FOTOGRAFIE 3
;>rtrettist van oorlog, bevrijding en wederopbouw
VL% I J** V2000m2
UlclU. gfate.
Dramatische wending onderzoek moord Kumral
ri in Warmond
k over kinderen
Tg opgeschort
15% KORTING BIJ MEUBELPLEIN LEIDERDORP
www.woonbeurs.nl
0 M M m showroom!
jaarlijks honderden levens
Leidsch Dagblad
uagt
«ten in Cartier Latin, circa 1950. Foto: Emmy Andriesse/Prentenkabinet UVL
,r dos van Put
Het jongetje met het pannetje tijdens de hongerwinter. Foto: Emmy
Andriesse/Prentenkabinet UVL
dt gezien als 'dé fotograaf van de
^Jwinter' en als 'de jodin die de
.r overleefde'. Maar met die twee
ie sn doet men Emmy Andriesse
lil 153) tekort, want ze is veel meer
ga L Niet alleen kun je haar een
oorbeeld noemen van de wer-
noeder die gezin en werk combi-
x e is ook een ondernemende
met een zakelijk instinct en een
ve, spontane persoonlijkheid die
nno Premsela 'de best geklede
van Amsterdam' werd genoemd.
I is zij een veelzijdige fotograaf
vel een perfecte waarneming als
d gevoel voor haar onderwerp.
u in opdracht van het Stedelijk
II Amsterdam bekende kunste-
ortretteert, zoals de introverte
Giacometti en de strijdlustige
sbaas Germaine Richier, of re-
jpdrachten voor Schiphol uit-
nmiskenbaar maakt Emmy An-
ien werkelijkheid zichtbaar,
dat de beleving ervan wordt
siveerd, alsof je er zelfbij bent.
zich tijdens haar korte leven
owel kinder- en modefotogra-
p reclame- of portretfoto's. Het
iseum Den Haag wijdt nu ter
heid van haar 50ste sterfdag
ospectief aan Emmy Andriesse.
ong gestorven aan de gevolgen
stkanker - ze is dan slechts 39
l. Toch wordt ze gerekend tot
igrijkste Nederlandse fotogra-
de 20ste eeuw.
Donstelling* biedt de gelegen-
door haar energieke, rijke, in-
ïde leven te wandelen en om te
ervaren wat zij heeft gezien. Een wan
deling die begint in de jaren dertig,
waarna de oorlogsjaren, de bevrijding
en de wederopbouw aan bod komen.
Daarnaast heeft samensteller Wim van
Sinderen van het Fotomuseum Den
Haag per thema foto's samengebracht,
zoals die van de nette kindertjes in de
Jardin du Luxembourg, de modefoto
grafie en de strandtaferelen door de ja
ren heen.
Heel bekend is de foto van het joqgetje
met het pannetje; met zijn magere
spillebeentjes en de lege pan in zijn
handen, personifieert hij de honger
winter in 1944. Het kind is een sym
bool geworden van die periode in de
Nederlandse geschiedenis. Onderzoek
heeft uitgewezen dat het jongetje op
deze foto voor haar heeft geposeerd.
Wim van Sinderen: „Ze heeft hem
waarschijnlijk gevraagd even stil te
staan. De personen die Emmy Andries
se in die tijd vastlegt, zijn de armste
mensen, sjofel door de omstandighe
den. Misschien zoekt ze wel een beetje
naar effect. Hoe dan ook sta je oog in
oog met een ongekende ellende. Zo
gaat de foto - een snapshot - van een
onbekende joodse vrouw die terug
keert uit het concentratiekamp, door
merg en been."
Emmy Andriesse woonde het grootste
deel van haar leven in Amsterdam
maar was afkomstig uit Den Haag waar
ze opgroeide in een liberaal-joods mi
lieu. Gedurende haar opleiding aan de
Koninklijke Academie van Beeldende
Kunsten (1933-1937), waar zij de expe
rimentele richting reclameontwerpen
volgde, kreeg zij les van Paul Schuite-
ma en Gerrit Kiljan. Voor ontwerpen
toonde ze weinig interesse, maar foto
grafie stal haar hart. Aan enkele foto's
op de tentoonstelling is duidelijk te
zien dat zij volgens de Bauhaus-opvat-
ting is geschoold. Binnen de oorlogsfo
tografie van Andriesse ligt echter de
nadruk op het documentair registre
rende karakter van het medium, waar
bij zij zich, gelijk generatiegenoten als
Sem Presser, Cas Oorthuys, Eva Be-
snyö en Maria Austria op de mens
richt.
In de overige genres binnen haar oeu
vre speelt de mens - in een kleurrijke
waaier van uiteenlopende verschijnin
gen - altijd de hoofdrol. Haar mensen
dansen na de bevrijding en drie jonge
tjes, die zij ziet, maken muziek op
koekblikken en dozen. Later figureert
de keurig geklede jeugd uit Parijs op
pad met de nanny in haar foto's. Itali
aanse meisjes, vlak voor hun commu
nieplechtigheid, legt zij vast wanneer
een andere fotograaf druk doende is de De hongerwinter in Amsterdam.
stand van het hoofd zo devoot moge
lijk te bepalen. Ook de intellectuelen
die in de zomer uit de stad naar het
strand van Oostvoome of Bergen trek
ken, komen binnen haar vizier.
Kortom, Emmy Andriesse is altijd - ook
tijdens vakanties - op zoek naar een
onderwerp, zij is de eeuwige fotograaf
die speurt naar een opmerkelijk beeld
dat het dagelijkse leven oplevert. Met
recht een chroniqueur van het leven in
die tijd. Haar foto's getuigen van een
manier van zien die zeer persoonlijk is
en waarbij een grote rol wordt toege
kend aan het toeval.
'Emmy Andriesse 1914-1953, een retro
spectief, t/m 7 dec., Fotomuseum Den
Haag, Stadhouderslaan 43, Den Haag.
www.fotomuseumdenhaag.nl, in-
fo@hndh.nL Bij de tentoonstelling ver
schijnt het fotoboek 'Holland zonder
haast. Foto's van Emmy Andriesse'. Alle
afeebeelde foto's zijn afkomstig uit de
collectie van het Prentenkabinet van de
Universiteit van Leiden.
Foto: Emmy Andriesse/Prentenkabinet UVL
Winter in Amsterdam, circa 1938.
Foto: Emmy Andriesse/Prentenkabinet UVL
achting tegen twaal- pers altijd haast, omdat voor de eerst arriverende lading
j Warmond is waar- turf de hoogste prijs werd betaald. Bovendien waren ze
mdat de jury eerst dan als eerste om weer een nieuwe lading in te nemen,
k op de eerdere aan- De tocht is een ware uithoudingsproef voor de beman-
s om vier uur de fees- ningen. De motor mag niet worden gebruikt. Bij ongun-
ndse Park Groot Lee- stige wind moet worden gezocht naar manieren - zoals
rank en muziek, roeien of trekken - om de zware schepen vooruit te krij
gen hadden de schip- gen. Foto: Henk Bouwman
en WD dit D66-ideaal in
regeerakkoord vast te leg-
Dat is iets anders dan dat
coalitiepartijen voorstander
van het idee. En dat is nog
'anders dan dat zij D66 bij de
gende Kamerverkiezingen
en laten pronken met één
haar kroonjuwelen,
jekozen burgemeester zal er
komen, daarvoor is het ge-
htegoed in de grote bestuur-
partijen inmiddels genoeg
eschoten. Maar de gekozen
emeester zal zeker nog niet
opwachting maken in 2006.
rvoor staan te veel gevestig-
lelangen op het spel: te be
ien die van de zittende bur-
(advertentie)
MEUBELPLEIN
leiderddrp
Van 25 t/m 28 september krijg je bij al je aankopen op Meubelplein Leiderdorp een wooncheque van 15% cadeau. Stap direct binnen, vraag naar de voorwaarden en sla je slag!
m een reacue aat nij ae stap
van Moberg niet begrijpt. De
Vries vindt dat het salaris van
de Zweed veronderstelt dat hij
zich volledig kan wijden aan de
problemen bij Ahold. Ook vak
bondsvertegenwoordigers uiten
zich in deze termen.
(advertentie)
BEL&WIN!
30 SEPT-5 OKT AMSTERDAM RAI
pe recht-
Hasselt
uitspraak
iing over
r de drie
vlexander
Leider-
onstance
wil dat
k onder-
naar de
e jongste
Een bu-
jschakeld
slaagde
twee kinderen
bij vaaer warenberg (wonend
in België) vandaan te 'ontvoe
ren'. De oudste zoon bleef bui
ten schot omdat hij ziek thuis
lag.
Warenberg haalde zijn kinde
ren eind 2002 naar België, on
danks een voorlopige uitspraak
van de Nederlandse rechter dat
de kinderen bij de moeder ho
ren. Hij en moeder Scheers wil
len nog steeds beiden het gezag
over hun kinderen krijgen. Het
Belgische openbaar ministerie,
dat op verzoek van de Neder
landse justitie de belangen van
de moeder verdedigt, heeft om
uitstel van de uitspraak ge
vraagd.
L. Muyldermans van de Belgi
sche justitie neemt afstand van
de belangen van de moeder. Hij
zegt dat de vader weliswaar de
kinderen ongeoorloofd heeft
achtergehouden, maar dat de
moeder louche personen op
dracht heeft gegeven om de
kinderen temg te halen voordat
de rechtszitting had plaatsge
vonden.
De rechter stelde de zaak uit tot
27 november, omdat ook zij het
strafrechtelijk onderzoek wil af
wachten. Scheers verblijft mo
menteel met de twee kinderen
op een geheime locatie, maar
verscheen gisteren wel op de
zitting. Ze is na de zitting kort
door de Belgische politie ge
hoord.
Pagina Binnenland i:
Justitie heeft geen bezwaar te
gen 'terugstelen' kinderen
Zwolle ontslaat
Peter Boeve
zwolle - Peter Boeve is de eer
ste proftrainer die dit seizoen is
ontslagen. Zijn club FC Zwolle
staat op de laatste plaats met
één punt uit vijf wedstrijden.
Volgens de clubleiding ont
breekt de chemie tussen Boeve
en de spelers.
Werkgevers
hoopvol over VUT
den haag - Werkgeversorgani
saties VNO-NCW, MKB-Ne-
derland en LTO proeven be
reidheid bij het kabinet om de
omstreden snoeiplannen in de
VUT- en prepensioenen te ver
lichten. Ze zijn optimistisch
over de mogelijkheden tot een
vergelijk te komen tijdens het
najaarsoverleg op 14 oktober.
Vanochtend zaten ze ter voor
bereiding rond de tafel met de
ministers De Geus, Zalm en
Brinkhorst.
eesters, die van CDA- en
-huize voorop. De notitie
De Graaf zal vanaf vandaag,
21 de eerste bespreking in het
,a net, onderwerp zijn van een
i Nederlandse traditie: die
vertragen en traineren,
lijk kunnen ook inhoudelij-
Tagen worden gezet bij de
tie van De Graaf. Is zijn op-
7 'e zittende burgemeesters in
16 allemaal tegelijk af te zet-
g geloofwaardig en reëel? Het
hier of een minister een
lern ideaal met een oude
node wil doorvoeren. Deze
valmethode wekt twijfel of
ideaal van de gekozen bur
ster al voldragen is uitge-
kL Ook aan vernieuwers
de eis worden gesteld dat
r örgvuldig te werk gaan.
f van der Malen
vrijdag 26 SEPTEMBER 2OO3
De póótste sejectie
NR. 43345 LOSSE NUMMERS 1,10 ZATERDAG 1,55
iten worden deze week gepubli-
d in het gezaghebbende medische
chrift The Lancet,
de tweejarige studie namen 930
':nten van de afdeling intensive ca-
ael. De ene helft bestond uit een
rolegroep die een standaard IC-
jndeling onderging. De andere
kreeg een cocktail met antibiotica,
de controlegroep overleed 31 pro
van de patiënten nog in het zie-
mis, van de groep die wél antibio-
kreeg toegediend slechts 24 pro
cent. De besmetting met resistente
bacteriën bedroeg in beide groepen
respectievelijk 26 en 16 procent. Alleen
al in het AMC betekent dat, dat jaarlijks
zo'n dertig IC-patiënten minder ster
ven.
Uit de studie blijkt bovendien dat bij
de oude werkwijze uiteindelijk meer
antibiotica moeten worden gegeven,
doordat IC-patiënten vaker een infectie
krijgen. Als de antibiotica preventief
worden toegediend betekent dat een
kostenbesparing van 11 procent.
den haag/gpd-anp - Het onderzoek naar de moord
op het zevenjarige Haagse meisje Kumral Bagci heeft
gisteren een dramatische wending gekregen door de
zelfmoord van een van de twee verdachten, een 48-
jarige vrouw.
Zij heeft zich woensdagnacht in een Haagse politie
cel aan haar hoofddoek opgehangen.
De vrouw zat met haar 20-jarige zoon sinds enkele
weken vast op verdenking van de moord op Kumral.
Het meisje is in 1995 gewurgd en in stukken gesne
den teruggevonden in Scheveningen. Ze was enkele
dagen daarvoor verdwenen uit de wijk Transvaal. Het
vasthouden van de vrouw, een nicht van de moeder
van Kumral, had de politie volgens haai' advocaat M.
Mantz naar de opdrachtgever voor de moord moeten
leiden.
Volgens Mantz is Kumral destijds het slachtoffer ge
worden van eerwraak. De vader van Kumral zou een
verhouding hebben gehad met de 48-jarige vrouw.
De schande van de buitenechtelijke affaire zou door
de familie van de vrouw zijn gewroken op de vader
van Kumral door zijn kind te doden, aldus Mantz.
De familie van de vrouw die zich heeft opgehangen,
stelt de politie verantwoordelijk voor haar dood en
eist een onafhankelijk onderzoek.
Dat de druk op de vrouw te groot zou worden, had
ook haar advocaat zien aankomen. „Ik heb de rech-
ter-commissaris daar vorige week vrijdag nog op at
tent gemaakt, de laatste dag dat ik mijn cliënte heb
gesproken", zegt Mantz. t
De familie verwijt de politie dan ook een totaal ge
brek aan kennis over de culturele achtergronden van
de betrokkenen. „Zij is daarvan nu letterlijk het
slachtoffer geworden", zegt een vrouwelijk familielid.
Door de dood van de vrouw is het onderzoek naar de
moord op Kumral ernstig gedupeerd. „Maar we gaan
gewoon door", zegt persofficier van justitie A. Rijs-
dorp.
Het is niet duidelijk of politie Haaglanden volgens de
regels heeft gehandeld door toe te staan dat de 48-ja-
rige vrouw in de cel een hoofddoek droeg. In. Neder
land bestaan geen landelijke richtlijnen voor het dra
gen van een hoofddoek in politiecellen en in cellen
van penitentiaire inrichtingen.
Er is wel een landelijke richtlijn voor het insluiten
van verdachten die voorschrijft dat alle voorwerpen
en kledingstukken die een gevaar kunnen opleveren,
in beslag genomen moeten worden.
Ja, ik word abonnee en ontvang de krant eerst 2 weken gratis.
NaamMDV
Telefoon (i.v.m controle nabezorging)
Wij gaan zorgvuldig om met persoonsgegevens. In het colofon van de krant treft u nadere informatie aan.
Ik neem een: Bij machtiging tot
maandabonnement automatische betaling
automatische betaling 19,70 krijgt u bovendien een
kwartaalabonnement "^5 Staatslot met
automatische betaling 56,20 Jackpot cadeau
betaling per acceptgiro D 56,70 Bij automatische betaling is mijn
bank-gronummer.
Stuur deze bon in een envelop, V1
zonder postzegel, naar:
Leidsch Dagblad, abonneeservice,
Antwoordnummer 10050 2300 VB Leiden
www.leidschdagblad.nl
xriri
LifUmm'Tiili
