'Ik ben niks aan niemand verplicht'
REGIO
Afnijpertje
Goed nieuws voor dieren in de Bollenstreek: dierenopvang van Van Ruiten is een stichtin
ln een gezin valt gevaat ze al een dagtaak
niets te plannenachtde rug h<*?:v°0'dat 26
Nigeriaanse heeft
kindje toch niet
alleen gemaakt?
Ook een professor kan
een ggz-patiënt worden
Valkenburg sluiten is
van veiligheid geen goed
VRIJDAG 12 SEPTEMBER
NAVRAAG
Redacteur SASKIA STOELINCA probeert regelmatig op de krant met
een lach en een traan haar drukke gezin (5 kinderen en een man) te
>Y f. beschrijven. Vaak heeft ze het
r aan haar journalistieke bezig
heden begint. Niemand gelooft dat. Nu mag ze er over vertellen,
want onderzoekers van het Centraal Bureau voor de Statistiek geven
haar gelijk. Erger nog, zij denken dat het spitsuurgezin het alleen
maar drukker krijgt, omdat vrouwen meer gaan werken en mannen
niet minder. Een extra bijkomstigheid zijn de steeds ouder wordende
(schoon)ouders die ook een beroep doen op het gezinsleven, aldus de
onderzoekers.
Heeft u een dagindeling?
„In een gezin valt nauwelijks iets te
plannen. Elke dag sta je voor nieuwe
verrassingen. Werk, school en de bui
tenschoolse activiteiten staan redelijk
gepland, verder is het improviseren. Van
die onverwachte tegenvallers zijn lekke
banden, overwerk, ziekte, eten dat aan
brandt, kinderen die dwars zijn en van
die verkopers die in het spitsuur aan de
telefoon hangen. En tot overmaat van
ramp je moeder die zegt dat het ver
standiger is om rustiger aan te doen."
Hoe ging liet vanmorgen?
„Praat me er niet van. Als mijn man het
pand verlaat tegen zevenen staat de
wasmachine al te schudden. Kinderen
worden langzaam wakker, ruziën over
een plek in de badkamer en weten in
eens niet meer wie de afwasmachine moet uitpakken. Olivier zegt
nu pas dat hij een maandviering heeft en dat de gitaar en het
Mexicaanse pak mee moet. Dat kan niet allemaal op de fiets. Sam
blijkt het eerste uur geen vrij te hebben en probeert op een vrese
lijke manier zijn brood te smeren. Fleur zoekt naar een truitje dat
in de was ligt. De oudste belt. „Ja ik bel maar vroeg, want anders
kan ik je niet meer bereiken. Kunnen wij de auto vanavond krij
gen?" Ik fiets met een sombrero aan mijn stuur en gitaar op de mg
eerst naar school en dan naar het werk. Heerlijk, de zon schijnt.
Wat trof 11 gisteren na het werk aan?
„Chaos. Het leek of er voor een hele schoolklas eieren was gebak
ken. Tartaartje gebakken, aardappelen en sla staan op het menu
van mijn echtgenoot. Twee eten later vanwege training. Een moet
er om half zeven in de band spelen. Om acht uur komt de jonge
man om de computer weer op gang te brengen. Netwerk is door
de spelletjes van de kinderen wat ontregeld. Wat is nu een geschikt
tijdstip om te eten? Ik weet het niet en wacht gewoon nog even.
Vaak lossen problemen zich op door op de stoel te gaan zitten.
„Wat eten we vandaag? Doei, ik ben rond half acht terug."
„Ha schat, leuke dag gehad? Zal ik koken? Je weet dat de computer
straks wordt gemaakt. Heb je aan je ouders gedacht? Komen die
zaterdag? Nee hè, je hoeft vanavond toch niet voor de krant weg?"
tekst: Ruud Sep foto: Hielco Kuipers
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Zaterdag 12 September
NOORDWIJK - Het ernstige gevaar bestaat, dat de Nederlandse konij
nenstand eenzelfde lot zal treffen als de kippenstapel in de laatste ja
ren getroffen heeft door de pseudo-vogelpest. In Noordwijk-Binnen is
bij een sportfokker de gevreesde konijnenziekte Myxomatose geconsta
teerd, waardoor diens konijnenstand werd vernietigd. Deze ziekte,
waartegen geen geneesmiddel bestaat, heeft in Frankrijken België
reeds grote verwoestingen aangericht en werd dezer dagen voor het
eerst in ons land geconstateerd in Noordwijk. De wijze van besmetting
is niet bekend, weshalve van deskundige zijde de konijnenhouders
met nadruk gewezen wordt op het belang van isolatie der konijnenstal-
len, afzien van deelneming aan tentoonstellingen en keuringen, afzien
van verkoop, aankoop en ruil van dieren en hun vervoer, soortgelijke
quarantainemaatregelen derhalve als indertijd voor de kippen dwin
gend werden voorgeschreven.
ANNO 1978, dinsdag 12 september
NOORDWUK - Burgemeester Bonnike nam gistermiddag een taart in
ontvangst voor de Noordwijkse Reddingsbrigade, maar deze stelde
de taart weer beschikbaar aan de kinderafdeling van het Academisch
Ziekenhuis Leiden aan het Lindenplein. De reuze-taart, een geschenk
van de Nederlandse Banketbakkers Ondernemingen werd afgeleverd
door leerlingen van de KTS in Voorhout.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 Ln.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ. Bouterse (adjunct)
E-mail: directiehdcuz@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54.2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-515° 5&7
ADVERTENTIES
071-5 356 300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19.60 (alleen aut ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vr: 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Reactie op het artikel over de steni
ging van Amina Lawal uit Nigeria.
Ze heeft dat kind toch niet in haar
eentje gemaakt? Waar blijft de vader?
Hij is net zo 'schuldig' aan dit over
spel en verdient dezelfde straf als zij.
Waarom besteedt niemand hier aan
dacht aan? Met een beetje rel hier
over bij de Nigariaanse ambassade
kunnen we misschien die vreselijke
domheid van de islamitische 'man
nelijke' rechters breken en haar een
kans op een redelijk leven geven.
J. van den Berg,
Leiden.
Ik ben een nakomertje. Mijn
oudste broer is 14 jaar ouder
dan ik, met mijn op één na
oudste broer verschil ik 12
jaar en met mijn zusje (ja, ze
is 68, maar heel klein en daar
om noem ik haar toch 'zusje')
8 jaar. Toen mijn moeder nog
leefde, zei ze altijd dat ik het
aardigste ongelukje was dat
haar ooit was overkomen. In
sommige dialecten noemen
ze een nakomertje ook wel
een 'schraapkoekje'. Dat is ei
genlijk het laatste koekje dat
van het deeg gebakken kan
worden. Je moet het je heel
beeldend voorstellen: je hebt
een schaal met deeg, je hebt
daar allemaal koekvormpjes
mee gevuld en er zit uiteinde
lijk nog een klein beetje in die
schaal. Je kunt er nauwelijks
een vormpje mee vullen,
maar door met je vinger het
laatste deeg eruit te schrapen,
krijg je toch nog materiaal
voor een ordentelijk koekje.
Zo is het, schertsend gespro
ken, ook met dat nakomertje:
er is bij vader nog een klein
beetje zaad overgebleven en
met een uiterste krachtsin
spanning is hij in staat om
met dat kleine overschotje
een laatste kind te verwekken.
In Leiden bestaat een soortge
lijk beeld om het nakomertje
mee aan te duiden: een afnij
pertje. Het werkwoord ajnij-
pen betekent niet alleen 'met
duim en wijsvinger of met een
nijptang iets van iets afbre
ken', maar ook 'gierig zijn'. En
net zoals het schraapkoekje is
tot stand gekomen door dat
hele kleine beetje deeg, zo is
het afnijpertje ontstaan door
een gierige vader.
Kreng. Door de meeste Ne
derlanders zal het woordje
kreng alleen maar als scheld
woord gebruikt worden voor
een 'kwaadaardig persoon' en
dan vooral voor een 'kwaad
aardige vrouw'. Niet iedereen
zal weten dat kreng eigenlijk
het woord is voor een 'dieren-
lijk' en dat het afkomstig is
van het Franse carogne in de
zelfde betekenis. De 18de-
eeuwse Leidse hoogleraar Le
Franq van Berkhey beschrijft
overigens een onaangename
gewoonte in onze streken om
de dode dieren kwijt te raken:
„In de nabyheid onzer zee
dorpen heerscht een gebruik,
om de afgevilde krengen in
het barre zand neder te wer
pen."
In Leiden gebruiken we kreng
ook gewoon voor 'kind'. Om
dat te verklaren zijn er drie
mogelijkheden. Oftewel: in
Leiden vinden we kinderen
niet zulke aantrekkelijke we
zens en daarom noemen we
ze krengen. Ofwel: we vinden
ze hier juist alleraardigste
schatjes en daarom zeggen we
heel lief krengetje tegen ze.
Net zoals we een kind met
schurkje of deugnietje kunnen
aanspreken. Of met schalk
want dat is oorspronkelijk ook
een 'schavuit', een 'geweten
loos persoon'. Ik denk niet dat
dit de juiste verklaring is. Ik
voel veel meer voor de vol
gende. In het Vlaams wordt
kreng ook gebruikt voor 'iets
kleins'. Je kunt 't in het Ant
werps hebben over en kreng
van e manneken en daar be
doel je gewoon een heel klein
kereltje mee. Stel nou dat die
Vlamingen kreng in deze be
tekenis hier bij hun vlucht
voor de armoe en de oorlog in
de 17de eeuw mee naar toe
hebben genomen, dan is dit
weer zo n zuidelijk woordje in
het Leids.
Kakkepoerresie. Ik ben nooit
erg dol geweest op speeltui
nen. Ik verveelde me stierlijk
op zo'n wip. Saaier bezigheid
was nauwelijks denkbaar. Je
afeetten met je voeten. Om
hoog gaan en dan weer om
laag. Mijn hemel, wat een on
gein! Schommelen was nog
wel interessant, maar je
mocht nooit zo hoog gaan als
je wilde. Dan was er zo'n
angsthaas van een opzichter
die je tot de orde riep. Bang
dat je viel. Nou, je viel toch
zelf! Maar de glijbaan kon me
wel bekoren. Zeker als je daar
met grote vaart, op je hurken,
van afroetsjte. Dat was lekker
gevaarlijk. Want je kon zo,
hurkend op je matje, uit de
sleuf 'donderen'. In het Leidse
dialect heet dat 'op je;
van de glijbaan glijdei
kepoerresie spele'. Met
klemtoon op poe. En 1
wel begrijpelijk, want
hurkhoudrng lijkt ven
veel op de poephoudi
het woord wordt nog
zichtiger als we ons re
dat het waarschijnlijk
bastering is van het VI ;i
kakadoor dat 'kakstot f
kent.
Wie kent dit kakkepot
nog?
Met heel veel dank aa
Breevoort, Safier van
(Den Haag), Roos den
en Engel Todden (Dot)
Reacties en tips voor d
briek kunt u sturen tu
dactie van deze krant,
54, 2300 AB Leiden, oi
melding van de rubrü
'Leids dialect'. E-mail
de auteur kan ook:
mans@inl.nl
Hans Heestermans
In Lisse weten ze hem allemaal te
vinden. Maar ook in de rest van de
Bollenstreek en Haarlemmermeer,
zelfs tot Badhoevedorp en Kudel-
staart aan toe. Wat, héél Nederland
weet waar de dierenopvang van
Sjaak van Ruiten en vrouw Wilma
zit. En de opvang 'De Overplaats'
aan de Grachtweg 6 is sinds kort een
stichting. Goed nieuws voor katten,
honden, knaagdieren, vogels, jonge
zwanen en andere watervogels,
egels, hermelijnen, bunzings en wat
al niet kruipt, loopt en vliegt meer.
Want Sjaak hoeft nu niet alles meer
uit eigen zak te betalen.
Sjaak van Ruiten (52) heeft van de
stichting pas nieuwe hokken gekre
gen, 99 in totaal. En dan heeft hij
ook nog 35 hokken en aquariums en
terrariums op de eerste verdieping
van zijn huis. Het is onvoorstelbaar
hoeveel dieren een (tijdelijk) tehuis
vinden in de rijtjeswoning van Sjaak.
Je moet dan ook niet over een lucht
je vallen, want het hele huis van de
familie Van Ruiten riekt naar kinder
boerderij.
Sjaak van Ruiten houdt zich al bijna
veertig jaar bezig met de opvang van
dieren. „In 1975 ben ik écht begon
nen, maar toen ik twaalf was, sleepte
ik al van alles en nog wat naar huis."
Van Ruiten is eigenlijk Sassenheimer
van origine. „Uit de Charbonlaan
kom ik. Ik zat daar als jochie al
voortdurend in en aan de sloot,
móchtig. Van lieverlee zijn we in Lis-
se gaan wonen in de Ooievaarstraat.
Daar had ik al in een kamertje aller
lei dieren en op zwanen op het bal
kon - in een kinderbadje. Acht jaar
later kon ik me hier vestigen op de
Grachtweg met mijn vogel- en
knaagdierenopvang.
Hoewel hij geen zwanen meer in
huis neemt, zijn het nog wel zijn lie
velingsdieren. Overal waar je kijkt
aan de muren, kom je de statige die
ren tegen, in allerlei maten op foto's
en schilderijen. Ook de kasten staan
er berstensvol mee. Dieren vormen
de grote passie van Sjaak en vrouw
Wikna, net terug van elf honden uit
laten. Ooit was Sjaak ook vogelaar,
maar daar heeft hij geen tijd meer
voor. Vakantie? Daar doen zijn
vrouw en hij niet aan, juist in de zo
mer heeft hij zijn topdrukte. „Ik doe
alles op vrijwillige basis. Ik ben niks
aan nienland verplicht. Ja, om
mijn huur en mijn vaste
lasten te betalen. Ik
vraag wel een vrij
willige bijdrage
voor, voor het voer.
Mensen, denken
dat 't allemaal voor G
niks gaat. Ze moe
noodgevallen mocht je zelfs midden
in de nacht komen. We kwamen
daar en toen zag ik wat voor goed
werk die man doet, ongelofelijk. Dat
betaalt hij allemaal uit zijn eigen
knip. Ik dacht: 'Dat kan toch niet
waar zijn?!"
Den Hollander stak met vijf vrienden
de koppen bij elkaar, vormde een
bestuur en ging aan de slag. Notaris
Hurtak in Hillegom zorgde na een
gesprek met Den Hollander dat 'De
Overplaats' om niet een stichting
werd. „Dan ben je tenminste een
rechtspersoon. En moet je nu zien.
De dierenbescherming Haarlem
mermeer, waar Sjaak heel veel mee
samenwerkt, heeft al tweemaal een
mooi bedrag overgemaakt. En zo
nog wat instanties en bedrijven.
Daar hebben we nu die nieuwe hok
ken van Sjaak van kunnen betalen.
Zijn buren? Die hebben er geen pro
blemen mee, die vinden het mooi
wat Sjaak doet."
Den Hollander kan zich erg opwin
den over de gemeenten Lisse, Sas-
senheim en Hillegom. „Die dragen
niets, maar dan ook niets bij. Hon
den en katten, verder gaat het bij
hen niet. Knaagdieren of vogels zijn
geen huisdieren, vinden ze, laat
staan dat je je bekommert om wilde
dieren. 'Dat hoort niet tot onze taak'
Dat is toch belachelijk. Dat noemen
ze nu milieubeleid. Kennelijk hoort
alleen de flora tot het milieu en
hangt de fauna er maar een beetje
bij. Kijk, als Sjaak een vogel of egel
heeft opgeknapt, zet hij zo'n dier
weer uit waar het vandaan kwaï
Sjaak van Ruiten houdt alles wa
'in en uit gaat' nauwgezet bij in
grote boek. Vorig jaar waren da
2597 dieren. Volgens voorzitter
Pleijs van de dierenbeschermin
Haarlemmermeer waren daar 8
vogels bij. „Daarvan heeft hij 82
cent gered. Dat is landelijk gezi
écht héél bijzonder. Om maar r
spreken over de 97 egels die hij
gered. Deze man doet heel goe<
werk."
En Sjaak?: „Ach, ik doe het ook
beetje voor mezelf. Dieren geve
hoop liefde, weet je. Meer dan j
denkt."
Aart van der Kuijl
Op het artikel 'Portaal huisvest pa
tiënten Rijngeest' van de hand van
Robbert Minkhorst (LD 14/8) wil ik
reageren. Minkhorsts manier van
schrijven is ronduit stuitend. Zo'n
slechte beeldvorming van de geeste
lijke gezondheidszorg (ggz) heb ik
nog nooit gelezen.
Zo schrijft hij: 'Het gaat om mensen
die nu gedeeltelijk in afzondering le
ven, in woonvoorzieningen van de
Rijngeest Groep'. Onzin. Mensen le
ven niet in afzondering in woon
voorzieningen, maar gewoon tussen
de huizen in.
Nog erger vind ik de passage waarin
de verslaggever schrijft: 'Meestal is
het niet zonder reden dat een psy
chiatrisch patiënt in een aparte
woonvoorziening van de Rijngeest
Groep leeft. Hij kan een gevaar zijn
voor zijn omgeving of zelfmoordnei
gingen hebben'. Ik wil Minkhorst er
op wijzen dat ook zijn eigen buur
man of buurvrouw zelfmoord kan
plegen. Daarvoor hoef je echt niet
opgenomen te zijn. Bij ggz-patiënten
gebeurt hetzelfde als bij gezonde
mensen. Het hele artikel is mij een
tikkeltje te 'smeuïg' en het geeft een
negatief beeld. Verslaggever Mink
horst vergeet dat hij ook ziek kan
worden. Iedereen kan het overko
men dat hij of zij ggz-patiënt wordt.
Ook al ben je professor.
J. Schaap,
Leiden.
ten er maar iets voor over hebben. Ik
ben toch maar bereid om ze van hun
dier af te helpen... Laatst was er een
mevrouw met zo'n air van 'U heeft
'm maar mee te nemen'. Nou, die
heb ik mooi met d'r dier laten staan.
Zeg je 'nee' dan worden ze nog
kwaad ook. Zit ik niet mee, hoor,
voor geen ene centimeter. Maar de
dierenambulance neemt geen ge
zonde dieren mee, ik wél."
De gemeente erkent hem wel, zo
vertelt hij, „Maar je moet het zien als
gedogen, weet je wel. Ze betalen
geen stuiver. Alleen, is er ergens
overlast met ratten, vogels, konijnen,
kippen - dan weten ze me te vinden,
dan bellen ze mij. En bijvoorbeeld
met botulisme dan werken we nauw'
samen.
Ton den Hollander is voorzitter van
de Stichting Dierenopvang 'De Over
plaats'. Hij vertelt dat hij Sjaak van
Ruiten een jaar geleden leerde ken
nen. „Wij hebben honden en mijn
vrouw vertelde op
gegeven mo-
Sjaak. Dat je
daar in je
hond kon
brengen als je
tijdelijk opvang
voor hem
hebt
Sjaak van
Ruiten bij
de nieuwe
hokken
in zijn
achtertuin
Foto: Dick
Hogewo-
ning
Het voornemen om Marine
vliegkamp Valkenburg te sluiten
maakt mij ongerust. Kennelijk
heeft'een varende hoge piet bij
de marine minister Kamp inge
fluisterd dat de vliegtuigen wel
kunnen worden opgeruimd.
Waarschijnlijk omdat hij die
minder belangrijk vindt dan
schepen en onderzeeërs.
Voor de veiligheid van Neder
land en zijn inwoners is dat
echter geen verstandig besluit.
Neem nu de dreiging van terro
ristische aanslagen. Vaak horen
we overheidsdienaren verklaren
dat Nederland daar niet op is
voorbereid. Handhaven die
vliegtuigen dus, zou ik zeggen.
Natuurlijk zijn er woningen no
dig, natuurlijk moet i
bezuinigd, maar om
de veiligheid van het
heffen, dat vind ik
gend. Als er wat gebe^.,.
Nederland immers voonj
zee gevaar verwachten.
Ik hoop dat de regering
haar verstand gebruikt. I
rineluchtvaartdienst (Ml i
zo geperfectioneerd, het
neel heeft een zo hoogw
kennis en het materieel i
goed dat zelfs Amerika c
loers op is. De MLD mot
de veiligheid van dit lani y
steen kunnen blijven bij
H. V
Lei
