4
CC Vietnam
ooi Mallorca op
de harde schijf
TOERISME
Roomservice op de rails
Met de (auto)slaaptrein naar de sneeuw
HDC303
VRIJDAG IQ OKTOBER 2003
-SBOEKEN&MAGAZINES
REISBERICHTEN
Koffer te volgen op luchthaven
Arriverende reizigers op de internationale luchthaven van de
Deense hoofdstad Kopenhagen kunnen zien welk traject de koffer
aflegt vanuit het vliegtuig naar de bagageband. Monitoren geven
informatie over waar de koffer zich bevindt. Zoekraken lijkt daar
mee in Kopenhagen tot het verleden te behoren. Overigens zijn
sinds kort ruim tachtig hotels en zo'n veertig particuliere over
nachtingsadressen in en rondom Kopenhagen te boeken via een
website. Het nieuwe reserveringssysteem is onderdeel van:
www.visitcopenhagen.dk, doorklikken naar 'search hotels'.
Tivoli trakteert
Het bekendste Deense attractiepark, Tivoli in Kopenhagen, bestaat
160 jaar. Om die reden trakteert het park zichzelf en de bezoekers
op een nieuwe achtbaan, die meteen de blikvanger van het park
wordt. De baan wordt 28 meter hoog, 564 meter lang en kent een
topsnelheid van 77 kilometer per uur. Tijdens een van de loopings
maken de passagiers een vrije val van twintig meter. De nieuwe
achtbaan wordt in het voorjaar in gebruik genomen.
Kanaaleilanden jarig
De Kanaaleilanden vieren volgend jaar dat ze 800 jaar verbonden
zijn met de Britse kroon. Het hele jaar worden er speciale activitei
ten gehouden, zoals muziekfestivals, tentoonstellingen, concerten
en rondleidingen. Hoogtepunt wordt een middeleeuws festival op
Jersey tijdens het laatste weekeinde van juni. Meer informatie
over Jersey: www.1204-2004.je en over Guernsey: www.1204.gg
Q O
Stappen in Reykjavik
De IJslandse hoofdstad Reykjavik geldt al jaren als hipste hoofd
stad in Noord-Europa. Hoewel het mogelijk nog immer de duurste
stad is, wordt de reis er naartoe wel steeds beter betaalbaar. In de
nieuwe brochure IJsland Reykjavik staan arrangementen vanaf
369 euro. Het is tevens mogelijk een stopover te maken op weg
naar de VS of Canada. Meer informatie: tel. 020 5213 955,
www.icelandair.nl
Hampshire-hotels
Het lijkt wel een sneeuwbal die van een helling rolt en steeds gro
ter wordt, de ontwikkeling van de Hampshire-hotelketen in ons
land. Nog maar een paar jaar geleden begonnen, telt Hampshire
Hospitality Leisure nu al dik over de twintig aangesloten hotels.
Met name de laatste weken zijn er veel bijgekomen: het fraaie in
de Groninger binnenstad gelegen Hotel de Ville, geliefd bij schrij
vers, politici en artiesten. In Valkenburg werd Grand Hotel en Res
taurant Voncken aan de keten toegevoegd, en in het Oosten des
lands het Aspergehuis van de Achterhoek, Stad Munster, in Win
terswijk. In Kerkrade is Kasteel Erenstein met het bijbehorende
Hotel Brughof overgenomen en in Wassenaar de fameuze Auber-
ge de Kieviet. Ten slotte kreeg Landgoed Stakenberg, net buiten
Eispeet, het Hampshire-label. Meer info: tel. 035-6720077 of
www.hampshire-hotels.com
KLM zet Boeing 777 in naar Kaapstad
De KLM gaat het winterseizoen, dat voor de koninklijke luchtvaart
maatschappij op 26 oktober begint, het nieuwe vliegtuigtype
Boeing 777-200ER inzetten. Onder meer naar Kaapstad in Zuid-
Afrika, een vlucht die daardoor non-stop kan worden uitgevoerd.
Van de nieuwe Boeing zijn er tien besteld, zes worden er nu al in
de vloot opgenomen en behalve op de route naar Kaapstad ook
naar Toronto, New York, Tokyo en Nairobi benut. Volgend jaar zo
mer, zo is bekend gemaakt, gaat de KLM rechtstreeks vliegen naar
Riga in Letland, voor de maatschappij een geheel nieuwe bestem
ming, en Kristiansand in Noorwegen. Meer info op website
www.klm.com
Kampeerder ontdekt Denemarken
De Nederlandse kampeerder gaat steeds meer Denemarken ont
dekken; het is er schoon en fleurig en het is niet zover weg. In de
periode januari-juli 2003 werden er in totaal zo'n 300.000 Neder
landse overnachtingen op Deense campings geteld, 27% meer dan
in dezelfde periode vorig jaar. De meeste landgenoten trokken
naar het vasteland van Jutland en naar Funen.
tizen mogen zich
in een toene-
angstelling. Ge-
lankelijk op ei-
j door vreemde
iren heeft wel
daaraan be-
goede voorbe-
jeraard een
herziene gids
en USA Ca-
verij Elmar,
B,50 euro. ISBN
Dl-3) van Aad
I daarbij een
st bewijzen.
staat boorde-
informatie, va-
1 veiligheid,
gels en rijtips,
ten, boodschap-
en administra-
bslomp. Wie uit-
outes verwacht,
oekniet aan-
de auteur be-
tot algemene
as mogelijke rou-
ijkpft echter wel aan
j het plannen van de
gg»t worden gelet.
tnam op de drempel
ieuwe toekomst?",
itorische vraag in de
^an een nieuwe reis-
f rotter-reeks over
litgeverij Lannoo,
5,95 euro, ISBN 90-
1).Alles wijst in die
—is het zelf gegeven
„Moordenaar", rie-
de jaren zestig tegen
1 lige Amerikaanse
ohnson, wiens jon-
itnam vochten. „Een
oyuit een B-film",
rftter hem. Sinds 1985
Minstad - het vroege-
weer toegankelijk
voor de buitenwereld
htige liberalisering
de stad sinds een jaar
dB razendsnel aan het
|en is. Een progressie
de (westerse) toerist
gemerkt is gebleven:
tag zich in toenemen-
stelling van de we-
Br verheugen, zelfs
d of per fiets. Contrast
lannoo
met Saigon vormt de hoofdstad
'vergeelde prentkaart' Hanoi
waarvan Trotter onder meer
vaststelt dat deze stad 'sneller
verandert dan goed is voor een
stad'.
Een prima geschreven gids, de
ze Trotter, uitstekend gedocu
menteerd en uiterst informa
tief.
Hoe anders is Kreta, het platge
treden toeristeneiland in de
Middellandse Zee.
Wat moet de eigenzinnige Trot
ter nu met zo'n uitgave over de
ze populaire zon/strand be
stemming? (Kreta, uitgeverij
Lannoo, 241 blz., 12,95 euro,
ISBN 90-209-5091-6) Er is goed
nieuws, motiveert Trotter haar
keuze: het aantal toeristen
daalt, de prijzen dalen en Kreta
vindt wellicht opnieuw aankno
ping met zijn verleden.
Ogenschijnlijk een flauwe op
merking om de eigen keuze te
rechtvaardigen, maar lees de
beschrijvingen van minder be
kende trektochten en er ligt een
ander Kreta aan je voeten.
Niettemin: 's zomers kun je er
beter niet zijn. 'n Beetje vol.
Eiland van voor
Te toeristisch, te
het zal best
Maar niet als je
braad-stranden
at. Daar ligt het
an stille baaien,
prachtige
verleidelijke
In Valldemossa prijken naast bijna el
ke voordeur fraaie tegeltjes met aller
lei heiligen. Foto: Hans van Alebeek
I van Alebeek
verweerde
li het Pare de la
t ineens een
>eeld van een
luwse jonkvrou-
llein Engels
ikijkt vol bewon-
lt kunstwerk. Na-
ir ouders gooit ze
snuitjes in een
plots het beeld
jknikt, vriende
en dan weer bevriest. Het meisje krijst
I rent gillend naar haar ouders toe. Zo
I een trauma rijker.
e bezoek aan Mallorca lijkt op de erva-
iat meisje in het park, maar dan an-
jangenaam verrassend. Je denkt een
nd, lelijk eiland te zullen zien, maar dat
iassend veelzijdig.
stad Palma doet zijn best om te beko-
ieerlijk zonnetje, volle terrasjes en om
ieen nieuwe verrassing. De kathedraal,
ïe, is ongetwijfeld de meest imposante,
pel een kasteel, zo dik zijn de muren en
jt de bogen en kantelen. Een schril
het de binnenkant waar je struikelt
ïrfijnde altaren en kunstschatten -alle-
g achter slot en grendel.
en op het vliegveld
;n eiland zijn waar zo veel vliegtuig-
a^pijen landen als Mallorca. Het
i de toeristen strijkt neer in de baai
1 de hoofdstad Palma met de overbe-
1 langgerekte stranden. Liefhebbers
meer nist en ruimte zoeken beter
erland op.
ïeld Camp de Mar (onder Andratx)
Ier meer Dorint een groot vijfster-
heeft liggen. Superdeluxe met tal-
in-, fitness- en wellnessvoorzienin-
[natuurlijk een 18 holes-golfbaan
[grootste bijzonderheid hole 4 (ge-
'Casa Claudia') die uitkijkt op de villa
udia Schiffer.
eer informatie over Mallorca: Spaans
sbureau, Laan van Meerdervoort 8a,
Den Haag, tel. 070 - 346 59 00 of
aansverkeersbureau.nl. Voor infor-
ver het Dorint Royal Golfresort Spa
orca, tel. 0800 - 23 53 674, of
irint.com/ mallorca (e-mail
@dhe.dorint.nl)
Waar zijn de te dikke en te
bruine toeristen? De torenho
ge beddenbunkers, de keten
van souvenirshops en de
overvolle stranden? Vanuit
Palma zijn ze vaag te zien in
de baai die als twee open ar
men de gasten van oudsher
lijkt uit te nodigen om hier
massaal neer te strijken. Maar
van die invasie heeft de
hoofdstad weinig last. Hier
kun je nog uren zwerven
door kleine straatjes, koffie
drinken op eeri dromerig
pleintje en de dag afsluiten
met een cerveza op het kleu
rige Placa Major, een binnen
plein zoals ze die alleen maar
in de zuidelijke landen lijken
te hebben.
Wilde Westen
Op weg naar het 'wilde Wes
ten' van Mallorca zien we nog
wel de achterkant van het ge
lijk dat Mallorca een giga-toe-
ristenoord is. Rijen hotels, winkels, restaurants
en shops laten hun lelijke kont zien aan het ver
keer dat voorbijraast. Snel vergeten. Wij zijn op
weg naar veel mooiere plaatsjes als Estellencs
en Valldemossa, alleen te bereiken via een mis
selijkmakend mooie slingerweg langs de grillige
bergkust. Hier geen wit strand maar baaien en
inhammen en af en toe een klif die als een ver
weerde vinger in de zee ligt. Langs de kant van
de weg overal klaprozen en af en toe een opa-
tje dat nog bij elke passerende auto zijn vinger
groetend opsteekt.
In Valldemossa komen we niet weg van een ter
rasje in de schaduw van het beroemde kartui
zerklooster. Een plek waar schrijfster George
Sand en componist Frédéric Chopin samen en
kele maanden doorbrachten. „Een ding is ze
ker, ik leef in een klooster dat in het prachtigste
land van de wereld ligt", schreef Chopin aan
een vriend. En Sand: „Het is de mooiste plaats
waar ik ooit heb gewoond en een van de mooi
ste die ik ooit heb gezien." Er zijn er meer en
thousiast, zo blijkt.
Voort gaat de slingertocht, richting Sóller. Een
pareltje, ingebed tussen sinaasappelplantages
en bergen die het 'oranje goud' beschermen.
Die sinaasappels zijn ook de aanleiding geweest
voor de aanleg van het befaamde treintje tussen
Sóller en Palma. In 1914 neergelegd als een
soort mini-Betuwelijn voor vrachtvervoer en nu
dé toeristenattractie tussen beide steden. Onge
veer een miljoen toeristen boemelen per jaar in
het antieke treintje naar Sóller om vervolgens
over te stappen op het net zo antieke tramlijntje
dat de laatste vier kilometer naar het havenstad
je Port de Sóller aflegt.
Plat
Voor de sfeer en de gezelligheid hoefje daar
overigens niet naar toe. Port de Sóller lijkt te
veel op het beeld van Mallorca dat we al bijna
verdrongen hadden: druk, toeristisch en plat.
Het kan geen toeval zijn dat juist hier een pape
gaai op een terras de hele ochtend zit te fluiten
als een bouwvakker die vanaf de steiger een lek
kere meid voorbij ziet komen.
Maar gelukkig boemelt het trammetje weer snel
terug naar het schitterende dorpsplein van Sól
ler. Een mooie plek om het verrassende beeld
van Mallorca definitief op de harde schijf te
branden.
Het boemeltrammetje op weg naar Port de Sóller. Foto: PR
door Gerard Chel
Op een ontspannen manier naar de wintersport
bestemming? Probeer eens de autoslaaptrein. Bij
voorbeeld van Düsseldorf naar Bolzano, dichtbij
de skigebieden van de Dolomieten.
Sommige folders van slaaptreinen beloven altijd
meer. Zoals twee extra skidagen. Aan het begin
van de vakantie, want je komt 's ochtends aan, en
aan het einde, want je gaat pas 's avonds weg.
Het reclamepraatje gaat alleen op als het station
in het skidorp zelf is - en je bovendien ook al 's
ochtends in je accommodatie terecht kunt en je
er een week later pas 's middags weer uit hoeft.
Anders valt het met die twee extra skidagen wel
wat tegen.
Laten we dit praatje maar vergeten. Het is ook
niet het belangrijkste argument om de (auto)
slaaptrein naar je skibestemming te nemen. Al
enige jaren lang zijn voor mij comfort en veilig
heid de voornaamste argumenten. Ik heb geen
zin meer in honderden kilometers autobaan met
voorbijrazende mede-wintersportgangers. Altijd
files, altijd ongelukken, altijd druk bij de benzine
pomp, altijd vol in het wegrestaurant.
En vroeg op. Zowel op de heen- als op de terug
weg. Tenminste, als je een beetje op tijd aan wilt
komen. En op de heenweg een overnachting. Al
thans, als je nog een beetje aan jezelf denkt.
Dus kozen wij een paar jaar geleden voor de Al
penexpres richting Oostenrijk, toen nog geëxploi
teerd door de NS. Met een halte op nog geen vijf
minuten rijden van ons skidorpje. Dat was luxe!
De nieuwe uitbater echter heeft inmiddels dras
tisch gesnoeid in het aantal treinen en het is er
allesbehalve goedkoper op geworden. Bovendien
wilden wij een keer naar de Italiaanse Dolomie
ten en die mogelijkheid werd niet geboden.
Maar ziedaar, de Oosterbuur bracht redding: de
Deutsche Bahn rijdt met autoslaaptreinen vanuit
het dichtbij de grens gelegen Düsseldorf naar
Bolzano. (En als ze bij DB slim zijn, rijden ze deze
winter vanuit Den Bosch. Daar ligt prima en nu
nagenoeg ongebruikte infrastructuur).
Slapen
Eerlijk gezegd waren we liever helemaal zonder
auto gegaan, maar de keuze van onze winter
sportplaats liet dat niet toe. DB rijdt tot Bolzano
en wij moesten nog een kleine honderd kilometer
zuidelijker. Voor de terugweg, uiteraard op de za
terdag, betekende dit dat we redelijk vroeg moes
ten vertrekken vanwege verwachte files. Bij het
telefonisch reserveren direct al een probleem:
voor de terugreis bleek voor onze familiewagen
geen plek meer. Te hoog. Nu was ik toch al van
plan een andere, lagere, wagen aan te schaffen,
dus deze hindernis was snel genomen.
Op de heenweg een couchette voor vijf - de ban
ken verander je in een handomdraai in bedden -
op de terugweg twee aparte slaapcoupés: eentje
voor twee en eentje voor drie. Jammer dat tussen
ons twee Duitsers zaten die niet wilden ruilen
('uw compartiment ligt precies boven de wielen,
dat maakt veel herrie tijdens het rangeren') an
ders hadden we de tussendeuren kunnen ope
nen. Maar ach, de meiden vonden het wel span
nend, zo'n eigen cabine met wastafeltje en ook
wij hadden geen bezwaar tegen meer privacy.
Het rijtuig telde zowaar ook een douche, waar wij
overigens geen gebruik van hebben gemaakt.
'Slaap je écht goed in zo'n trein?', vragen kennis
sen altijd. De een wel, de ander minder, antwoor
den wij steevast geheel naar waarheid. Ik ben in
den vreemde of in een vliegtuig meestal niet zo'n
goede slaper, dus ook in een trein maak ik door
gaans hazenslaapjes. Word meestal wakker bij elk
station waar gestopt wordt en al helemaal bij het
rangeren.
Mijn vrouw is zo'n snelle slaapster om jaloers op
te worden, dus voor haar maakt het niet uit.
'Heerlijk geslapen', klinkt het steevast na zo'n
treinrit. En de dochters? "t Beste bed van alle
treinen tot nu toe'. Die kan DB in z'n zak steken.
Tweede traditionele vraag: 'Hoe is het eten?' Bij
DB Autozug hadden we daarover niets te klagen.
Op de heenweg een keurig ontbijtje, netjes door
de steward in onze coupé bezorgd. De avond er-
DB Autozug, een dochteronderneming van de Deutsche Bahn, rijdt met de autoslaaptrein in het winter
seizoen naar zes bestemmingen. Foto: GPD/Gerard Chel
voor hadden we, net voor het laden begon, in
Düsseldorf wat gegeten. Op de terugweg kozen
wij 's avonds voor een maaltijd in het restauratie
rijtuig. Met een menukaart die voldoende keuze
bood. Zelfs de wijnkaart mocht er wezen.
Roggebrood
Door de vroege aankomst in Düsseldorf zat er op
de terugweg geen ontbijt meer in, de avond tevo
ren kregen wij ter compensatie een forse plak
roggebrood met beleg. Eerlijk is eerlijk, dit viel
niet bij iedereen even in de smaak. 'Ranzig', oor-
DB Autozug, een dochteronderneming van de Deutsche Bahn, rijdt met de autoslaaptrein in het
winterseizoen naar zes bestemmingen: München (Duitsland), Innsbruck, Villach, Salzburg (Oos
tenrijk), Narbonne (Frankrijk) en Bolzano (Italië). Meestal op vrijdagnacht heen en op zaterdag
nacht terug. Nederlanders kunnen het makkelijkst opstappen in Düsseldorf, eenvoudig aan te
rijden via Nijmegen of Venlo. (DB laat overigens ook gewone nachttreinen naar diverse winter
sportbestemmingen rijden).
Prijsvoorbeeld Bolzano: 2 volwassenen en 2 kinderen (11+) met auto, in hoogseizoen (krokus) in
eigen ligcoupé (couchettes) heen- en terugreis vanaf 889 euro. Zelfde gezin maar nu in slaap-
compartiment vanaf 983 euro. (incl. ontbijt). Hoofdgerechten in het restauratierijtuig vanaf 12
euro - de drankjes zijn naar verhouding duur.
Informatie: NS Travel, tel. 030-29.77.291, www.nstravel.nl; ANVR Reisburo's. Zie ook
www.dbautozug.de
deelden de tieners. Ook die kan DB in de zak ste
ken. Voor het slapen gaan bracht de steward ons
nog een drankje. Roomservice op de rails.
En dan het laden en lossen, is dat moeilijU Nee,
je rijdt vrij makkelijk de trein op en af. Maalt wel
ruime bochten en rij rustig als je moet manoeu
vreren en doe niet zoals mijn bejaarde Duitse
voorganger, die veel te snel het treinstel opdraai
de en er een diepe lange kras aan de zijkant van
zijn auto aan over hield. Geheel onnodig. Rij ver
volgens langzaam, het stuur losjes in de hand, de
geleidestroken op - de banden volgen de route
als vanzelf - en volg de aanwijzingen van het per
soneel. Een kind kan de was doen.
Laatste, meest prangende, vraag: is het duur?
Goedkoop is het niet. Waren wij de afgelopen ja
ren voor de Alpenexpres naar Oostenrijk gemid
deld zo'n 2.100 gulden kwijt (zonder auto!), de
trip met DB Autozug kostte net geen 900 euro.
Geen kattenpis, inderdaad, maar trek daar in ons
geval de niet-gemaakte overnachting in Zuid-
Duitsland van af (toch al snel zo'n 200 euro) en
de gemiste vier tankstops h. 60 euro en je hebt de
meerkosten er al bijna voor de helft uit.
Voor ons dit jaar opnieuw de afweging: kiezen we
eerst de skibestemming en kijken we dan of we er
met de trein kunnen komen of bepaalt het open
baar vervoer ons skioord.
We zijn er nog niet uit.
