Expeditie Robinson is afzien, voor iedereen
Een muzikale alleseter
MEDIA
Ouderen ergeren zich groen
en geel aan achtergrondmuziek
Achtmaal over IJsselmeer
Realityshow in vier maanden tijd in zes talen opgenomen
HDC 648
ZATERDAG 13 SEPTEMBER 2003
iiversum/mediaredactie -
uderen met gehoorproblemen
geren zich groen en geel aan
1 achtergrondmuziek als ze
jken naar hun favoriete KRO-
ogramma Memories en het
OS Journaal. Op de radio is
it al niet veel beter, en stuiten
bij het NOS Radionieuws en
dvoor twee van alweer de
10 op hinderlijke muziek tij-
ins het gesproken woord.
it blijkt uit een inventarisatie
n Publieke Omroep naar
achten over achtergrondmu-
:k. In de laatste week van juni
de eerste week van juli rea-
erden tweeduizend kijkers en
isteraars op een oproep om
hinderlijke programma's te
noemen. Een woordvoerder
van Publieke Omroep noemt
dit meer dan verwacht.
Vooral oudere mensen met ge
hoorproblemen belden of mail
den hun irritaties. De zegsman
van Publieke Omroep geeft toe
dat het 'onderzoek' allesbehal
ve representatiefis. Immers, de
mensen die zich niet of nauwe
lijks aan achtergrondmuziek
storen, hebben natuurlijk niet
gereageerd op de spotjes.
Dat neemt niet weg dat het
KROprogramma Memories
het vaakst werd genoemd door
de tv-kijkers die wel op de op
roep reageerden. Het program
ma is volgens hen onverstaan-
Zelfs 3FM-nieuws voor jeugd slecht verstaanbaar
baar. Net als het intro van het
Journaal en de joarnaalrubriek
kort nieuws.
Jongeren
Opmerkelijk is dat ook jongere
luisteraars het gebliep tijdensn
het 3FM-nieuws als hinderlijk
ervaren. Ditzelfde geldt voor
weers- en verkeersinformatie
op Radio 2 en 3FM.
Naast Memories scoren pro
gramma's als Wie is de Mol,
Tijd voor twee, Postcodeloterij
en De rijdende rechter hoog in
de lijst van ergernissen. Maar
ook Spoorloos, Lingo en Get
the Picture roepen irritatie op
met achtergrondmuziek. Verder
worden nog genoemd Familie
diner, Man bij hond, Opsporing
Verzocht, Opgelicht, Vermist en
Tussen kunst en kitsch.
Ster
Overigens werd ook geklaagd
over achtergrondmuziek van
commerciële programma's,
waaronder Goede tijden slechte
tijden, Baantjer en Eigen huis
en tuin. De zegsman van Pu
blieke Omroep: „Het ging ons
om de programma's van de pu
blieke omroepen, maar het pu
bliek maakt dit onderscheid
tussen publiek en commercieel
niet. Zo werd er ook geklaagd
over de nieuwe radiofrequen
ties en het geluidsniveau van de
Ster-spotjes, dit probleem had
den we al in een eerder stadium
aan de Ster voorgelegd."
Het resultaat van de klachten
inventarisatie wordt naar de
omroepdirecties gestuurd, die
volgens de woordvoerder van
Publieke Omroep op het onder
zoek hadden aangedrongen. Zij
zullen de geïnventariseerde er
gernissen voorleggen aan de
programmamakers.
De uitkomst van het onderzoek
werkt Lia Verhaar van de stich
ting Bescherming Akoestisch
Milieu (BAM), die zich al jaren
verzet tegen herrie in de media,
op de lachspieren. „Iedereen
kan dit lijstje maken. Het is al
leen een opsomming van de
programma's en daarom totaal
overbodig. Ik had het de om
roepen zo kunnen geven. Het
probleem is al dentalen jaren
bekend, daarom begrijp ik niet
waarom er nooit iets met de
klachten wordt gedaan. Nie
mand zal achtergrondmuziek
Irinsjesdag op
lebsite van NOS
lversum - De NOS lanceert
Bandagmiddag een website
idom prinsjesdag. De site
wv.nosprinsjesdag.nl biedt
brmatie over onder meer de
(onrede, de rijtoer van konin-
Beatrix en de miljoenenno
ta een column schrijft Maar
van Weegen over haar voor-
reidingen voor de tv-uitzen-
ig en de site biedt bovendien
verhaal over de hoedjestra -
e. Via de website zijn ook de
ndingen op radio en tele-
e over prinsjesdag recht-
eeks te volgen en er kan wor-
gechat met politici in Den
g-
ironica voert
[tie in Utrecht
iecht - Radio Veronica dreigt
de Utrechtse kabel te ver-
ijnen en voert daartegen een
ïdtekeningenactie. Radio Ve-
ïica begon zondag 31 augus-
maar de programmar aad
i de gemeente Utrecht heeft
loten om Radio Veronica nu
ran de kabel te halen. Vero-
a roept luisteraars nu op
handtekening achter te la-
op de website
w.radioveronica.nl.
maast trekken promotie-
ms eropuit om handtekenin-
i en steunbetuigingen te ver-
ïelen die volgende maand
i de Utrechtse programma-
el worden aangeboden.
litslaggolf dreigt
Rijnmond
IrERDAM - RTV Rijnmond
;eert in financiële proble-
en dreigt dertig tot veertig
en te moeten schrappen,
wongen ontslagen zijn on-
nijdelijk, aldus tijdelijk alge
n-directeur M. van Boekei.
Boekei becijfert dat RTV
mond structureel ongeveer
iljoen euro extra van de
vincie nodig heeft. „Dan
we er niet, maar hebben we
der geval tijd om orde op
m te stellen." De financiële
ilemen zijn voor een groot
ontstaan door minder in-
isten van landelijke adver-
ders. De omroep heeft de
gevestigd op de provincie.
Rijnmond heeft 150 vol-
banen en werkt met een
begroting van 13 miljoen
i. De arbeidskosten zijn
Ivoor 70 procent van de to-
kosten, aldus de directeur.
Morgen begint bij Net 5 de vierde editie van Expeditie Robinson. Zes
tien deelnemers worden op twee onbewoonde eilanden in de Zuid-
Chinese zee achtergelaten met alleen drinkwater en een klein beetje
eten. Na 47 dagen van ontberingen en opdrachten blijft er één win
naar over die met vijftigduizend euro naar huis gaat. Een tropische
reportage.
door Dolf Rogmans
TiMo - Het strand is vies en van
wege de vloed hooguit drie me
ter breed. Het zeewater is troe
bel van het wrakhout en de
plastic flessen. Achter het smal
le strand begint de jungle met
eerst manshoog, taai gras en
dan ondoordringbaar bos. De
zon schijnt niet, maar brandt.
Gecombineerd met de hoge
luchtvochtigheid en een gebrek
aan wind is het verblijf op dit
eiland eigenlijk onaangenaam.
En pas op voor de zandvlooien.
Wie er allergisch voor is, zit bin
nen de kortste keren onder de
jeukende vlooienbeten.
Welkom op Timo. Het is één
van de eilanden voor de kust
van Maleisië die dienst doen in
het televisieprogramma Expedi
tie Robinson, waarvan morgen
de vierde serie op Net 5 begint.
Een bezoekje aan Timo en en
kele van de andere eilanden
geeft een aardig beeld van wat
de kandidaten van Robinson
meemaken. Maar ook wat de
opnameploeg moet doorstaan.
Op Timo is helemaal niets. Het
is een groene puist in de Zuid-
Chinese zee. Toegegeven, van
een afstandje lijkt het een idyl
lisch bounty-eiland. Palmen,
koraalstrand, zon en een azuur
blauwe zee. Wat ontbreekt zijn
de strandstoelen en obers, die
een tropisch eiland pas echt
compleet maken. Op Timo is
het strand tijdens vloed niet
meer dan een korte streep ko-
raalzand. Dan word je als van
zelf het eiland op gedirigeerd.
Ver kom je niet, want direct be
gint hoog, taai gras en ondoor
dringbaar bos. Gevaarlijk is het
er niet, grote wilde dieren zijn
er niet, ook nauwelijks vogels
en er is niets te eten. Alleen ko
kosnoten.
Tien van dit soort onbewoonde
eilanden heeft het productie
team van Expeditie Robinson in
gebruik. Plus nog eens twee ei
landen waar wel een hotel te
vinden is. Daar slapen ze zelf,
net als de kandidaten die tij
dens het spel afvallen. Aan Ex
peditie Robinson werken achter
de schermen ruim tweehon
derd mensen. Die zijn niet al
leen bezig met de Nederlandse-
/Vlaamse productie. Terwijl op
twee eilandjes de Nederlands
talige mannen en vrouwen
apart van elkaar hongeren, zit
ten een eilandje verderop
Zweedse deelnemers op een
houtje te bijten en weer een
stukje verder varen hebben de
Noorse kandidaten het even te
kwaad.
Om de kosten van de productie
in de hand te houden, heeft de
Zweedse eigenaar van het tv-
programma, Strix, besloten drie
afleveringen tegelijk op te ne
men en dat ook nog eens twee
keer achter elkaar. De dag dat
de Nederlanders, Noren en
Zweden klaar waren met de op
namen, stonden de Finnen, De
nen en Grieken al met hun kof
fers op de kade van de hotelei
landen voor hun portie honger
lijden in de zon.
Dodelijk
Rikke Kristine Nissen is namens
Strix verantwoordelijk voor de
hele operatie. Zij is vier maan
den op de eilanden, kandidaten
hooguit anderhalve maand. Net
als de kandidaten komt ze haar
eiland niet af. Ze werkt zeven
dagen in de week. Voor ont
spanning is nauwelijks tijd en
ruimte aangezien het hotel wel
geteld één bar heeft. En na een
paar dagen blijkt dat er een do
delijke regelmaat zit in het me
nu van de kok. Elke dag spa
ghetti tijdens de lunch en dat
vier maanden lang.
Is het voor de makers niet méér
afzien dan voor de deelnemers?
„Het is voor ons zwaar. Abso
luut. Sommigen van ons zijn
hier zelfs zes maanden. Dat is
erg lang als je het comfort van
een Westers land gewend
bent", aldus Nissen. Toch hoor
je weinig geklaag. „Mensen
melden zich spontaan aan om
voor dit programma te wer
ken", vertelt presentator Ernst-
Het deelnemersteam van Expeditie Robinson. Foto: SBS 6/Net 5
Paul Hasselbach. Wel loopt hij
tegen het einde van de opna
men, in juni, ook op zijn tand
vlees. De ochtend na de laatste
opnamen pakt hij meteen de
boot naar vaste wal.
De opnamen van drie series te
gelijk is een enorme krachttoer,
legt Nissen uit.Alles gaat per
boot tussen de eilandjes. We
hebben twintig bootjes met ka
piteins voor ons werken. Die
verstoken een half miljoen liter
brandstof. We voeren honderd
duizend liter drinkwater aan
voor de deelnemers en ons zelf.
Alles moet van het vaste land
komen. Op de eilanden is
niets."
Slakken
Kandidaat Ryan uit Uden: „De
honger en de proeven maken
van Robinson een zwaar spel.
Wat het helemaal zwaar maakt
is het gesol met ons. Steeds
weer in een bootje van het ei
land af om een proef te doen.
Ter plekke moeten we dan uren
wachten omdat er iets uitloopt.
En terwijl de cameramensen
lunchen, staan wij in de bran
dende zon te wachten. Ik heb er
in het begin wat van gezegd.
Steeds als ik mijn ontbijt aan
het zoeken was - slakken -,
kwamen ze ons ophalen. Ze
zouden toch moeten weten hoe
belangrijk eten is! Gelukkig ging
het daarna beter."
Volgens Rikke Kristine Nissen is
de productie van Expeditie Ro
binson veruit het grootste inter
nationale samenwerkingsver
band op tv-gebied. In die sa
menwerking ligt wat haar be
treft ook het moeilijke van het
project. „En dan bedoel ik
vooral de taalproblemen. We
praten de hele dag met walkie
talkies met elkaar. Zeker de eer
ste weken gaat dat mis. Dan ko
men boten te laat of niet opda
gen. Of mensen houden de boel
op door hele discussies met el
kaar aan te gaan via de ether."
Ondanks dat Strix een gedetail
leerd draaiboek heeft uitge
werkt, zitten er flinke verschil
len in de aanpak per land. Zo
hebben de Zweden dit jaar een
ploeg van oud-deelnemers naai
Maleisië gestuurd voor een all-
stars aflevering. De Noren daar
entegen hebben zowel de da
mes als de heren vooral op
borstomvang geselecteerd.
„Daar hebben de opnamen wel
eens iets weg van Big Brother",
aldus Hasselbach.
De Nederlandse ploeg probeert
het soap-karakter van Expeditie
Robinson steeds meer te bena
drukken. „We gaan wat weg
van de ontberingen. Na drie
jaar weten de kijkers, maar ook
de deelnemers, dat honger lij
den en afzien een onderdeel is
van het programma. We probe
ren nu verhaallijnen te ontdek
ken en die verder uit te die
pen."
Om de verhaallijnen te ontdek
ken, loopt er overdag een ca
meraploeg met een verslagge
ver rond tussen de deelnemers.
Die ploeg blijft twee dagen op
het eiland en wordt daarna af
gelost. Een paar keer per dag is
er overleg met de productie wat
er op het eiland gebeurt en hoe
de ploeg daar op moet inspe
len. „Het duurde zeker twee
weken voor dat ik die camera
kon vergeten", zegt Ryan.
„Zwaar waren de gesprekken
die we bijna dagelijks moesten
voeren en waarbij we moesten
vertellen hoe het met ons gaat."
Voor de verslaggevers is het
werken op het eiland ongeveer
net zo zwaar als de deelnemers.
Ze lijden geen honger, maar
Hoe word ik Robinson?
Het is de meest gestelde
vraag op de internetsites
over Expeditie Robinson:
hoe word ik geselecteerd als
kandidaat? Presentator
Ernst-Paul Hasselbach:
„Probeer vooral niet te origi
neel te zijn. We hebben ai
zeker tienduizend flessen-
brieven gehad. Iemand heeft
zelfs een keer een hele
biechtstoel gemaakt. Leuk,
maar het houdt op. We moe
ten zoveel aanmeldingen
doornemen, dat een over
zichtelijke aanmelding het
handigste is." Bij de selectie
van de kandidaten iet het
team van Expeditie Robin
son onder meer op de moti
vatie.
Hasselbach noemt twee za
ken die géén rol mogen spe
len. „Mensen moeten niet te
graag met hun hoofd op te
levisie. Veel van de kandida
ten van dit jaar keken niet
eens naar het programma.
En veel mensen zeggen dat
ze mee willen doen als rouw-
verwerking. Dat vinden we
een verkeerd motief.
moeten wel de hele dag overal
achteraan rennen. En niets
missen, natuurlijk. „Heel af en
toe doen we wel eens wat op
nieuw", zegt Hasselbach. „Dan
moet je denken aan het door
slaan van een kokosnoot of zo.
Een ruzie hoeft echt niet op
nieuw. Dat zou de kijker door
hebben."
Expeditie Robinson komt nu
voor het vierde jaar vanuit Ma
leisië. Producent Strix denkt
hardop na over een nieuwe
plek. Nissen: „We zoeken naar
andere locaties en die zijn er
ook wel, maar toch aarzelen we.
We moeten een land hebben
waar de douane niet moeilijk
doet over alle camera's die we
meenemen, waar voldoende
onbewoonde eilanden zijn op
een plek waar niet de hele dag
bootjes voorbij varen of vlieg
tuigen overkomen. Tegelijk wil
len we binnen een half uur bij
een goed ziekenhuis kunnen
zijn. Een besluit is nog niet ge
vallen, maar misschien wordt
het volgend seizoen een andere
locatie."
Jacques Klöters presenteert het nieuwe Sandwich
or Maurits Schmidt
sterdam - Jacques Klöters (57), pro-
immamaker, maakte deze week op
bootje in de Vecht bekend dat hij
laf zondagmorgen drie uur zendtijd
Radio 2 krijgt voor De Sandwich.
"ik komt er dit jaar een flink aantal
n |uwe afleveringen van het televisie-
pgramma Andermans Veren.
jf computertijdperk heeft wel een ge-
Me aanslag op die umlaut van u ge-
egd, tonen de archieven.
j Ht 148! Ik ervaar dat inderdaad als een
tienzwering tegen mensen met punt-
jop de o. Maar ach, wij wonen nou
kis 1732 in Amsterdam en hebben al-
al gehad. Klutters, Clotter, Cloeters.
te Heuters vind ik ook weer zowat,
kvijl het van zo'n mooie Griekse
am komt (Klutos), wat vermaard,
Jmrijk, prachtig en voortreffelijk be-
K®ient. Ik kom uit een geslacht van be
at mde Griekse radiomakers in het ou-
Athene, via Westfalen naar Amst er
in gereisd en daar neergestreken aan
.rand van de Jordaan. Nu woon ik in
fOygeheimste en dus mooiste straatje
(Jf Oud-Zuid. Ik werk voor de AVRO,
I is van het Griekse Avrodite, godin
eeï de liefde."
telt u dan ook meteen maar hoe u in
vak terecht bent gekomen.
it begon al een beetje op het Ignati-
oOÜege, een eliteschool waarop ook
Niehe en Midas Dekkers hebben ge
in en de te vroeg overleden Henk
lingen, die ons als Apollo-Henkie de
>te reis naar de maan beschreef. Het
Was dus hét opleidingsinstituut voor
Onafhankelijke televisiemaker, met
liabeluste zwartgerokte paters als
Jacques Klöters. Foto: GPD/Kippa
Pater van Kilsdonk en Huub Ooster
huis, bekend van zijn Trijntje. Wij
moesten iedere dag naar de kerk. Toen
wij eraf waren, stonden zij te zoenen in
de telefooncel op de hoek. Aan die ka
tholieke tijd heb ik mijn zondagoch-
tendgevoel overgehouden, de behoefte
aan wijding, emotie, stilte, het vormen
van een gemeenschap van mensen die
iets moois op de zondagmorgen willen
horen. Het geloof in God is weg, het ge
loof in Gregoriaans en Mozart heb ik
niet verloren."
Altijd gedacht dat u een cabaretmens
was.
„Oók. Na mijn studententijd - Neder
lands - heb ik het vijftien jaar volgehou
den in het cabaret Don Quishocldng.
Onlangs hebben we nog opgetreden als
'I Fossiü'. Maar we deden er allemaal
wat naast. Ik was bibliothecaris op het
Theater Instituut aan de Herengracht,
kocht en verzamelde boeken en platen,
veel wijder dan alleen cabaret. Daar heb
ik de basis gelegd voor wat ik in Sand
wich doe, samen met Angelique Stein
overigens. Vooral wereldmuziek. En
dan niet folklore, maar de wederzijdse
beïnvloeding van stijlen."
Waarom De Sandwich?
„Omdat ik de eerste vier jaar om Willem
Duys heen zat, de laatste vier om Ro
bert Long. Duys maakte al eeuwen 'Mu
ziek Mozaïek' op Radio 2, zondagsmor
gens van tien tot elf. Sinds 1995 maakte
ik De Sandwich van negen tot tien en
van elf tot twaalf. Ik de boterhammen,
hij het beleg."
Nu bent u uw eigen beleg.
„Ik mag het in elk geval zelf uitkiezen.
In plaats van de kerk in stapte ik dus
het bed uit bij mijn toenmalige vriendin
thuis. Daar stond Duys al aan. Ik vond
hem geweldig, hij liet de grote interna
tionale muziek horen. Charles Azna-
vour, Miles Davis, Toon Hermans,
Frank Sinatra. Daarna schalden op ou
de 78-toerenplaten van mijn schoonva
der Peggy Lee, Victor Borge en Danny
Kay door de kamer. Dat gevoel heb ik
willen vasthouden in De Sandwich. Het
mag diepgravend zijn, voedsel voor de
ziel, emotionerend. Er luisteren 450.000
mensen. Toch een leuke kerk vol."
En op tv?
„U bedoelt Andermans veren, het pro
gramma dat ik met Kick van der Veer
maak. Miljoen kijkers. Hij produceert,
ik presenteer. Vanaf 7 november hopen
we zeven nieuwe afleveringen te heb
ben. Ik zoek altijd een conceptje. Dit
jaar doen we de zeven hoofdzonden.
Die kent u, want u pleegt ze zelf. Vraat
zucht, wellust, jaloezie. Je maakt geen
programma rond een schelpje, een har-
lekijnpop of kunstmest. Wij gaan het
hebben over de ingebakken fouten in
de mens. Maar ik wil bijvoorbeeld ook
wel eens uitzoeken en dan uitleggen
waarom er zoveel negers in de showbu
siness zitten."
Wat vindt iemand als u van de radio
maker van vandaag?
„Dat is vaak iemand die in zijn postvak
je kijkt welke cd's zijn bezorgd die hij
tot hitje kan maken. Ik geef honderden
euro's uit om te kopen wat ik goed vind.
De ellende is dat ze in platenzaken
steeds vaker vragen wat Ella Fitzgerald
speelt en antwoorden 'als-ie-er-niet-
staat-hebben-we-'m-niet'. Ik ben een
muzikale alleseter, maar ik houd niet
van onechte muziek en muziek waar de
kassa onder staat. Ik houd ook niet van
zingende navelringen. Muziek is goed
als het iets zegt wat niet op een andere
manier kan. Muziek is iets mysterieus.
Het zegt weinig, maar doet veel. Geef
een man die in scheiding ligt en niet
van vissen houdt een cd-speler en je
moet eens zien."
Geen onechte muziek?
„Vul zelf maar in. Onderdeel daarvan is
live presenteren. Negen uur in de stu
dio betekent ruiten krabben, door de
mist heen, je eigen drankstem van de
vorige avond nog horen. Dat is toch wat
anders dan 's middags opnemen. De
mensen voelen dat. Een luisteraar belde
me eens: 'U mummelde zo'. Ik zei: 'Als
u zoveel gedronken had, was u niet
voor één uur uw nest uit geweest'."
Moment uit het programma NCRV Natuurlijk: Rondje IJsselmeer. Foto: NCRV/GPD
kampen - Lelystad had eigenlijk
middenin een veel groter inge
polderd gebied moeten liggen,
maar het Markermeer is nooit
drooggelegd. Dus ligt Lelystad
er nu een beetje verloren bij
aan de oevers van het IJssel
meer. Het is één van de weetjes
die voorbij komen in het nieu
we NCRV-programma Rondje
IJsselmeer. Vanavond om 17.30
wordt de eerste aflevering uit
gezonden op Nederland 1.
Presentatrice Mieke van der
Weij bevaart elke aflevering per
boot (de klipper aak Lytse Hyl-
ke) een stuk van het IJsselmeer.
Ze vertrekt vandaag in Stavoren
om 's avonds in Medemblik te
eindigen. In de achtdelige serie
doet ze ook Hoorn, Monnic-
kendam, Kampen, Harderwijk
en Amsterdam aan.
Elke aflevering zien we hoe Van
der Weij helpt bij het af- en
aanmeren en hoe ze keuvelt
met schipper Ab van Hasselt.
Ook ontvangt ze steeds één of
meerdere gasten aan boord, die
wat komen vertellen over een
aspect van het IJsselmeerge-
bied. Zo vertelt Marco Kraal van
de sportvisserfederaties in één
van de laatste afleveringen over
de sportvissers.
Het programma Rondje IJssel
meer wordt betaald en mede
vorm gegeven door een aantal
organisaties die begaan zijn
met het gebied: het ministerie
van Landbouw, Natuur en
Voedselkwaliteit, het VSB-
fonds, Natuurmonumenten en
de provincie Noord-Holland.
Mochten de kijkcijfers meeval
len, minimaal rond de driehon
derdduizend mensen per afle
vering, dan zit het er in dat het
programma terugkeert.
Dolf Rogmans
NCRV Natuurlijk: Rondje IJssel
meer, zaterdag Ned. 1,17.30 uur
