REGIO
'Een feest om voor de klas te staan!
Een nieuw seizoen met nieuwe ambities
NAVRAAG
Het Nederlands voetbalelftal speelt vanavond in De Kuip de belang
rijke interland tegen Oostenrijk. Bondscoach Dick Advocaat is vanaf
afgelopen dinsdag in Huis ter
IlCt VlCZlCT SpClt Duin begonnen met intensieve
groepsgesprekken met de spe-
CTUJ 01] UVCMje lersgroep. Het voetbalelftal
kreeg de afgelopen week flink
wat kritiek te verstouwen. Een enquête van persbureau CPD legde
bloot dat het Nederlandse volk zijn vertrouwen het in elftal volko
men kwijt is. HANS VAN DER PLAS, technisch manager van Ouick
Boys en in het dagelijks leven directeur van Schildersbedrijf Van der
Plas, zag de mannen van het Nederlands elftal trainen op 'zijn' ter
rein Nieuw-Zuid."
Wat was je indruk van
onze jongens? Zagen ze er
getergd uit door alle kri
tiek?
„Eigenlijk wil ik daar hele
maal niet op ingaan. Ik
vind dat je dat soort uitla
tingen moet overlaten aan
het management of de
voorlichter van de KNVB.
Als technisch manager van
Quick Boys vertik ik het
om de pers te woord te
staan over mijn team. Kijk, ik heb een blauwwit hart als geen an
der, maar ik hoef echt niet zo nodig naar buiten te treden. Daar
word je allemaal niks wijzer van. Nee, je werkt rustig achter de
schermen met elkaar en je probeert samen met de groep een mooi
resultaat neer te zetten. Maar ik weet zelf wel hoe het voelt als je je
voorbereidt op een belangrijke wedstrijd. Ik vind dat je altijd van
het positieve moet uitgaan. Kijk, als je een professionele voetballer
bent en de drive om het nog beter te doen ontbreekt, dan kan je
maar beter in Italië blijven. Maar goed, ik heb ze twee keer zien
trainen. Ze maakten een frisse, ontspannen indruk.'"
Stonden ze dan regelmatig met elkaar te praten in kleine groep
jes? Keken ze daarbij een beetje zorgelijk?
„Nee, natuurlijk niet. Die jongens waren gewoon aan het werk.
Echt heel hard aan het werk. Het plezier dat spatte er vanaf. Ik zag
ze positiespel oefenen en een partijtje spelen, prachtig. Het is ge
woon heel hoog niveau."
Dus de trainingen in Katwijk zijn hoopgevend?
„Het ziet er fraai uit. Kijk, ik ken het klappen van de zweep. Het is
af en toe moeilijk om je optimaal voor te bereiden omdat je moe
bent. Ga het maar eens doen. Een goede voetballer kijkt niet ver
der dan één wedstrijd vooruit. Laten we nou eens ophouden met
te speculeren over dit of over dat. Als voetballer weet je gewoon als
je goede resultaten haalt ben je de held en als je slecht presteert
dan word je verguisd. Maar dat moet je allemaal uit je hoofd zet
ten. Het is heel simpel. Die ene wedstrijd is belangrijk, meer niet.
En ik heb er ontzag voor, hoor. Neem nou zo'n Van Nistelrooij. In
Engeland is-ie diepe spits, komen de ballen automatisch naar hem
toe. Maar in het Nederlands elftal speelt-ie met een heel ander sys
teem. Ik geef het je te doen met zo'n korte voorbereidingstijd."
tekst: Aart van der Kuijl foto: ANP/Marcel Antonisse
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1978, woensdag 6 september
ALPHEN AAN DEN RIJN - ,,Het woord 'huisvrouw' is belast. Hoe vaak
hoor je vrouwen niet zeggen: Ik ben maar gewóón huisvrouw. Vrouwen
vechten daar niet genoeg tegen. Je móet geen gewone huisvrouw wil
len zijn, maar belangstelling willen hebben voor deze tijd".
Met dat aankweken van interesse voor alles wat er om je heen gebeurt
houdt de Alphense afdeling van de Ned. Ver. voor Huisvrouwen zich
nu al zo'n kleine 45 jaar bezig. Men zou het haast vergeten, bij alle
publiciteit die de vrouwencafé's, die als paddestoelen uit de grond rij
zen, de afgelopen tijd hebben getrokken. ,,Het is echt geen oude-da-
mes-vereniging. Ik schat dat we evenveel leden beneden de 35 jaar
hebben als daarboven," aldus voorzitter mevrouw M.A. Speyer-Smits.
De activiteiten van de vereniging vinden verspreid over heel Alphen
plaats. Een heel belangrijk deel van die activiteiten wordt gevormd
door de cursussen, waaronder talencursussen, gymnastiek, yoga,
bridge, tennis, bowlen, fietsen, toneel, creativiteit, bloemschikken,
museum- en tentoonstellingsbezoek etc.
Daarnaast vervult de vereniging een niet te onderschatten sociale
functie. Niet zelden melden nieuwe leden zich aan, omdat ze pas in
Alphen zijn komen wonen en op die manier contacten willen leggen.
ANNO 1978, woensdag 6 september
LEIDEN - Het Stationsplein kwam gistermiddag, evenals op 28 juni
van dit jaar in enkele minuten volledig blank te staan doordat een
graafmachine een waterleidingbuis van de LDM kapot trok. Een
groot aantal trein- en busreizigers liep natte voeten op. Na een uur
was het water helemaal weggezakt. Foto: archief Leidsch Dagblad
UITGELICHT
PB
T
tbi
*»di|
Foto's In deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen i
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken
gironummer 57055 tm.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO (Ld(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
op
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, C P. Arnold
W.MJ Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hdc.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor, Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie.ld@hdcnl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54,2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 356 325
Familieberichten fax 023-515° 567
ADVERTENTIES
071-5356 300
Sprinters (rubrieksadv): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdcnl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging: 071-5128 030
ma t/m vt. 18-19.30 uur, za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Het vak van krantenmaken
bestaat bij de gratie van
nieuws.
Zonder nieuws geen krant en
zonder nieuwsgierige journa
listen geen nieuws. Maar
journalisten zijn, oneerbiedig
gezegd, ook seizoenarbeiders.
Ieder jaargetijde heeft zijn
vaste, onontkoombare ge
beurtenissen die het jaar kleu
ren, maar die tegelijk een ele
ment van herhaling, en daar
mee het risico van routine,
opleveren.
Voor de redactie is de nazo
mer altijd het moment waar
op wordt gebroken met de
sleur.
Na het 'stille' zomerseizoen
stoeit de redactie uitgebreid
over nieuwe plannen en idee-
en. Dat varieert van onder
werpen die meer aandacht
moeten krijgen, nieuws dat
scherper gevolgd moet wor
den tot rubrieken die nieuw
worden bedacht of sneuvelen
omdat ze hun tijd hebben ge
had.
Deze rubriek blijft, omdat ik
met u de afspraak heb dat ik
de lezers van het Leidsch
Dagblad met vaste regelmaat
informeer over het doen en
laten van de redactie, of soms
van de hoofdredacteur zelf.
Dit podium biedt mij ditmaal
een prachtige gelegenheid u
globaal te informeren welke
vernieuwingen en extra's u
het komende seizoen in uw
krant kunt verwachten.
De sportliefhebbers hebben
afgelopen woensdag al kun
nen zien dat NOS-anchorman
Mart Smeets in een vaste co
lumn wekelijks het sport
nieuws gaat beschouwen.
Smeets is iemand met grote
kennis van zaken en stevige
opvattingen, dus altijd inte
ressant om te lezen. De eigen
redactie introduceert een
aantal nieuwe rubrieken, zo
als de vorige week zaterdag
begonnen fotoserie 'v.Ln.r.'
over opmerkelijke sporters in
de regio. Deze week kon de
vaste lezer ook al kennisma
ken met de speciale rubriek
'SportKidsSport'over jong
aanstormend talent. En ver
der wordt de jonge rubriek
'Balletje met' dit seizoen nog
smakelijker.
Op de kunstpagina's begint
dit najaar een bijzonder expe
riment, waarbij de redactie le
zers in de gelegenheid stelt op
een directe manier te reage
ren op recensies. Hoe dat pre
cies vorm krijgt, houd ik nog
geheim. Als het idee praktisch
is uitgewerkt, informeert de
kunstredactie u op de eigen
pagina's. Daar zult u later dit
seizoen ook weer regelmatig
columns aantreffen, waarin
de Leidse kunsten en iedereen
die daar mee te maken heeft,
kritisch worden beschouwd.
De kunstredactie is verder be
zig met het opzetten van een
serie verhalen met mensen
die vertellen over dierbare
kunstuitingen.
De donderdagse bijlage Uit
ondergaat ook een aantal ver
nieuwingen. Zo blikt de week-
editie binnenkort op een vaste
pagina vooruit naar uitjes
voor het weekeinde. Wij wil
len zo tegemoet komen aan
de grote behoefte onder lezers
om gerichte informatie te krij
gen over wat er in het week
einde in Leiden en omgeving
is te doen. Service-informatie
met onder meer tips voor ou
ders over wat ze met hun kin
deren op zaterdag en zondag
kunnen ondernemen. Op de
regiopagina verandert ook het
nodige. Vanaf vandaag treft u
op de eerste stadspagina niet
meer de politieke rubriek 'De
Stemming' aan. Behalve dat
de vaste auteurs - Wïm Koe
voet en Aad Rietveld - bij de
krant andere functies hebben
gekregen, vond de redactie
het tijd voor verandering. Die
verandering krijgt vorm in een
wekelijks interview met een
Leidenaar die aan de tand
wordt gevoeld over het
nieuws van de achterliggende
week.
In de editie Duin- en Bollen
streek verschijnt een rubriek
over visserijzaken, waarin de
sector en vooral de mensen
die daar werken, speciaal
worden belicht. Dezelfde re
dactie heeft een rubriek in de
steigers staan over zaken in de
regio die u wel kent, maar
waar u hoogstwaarschijnlijk
het fijne niet van weet. Over
de precieze inhoud laat ik u
nog in het ongewisse.
Verder verschijnt op de dage
lijkse reportagepagina, de Re
gio 2, over enige tijd een fami
lierubriek. De rubriek 'In On
derzoek', over wetenschap
pers en hun ontdekkingen, is
i's
len
It V,
dek
Lte
deze zomer gestopt. D» Ei
briek 'Preektijgers', wal zij
redactie kanselboodscjn t
op hun stijl en inhoudikei
deelde, is afgelopen mi
geëindigd. In plaats daftee
komt een serie intervidt c
mensen die nauw betreen
zijn bij de fusie van depnc
tantse kerken. an
Kortom, de redactie b£vei
de ambities om u dit nhel
krantenseizoen op uitf op
pende wijze te verrassend
vertrouwde vorm, het kon
lijkse commentaar op 1 aa
voorpagina, blijft. Ik pfen
daar zelf, met collega-taki
mentatoren, iedere da|
stevig oordeel neer te fl-n
Mijn ambitie is dit seirfbb
ker commentaren te v$aa
aan actuele regionale P-1
ties. Wethouders en ai^er]
spelers in het openbaa Vé
mein zijn alvast gewarf Wl
schuwd. Ik ontzie lan^ fi
niet, hoe hard u daarn^e
'au' roept. e L<
le fi
Kees van der Malen, j- Be
hoofdredacteur [sse
imiv.
Wk.
PtttiVusv*.
Wmïïv-,\
wm'H
'l'Sït
Ik *■-
■tl#*""1-
grootvader van de Leidse huisarts
Har Meijer, en als misdienaar in de
katholieke kerk. Ik ging zo op in de
godsdienst, dat ik priester wilde
worden, vandaar dat ik naar het se
minarie in Voorhout ben gegaan.
Maar daar ben ik na een paar jaar
toch van die overtuiging afgevallen.
Het leven was me er te benauwd,
wat ik vooral merkte als ik in de va
kanties thuis kwam en mijn broers
zag rondlopen met hun meisjes en
ze hoorde zingen. Ik heb op het se
minarie nog wel het gymnasium af
gemaakt, maar daarna ben ik er ver
trokken. Ik wilde geen priester meer
worden, maar arts. Alleen, daar was
geen geld voor thuis. Ik was de oud
ste van acht kinderen en moest gaan
verdienen, dus zei mijn vader: ga jij
het onderwijs maar in.
Na dat moeilijke begin heb ik daar
nooit spijt van gehad, want het was
en is een prachtig vak. Dat hoor ik
ook van drie van mijn dochters, die
het onderwijs zijn ingegaan, al is er
wel een groot verschil. Tegenwoor
dig krijgen leraren van alles opge
dragen, terwijl je vroeger als onder
wijzer zelf de baas was. Je deed wat
je dacht wat goed was en dat leidde
tot prima resultaten. Ik heb ook
nooit problemen gehad met leerlin
gen. Nee hoor, ik respecteerde ze en
ik kreeg dat respect terug. Vandaar
dat ik iedere dag met plezier naar
school ging, al was het altijd wel kei
hard werken.
Uitgaan was er niet bij voor me - ik
ben twee keer in mijn leven in de
bioscoop geweest
- want daar
had ik
abso
luut
kli
geen tijd voor. Overdag gaf ik
's avonds studeerde ik. Voor d^r
re aktes Frans en Engels en dayj{
voor de hoofdakte en de middLj
akte Nederlands. En toen ik kla
was met die studies en 'chef vi
op de Titus Brandsma, was ik
kertijd ook directeur van een a
school in Lisse, de Middelbare/^
delsschool. Daarnaast had ik d 1
ook nog eens een gezin met tie
deren. Leuk, want ik hield vani
om me heen, maar ik vraag mt
nog wel eens af hoe ik dat zo la/'
heb volgehouden. V
Maar goed, in die tijd stond je 1
niet bij stil en later heb ik wat 1
betreft heel veel ingehaald. Na'
pensionering ben ik met mijn 1
jaarlijks door Europa gaan toef r
met de auto. Alles bekeken wa®a
vroeger niet hadden gezien. Miki
vroeger, dat was ook zo'n and^
tijd. Ik weet nog dat ik de eers(n1
zag in Hoogmade, toen ik zes f
ik weet ook nog dat ik toen tot!n
verbaasd naar de buurvrouw l*vi
lopen om te vertellen dat er or
Baan een wagen stond: „Zond
paard ervoor, maar hij rijdt to£ee
bent zot', was haar reactie. Bon
maar wel begrijpelijk, want erP
nog helemaal niks. In bijna ha3'
jaar hebben we voor ongeveer,e
eeuwen ontwikkeling meegenre
Op technisch gebied dan, wair.e
zijn er niet beschaafder op gev f
den. Maar op school heb ik daPn
lukkig nooit iets van geme
Daar heb ik het altijd
selijk naar mijn z^1^12
nooit de kans hel
kregen om doktr*
worden."
Paul de Tom
Toon Witteman: „Ik weet nog dat ik de eerste auto zag in Hoogmade en dat ik totaal verbaasd naar de buurvrouPg(
om te vertellen dat er op de Baan een wagen stond: „Zonder paard ervoor, maar hij rijdt toch." Foto: Dick HogeWe
ZATERDAG 6 SEPTEMBER
m
ac
«P«
er
Toon Witteman (97), onderwijzer in Noordwijk en Leiden, neemt nog éénmaal de schoolbel ter hand
Hij wilde eerst priester worden en vervolgens arts, maar werd tenslotte
onderwijzer. Als jonge misdienaar was Toon Witteman (van 16 maart 1906)
ervan overtuigd dat het verkondigen van het katholieke geloof zijn roeping
was. Op het seminarie in Voorhout kwam hij erachter dat een celibatair leven
hem toch niet zo lag en toen hij daar vanaf kwam en de wens om dokter te
worden uitsprak, zei zijn vader, kruidenier annex caféhouder te Hoogmade:
„Ca jij het onderwijs maar in. Dan ben je om vier uur klaar en kun je nog van
alles worden." Met frisse tegenzin begonnen, groeide Witteman, die met
wijlen zijn vrouw tien kinderen kreeg, zodanig in de schoolmeesterrol dat hij
nadien geen moment meer aan een ander beroep dacht. „In het begin had ik er
wel wat van dat mijn ouders geen geld hadden om me medicijnen te laten
studeren, maar achteraf ben ik blij dat het zo gelopen is. Ik heb het altijd
vreselijk naar mijn zin gehad als onderwijzer, ik ben altijd fluitend naar mijn
werk gegaan", zegt de hoogbejaarde leraar, die ruim 40 jaar voor de klas stond.
In Zaandam, Noordwijk en uiteindelijk in Leiden, op de Titus Brandsma
jongens-(m)ulo'aan het Vrouwenkerkhof, waar hij als directeur met de
schoolbel in de hand de leerlingen de lokalen in dirigeerde.
DE DINGEN DIE
VOORBIJ GAAN
Als hij zich goed voelt en kan komen
neemt hij die bel op 27 september
nog één keer ter hand. Ter gelegen
heid van de reünie van twee eind
examenklassen van de school, die
lang een instituut was in de katholie
ke samenleving van Leiden en de
wijde omgeving, maar in 1969 werd
opgeheven. „De school moest wor
den aangepast vanwege de invoering
van de mammoetwet, maar het ge
bouw was zo oud dat het geen zin
meer had. De Titus Brandsma is na
dien letterlijk ten grave gedragen
door de leerlingen, die op de laatste
schooldag in een lange stoet over de
Haarlemmerstraat trokken met een
doodskist waar de ulo zogenaamd in
lag. Wist ik tevoren niets van, maar
dat was een prachtige gebeurtenis,"
aldus Witteman. die alleen daarom
al 'met genoegen' de reünie zal be
zoeken. „Tenzij ik een slechte dag
heb en niet kan vanwege mijn be
nen. Die wefken niet meer zo goed,
ziet u."
Zijn benen zitten hem ook in de weg
bij het autorijden. Dat doet hij dus
niet meer, sinds een jaar of drie. „Ik
heb nog wel een rijbewijs, maar ik
kan het niet meer en ik mag het niet
meer van mijn kinderen" zegt Witte
man. „Het heeft trouwens ook geen
zin meer, want ik zou in Leiden toch
de weg niet meer weten. Dus zit hij
tegenwoordig voornamelijk huis, in
zijn huis aan de Vondellaan, met zijn
zoon Thijs en zijn herinneringen.
De mooiste bewaart hij aan de
kwarteeuw dat hij in Noordwijk
woonde en werkte. „De tien jaar op
de Tims Brandsma waren leuk, maar
de fijnste tijd heb ik toch in Noord
wijk meegemaakt, op de Jeroens-
school, en later op de Willibrord Ulo.
In Noordwijk ben ik getrouwd, daar
zijn alle tien de kinderen geboren,
daar heb ik tussen 1934 en 1959 ge
neraties les gegeven. Met lei en grif
fel nog en in een bollenschuur, toen
de scholen in de oorlog dicht moes
ten. Ik heb er de Willibrord Ulo zien
ontstaan, waar ik een van de eerste
leraren was. Met mijn gymnastiek-
collega Boortman heb ik er de hand
bal- en atletiekvereniging MSV opge
richt en ik ben er nog dirigent ge
weest van het koor van de St Je-
roenskerk. Kortom, in Noordwijk
waren we volledig ingeburgerd. Veel
meer dan hier in Leiden. Op de Tims
Brandsma was ik de 'chef en stond
ik niet meer voor de klas. Dan is de
band toch anders," legt hij uit.
„Voor de klas heb ik het altijd heel
erg naar mijn zin gehad. Vooral met
de oudere leerlingen. Ik kon ontzet
tend goed met ze opschieten, dus
voor mij was het elke dag feest. Al
leen in het begin heb ik heel erg
moeten wennen in het onderwijs,
maar dat had z'n redenen. Toen ik
van het seminarie afkwam, heb ik
een spoedcursus voor onderwijzer
gevolgd. Die duurde precies één
winter en daarna ben ik meteen be
gonnen op een lagere school. Eerst
als kwekeling met akte aan de Os en
Paardenlaan in Leiden, waar ik een
soort stage liep, en daarna in Zaan
dam. Zo uit die cursus, voor een klas
met veertig kleine kinderen, dat was
heel erg wennen voor me. Ik wist ab
soluut niet hoe ik met ze om moest
gaan en ik wilde er dan ook meteen
weer weg. Anderen moesten me
overhalen door te gaan en ik ben
achteraf heel blij dat ik dat gedaan
heb, want daarna heb ik een prachti
ge tijd gehad.
Negen jaar heb ik daar gewerkt, in
Zaandam. Voor negentig gulden in
de maand. Aardig wat voor die tijd,
maar na het betalen van het kostgeld
aan de weduwe bij wie ik in huis
was, bleef er niet veel over. In de
weekeinden was ik ook altijd thuis of
bij mijn meisje. Dan stapte ik op za
terdagochtend na de lessen om 12
uur op de fiets en dan reed ik uit
Zaandam naar Woubrugge, waar ze
woonde. Een heel eind ja, een kilo
meter of vijftig, maar ik denk dat het
er aardig aan meegeholpen heeft dat
ik deze leeftijd heb bereikt. Ik heb al
tijd gerookt - sigaretten, pijp en de
laatste dertig jaar sigaren - en nooit
echt aan sport gedaan, maar wel al
tijd heel veel gefietst.
Ook toen we in Noordwijk woonden
en de kinderen wat groter waren. In
de vakanties met z'n allen op de fiets
naar opa en oma in Woubrugge of
Hoogmade, waar ik mijn jeugd heb
doorgebracht. Op de katholieke la
gere school bij meester Meijer, de
