Vluchtroute voor rugpatiënten
Jzeren vuist tot
in de kloosters
Duitse kliniek:
vriendelijk en snel
Chinezen krikken toeristenindustrie in Tibet op
Tibet is inzet van een propaganda-
offensief van zowel de Chinezen als
Westerse organisaties, die pleiten voor
onafhankelijkheid voor het gebied. De
visies variëren van 'Tibet heeft er nog
nooit zo goed voorgestaan', tot
'dagelijks worden mensenrechten
vertrappeld'. De waarheid ligt
waarschijnlijk ergens in het midden.
door Gert-Jan Broere
ibetanen', zegt hij zachtjes en vervolgt met
I 'Dalai Lama'. Dan wijst hij op zijn hart. Een
I gesprek in Tibet komt vrijwel altijd automa
tisch op de geestelijk en wereldlijk leider van het land, de
Dalai Lama. Bij de tien procent Chinezen die Tibet nu
telt, leidt het meestal slechts tot een schouderophalen.
Maar bij de resterende 2,4 miljoen inwoners, de 90 pro
cent Tibetaanse bevolking, zorgt het vallen van de naam
Dalai onmiddellijk voor een heftige reactie, die varieert
van uiterste voorzichtigheid tot een emotionele ontla
ding.
Waarschijnlijk dragen de meeste Tibetanen hun in 1959
naar India gevluchte leider inderdaad in hun hart. Fysiek
vereren is er niet bij. Foto's van de Dalai Lama zijn door
de Chinezen verboden. Alleen foto's van Dalai's tegen
hanger, de inmiddels overleden tiende Panchen Lama,
sieren de muren van Tibetaanse woningen. Hij is accep
tabel omdat hij zich profileerde als een vriend van Chi
na.
De Tibetaanse kwestie is niet eenvoudig. In 1951 trokken
agen met Tibetaanse arbeiders passeert de 4852 meter hoge
Chinese troepen het 'dak van de wereld' binnen, met als
rechtvaardiging de oude claim dat Tibet altijd een onaf
scheidelijk deel van China is gebleven. De pro-Tibetlob-
by en de Tibetaanse regering-in-ballingschap zien de
communisten als een bezettingsmacht, die een onafhan
kelijke natie zijn wil oplegde en de rechten van het volk
vermorzelde.
Beide partijen zochten door de eeuwen heen naar de
verdediging van hun aanspraak en beide vonden aan
knopingspunten. Tibet was inderdaad in de achttiende
eeuw een protectoraat van China, dat luisterde naar de
bevelen van de keizer in Peking. Maar Tibet fungeerde
van 1913 tot 1951 ook als een onafhankelijke staat, hoe
wel het nooit door het Westen als zodanig is geaccep
teerd. De grote mogendheden wensten hun vingers niet
te branden aan het Himalaya-rijk, een houding die in
wezen nog nauwelijks is veranderd.
En dus rust Tibet al 52 jaar onder de knoet van de Chi
nezen, terwijl de Dalai Lama in het Indiase Dharamsala
lijdzaam en machteloos toekijkt hoe Tibet steeds verder
komt af te staan van het land dat hij ooit bestuurde.
Die constatering houdt niet een automatische veroorde
ling van de Chinezen in. Het land dat China in 1951 'be
vrijdde', was alles behalve een paradijs. Een groot deel
van de bevolking werd als slaaf uitgebuit door een rijke
aristocratie en het kloosterwezen. „De Dalai Lama heeft
weinig recht van spreken als het gaat om de schending
van mensenrechten", zegtXiangba Pingcuo, gouverneur
van de Tibet Autonome Regio. „Tibet staat er nu beter
voor dan ooit tevoren."
Verkwanseld
Op basis van kille cijfers is daar weinig tegenin te bren
gen. De centrale overheid in Peking pompt jaarlijks mil
jarden in Tibet voor de aanleg van wegen en energiecen
trales. En in 1994 werden provincies en een aantal grote
staatsbedrijven opgedragen een van de zeven prefectu
ren van Tibet te 'adopteren'. De rekening voor de adop
tie bestond uit geld, het opzetten van hulpprojecten en
het sturen van mensen.
Aan dat alles hangt een prijskaartje, dat volgens de pro-
Tibetlobby niet aanvaardbaar is. De Tibetaanse cultuur
wordt verkwanseld. Lhasa en Shigatse kunnen tegen
woordig elke vergelijking doorstaan met steden elders in
China. De witte tegels/rolluiken-architectuur domineert,
doorkruist door het communistische ideaal van brede
wegen. Voor het Tashilunpo-paleis in Shigatse, de zetel
van de Panchen Lama, wordt een groot modem plein
aangelegd, compleet met een mega-beeldscherm, dat
schril afsteekt tegen de eeuwenoude gebouwen van het
paleis.
Het 'adoptiebeleid' van 1994 had nog een ander effect.
De Tibetanen zijn in de hoofdstad Lhasa zelf een min
derheid geworden. Ze zijn vaak naar de buitenwijken of
het platteland verdreven. Een bewuste politiek van assi
milatie, zegt de pro-Tibetlobby, maar Peking ontkent.
Een handelaar uit Sichuan, die in Lhasa een kledingzaak
is begonnen, verdedigt het standpunt van Peking en zegt
dat hij niet door de staat naar Tibet is gelokt, maar op ei
gen gelegenheid is gekomen. „Ik zocht slechts een afeet-
markt voor mijn kleding en ondervond in Sichuan te
veel last van concurrentie."
De toestroom van de Chinezen heeft als gevolg dat ze
praktisch het gehele economische verkeer in handen
hebben. Aan de randen van de steden bijvoorbeeld, ver
bouwen boeren uit Sichuan in kassen fruit. „Dat doen
boeren uit Sichuan, omdat de Tibetanen het niet kun
nen", zegt een van de Chinezen arrogant. „En ze willen
dat ook niet. Ze verbouwen veel liever het traditionele
gerst." Alleen een kleine groep Tibetanen die bereid is
zich aan te passen aan de nieuwe meesters, houdt in de
steden stand.
Dat de ijzeren vuist van Peking ver reikt, blijkt ook in de
Het aantal monniken in Tibet, zoals hier in het Sera-klooster in Lhasa, is de laatste jaren weer toegenomen.
Foto: GPD/Gert-Jan Broere.
kloosters. Geen enkel land ter wereld telde zoveel mon
niken als Tibet. In 1733 had een kwart van de mannelijke
bevolking zich in kloosters opgesloten. De komst van de
Chinese communisten betekende het eind van die tradi
tie. De kloosters bleken bolwerken van verzet en de
monniken werden genadeloos vervolgd. Tijdens de Cul
turele Revolutie werden bijna alle 6000 kloosters die Ti
bet telde, vrijwel geheel met de grond gelijk gemaakt.
In de jaren tachtig werden kloosters weer voorzichtig
opgebouwd en inmiddels telt Tibet er weer 1700. Maar
de machthebbers kijken wel over de schouders van de
monniken mee. Elk klooster heeft een Democratisch
Management Comité, waarin monniken en communisti
sche bestuurders zitting hebben. Maar hoewel een min
derheid in de commissie ligt de eindverantwoording al
tijd bij de Chinezen.
Verdwenen
Het heeft het karakter en de functie van de kloosters in
de maatschappij ingrijpend veranderd. „Kloosters waren
culturele centra, maar ook centra van onderwijs. Het
waren een soort universiteiten", zegt een Tibetaan uit
Tsetang, die voor een buitenlandse organisatie werkt.
„Dat is allemaal verdwenen. Het aantal monniken en
nonnen is de laatste jaren weer toegenomen, maar nog
lang niet op het niveau van voor 1950. Bovendien zijn
kloosters nu alleen een plek om godsdienst te beoefe
nen. Niets meer."
Die constatering wordt onderschreven door een monnik
in de Yokhang-tempel, Tibets religieuze hart in Lhasa.
„We besteden tegenwoordig de meeste tijd aan het on
derhouden van de gebouwen. Er blijft nog maar twee
uur per dag over voor onze studie. Dat is veel te weinig.
Ik voel me soms ook meer een museumgids dan een
monnik. Het zou me liever zijn als er geen toeristen wer
den toegelaten."
De kans dat bezoekers wegblijven is gering. Toerisme is
door Peking tot belangrijkste industrie in Tibet ver
klaard. Bizar genoeg profiteert het daarbij van het mythi
sche beeld dat Hollywood van Tibet heeft gecreëerd. Een
beeld dat heel ver van de werkelijkheid staat, want on
danks de miljarden van Peking is Tibet nog steeds één
van de meest achtergebleven gebieden van China. „Het
is verbazingwekkend als je ziet met welke vooroordelen
westerlingen naar Tibet komen", zegt een Tibetaan die
in de toeristenindustrie werkt. „Vaak moeten ze niet al
leen een dag aan de hoogte wennen, maar hebben ze
ook een paar dagen nodig om hun fantasie met de wer
kelijkheid in balans te brengen."
Steeds meer
Nederlanders vinden
1 weg naar de Alpha-
kliniek in München,
ir patiëntvriendelijke
rugoperaties worden
uitgevoerd. Met een
door rug- of nekpijn
^roorzaakte grimas op
pet gezicht komen ze
Jnnen, vrijwel zonder
litzondering gaan ze
mlachend weer naar
buiten. Een wonder?
elnee. 'We doen hier
it aan wonderen, we
geven hoop.'
door Roy Touker
Al jaren had hij last van zijn rug. De afge
lopen zes maanden namen de klachten
zo toe, dat hij nauwelijks kon lopen. Dus
ging Voorburger E. Knoote naar het zie
kenhuis. Voordat er twee scans waren uit
gevoerd, verstreken al acht weken. Acht
weken van pijn. De diagnose was daama
snel gesteld: een rughernia. En natuurlijk
kon dat verholpen worden in het zieken
huis. Alleen niet meteen, want voor een
herniaoperatie staat een gemiddelde
wachttijd van vier tot zes maanden.
Knoote: „Ik ben een zelfstandige en kan
me niet permitteren zo lang te wachten.
In Nederland lig je voor zo'n ingreep bo
vendien een week in een ziekenhuis, ter
wijl de hersteltijd ook nog eens maanden
duurt."
Knoote doet zijn verhaal in de wachtka
mer van de Alpha Klinik in München. Op
dinsdag kwam hij daar binnen om wat
tests te ondergaan en op woensdag volg
de de operatie. Na korte tijd in de reco-
veryruimte kon hij, voorzien van een tij
delijk kunststof korset, terug naar zijn ho
tel. „Ik ben meteen gaan wandelen, an
derhalf uur lang." Donderdag was de na-
controle en nog dezelfde middag zat hij
alweer op een vlucht naar huis. „En mor
gen ga ik weer aan het werk", zegt hij
glunderend en zónder pijnlijke grimas op
het gezicht.
Knoote is in München geopereerd via de
endoscopische methode. In Nederland
wordt een hernia op conservatieve wijze
behandeld en dat betekent vrijwel altijd
een zware rugoperatie. De methode die
de Nederlandse arts dr. Thomas Hoog
land in de Alpha Klinik gebruikt, is een
stuk patiëntvriendelijker.
In de zij wordt een klein gaatje - onder
plaatselijke verdoving - gemaakt, waarna
een buisje richting de hernia, een uitpui
lende schijf in de wervelkolom, gaat. Met
een op een schaar lijkende sonde wordt
de hernia verwijderd. Een laser zorgt er
voor dat het restant van de uitpuiling
wordt weggehaald. De ingreep duurt een
half uur en er zijn nauwelijks complica
ties. Omdat de ingreep beperkt blijft tot
een gaatje zijn er geen littekens en lijdt de
patiënt ook geen pijn. Het is dan ook niet
vreemd dat een groeiend aantal Neder
landers zijn weg naar de kliniek weet te
vinden.
Sinds 1989 zijn in de Münchense kliniek
meer dan 10.000 van dergelijke operaties
uitgevoerd; het succespercentage be
draagt inmiddels meer dan negentig pro
cent. Dus zullen de Nederlandse artsen
wel in de rij staan om het kunstje van de
ze endoscopische nucleotomie af te kij
ken. Zou je denken. Niet dus. Slechts in
een enkel Nederlands ziekenhuis wordt
de methode beproefd.
Hetzelfde geldt voor het plaatsen van dis
cusprotheses bij mensen met een versle
ten tussenwervelschijf. De eveneens aan
de Alpha Klinik verbonden Nederlandse
arts dr. Willem Zeegers plaatst al sinds de
jaren tachtig dergelijke protheses. Eerst
deed hij dat in het Maasland ziekenhuis
in Sittard, maar sinds 2000 in München.
In Nederland worden sinds kort dergelij
ke operaties op kleine schaal toegepast in
de Zwolse Isala klinieken. Om het patent
van het origineel te omzeilen, wordt daar
echter van een ander soort prothese ge
bruik gemaakt.
Er is een overeenkomst tussen de twee
operatietechnieken die op de rugafdeling
van de Alpha Klinik worden toegepast:
zorgverzekeraars willen nog wel eens
moeilijk doen over de vergoeding. Zo
weet ook Knoote inmiddels uit eigen er
varing. „De ene verzekeraar vergoedt het
wel, de andere niet. Ik ben zelf verzekerd
bij het Zilveren Kruis en daar liggen ze
dwars. Ik moet nog zien of ze gaan beta
len. Ik sprak net met een ambtenaar die
hier precies dezelfde behandeling heeft
ondergaan en hij krijgt wél alles vergoed.
Ik kan me deze behandeling veroorloven,
maar het is nu net alsof die zorgverlening
er alleen maar is voor mensen die er het
geld voor hebben. Dat is triest en ver
schrikkelijk. Iedereen moet hiervan kun
nen profiteren." Wat dat kostenaspect
betreft: de prijzen per ingreep variëren
van 8.000 tot 18.000 euro.
Ondanks het succespercentage van de
methode die Hoogland toepast, zijn niet
alle verzekeraars er over uit of het om een
erkende ingreep gaat. Dat de patiënt er
baat bij heeft en niet zo lang uit de run
ning is, zal de verzekeraar - om in de
beeldspraak te blijven - een zorg zijn. De
zelfde problemen ondervindt Zeegers ten
aanzien van de discusprothese en dat is
hem nogal tegen het zere been. „Ik voer
de die operaties al in de jaren tachtig in
Sittard uit en toen werden ze wél vergoed.
Die zorgverzekeraars spelen een spelletje
om onder betaling uit te komen."
Zeegers is niet de bedenker van de dis
cusprothese, maar heeft er ondertussen
wereldwijd gezien wel de meeste ervaring
mee. Al meer dan duizend van dergelijke
operaties heeft hij inmiddels uitgevoerd.
„Ik heb m'n kop uitgestoken en veel wind
gevangen. In tal van landen, van Noorwe
gen tot Australië en van Korea tot Italië,
heb ik de methode voorgedaan en in veel
landen is de techniek overgenomen.
We boeken tachtig tot negentig procent
resultaat. Dat is toch fantastisch! Veel
mensen komen hier ten einde raad en
vaak kunnen we ze helpen. Maar we ver
richten geen wonderen - we geven
hoop."
In de optiek van zijn collega Hoogland
moet de zorg in Nederland snel verande
ren. „Specialisatie, dat is waar het om
gaat. Je moet je als arts op één ding rich
ten en daarvan het beste maken. Het
scheelt nogal of je vijf herniaoperaties per
jaar of per dag verricht. Een groot zieken
huis is prachtig, maar niet praktisch. In
Nederland zouden veel meer gespeciali
seerde ziekenhuizen moeten zijn. Naar
mijn idee is dat de toekomst van de zorg.
Maar in Nederland wil de politiek alles bij
elkaar houden en moet het ook allemaal
zo groot mogelijk zijn."
Volgens Hoogland werkt dat de bureau
cratie flink in de hand. Te weinig mensen
zijn met de patiënt bezig. „Hier werken
160 personen en er is er maar één die
geen direct contact met de patiënten
heeft: de boekhoudster. Voor ons is een
patiënt die hier genezen en gelukkig weg
gaat alles waard. Ik heb me vastgebeten
op problemen met de rug en ondertussen
heb ik veel tevreden patiënten. Daar doe
je het ook voor, daar ben je arts voor."
Hoogland is zich bewust van de dwingen
de zorgbudgetten in Nederland die zor
gen voor langer wordende wachtlijsten.
„Je kunt niet voor een dubbeltje op de
eerste rang zitten. Nederland probeert te
goedkoop weg te komen. Als je de zorg
beter wilt, zal er geld bij moeten. Daarom
is het ook noodzakelijk dat er in de ge
zondheidszorg geprivatiseerd wordt. Geef
bovendien de tarieven vrij. Er mag best
concurrentie komen, maar daarvoor zijn
we zo bang in Nederland.
Op papier lijkt het allemaal zo efficiënt en
fantastisch zoals het nu gaat, maar in de
praktijk werkt het voor geen meter. Dat
geeft de Alpha Klinik de kans om een
groot gat op te vullen. Ondertussen houdt
het College Tarieven Gezondheidszorg
(de instelling die bepaalt of en hoeveel er
vergoed wordt - red.) alles tegen. De ta
rieven moeten vrijgelaten worden - dan is
alles in één keer opgelost. Binnen een jaar
staat de gezondheidszorg dan weer op de
rails. Zolang dat college de macht heeft,
verandert er niets.'
Internetadres: www.hoogland-spine.de
Thomas Hoogland: „Specialisatie, dat is waar het om gaat.
Je moetje als arts op één ding richten en daarvan het bes
te maken." Foto: Alpha Klinik
ZATERDAG
6 SEPTEMBER
2003
