Aan
geen gebrek
Honden en katten
eten voor kapitalen
'Zonde dat dat collectieve brein niet wordt aangesproken'
'Een kwart is te dik'
ZATERDAG
20 SEPTEMBER
2003
deeën
Een postbode die niet alleen post be
zorgt, maar ook meteen weer brieven
meeneemt, maakt brievenbussen
voortaan overbodig. Het fatsoen in de maat
schappij breng je terug door iedereen een
verplichte hypnose te laten ondergaan waar
bij normen en waarden weer 'geprogram
meerd' worden. En het cellentekort kun je be
strijden door gevangenissen onder snelwegen
te bouwen. Zo benut je ook al de vele kilome
ters asfalt in het land beter.
Zo maar een greep uit de inzendingen op de
website van het Instituut voor Idiote Ideeën.
Aan oorspronkelijke ideeën geen gebrek in
Nederland. De website www.idiootidee.nl
staat er bol van. Een heel ander verhaal is de
vraag hoeveel van de creatieve plannen uitge
voerd worden. Bitter weinig, zo luidt het ant
woord. Daarom wil het Instituut voor Idiote
Ideeën tweeënhalf jaar na de oprichting een
tweede fase ingaan.
Liever gezegd, het wil een tweede poot op
richten. De tijd is rijp om een aantal van de
aangedragen ideeën in de praktijk uit te voe
ren. Vandaar de oprichting van de Society for
Serious Solutions, een bedrijf dat zich gaat
toeleggen op de commerciële toepassing van
vernieuwende ideeën.
„Onze grote zwakte is dat we nu alleen een
platform voor ideeën zijn. Ze worden niet ge
ïmplementeerd", zegt Michel Winkler (47)
een van oprichters van het instituut. „Cynisch
gesteld zou je kunnen zeggen dat de site is
verwaterd tot een soort chatbox met een
groep van dertig tot veertig mensen die er re
gelmatig hun plasje op plegen. Dat gebeurt er
als je het laat liggen, als je er niet genoeg tijd
in stopt. Vandaar de nieuwe impuls."
Het Instituut voor Idiote Ideeën werd begin
2001 opgericht door Winkler en Wim de Rid
der. De Ridder is hoogleraar toekomstverken
ningen en directeur van de Stichting Maat
schappij en Onderneming (SMO) in Den
Haag. Winkler studeerde Nederlands en filo
sofie en was daarna onder meer zelfstandig
ondernemer in de ICT-sector. „Drie jaar terug
heb ik mijn bedrijf van de hand gedaan. Ver
volgens heb ik me fulltime op het Instituut
voor Idiote Ideeën gestort." Na die eerste pe
riode is Winkler weer aan de slag gegaan ais
consultant en stopt hij er nog twintig procent
van zijn tijd in.
Het Instituut voor Idiote Ideeën mag dan in
middels aan een nieuwe impuls toe zijn, met
de basisgedachte die eraan ten grondslag ligt,
is niks mis, zegt de Hagenaar. „We zijn per
manent op zoek naar nieuwe ideeën die origi
neel zijn, speels en tegendraads. Het belang
daarvan? Elke innovatie is ooit een idioot idee
geweest.
Neem de mobiele telefoon die iedereen nu op
zak heeft. Vijftien jaar geleden was dat nog
volstrekt ondenkbaar. Er werd wel wat geëx
perimenteerd met de beeldtelefoon, maar dat
mensen met een apparaatje van honderd
gram zouden bellen, via de ether, en ook nog
eens berichten zouden gaan versturen, was
niet te voorspellen. En dat zo'n apparaatje
ook nog zou aanslaan!
We willen in onze maatschappij alle proble
men op een rationele manier oplossen, maar
met dat rationele denken gebruik je maar een
heel beperkt stukje van de geest. Juist met de
andere soort intelligentie die mensen bezitten
- het vermogen verbanden te leggen, noem
het intuïtie - kun je complexe vraagstukken
oplossen.
Je zou verwachten dat veel mensen ideeën in
sturen over triviale zaken in en om het huis.
Het antwoord op de vraag hoe je het laatste
restje tandpasta uit de tube krijgt bijvoor
beeld. Of de beste manier om inktvlekken uit
het tapijt te halen. Maar naar dat soort onder
werpen is het op de site van het Instituut ver
geefs zoeken.
„Het gaat om de maatschappelijke importan
tie van de ideeën", legt Winkler uit. „In nieu
we producten zijn we niet geïnteresseerd. Be
halve dan het plan van iemand om iedere be
jaarde van een airbag te voorzien, zodat je
veel botbreuken bij valpartijen en ongelukken
kunt voorkomen."
Afwijzingen
Het is een van de redenen dat de eerste an
derhalfjaar dat de site bestond, het overgrote
deel van de ingestuurde ideeën niet werd ge
plaatst. .Alles wat binnenkwam, werd door
ons gefilterd. We wezen 85 tot 90 procent af.
Er kwamen flink wat scheldpartijen en me
ningen binnen. En verder heel veel product
innovaties: de beste muizenval, huurkuilen
op het strand. Vaak heel grappig hoor, maar
een apparaatje om ook het laatste restje yog
hurt uit het pak te krijgen heeft niets te ma
ken met een maatschappelijk idee. Niet ieder
een zit daarop te wachten."
De maatschappelijke relevantie van de ideeën
staat dus voorop. „Het is nu een privilege van
een aantal bestuurders om te bepalen hoe
Nederland er uit gaat zien. Terwijl iedereen -
van huisvrouw tot hoogleraar - daar ideeën
over kan hebben. Ideeën die een aanzet kun
nen geven tot de oplossing van een van de
problemen die nu spelen. Er is een enorm
contingent mondige mensen met ideeën. En
het is zonde dat dat collectieve brein niet
wordt aangesproken. Want het zijn mensen
zonder bedrijfsblindheid. Ze hebben niet die
blinde vlek die direct betrokkenen wel heb
ben."
Vorig jaar deed het Instituut vanwege de
Tweede-Kamerverkiezingen een oproep voor
ideeën om de politiek aantrekkelijker te ma
ken voor burgers. Het leverde 150 reacties op.
Een greep uit de ideeën: voer prestatiebelo
ning in voor politici - hoe meer doelen een
Kamerlid of minister haalt, hoe hoger zijn sa
laris of hoe langer zijn regeerperiode. Laat
een deel van de Kamerzetels leeg bij een lage
opkomst. En laat politieke partijen inschrijven
voor een bepaald probleem. Bij de verkiezin
gen kunnen kiezers dan aangeven welke partij
welk probleem mag gaan oplossen.
Plannen
Het Instituut voor Idiote Ideeën telt bijna
2.000 leden. Contributie betalen ze niet. Het
zijn mensen die zich op de site hebben aan
gemeld en hun e-mailadres hebben doorge
geven. Regelmatig ontvangen ze de elektroni
sche nieuwsbrief van het Instituut met de iro
nische naam De Vette Bril.
Winkler loopt met een idee rond om het aan
tal leden van het Instituut drastisch uit te
breiden. „Iedereen is altijd leden aan het wer
ven: politieke partijen, omroepen, noem maar
op. Als je het nou eens zou omdraaien! Je
hebt 16 miljoen inwoners in Nederland en
dus in principe 16 miljoen leden. Vervolgens
organiseer je een ontledingscampagne. Ik zie
het al voor me: met grote advertenties in de
krant om geen lid meer te worden."
De meeste onderwerpen - zoals wonen en
ruimtegebrek, veiligheid en politie, gezond
heidszorg en de multifuncionele snelweg -
zijn bedacht door de mensen van het Insti
tuut. Maar het is de afgelopen jaren ook ge
beurd dat bedrijven of overheidsinstellingen
een oproep voor goede ideeën plaatsten met
daaraan verbonden een geldprijs voor de ori
gineelste inzender.
Zo wilde het Ministerie van Sociale Zaken en
Werkgelegenheid graag suggesties voor een
betere afstemming in gezinnen van werk en
privéleven. Cateringbedrijf Sodexho, onder
meer bekend van bedrijfsrestaurants, vroeg
het publiek oplossingen in te sturen voor het
grote personeelstekort waar het bedrijf meer
worstelde.
Winkler wil in de toekomst op de website
meer van dat soort prijsvragen organiseren.
Bedrijven betalen 20.000 k 30.000 euro voor
zo'n campagne. „Dat is een hele leuke aan
pak, maar het is lastig om te realiseren. Het
kost veel moeite om bedrijven of overheden
te laten meedoen. In het buitenland is het
veel gewoner. Misschien helpt het als we vier
concurrenten in het leven roepen! Het zou
mooi zijn als bedrijven over een paar jaar zeg
gen: we hebben hier een probleem dat zo
groot is dat we ermee naar het Instituut voor
Idiote Ideeën moeten."
Duizenden suggesties zijn er de afgelopen tweeënhalf
jaar binnengekomen bij het 'Instituut voor Idiote
Ideeën'. Vreemde, geniale en tegendraadse. De
uitvoering van al die plannen is een ander verhaat.
Daarom komt er nu een 'Society for Serious Solutions'
bij. „Het is tijd de ideeën ook toe te passen."
door Eric Böhm
Michel Winkler van het Instituut voor Idiote Ideeën: „Alle innovaties zijn voortgekomen uit idiote ideeën." Foto: GPD/Frank Jansen
In Nederland lopen anderhalf miljoen honden en 2,3 miljoen katten
'ond. Ze aten vorig jaar samen voor 574 miljoen euro. De eigenaren
betrekken het dierenvoedsel van fabrikant of dierenarts. Beiden
zijn belanghebbenden, zegt dierenvoedselonderzoeker Thomas
van der Poel van Wageningen Universiteit.
„Daarom moet er onafhankelijk en objectief onderzoek komen
laar de behoefte en samenstelling van pet food. In elk geval geven
we onze huisdieren te veel. Een kwart is te dik."
idsel-onderzoeker Thomas van de Poel. Foto: GPD/Cees Zorn
door Peter de Jaeger
Sinds dit collegejaar kunnen Wage-
ningse studenten het nieuwe vak gezel
schapsdieren volgen. Hierin is aandacht
voor ziekte, fysiologie, fokkerij en voor
al voor voeding van paarden, honden
en katten. De nieuwe specialisatie bin
nen diervoeding, dat zich tot nu be
perkte tot veevoeding, is ook een lok
kertje om uitgelote dierenartsstudenten
naar Wageningen te halen, geeft Tho
mas van de Poel, van de leerstoelgroep
Diervoeding van Wageningen Universi
teit, grif toe.
Of het komt door het nieuwe vak weet
hij niet, maar dit jaar heeft Wageningen
honderd nieuwe studenten dierweten-
schappen, tegen andere jaren slechts
dertig tot veertig. „Utrecht beperkt zich
tot het veterinaire deel, diergenezing,
terwijl Wageningen zich richt op het
traject daarvóór ofwel de preventie van
ziekten. Voeding is daarbij van wezen
lijk belang."
Vroeger aten honden en katten gewoon
met de pot mee. In het beste geval
kreeg de hond soms een gekookte var
kenslever in stukken gesneden, gesopt
in een mengsel van melk met brood.
„Een hond is een vleeseter die heel wat
kan verstouwen. Als het dier alleen
maar aardappels en sla in zijn bak krijgt
komt hij veel tekort. Een hond heeft bij
voorbeeld veel meer eiwit nodig dan
koeien en varkens."
Op de blikjes honden- en kattenvoer
staat te lezen hoeveel eiwit, vet, ruwe as
en vezels (celstof) erin zit, plus de
mineralen. Die samenstelling (qua voe
dingswaarde) verschilt nauwelijks per
merk. Maar het gaat om de grondstof
fen die erin zijn verwerkt. Die bepalen
'Soms zijn die blikjes net zo duur als een stukje biefstuk.' Foto: Peter Lodewijks
de prijs en kwaliteit. En daar zit nogal
verschil in. Van de Poel: „Onze ouwe
hond, die er niet meer is, kreeg direct
last van winderigheid als hij goedkoop
voer kreeg. Bij duurdere merken was
dat niet. Mogelijk dat er veel peul-
vruchtén in het goedkope blik waren
verwerkt. Als wij chili eten, ruik je dat
de andere dag ook."
De fabrikant kan kiezen uit tientallen
verschillende grondstoffen voor pet
food. Vaak zijn het afvalproducten uit
de voedselverwerkende industrie. Het
gaat om graanbijproducten (eiwit),
dierlijke vetten, slachtafval, bijproduc
ten uit oliebereiding, noem maar op.
De keuze van de grondstoffen gebeurt
per computer. Die krijgt de opdracht te
zoeken naar het juiste mengsel, geba
seerd op de gewenste voedingswaarde
en mineralen.Als de fabrikant het
goedkoop wil houden zal hij peul
vruchten kiezen in plaats van vlees, vis
of wild. In droogvoer zit trouwens hele
maal geen dierlijke producten. Daarom
is het ook altijd goedkoper dan hapkla
re brokken uit blik."
Soms loopt de prijs de spuigaten uit,
meent Van de Poel. Hij heeft uitgere
kend dat die kleine sjieke vierkante
blikjes voer ('Geen namen noemen')
net zo duur zijn als rundvlees. „De
mensen kunnen dus net zo goed een
kilo biefstuk bij de slager kopen en daar
elke dag een stukje van snijden."
Een kat heeft doorgaans minder eiwit
nodig dan een hond. De laatste is actie
ver. Maar er zijn ook luie honden en
super actieve katten die elke nacht ja
gen. Daarom is de behoefte per indivi
dueel dier moeilijk te bepalen. „Die be
hoefte kun je als baasje zelf enigszins
regelen door meer of minder voer te
geven. Maar het is voor te stellen dat er
straks naast speciale voeding voor pup
pies en volwassen honden ook een di
eet komt voor sportieve honden en een
ander blik voor honden die hun mand
niet uitkomen."
Van de Poel denkt het hondenpoep
probleem te kunnen aanpakken met
voedingsonderzoek.Als je weet waar
die vervelende geur vandaan komt kun
je die de kop indrukken door bepaalde
extracten toe te voegen aan het voer.
En het mooiste zou natuurlijk zijn om
voer samen te stellen dat volledig ver
teert, waardoor er geen hondendrollen
meer op de stoep terecht komen. Een
astronautenkoekje voor de hond."
