'Milieu het
stiefkindje
van kabinet'
BINNENLAND
Goedkope medicijnen niet slechter dan dure
Hondentong schoner dan gebruikt vaatdoekje
Politie geeft blunder
in zaak Lusanne toe
Groenlinks: Schiphol
zal norm overschrijden
Veel geld voor spitsstroken
Coup Chili herdacht
Geen pensioen Jan Soldaat
Cel geëist na dramatisch
ongeval bij Schipholtunnel
in tbs voor
yschudder'
De rechtbank in Zwol-
Igisteren een 34-jarige
Lelystad veroordeeld
jaar cel voor het bijna
judden van zijn zeven
in oude zoontje. Behal-
angenisstraf kreeg hij
iet dwangverpleging,
tweede keer dat de
rdt veroordeeld voor
irzaken van een zoge-
ihaken - baby-syndrom.
geleden schudde hij
lere zoontje zelfs dood.
pen jaar voor
sle moord
iam - De rechtbank in
lam heeft gisteren een
i man veroordeeld tot
jaar gevangenisstraf we-
idubbele moord op
ianezen in 1998. Tegen
■zolaan was levenslang
tvee medeverdachten
zaak, een 41-jarige en
jarige man werden ver-
d tot respectievelijk zes
jaar cel. Motief voor de
131 iartij was de vermeende
ivan een koffer met 16
aïne.
vrijdag 12 september 2003
graaf moet
e' el rectificeren
dam - De Telegraaf moet
(kei rectificeren waarin
jblad suggereert dat vast-
[ndelaar Endstra is be-
5 bij moordaanslagen die
plg zijn van een conflict
pderwereld. Dat heeft de
k in Amsterdam giste-
[aald. Endstra eiste van
graaf rectificatie van
[kei dat de krant op 3 juli
jaar publiceerde,
ji is eigenaar van Seaport
in IJmuiden.
ferdam houdt
aan de wet'
iam - Burgemeester en
Jders in Rotterdam zul-
Kit iets doen op basis van
lit dat niet mag volgens
Idwet. Die boodschap
houder Pastors (Leef-
itterdam) gisteren voor
lenteraad in de discus-
I maatregelen om pro-
in achterstandswijken
'leen. Leefbaar Rotter-
iek gisteren alleen te
li de wens problemen in
«andswijken aan te pak-
pr allochtonen te sprei-
\f r de stad. Coalitiegeno-
en WD namen daar
|van. Ze stelden dat
g op basis van afkomst
irtus Bikker
fct ziekenhuis
De rechtbank in Hagen
zaak tegen de Neder-
irlogsmisdadiger Her
likker vandaag aange-
De 88-jarige Bikker is
tijdens een neuropsy-
»ch onderzoek in elkaar
in naar een ziekenhuis
iracht. Volgens een van
ters heeft Bikker last van
oeddruk en moet hij
:ele dagen in het zieken-
jven. Het proces gaat
m lag verder, hoewel nog
;v( elijk is of de oud-SS'er
Ijq zal zijn.
de
fers college
"uit het veld
;lle
ider - Het college van
Ara ïeester en wethouders in
tie Ider is gisteravond op-
n. Reden is de weigering
t k gemeenteraad kansspel-
et e iten toe te staan op het
al e ontwikkelen nautisch
iark Cape Holland, op
zii e Rijkswerf. De gokkas-
gei i volgens het college
n (kkelijk om het themapark
s 5 eel haalbaar te maken,
ernatieve invulling, waar
leenteraad voorkeur voor
'ermindert de aantrek-
[acht en winstgevend-
In het park, zo blijkt uit
toek.
e brand in
übandenbedrijf
-Afgelopen nacht heeft
autobandenbedrijf in
een grote brand gewoed,
bedrijf, BTI-bandenhan-
;en 50.000 banden opge-
Tientallen brandweer
van omliggende korpsen
i ingezet om het vuur te
n. Volgens de politie zijn
i gevaarlijke stoffen vrij
en. Wel was sprake van
ike rookontwikkeling,
e oorzaak van de brand
niets bekend.
varing op
kermeer
s - Op het Markermeer
lelopen nacht twee bin-
artschepen op elkaar ge-
Een van de vaartuigen
larbij een gat aan de
int op en maakte water,
jidere schip liep ook scha-
maar kon zonder proble-
joers zetten richting Am-
m. De Kustwacht zette
ddingsboten in.
den haag/gpd - Milieu en na
tuur zijn de stiefkindjes van het
kabinet Balkenende-2. Dit blijkt
uit een onderzoek dat het Rijks
instituut voor Volksgezondheid
en Milieu (RIVM) op prinsjesdag,
aankomende dinsdag, publi
ceert. Nederland krijgt het niet
voor elkaar om de uitstoot van
vervuilende stoffen in 2010 te
beperken zoals internationaal is
afgesproken. Bovendien komt
het realiseren van kwalitatief
goede natuur in gevaar.
Het RIVM onderzocht in op
dracht van de Tweede Kamer
de milieu- en natuurgevolgen
van de nieuwe kabinetsmaatre
gelen. Op milieu-uitgaven
wordt de komende kabinetspe
riode 900 miljoen euro bezui
nigd. Daar staat tegenover dat
Balkenende-2 voor de aankoop
van natuur- en landschaps-
gronden 700 miljoen euro extra
uittrekt.
Uit het RIVM-onderzoek blijkt
dat het Nederland niet lukt om
de uitstoot van fijn stof en ver
zurende stoffen te verminderen
in 2010 zoals in Europees ver
band is afgesproken. Zo blijft
rond drukke wegen in de ste
den de hoeveelheid uitgestoten
stikstof te hoog, aldus het
RIVM. Het is volgens de onder
zoekers onzeker of Nederland
de internationale afspraak kan
nakomen dat het in 2010 zes
procent minder aan koolstofdi
oxide zal uitstoten.
Burgers blijven langer last hou
den van lawaai door de nieuwe
bezuinigingen. Het kabinet ver
laagt het budget voor het plaat
sen van geluidsschermen met
20 miljoen. Ook bezuinigt het
kabinet op het schoonmaken
van vervuilde grond: 100 mil
joen euro. Daardoor zullen
minder saneringen worden uit
gevoerd wat weer als gevolg
heeft dat renovaties van wijken
trager verlopen.
Het kabinet haalt zijn doelstel
ling om in 2010 10 procent van
de landbouw biologisch te laten
zijn, niet. Daarvoor komt er te
weinig geld vrij, aldus het
RIVM. Er is volgens de onder
zoekers wel voldoende geld be
schikbaar om natuurgrond aan
te kopen. Zij maken daar echter
wel de kanttekening bij dat er
wel risico's aan verbonden zijn.
De regering rekent voor het be
heer van die natuurgronden
vooral op particulieren. De be
langstelling hiervoor is echter
klein, aldus het RIVM. Boven
dien komt het realiseren van
goede kwaliteit van de natuur
in gevaar, signaleert het insti
tuut. Intensieve veeteeltbedrij
ven in de buurt van kwetsbare
natuurgebieden mogen immers
gewoon uitbreiden van het ka
binet. Dit kan leiden tot meer
ammoniak-uitstoot (via de
mest) waardoor de grond van
die kwetsbare gebieden kan
verzuren.
den haag/gpd - Om de filepro
blemen aan te pakken, trekt het
kabinet de komende vier jaar
735 miljoen euro uit voor de
versnelde aanleg van spitsstro
ken. Minister Peijs (verkeer) wil
onder meer de knelpunten op
de Al, A12, A20, A27 en A28
wegwerken. Daarnaast belooft
het kabinet tot 2010 in totaal
360 miljoen euro uit te trekken
voor openbaar vervoer en voor
provinciale wegen. Voor econo
mische belangrijke nieuwe
rijkswegen wordt vanaf 2006
330 miljoen euro uitgetrokken.
Dat blijkt uit de nog vertrouwe
lijke conceptbegroting die op
prinsjesdag verschijnt. Onder
houd van wegen, het spoor en
waterwegen wordt uitgesteld.
1
Amsterdam - Bij het Salvador Allende Monument in Amsterdam stonden gisteravond twee meisjes te
kijken bij de herdenking van de staatsgreep van 11 september 1973 in Chili. De linkse president Allende
pleegde op die dag zelfmoord in het presidentiële paleis terwijl generaal Pinochet een dictatuur vestigde
die zeventien jaar lang standhield en tienduizenden mensen het leven kostte. Foto: ANP/Olaf Kraak
den haag/gpd - Het gevaar kan ons op
elk moment van de dag bespringen, het
is nu eenmaal niet anders. Maar dat
zelfs een te lang liggend vaatdoekje al
een bron van risico's en ziekten is? Ze
ker, weet Harsi Kusumaningrum. Zij
promoveert maandag op een onderzoek
naar het vaatdoekje aan de Agrarische
Universiteit van Wageningen. In de
doekjes schuilen volgens haar ziektever
wekkers met onheilspellende namen als
Campylobacter, salmonella en staphylo
coccus.
„Het zijn er triljoenen", zegt Kusuma
ningrum. Zij dook de afgelopen vier jaar
in de wereld van de vaatdoek en hield
vijftig huishoudens nauwlettend in de
gaten. „Ik ben me rot geschrokken, eer
lijk waar. Er was natuurlijk wel bekend
dat viezigheid in de keuken kan leiden
tot voedselvergiftiging. Maar ik wilde wel
eens weten hoe erg het precies was."
Het was heel erg. Gemiddeld laat de Ne
derlandse huisvrouw en die enkele huis
man het schoonmaakdoekje twee weken
liggen.
En dat terwijl een dag eigenlijk al te lang
is. „Zelf liet ik het doekje ook rustig twee
weken liggen, ja. Maar het is echt veel te
lang. Hoe langer een doekje blijft liggen,
hoe meer kans er is voor de bacteriën.
Ze vermeerden en vermeerderen zich,
en juist de etensresten in de doekjes die
nen als voedingsbodem waardoor het
nog erger wordt."
De onderzoeker was de eerste die de
vaatdoekjes over een wat langere perio
de bekeek. Dat bacteriën goed gedijen in
dat wat eigenlijk bedoeld is om te reini
gen was al eens uitgezocht.
Levensmiddelenbioloog Beumer van
TNO onderzocht al eens twaalf vaat
doekjes. Hij telde na één dag honderd
miljoen bacteriën in het schoonste van
de twaalf. Om het aanschouwelijk te
maken diende de tong van de hond
Nanny als vergelijkingsmateriaal. Vrij
vertaalde conclusie van Beumer: je kunt
je aanrecht beter door een hond laten
schoonlikken dan door een gebruikte
vaatdoek, want de hondentong bevatte
niet meer dan vijfduizend bacteriën.
Kusumaningrum vond in haar onder
zoek met name de staphylococcus au
reus, de salmonella enteridis en de Cam
pylobacter jejuni als boosdoeners. Die
bacteriën kunnen zich verspreiden via
de vaatdoekjes over het aanrecht, de zo
genoemde loruisbesmetting. „Ik heb on
derzocht hoe lang ze op een roestvrijsta
len oppervlak in leven kunnen blijven.
Voor de staphylococcus is dat enkele da
gen, voor de Campylobacter en de sal
monella enkele uren. Vaak is dat genoeg
om tijdens het klaarmaken van een
maaltijd over te springen naar het eten,
met soms ziekte tot gevolg."
Naar schatting van het Rijksinstituut
voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
groningen/gpd - De politie in
Groningen trekt het boetekleed
aan voor het 'missen' van de
gouden tip in de ontvoerings
zaak van de 11-jarige Lusanne
van der Gun uit Oldeberkoop.
De gang van zaken 'verdient
geen schoonheidsprijs', zegt
woordvoerder Boomsma.
De gouden tip was afkomstig
van een 34-jarige inwoonster
van Mussel, die op woensdag
middag 27 augustus in haar
dorp een grijze auto met daarin
een oudere man en een ge
blinddoekt meisje had gezien.
De vrouw dacht meteen aan de
ontvoering. Ze onthield het
kenteken van de auto en waar
schuwde de Groninger politie.
Volgens Boomsma zijn daarna
agenten uit Stadskanaal naar
Mussel gestuurd. „Die konden
toen ze daar waren de bewuste
auto met het meisje niet meer
vinden."
De Groninger politie heeft ech
ter verzuimd om de tip van de
vrouw meteen aan de Friese re
chercheurs door te geven. Vol
gens Boomsma waren er te wei
nig aanwijzingen dat het daad
werkelijk om de wagen van ont
voerder Simon S. met daarin
Lusanne ging.
De gouden kentekentip kwam
uiteindelijk vijf dagen later toch
bij het rechercheteam in Leeu
warden terecht. Dat gebeurde
na de uitzending van het tv-
programma Opsporing Ver
zocht van maandag 1 septem
ber. De rechercheurs in Leeu
warden kwamen meteen in ac
tie en wisten via het kenteken
de ontvoerder te traceren, die
op vrijdag 5 september van zijn
bed werd gelicht. Simon S. is
overigens door een vriend over
gehaald Lusanne vrij te laten.
De vriend, afkomstig uit het
Drentse Tweede Exloërmond,
heeft op de dag van de vrijlating
intensief contact gehad met de
ontvoerder. Hij heeft hem er op
27 augustus toe bewogen het
meisje ongedeerd vrij te laten.
Beide mannen kennen elkaar
vanwege de gemeenschappelij
ke postduivenhobby.
Geus (sociale zaken) goed uit
de voeten kunnen. De krijgs
macht krijgt een aantal jaren de
tijd om zich aan te passen aan
de Wet gelijke behandeling op
grond van leeftijd bij arbeid.
Dat geeft Kamp de kans om
grote reorganisaties bij Defen
sie door te voeren.
Voorzitter Van den Burg van de
FNV-bond AFMP is niet tegen
het 'up and out' beleid. Het is
volgens hem goed als militairen
na een aantal zware jaren er
een tijdlang tussenuit zijn. De
vakbondsman tekent daarbij
wel aan, dat dat dan niet be
schouwd moet worden als een
soort desertie, maar dat de or
ganisatie ook open moet staan
voor 'herintreders'.
Voorzitter Debie van de militai
re vakbond VBM/NOV toont
zich verbaasd. Volgens hem is
het 'up or out' in het verleden
alleen informeel besproken met
de bonden. Hij wil dat zo'n be
leid alleen wordt ingevoerd als
militairen de mogelijkheid krij
gen om beroepsdiploma's te
halen die hen ook in de burger
maatschappij verder helpen.
den haag/anp - Een levenslan
ge loopbaan in de krijgsmacht
is niet langer uitgangspunt van
het personeelsbeleid van het
ministerie van defensie. Onder
het motto 'up or out' worden
de militairen in de toekomst
voor een keuze gesteld: Wie bij
een bepaalde leeftijdsgrens nog
steeds een lage rang heeft en
geen uitzicht op promotie, kan
op zoek gaan naar een baan
buiten het leger.
Minister Kamp (defensie) zei
dit gisteren tijdens een debat in
de Tweede Kamer over leef
tijdsdiscriminatie bij arbeid.
Een ruime meerderheid in de
Tweede Kamer vond vorige
week dat een verbod op leef
tijdsdiscriminatie ook zou moe
ten gelden voor de krijgsmacht.
Kamp vreesde dat dit zover zou
gaan dat de 'operationele slag
kracht' en daarmee de vredes
missies in het geding zouden
komen. Gisteren bleek dat de
soep niet zo heet wordt gegeten
als hij werd opgediend.
WD en PvdA kwamen met een
een nieuwe wetswijziging,
waarmee Kamp en minister De
worden jaarlijks honderdduizend men
sen ziek van de Campylobacter: ze krij
gen buikloop.
Ruim 23.000 patiënten moeten er voor
naar de huisarts en enkele tientallen
overlijden zelfs. Hoe vaak de vaatdoek
of, in breder verband, de vieze keuken,
daarbij een rol spelen, is niet aan te ge
ven. Wel staat volgens het RIVM vast dat
in veertig procent van de gevallen van
besmetting kippenvlees de oorzaak is.
En dat kan van doen hebben met de hy
giëne in de keuken.
Kusumaningrum: „De meeste mensen
kennen de gevaren van salmonella. De
industrie heeft er de laatste jaren heel
veel aan gedaan om salmonella in pro
ducten als eieren en kip sterk terug te
dringen. Ik heb in mijn onderzoek ook
veel minder salmonella aangetroffen
dan drie jaar geleden. Maar daardoor zie
je juist dat er betere kansen zijn voor de
Campylobacter."
te passeerde volgens getuigen
met hoge snelheid links en
rechts andere auto's. Vlak na de
Schipholtunnel wilde de Bever-
wijker opnieuw naar de linker
kant van de weg, waarna hij de
macht over zijn stuur verloor.
Zijn auto botste op de vangrail
en sloeg enkele malen over de
kop. De verdachte en een
vriend die naast hem zat, ble
ven vrijwel ongedeerd. De
vriendinnen van het tweetal die
achterin zaten, 19 en 20 jaar
oud, werden uit de auto geslin
gerd en kwamen op het wegdek
terecht. Beiden overleden ter
plekke. Uit een blaasproef bleek
naderhand dat de Beverwijker
te veel had gedronken.
Uitspraak volgt 25 september.
door Frits Verhagen
haarlem - „Ik vind het hartstik
ke moeilijk om terecht te moe
ten staan. Ik ben zelf eigenlijk
ook slachtoffer." Dat zei een
23-jarige Beverwijker, die giste
ren in Haarlem terecht moest
staan voor een dramatisch on
geval op de A4. Bij het ongeluk
kwamen twee meisjes, onder
wie verdachtes vriendin, om
het leven. Tegen de man werd
anderhalf jaar cel geëist en ont
zegging van de rijbevoegdheid
voor drie jaar.
Het ongeluk gebeurde 23 febru
ari kort na middernacht nabij
de Schipholtunnel op de weste
lijke weghelft van de A4 in
Haarlemmermeer. De verdach-
door Richard Mooyman
den haag - Het Tweede Kamer
lid Duyvendak (GroenLinks)
verwacht dat Schiphol volgend
voorjaar de geluidsgrenzen zal
overschrijden. In een vergade
ring van de vaste Kamercom
missie Verkeer en Waterstaat
wees hij er op dat luchtvaart
maatschappijen per 1 oktober
al hun slots (startvergunningen)
krijgen voor het zomerseizoen
van 2004, terwijl onduidelijk is
hoeveel vluchten op Schiphol
zijn toegestaan.
Als gevolg van een rekenfout bij
het aantal vluchten voor de
Zwanenburgbaan lijkt het erop
dat Schiphol volgend jaar moet
krimpen. Volgens de lucht
vaartsector moet het aantal
vluchten terug van 400.000 nu
naar 340.000 als de fout niet tij
dig wordt hersteld. Het kabinet
wil daarvoor het Luchthaven-
verkeersbesluit aanpassen,
maar de procedure neemt mo
gelijk zoveel tijd in beslag dat
Schiphol toch in moeilijkheden
komt.
Schiphol-directeur Cerfontaine,
die door de commissie was uit
genodigd om een toelichting te
geven, erkende dat er proble
men kunnen ontstaan. Maar
over de toekenning van slots
per 1 oktober bestaan volgens
hem internationale afspraken.
Als er minder slots worden uit
gegeven, dan wordt volgens
hem de KLM als thuismaat-
schappij de dupe. Dat zou 'dra
matische gevolgen' hebben.
„We zitten geweldig klem."
Duyvendak wees erop dat
staatssecretaris Schultz van
Haegen niet van plan is om
overtredingen van Schiphol te
gedogen, ook al zijn die het ge
volg van de rekenfout. Volgens
Duyvendak zal niet de over
heid, maar Schiphol de schade
aan vliegmaatschappijen moe
ten vergoeden als zij bij nader
inzien niet mogen vliegen.
KLM-directeur Hartman deed
een klemmend beroep op de
Kamerleden om via een snelle
procedure mee te werken aan
het herstel van de fout, zodat de
Zwanenburgbaan intensiever
kan worden gebruikt.
Hoewel de precieze procedure
nog niet vaststaat, gaat de aan
pak voor de wijziging volgens
Cerfontaine te langzaam. „Ik
heb soms het idee dat er amb
telijk te weinig capaciteit is. We
hebben al in mei gebeld om te
melden dat we een probleem
hebben. In juni hebben we een
brief gestuurd. Het is nu sep
tember en we zitten hier nu te
praten over de vraag: wat zullen
we eens gaan doen?" Deze tra
ge gang van zaken bestempelde
hij als 'typisch Nederlands'.
door Harm Harkema
den haag - Een onbekend aan
tal chronisch zieken zou sinds
kort van de apotheker een
goedkoop alternatief krijgen
voor het medicijn dat ze ge
wend zijn. Een gevolg van het
nieuwe overheidsbeleid, dat het
voor de apotheker aantrekkelijk
kan maken om goedkope 'klo
nen' van dure merkmedicijnen
te verstrekken.
Een leek zou kunnen denken
dat uitstekende medicijnen ver
vangen worden door goedkope
pillen van inferieure kwaliteit,
maar dat is in het geheel niet
aan de orde. Is er in de auto
branche een groot verschil tus
sen een Rolls Royce en een
Opel Kadett, in de medicijn
branche is de goedkope variant
vrijwel identiek aan zijn dure
broertje.
Een mensenleven is namelijk
geen speeltje en wereldwijd
wordt er dan ook zeer indrin
gend op toegezien dat een
merkloos medicijn niet alleen
precies hetzelfde werkzame be
standdeel bevat maar ook - met
behulp van zogeheten hulpstof
fen - op dezelfde manier in het
lichaam komt.
In Nederland wordt dat beoor
deeld door het College ter Be
oordeling van Geneesmiddelen
(CBG), en dat gaat daarbij be
paald niet over een nacht ijs. Zo
hoeft iemand die gewend is het
In de medicijnbranche is de goedkope variant vrijwel identiek aan zijn dure broertje.
Foto: GPD/Joop boek
(dure) cholesterolverlagende
Zocor te slikken, niet bang zijn
indien hem een - sinds kort be
schikbare - goedkope variant
wordt verstrekt. Die heeft - met
eveneens simvastatine als actief
bestanddeel - exact dezelfde
werking. En zo geldt dat voor
vrijwel alle medicijnen en hun
goedgekeurde klonen.
Kletst bijvoorbeeld de Crohn en
Colitis Ulcerosa Vereniging
(darmkwalen) dan uit de nek?
Dat hoeft niet, al beschouwt di
recteur Coolen van Brakel van
het instituut voor verantwoord
medicijngebruik DGV alle op
hef als een storm in een glas
water.
Punt is wel dat menig patiënt
met een chronische darmkwaal
een ontstekingsremmer krijgt
voorgeschreven met mesalazi-
ne als werkzaam bestanddeel.
De bedoeling is dat mesalazine
zijn werk doet op de plaats in
de darmen waar de ontsteking
zit. De pilletjes waarin het me
dicijn is ingekapseld, dienen
dan ook ongeschonden de
maag te passeren en pas ergens
in de darmen uiteen te vallen.
Dat betekent dat juist bij dit
medicijn de coating (het be-
schermlaagje) van de pil van
groot belang is. Gebleken is nu
dat verschillende soorten mesa-
lazinepillen die dezelfde wer
king zouden moeten hebben op
verschillende plaatsen in de
darmen uiteenvallen, en kleine
verschillen in de coating dus
blijkbaar een grote rol spelen.
Zo kan de ene letterlijk zijn doel
voorbij schieten terwijl de an
der op de juiste plek zijntont-
stekingremmende werk doet.,
„Met mesalazine hebben we
het over een bijzondere situa
tie", beaamt voorzitter Lekker-
kerker van het CBG.
Toch is een beetje apotheker
hier natuurlijk van op de hoog
te, en dus mag het ook niet
voorkomen dat een colitispati-
ent om wat voor reden dan ook
een ander merk pil verstrekt
krijgt dein is voorgeschreven.
Weer anders is de situatie van
bijvoorbeeld astmapatiënten.
Hun klacht dat er problemen
met een plotselinge wisseling
van medicijn betreft vooral de
verstuivers. De werkzame stof
verandert niet, maar mogelijk
wel het verstuivertje. „Het is
bekend dat daar wel problemen
mee zijn", aldus Lekkerkerker.
Maar het betreft hier vooral een
kwestie van 'even wennen'. Net
als iemand die een nieuwe auto
koopt even opnieuw moet leren
spelen met gaspedaal en kop
peling.
