft de Halt-benadering als 'bijna opvoedingsondersteu ning'. Volgens De Brouwer werkt het averechts als ouders voor de straf of begeleiding van hun kind moeten betalen. „Jongeren jonger dan zes tien jaar moeten voor het Halt-traject toestem ming van hun ouders vragen. Krijgen ze die niet, bijvoorbeeld omdat die ouders niet willen of kunnen betalen, dan rest alleen de gang naar de jeugdofficier van justitie. In de praktijk worden veel zaken door het Openbaar Ministerie gesepo neerd, omdat het om kleine vergrijpen gaat. „Het lik op stuk beleid blijft dan achterwege," consta teert De Brouwer. „Bovendien worden daders niet met de gevolgen van hun daden geconfron teerd. En of dat pedagogisch verantwoord is?" door Tanja Kits Noem hem geen Marokkaan, want hij voelt zich Nederlander. 'Ik bèn een Nederlander', zegt Sadik Harchauoi (30). Als nieuwe directeur van Forum, het insti tuut voor multiculturele ontwik keling, is hij het gezicht en de spreekbuis van de multiculturele samenleving. Maar hij voelt zich vaak de kop van jut. 'Je doet het nooit goed.' Sadik Harchaoui is een drukke, goedlachse en vooral bevlogen man. Iemand die zoveel te ver tellen heeft over het allochto nenprobleem dat hij van de hak op de tak springt. „We hebben te maken met giga-problemen, maar we moeten ook eens kij ken naar alles wat goed gaat." De laatste weken is hij, druk met interviews. Hij mag als direc teur van Forum overal komen vertellen wat hij vindt van de commissie die de integratie van allochtonen onderzoekt. „De uitkomst dat de integratie deels wel en deels niet is gelukt, ver rast me niet. Het is ook mijn ei gen waarneming. Wat ik jam mer vind van die commissie is dat er alleen achterom wordt gekeken. Ik kijk liever vooruit. Maar misschien komt dat nog. Misschien komt er nog een rap port hoe Nederland er over tien jaar moet uitzien. Als Forum zijn we daar in ieder geval wel mee bezig." Zelf is hij het toonbeeld van wat in de politiek een 'geïntegreer de allochtoon' wordt genoemd, of zoals hij zichzelf noemt een Nederlander met een Marok kaanse achtergrond. Als jonge tje van zeven kwam hij uit Ma rokko naar Nederland. Zijn va der en zijn oom hadden zich in Apeldoorn gevestigd en waren er een pension begonnen. Na de lagere school ging Harcha oui naar het Myrtuscollege, een bouwvallige middelbare school in Apeldoom-Zuid die later fu seerde in de Christelijke Scho lengemeenschap De Heem- gaard. Hij haalde er zijn vwo- diploma en besloot rechten te studeren in Utrecht. „Een intuï tieve keuze, waar ik nog geen moment spijt van heb gehad." In Zwolle werd hij rechterlijk ambtenaar in opleiding (RAIO) en besloot officier van justitie te worden. Tot augustus werkte hij als plaatsvervangend officier van justitie. Nog voordat hij de finitief tot officier kon worden benoemd, aanvaardde hij de functie van Forum-directeur. „Ook weer intuïtief. Ik werd ge vraagd en na de nodige twijfels heb ik ja gezegd. Hoewel ik het werk als officier van justitie ge weldig interessant vind. Dat zal ik in de toekomst zeker weer oppakken. Wanneer? Geen idee. Ik ben niet zo'n carrière planner. Ik doe wat er op mijn weg komt." Flexibel „Ik hield er van als officier van justitie de kop van jut te zijn. Je hebt als aanklager een belang rijke taak. Je bent onafhankelijk, maar het is beslist geen een voudige opgave. Je hebt met druk vanuit alle geledingen te maken. Maatschappelijke druk om zaken snel op te lossen. Druk vanuit de rechterlijke macht om alles volgens de re gels te doen. Je moet heel flexi bel zijn en goed kunnen scha kelen. Het ene moment voer je een slachtoffergesprek, het an dere moment sta je in de rechtszaal een'juridisch betoog te voeren. Je moet een duizend poot zijn. Ik vind dat heerlijk." Als Forum-directeur kan hij die eigenschappen goed gebruiken. Ook daar heeft ffij te maken met druk van verschillende kanten. ..Je doet het nooit goed. Vanuit de allochtone groepen krijg ik vaak het verwijt te veel Nederlands te zijn. Vanuit au tochtoon Nederland word ik beschouwd als de spreekbuis van alle allochtonen, wat ik na tuurlijk niet ben. Wij zijn als Fo rum een kenniscentrum. Ik kom met feiten en cijfers. Als er gesproken wordt over criminele Marokkanen, presenteer ik de cijfers. Hoe groot is het percen tage? Wat is hun sociale status en achtergrond? Ik keur het ge drag net zo hard af als iedere andere burger, maar wil wel de nuance brengen. „Forum is een kenniscentrum ten behoeve van de hele Neder landse samenleving, gesubsidi eerd door het rijk. We zijn geen belangenbehartiger van welke groepering ook. We willen wel meedoen met discussies, maar dan op basis van feiten. Die fei ten verzamelen we deels zelf door diverse onderzoeken. Wij hebben zeker een mening over hoofddoekjes of sluiers, maar ook over de opeenhoping van problemen in achterstandswij ken. We kunnen ook vertellen hoe verschillend er binnen de islam over gedacht wordt en wat de achtergronden zijn en dat soort dingen. 'We willen een brug slaan tus sen verschillende bevolkings groepen. We zijn ook heel prak tisch bezig. Als een gemeente in Sadik Harchauoi, het gezicht en de spreekbuis van de multiculturele samenleving. Foto: GPD/Marnix Schmidt. een wijk een project wil opzet ten, kunnen wij voor de contac ten met allochtone bewoners zorgen. Wij kunnen bij mensen binnenkomen, waar een witte ambtenaar nooit zou worden binnengelaten." Zwolle zal hij binnenkort als woonplaats verruilen voor 'iets anders' in de randstad. „Ik be gin ervan te balen dat ik door mijn drukke baan vaak de laat ste trein naar Zwolle mis en in een hotel moet slapen." Harchaoui wordt regelmatig ge vraagd voor televisie-program ma's. Zodra er een kwestie over imams, hoofddoekjes of crimi naliteit onder allochtonen speelt, mag hij weer komen op draven. Hij doet het graag, daar niet van. 'Maar ik kan het woord allochtoon zo langza merhand niet meer uit mijn strot krijgen. Het woord heeft zo'n negatieve lading gekregen, terwijl er een hele grote groep Nederlanders onder valt. Be denk wel dat één op de vijf mensen in Nederland een bui tenlandse achtergrond heeft. Hoe kun je nu ruim drie mil joen mensen onder één noemer plaatsen met een negatieve la ding? Het overgrote deel van de allochtonen voelt zich Neder lander, redt zich prima en wil graag Nederlander zijn." Het is het thema waar Forum zich de komende jaren op gaat richten. Wil je Nederlander zijn? Kün je Nederlander zijn? En mag je Nederlander zijn? „Die eerste vraag moet je vol mondig met ja kunnen beant woorden als je deel wilt uitma ken van deze samenleving. De tweede vraag is of je het ook kunt. Spreek je voldoende Ne derlands, weet je een beetje hoe de samenleving in elkaar zit. De laatste vraag is meer gericht aan mensen om je heen. Mag je van hen Nederlander zijn of word je als allochtoon in het hokje Turk, Marokkaan of Surinamer gestopt. „Ook vanuit de eigen groep of familie kan de druk heel groot zijn om vast te blijven houden aan de eigen gebruiken en ge woontes. Maar wie bepaalt jouw identiteit? Dat doe je toch zelf? Je ontwikkelt jezelf toch tot iemand met die en die eigen schappen? Ongeacht je huids kleur of je religie of de kring waarin je bent opgevoed. Na tuurlijk spelen die zaken wel mee, maar het is te eenzijdig om te zeggen: "O, die is mos lim, dus is hij zus of zo." Je moet tegen mij ook niet zeggen dat ik Marokkaan ben. Daar ga ik over. Ik ben Nederlander, met een Marokkaanse achter grond. Je wordt vaak door je omgeving op die feiten gedrukt. Als je als jongere een disco theek niet in mag. Of als je als student op de univM niemand jou in zijn, wil hebben. Pas als j D zien dat je kwaliteit^ g mag je meedoen." jso lV< Etiketten y „Natuurlijk snap ikj) t etiketten plakken, ft 01 oud als de mensheijol wel altijd zo blijvenibe mag niet ontaardental zij samenleving." rit] Het valt even stü. Hjkk merend naar buiteifgh parkeerplaats van N kantoor van Forum' Er werken honderdkm. velen met een allocr^ tergrond. „We levei{| in dit landje en wei met elkaar moet doio - volgt hij. „Als wit eiCui derland - als ik hetöni gen - zich maar eeiien hoe afhankelijk ze «t j zijn geworden. Danch veel makkelijker saicii woordelijkheid neneei problemen die ze dl D 'Ik zoek de nuancefela merk dat er in Nedan; vooral in politiek M de geen plaats meer is»sn ce. Je moet in onelfete waar je voor staat, fen i ruimte meer voor ejeei afweging van voorsi Ik heb niets tegen d rende opmerkingeulj niet. Wat gezegd m moet worden geze||g is gewoon kortzicht denken dat je grot^ -1 met oneliners kuntan Daarvoor zijn de plAr vaak veel te compla o: BVl Schakelen Forum is halverweief negentig ontstaan i cl van verschillende ée h denorganisaties, „lïoli enige instituut datller len tussen overheth d tone bevolkingsgnuw Dat hij als directeuk, 1 van Marokkaanset volgens hem loute' had ook een auto»|j ninger kunnen zijt om niet?", zegt hijlg erom dat je als pro1 kunt bijdragen aaMo sen van maatschap va blemen." ene Maar natuurlijk hörtr komst wel meegesïoc benoeming. Wie kn d tellen over vooroo'va degene die er zelf idal ken heeft gehad? B va beter bruggen sla? 31 ne die in beide beflf c pen voet aan de gflee Kevin Feaking in de put. De lagune waar eerst de dierlijke sappen in zaten die zijn weggelekt. Foto: GPD/Graham Wilson. vernietigde veestapel. „Ik denk dat Deffa daar verbitterd over is, we krijgen namelijk geen en kele medewerking." Kevin heeft nog meer geld tegoed.Alle boeren kwamen tijdens de mkz-crisis op de loonlijst van het ministerie. Ik werd enkele maanden later gevraagd een contract te tekenen op basis waarvan ik mijn salaris zou ont vangen. Mijn advocaat ontdek te dat daarin vier pagina's over de Government Secrecy Act, de geheimhoudingsplicht, waren opgenomen. Ik weigerde te te kenen en heb nooit mijn loon gezien. Ik wilde me niet de mond laten snoeren, wat bij heel veel boeren wel is ge beurd." De Feakins besloten al snel na de tragedie hun-spullen te pak ken en te verhuizen. „We wil den weg van deze nare herinne ring, ver weg. We dachten aan Nieuw-Zeeland, Australië, wel licht Canada. Vijfendertig jaar lang heb ik gezwoegd om mijn eigen bedrijf op poten te krij gen, maar dit was niet langer de plek waar we wilden zijn." Hill Farm werd voor 1,5 miljoen eu ro te koop gezet. „Geen agrari ërs maar een stel uit Londen toonde interesse. Maar een week voor de overdracht trok ken zij zich terug." De Feakins waren verplicht de mogelijke kopers te wijzen op afwijkingen in de bodem. „Te midden van de verkoopproce dure ontdekten we een vreem de smaak in ons drinkwater. We haalden er een bodemspecialist bij, die een lek in de lagune ontdekte die we tijdens het af schieten van de veestapel had den moeten aanleggen. In dit bassin waren bloed en andere vloeistoffen van de dieren op gevangen, maar ook chemica liën voor landbewerking. De bodem en het drinkwater blij ken vervuild door chlorvenvin- phos (pesticide) en lichaams sappen van de beesten, en mo gelijk ook met het bse-prion. Het rapport concludeerde dat we op een tijdbom leven." Bse, beter bekend als de gekke- koeienziekte, kan bij mensen leiden tot de dodelijke Ziekte van Creutzfeldt-Jakob. Dat het prion, het fatale eiwit, aanwezig kan zijn op Hill Farm komt doordat runderen geboren vóór 1 augustus 1996 - de bse-bevat- telijke generatie - op deze loca tie zijn afgeschoten, verbrand en begraven. De procedure is verboden en Defra had de run deren dan ook moeten afvoe ren. Maar een nauwkeurige af wikkeling bleek door alle hek- tiek op Feakins' boerderij ook op dit punt te hebben gefaald. Feakin: „Hoe kon ik weten wat ze uitvoerden, je denkt dat je met vakmensen te maken hebt. Wekenlang hebben we dat wa ter gedronken, de kans bestaat dat we zelf besmet zijn." Docu menten van Defra winden er geen doekjes om: de Feakins worden aangeduid als potentië le dragers van het virus. Rechtszaak Volgens berekeningen gaat het 11,5 miljoen euro kosten om grond en water te saneren. De waarde van de boerderij daarbij opgeteld, laat Kevin en Gina achter met een totaal negatief vermogen van dertien miljoen euro. De Londenaren trokken zich onherroepelijk terug. Het gezin Feakin was al ver huisd en zag zich genoodzaakt terug te keren. Twee jaar na da to zijn de dozen nog steeds niet uitgepakt. Woonvertrekken ogen leeg, slechts hier en daar hangt een foto en staan er wat vetplantjes in de vensterbank. „We willen hier niet blijven, dus de dozen blijven dicht." In de huiskamer staat een fauteuil en een televisie, de enorme keuken is slechts voorzien van een tweedehands tafel en wat gam mele stoelen. In een hoek staat een blauwe jerrycan, gevuld met het drinkwater dat bij de buren wordt getapt. „Naarmate de mkz zich ver spreidde, werden de zaken steeds beter gestroomlijnd en de administratie en vergoedin gen beter geregeld. Het is een schande dat Defra mij op geen enkele wijze tegemoet is geko men. Het ministerie heeft fou ten gemaakt, en vervolgens ge probeerd deze onder het tapijt te vegen." De Feakins brengen het ministerie in november voor het Hooggerechtshof. Een opsteker voor Kevin is dat hij drie weken geleden een dos sier over Hill Farm ontving, waarmee hij sterker hoopt te staan tijdens de rechtszaak. De papieren zijn afkomstig van het Milieubureau, dat de mkz-crisis heeft aangepakt en nu onder deel uitmaakt van Deffa. Vol gens de Britse wet op de priva cy kun je tegen een kleine ver goeding bij elke organisatie al je persoonlijke data opv^sc de instantie zelf heeftkr menteerd. „We haddeyr te persoon aan de lijn|e mand die geen vragen^ die geen argwaan hadg j papieren achterhield,he me kopieerde alle ong,e reerde documenten oj tuatie op Hill Farm tiji na de mond- en klauiL. sis." P' fel Vertrouwelijk I De Feakins legden dega nauwkeurig op volgojê1 doorleest, houdt er eej0I bijsmaak aan over. Stige wordt duidelijk dat hf c is gemanipuleerd. Cnjje dem- en watermonstfte verwisseld of verdweih vertrouwelijk onderzee de ernst van de situatfer» vangen door een rap^ 1 in de conclusie luidt ^0i problemen zijn aang^jc het graf van de veestal zelfs 150 meter dicht^, boerderij te liggen da riseerd was, wat het bureau 'oploste' door' gunning achteraf aan|| „We hebben Deffa vf schreven, maar die s|Ei metje. Veel mensen \>jn< waarom we nog vechjTft gewoon de deur achtje I dichttrekken en Llanjm laten. Maar je hebt g$de Moet je weglopen vaidt omdat iemand anderi K grabbel heeft gegooifau veel boeren die fijdei^, mkz-nasleep, de rne^e nen hun mond niet Qev ken of kozen er zelfs>r 1 leven te beëindigen. je2 er geen weg terug; wjete vechten tot we neenj Een woordvoerder v« zegt dat de regering F van de Feakins zal wip „Het ministerie is en® tuigd dat het juist he)i - deld tijdens de aanpfoe mond- en klauwzeer! h boerderij. Defra is zifcz van de meeste aantijje zal die tijdens de premie weten te verdedigen) oj !n dit door Esther Gotink Het is alweer bijna twee jaar ge leden dat de mond- en klauw zeer epidemie door Groot-Brit- tannië raasde en gruwelijke tele visiebeelden van de verbranding van duizenden dieren te zien waren. De eerste beelden uit Groot-Brittannië waren afkom stig van de boerderij van Kevin Feakins. Vanwege de toen heer sende paniek, werden de zaken op zijn erf zo slecht geregeld, dat de boerenhoeve en 105 hectare landgoed anno 2003 onverkoop baar zijn. Bodem en drinkwater raakten ernstig vervuild door een lek in de lagune, die de li chaamssappen en het bloed van zijn veestapel opving. Totale schade: dertien miljoen euro. Feakins daagt de regering nu voor de rechter. Llancloudy is een typisch boe rengehucht, één doorgaande weg met zes huizen en een kerkhof, in het begeerlijk groe ne en heuvelachtige Herefords hire. De oppervlakte van het dorp wordt gedomineerd door Hill Farm, de boerderij van Ke vin en Gina Feakins. Ooit een florerend veebedrijf - de Feak ins vervoerden tussen septem ber en maart zo'n acht- tot tienduizend schapen naar Ne derland, Frankrijk en Duitsland - nu het tweede kerkhof van Llancloudy. Begin 2001 werd Kevin Feakins (51) door de regering aange duid als één van de twee boe ren die, onopzettelijk, mkz door Engeland en Frankrijk hadden verspreid. Op 27 februari, in de hoogtijdagen van deze eerste uitbraak, werden al zijn 270 koeien en 650 schapen vernie tigd. „Er kwamen meer dan zestig vreemden op mijn land goed, namens de regering, die mijn schapen en koeien de ko gel gaven, alle fundamenten van mijn schuren openbraken en zelfs hele accu's, verfpotten en chemicaliën begroeven. Het was een totale paniekactie om het virus zo snel mogelijk in de kiem te smoren. Door mijn be drijf onder de grond te stoppen, hoopten ze het mkz-probleem in één klap te kunnen wegwas sen." Nachtmerrie De nachtmerrie van de Feakins werd de nachtmerrie van menig veehouder in Europa. In Llancl oudy smeulde het vuur ruim een maand lang na. Toen het eenmaal doofde, kon Kevin in de as nog steeds niet verbrande resten onderscheiden. Op de belt waar kuilvoer, hout en stenen van de opstallen zijn begraven, wijst hij naar een paar uitstekende beenderen en schedels van schapen: „Hier horen geen botten te liggen, het graf van de dieren is verderop. Je vraagt je af hoe dat hier te recht is gekomen. Deze sche dels hebben niet eens ge brand." Kevin en Gina mochten tijdens de crisis twee maanden lang hun erf niet verlaten. „Iedereen kwam en ging, maar wij waren gedoemd in het hellevuur ach ter te blijven. Mijn vrouw lag el ke nacht over te geven, vanwe ge de afschuwelijke geur van de dood. Ze raakt nu nog steeds, in paniek als het eten ietsje aan brandt. De geur is niet weg te wissen." Zes weken na deze eerste uit braak werd voor boeren een vergoeding geregeld van 866 euro per dier. „Wij hadden de pech vóór die regeling te zijn getroffen. Boeren uit het noor den zijn zeer welgesteld uit de ze crisis gekomen, maar aan onze neus ging het allemaal voorbij. Tijdens onze ontrui ming bestonden nog geen offi ciële formulieren, de veearts noteerde alles op losse velletjes en die raakten zoek." De Feakins brachten Defra, het ministerie van landbouw, voor de rechter en ontvingen in ja nuari van dit jaar alsnog een ge ringe compensatie voor hun

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 2003 | | pagina 6