Kofi Annan:
soloactie VS
schaadt VN
BUITENLAND
t
Massaslachting Srebrenica tot in detail gepland
Gevangenissen in België zijn catastrofale chaos
t
Iran heeft
nieuwe raket
Weerzien na 50 jaar
Anti-Amerikanisme groeit
Gevaar voor vrede en stabiliteit
Fatah-leider Barghouthi
niet bij gevangenenruil
Dood van camerman
was volgens het boekje
ilateau breekt
ip Noordpool
Incton - Een groot ijspla-
-jp de Noordpool bij de
Canada is opgebroken
[nere stukken door kli-
reranderingen. Dit staat in
irslag van Amerikaanse en
[dese wetenschappers in
pd Geophysical Research
k. De enorme ijsschots
peker 3000 jaar op een
igelegen, nadat hij circa
aar geleden was gevormd,
kik vond ergens tussen
jn 2002 plaats. De stukken
h het plateau nu is opge-
h, kunnen een gevaar vor-
loor het scheepsverkeer
taada, zo waarschuwen de
koekers.
en schieten
i walvissen
Noorse walvisvaarders
h volgend jaar 670 dwerg
ken doden. Dat heeft de
e regering gisteren be-
IVorig jachtseizoen scho-
INoren 647 dwergvinvis-
ïs minder dan de dit jaar
pane 711. De Internatio-
ïalvisvaarderscommissie
verbood de jacht op wal-
jin 1986. Zeven jaar later
,te Noorwegen de jacht,
legen is het enige land
Jwalvissen jaagt uit
i Mejag. IJsland en Japan ja-
»k op walvissen, maar
dat zij dit doen voor we-
feppelijk onderzoek. De
jacht begint gewoonlijk
i-nazi gepakt
uitsland
uhe - De Duitse politie
jpnieuw een neo-nazi ge
red die betrokken was bij
p om op 8 november een
jcjg te plegen bij de eerste-
igging van een synagoge
ichen. In totaal zijn nu
lc&sen van de groep rond
ende rechtsextremist
iWiese gearresteerd. Vo-
9 lek werd bekend dat de
jok aanslagen wilde ple-
moskeeën in
len en een Griekse
dinsdag 23 SEPTEMBER 2003
ling voor
o dollar
IÉ - De politie van Costa
left zeven mensen opge-
b illegale adopties regel-
|i baby's naar Europa en
[n totaal negen baby's,
tt Guatemala, werden
Behept' voordat ze het
De zuigelingen
-iverkocht voor 40.000
jlOO dollar. Guatemala
groot probleem met il-
lopties. Jaarlijks gaan
de autoriteiten circa
iby's illegaal de grens
■ie VS schiet
pier (17) neer
i - Amerikaanse politie-
i hebben gisteren in
in de staat Washing-
[17-jarige scholier neer-
Ibn. De jongen had een
mee naar school geno-
sloeg dreigende taal uit,
olitie. De jongen ligt in
I.enhuis. Zijn motief is
duidelijk. „Hij was
gejver alles", zei de
lOPerder.
o:
gegevens
giers blijft
De VS en de EU zijn
jeens geworden over het
ken van persoonsgege-
1 Europeanen die naar
willen vliegen. De VS
ior een vlucht controle-
mogelijke terroristen
:d zijn. Dat is in strijd
irivacyregels van de Eu-
'nie. Als vliegtuigmaat-
jen niet aan de eisen
kunnen ze hun lan-
hten in de VS verliezen.
teheran/anp/afp - Iran heeft
bij een militaire parade haar
nieuwe ballistische raket gepre
senteerd, de Shahab-3. De pa
rade was onderdeel van de her
denking van de oorlog met Irak
van 1980 tot 1988. De nieuwe
raketten hebben volgens Iran
een bereik van ruim 1700 kilo
meter. Hiermee komt aartsvij
and Israël binnen bereik van
het Iraanse leger.
Op de raketten stonden teksten
als „we vermorzelen Amerika
onder onze voeten" en „Israël
moet van de kaart geveegd wor
den". Bij testvluchten van de
Shahab-3 raket zei Israël be
zorgd te zijn over de Iraanse
testen. „Zeker sinds we weten
dat Iran een nucleair wapen
probeert te krijgen", aldus een
Israëlische woordvoerder. De
Amerikaanse president Bush
schaarde Iran al onder de 'as
van het kwaad', waartoe hij ook
het toenmalige bewind van de
Iraakse president Saddam Hus
sein en Noord-Korea rekent.
Iran ontkent dat het kernwa
pens ontwikkelt.
De Iraanse president Mohammad Khatami (links met zonnebril) inspecteert de nieuwe raket die zijn land heeft ontwikkeld. Foto: AP
Getuige Joegoslavië-tribunaal: 'Mladic maakte een wergwerpgebaar, de operatie kon doorgaan'
den haag/anp/ap - De moord
op minstens 7500 moslimman
nen en -jongens in Srebrenica
in 1995 was al in een vroeg sta
dium tot in de details gepland.
Dat heeft de Bosnisch-Servi-
sche officier Momir Nikolic gis
teren voor het Joegoslavië-tri
bunaal in Den Haag verklaard.
Nikolic was als inlichtingenoffi
cier betrokken bij de aanval op
Srebrenica. Hij vertelde over
een vergadering met de Bos-
nisch-Servische legerleider Rat-
ko Mladic. Nikolic vroeg hem
wat er met de gevangenen zou
gebeuren. Mladic maakte een
wegwerpgebaar. Dat „gaf dui
delijk aan dat de operatie door
zou gaan", zei Nikolic. „Ik
kreeg te horen dat ik de coördi
natie op mij moest nemen tus
sen de troepen die de separatie,
detentie en executies zouden
uitvoeren", aldus Nikolic. Later
zei een andere commandant,
kolonel Vujadin Popvic, tegen
Nikolic dat „alle balias (scheld
woord voor moslims, red.)
moesten worden gedood". Hij
zei dat op de ochtend na de in
name van Srebrenica, nog voor
de duizenden vrouwen en kin
deren met bussen werden weg
gevoerd van de Dutchbat-basis
in Potocari.
Nikolic opperde tegen zijn su
perieuren een aantal plaatsen
waar de moslimmannen tijde
lijk vastgehouden zouden kun
nen worden voordat ze zouden
worden vermoord. Het bleek
dat daarin al was voorzien, zo
verklaarde hij gisteren.
Hij zei dat zijn directe meerdere
precies wist wat er gebeurde in
de omgeving van Srebrenica.
„Ik vertelde hem dat ik infor
matie had dat die mannen zou
den worden gedood. Zijn reac
tie was niet raar. Hij was op de
hoogte van de situatie", aldus
Nikolic. Nikolic zelf deed overi
gens ook niets tegen de ge-
weldsuitspattingen, verklaarde
hij desgevraagd. „Ik probeerde
niet het misbruik en de mis
handeling tegen te houden."
Nikolic' getuigenis is belangrijk
omdat het verhaal van Srebre
nica voor het tribunaal nog
nauwelijks vanuit Servisch per
spectief aan de orde is geko
men. De aanklagers hopen dat
zijn getuigenis bewijs oplevert
tegen nog voortvluchtige ver
dachten als Mladic.
Nikolic begon vrijdag aan zijn
getuigenis, die plaatsvindt in
het kader van het proces tegen
zijn voormalige superieur kolo
nel Vldoje Blagojevic. In mei
sloot Nikolic een deal met de
aanklagers. In ruil voor een
schuldbekentenis en getuige
nissen tegen zijn voormalige
superieuren schrapten de aan
klagers een deel van de aan
klacht. Hoeveel straf hij krijgt
wordt later bepaald.
11 hoofddoek
5'anse scholen
Religieuze symbolen als
ikjes en sluiers horen
de Franse premier Raf-
pt thuis op Franse scho-
fin school is niet de plek
ilitieke of religieuze pro-
a", zei de premier op de
televisie. Vijf miljoen
58 miljoen inwoners van
(k zijn moslim, vooral
i g uit Noord-Afrika. In
k wordt al jaren verhit
teerd over de vraag of
'uHneisjes en -vrouwen
e Ht hebben hoofddoekjes
ars op school, het werk
op pasfoto's te dragen,
'moslimgemeenschap is
?r verdeeld.
□enden nertsen
'ijd in Finland
1 - Onbekenden hebben
icht van zondag op
ig meer dan 7.000 nert-
[elaten uit hun kooien
iontfarm in Finland,
jegenwoordiger van de
tstrie sprak van een
fche ramp.
Noord-Koreaan Kang II Shick geeft zijn (Zuid-Koreaanse) moeder een glaasje water. De
twee hebben elkaar niet meer gezien sinds de scheiding van Noord en Zuid-Korea 50
jaar geleden. De moeder was samen met 453 anderen naar Noord-Korea gereisd voor
een familiereünie. Een moment van ontspanning terwijl Noord-Korea nog verder geïso
leerd raakt van de buitenwereld. Het communistische regime liet vandaag weten zich
niets aan te zullen trekken van de oproep van het Internationaal Atoomenergie Agent
schap (IAEA) om zijn kernwapenprogramma op te geven en zich weer aan te sluiten bij
het non-proliferatieverdrag. Het westen, Amerika voorop, is bang dat Noord-Korea
kernwapens zal gaan bouwen. Foto: AP
door onze correspondente
Pascale Thewissen
brussel - In de gevangenis in het Belgi
sche Andenne zijn vanmorgen vijftien
nieuwe bewaarders aan de slag gegaan.
De stakende bewaarders hebben daar
om het werk weer hervat. Maar de pro
blemen in de bajes blijven dramatisch.
Vijf man op één cel is geen uitzondering,
en dan zitten daar ook nog eens steeds
meer psychisch gestoorden onder. Ge
zien de situatie in de Belgische gevange
nissen, moet je er wel gek van worden.
In de bajes van het Waalse Andenne zijn
in anderhalf jaar tijd al acht gedetineer
den om het leven gekomen. De situatie
in de overbevolkte penitentiaire inrich
ting is volgens de procureur van Namen'
catastrofaal' na twee nieuwe sterfgeval
len, vorige week. De twee mannen kwa
men - toeval of niet - om het leven op
het moment dat de cipiers het werk
hadden neergelegd. De bewaarders be
sloten vorige week woensdag in staking
te gaan uit protest tegen de onveiligheid
op de werkvloer. Dat gebeurde nadat
een van hen was aangevallen door een
gedetineerde en er in de gevangenis een
lading springstof was gevonden. Gevan
genen werden niet meer gelucht, moch
ten geen bezoek ontvangen en niet of
sporadisch onder de douche. Hun cel
deur ging maar een keer per dag open:
voor het eten.
Tijdens de actie kwam één gedetineerde
door verstikking om het leven nadat hij
zijn cel in brand had gestoken, en een
25-jarige man pleegde zelfmoord door
zich op te hangen aan zijn riem.
In Andenne zitten meer dan vierhon
derd zware criminelen opgesloten. Acht
doden in anderhalf jaar tijd. De doods
oorzaken verschillen van zelfmoord tot
overdosis. Eén mari werd door een me
degevangene vermoord. In de krant De
Standaard klaagde gevangenisdirectrice
Véronique Dumonceau gisteren haar
nood. „De incidenten volgen elkaar hier
op. Gedetineerden breken hun cel af. Als
we binnengaan om hèn tegen te hou
den, vallen ze ons aan. De toestand is
dramatisch."
Volgens de Namense procureur, Cédric
Visart de Bocarmé, heerst totale chaos.
Als klap op de vuurpijl werd gisteren op
nieuw, na een anonieme tip, springstof
new york/anp/rtr - De woede
tegen de VS en de mate van
angst en wantrouwen tegen
Amerika is de afgelopen maan
den zo sterk gegroeid, dat de di
plomatie van Washington
wordt ondermijnd en de veilig
heid van de VS op het spel
staat. Dat concludeert de Ame
rikaanse Raad van Buitenlandse
Verhoudingen, in een rapport.
„Het probleem van het groeien
de anti-Amerikanisme is enorm
en Amerika moet snel actie on
dernemen om dit tegen te
gaan", aldus het rapport. De
Raad bestaat uit enkele honder
den voormalige hoge over
heidsfunctionarissen, zaken
mensen en wetenschappers.
Vooral in aanloop naar de Ame
rikaanse inval in Irak, is er door
gemankeerde diplomatie een
klimaat van „afkeer, angst en
ongerustheid" ontstaan. De
Raad adviseert Washington om
„gevoeliger te zijn voor de zor
gen van internationale diplo
matie" en „overzeese commu
nicatie-strategieën te verbete
ren". Ook zouden Amerikaanse
ambassadeurs en andere diplo
maten een betere communica
tie-training moeten krijgen.
new york/ap/rtr/afp -Eenzijdi
ge en preventieve militaire ac
ties vormen een fundamentele
bedreiging voor het voortbe
staan van de Verenigde Naties
en voor de veiligheid en de vrede
in de wereld. Dat is de kern van
de toespraak die VN-secretaris-
generaal Kofi Annan vanmiddag
houdt voor de Algemene Verga
dering van de Verenigde Naties
in New York.
De Amerikaans-Britse aanval
op Irak was zeer tegen de zin
van de VN. Volgens Annan is
het beleid van Amerika om pre
ventief landen aan te vallen die
een bedreiging (kunnen) vor
men, een gevaar voor het sys
teem van collectieve veiligheid,
dat sinds de VN 58 jaar geleden
werden opgericht de basis
vormt voor de vrede en stabili
teit in de wereld. Het Ameri
kaanse beleid „kan preceden
ten scheppen die uitmonden in
een verbreiding van eenzijdig
en wetteloos gebruik van ge
weld, met of zonder geloof
waardige rechtvaardiging", al
dus Annan in zijn toespraak
vanmiddag.
Annan zal de wereldleiders op
roepen hun onenigheid om de
oorlog in Irak achter zich te la
ten en de handen ineen te slaan
om van Irak een democratisch
land te maken dat goede be
trekkingen onderhoudt met zijn
buurlanden. Hij noemt „een
geslaagd resultaat" in Irak een
topprioriteit en zegt dat de in
ternationale gemeenschap er
alles aan moet doen om het
eens te worden over een geza
menlijk, werkbaar beleid voor
Irak. Hij zegt ook dat de VN de
verantwoordelijkheid die zij
dragen ten opzichte van Irak
Kofi Annan Foto: Reuters
volledig op zich willen nemen.
Ook de Amerikaanse president
George Bush zal de wereld in
zijn toespraak tot de Algemene
Vergadering oproepen samen
te werken om de totstandko
ming van „een democratisch,
vreedzaam en vrij Irak" te be
werkstelligen, zoals de Ameri
kaanse VN-ambassadeur John
Negroponte het gisteren zei.
Bush hoopt steun te vergaren
voor een Amerikaanse resolutie
die landen ertoe moet zetten
troepen en geld bij te dragen
voor Irak. Frankrijk, Duitsland
en Rusland vinden echter dat
de VS de touwtjes in Irak te veel
in handen willen houden en ei
sen een grotere rol voor de VN
in het land en een snellere
machtsoverdracht aan de Irake
zen.
Zesentachtig presidenten en
premiers, drie vice-presidenten
en 99 ministers van buitenland
se zaken zijn voor de zitting van
de Algemene Vergadering, die
tot 2 oktober duurt, naar New
York gekomen.
jeruzalem/anp/afp/ap - Israël
en de Hezbollah-beweging in
Libanon zijn het in principe
eens over een gevangenenruil.
Maar de Palestijnse leider Mar
wan Barghouthi zal daar geen
onderdeel van uitmaken, zo
heeft de Israëlische minister
van veiligheid Hanegbi vandaag
laten weten.
Gisteren nog meldden hoge Is
raëlische veiligheidsfunctiona
rissen dat de Fatah-leider wel
zou vrijkomen. Barghouthi, lei
der van Arafats Fatah-beweging
op de Westelijke Jordaanoever,
werd in 2002 door Israël gevan
gen genomen. Volgens minister
Hanegbi moet hij nog „tiental
len jaren in de gevangenis blij
ven". Barghouthi is een „crimi
neel", die verantwootdelijk is
voor terroristische aanslagen en
de dood van vele Israëli's, aldus
Hanegbi. Israël wil, dat Hezbol
lah een Israëlische zakenman
vrijlaat en de stoffelijke resten
van drie soldaten overdraagt.
Bovendien wil Israël informatie
over piloot Ron Arad die in
1986 boven Libanon werd neer
geschoten. Hezbollah wil in ruil
daarvoor dat Palestijnen, Liba-
nezen, Jordaniërs en Syriërs uit
Israëlische gevangenschap wor
den vrijgelaten.
Barghouthi staat momenteel in
Israël terecht wegens betrok
kenheid bij aanslagen die 26 Is
raëliërs het leven kostten. Zijn
populariteit is sinds zijn gevan
genneming aanzienlijk geste
gen en hij wordt steeds meer
gezien als een mogelijke opvol
ger van de Palestijnse leider
Yasser Arafat.
gevonden in de cel van een gedetineer
de. De situatie in Andenne is illustratief
voor de andere gevangenissen in België,
die kampen met een teveel aan gedeti
neerden en een tekort aan bewakers.
Vaak zitten er vier of vijf gevangenen sa
men opgesloten in een cel, die voor
slechts één gevangene bedoeld is. Ander
probleem is de toevloed van psychisch
gestoorden in de gevangenissen.
De afgelopen twee jaar werd in de diver
se penitentiaire inrichtingen in België al
bijna dertig keer het werk neergelegd
om tegen die situatie te protesteren. In
Antwerpen bijvoorbeeld, hielden de be
wakers maandenlang stiptheidsacties en
weigerden ze de gedetineerden naai- de
rechtbank te brengen uit onvrede met
de zware werkomstandigheden.
worden gemaakt, en evenmin
zullen de schietinstructies wor
den gepubliceerd, aldus een
Amerikaanse legerwoordvoer-
der in Bagdad. Dat uit veilig
heidsoverwegingen.
De door de Verenigde Staten
ingestelde Iraakse regerings
raad wil harde maatregelen ne
men tegen de Arabische tv-zen
ders al-Jazeera en al-Arabiya.
Dat heeft een lid van de raad,
Samir Sumaidy, vanmorgen ge
zegd. Hij zei dat een aantal Ara
bische media, met name al-
Arabiya en al-Jazeera, zich mis
dragen hebben. De twee tv-sta-
tions zouden volgens critici de
weerstand in Irak tegen de
Amerikaanse bezettingsmacht
aanwakkeren.
washington/bagdad/anp/rtr -
De Amerikaanse militairen die
vorige maand in Bagdad een
cameraman van het persbureau
Reuters doodschoten, hebben
geheel volgens het boekje ge
handeld. Dat concluceert het
Amerikaanse leger na een in
tern onderzoek.
Het leger noemt de dood van
de Palestijnse cameraman Ma
zen Dana een „spijtig inci
dent". Dana werd eind augus
tus gedood toen hij midden op
de dag stond te filmen bij een
gevangenis in Bagdad. De sol
daat die op hem schoot ver
klaarde dat hij de camera aan
zag voor een granaatwerper.
Het onderzoek naar de dood
van Dana zal niet openbaar
