Zilveren Veer 2003
Eylard van Hall begaan met cultuur in Noordwijk
Roland Helmer verbreedt publiek van LAKtheater
Reeks muurgedichten van Tegen-Beeld bijna voltooid
Guido Creuwels maakte Alphen rijp voor groter theater
LVSL filmt alle belangrijke gebeurtenissen in Leiden
De vijf genomineerden voor de Zilveren Veer 2003 zijn eerder deze week bekendgemaakt. Op deze
pagina worden de kandidaten nader voorgesteld. Tot 15 oktober kunnen inwoners van de regio hun
stem uitbrengen op de genomineerden. Naast het publiek heeft ook een zevenkoppige jury een vin
ger in de pap. Zij krijgt een zelfde aantal punten te verdelen als dat er binnenkomt van
het publiek.
In eerste instantie droegen inwoners van Zuid-Holland Noord 52 potentiële kandidaten
aan voor de Zilveren Veer, de cultuurprijs van deze regio. Na schifting door de jury zijn er
n \j v vijf overgebleven: de theaterdirecteuren Roland Helmer (LAKtheater) en Cuido Creuwels
(Parktheater), de Stichting Tegen-Beeld (bekend van de muurgedichten), de Leidse Video
en Smalfilm Liga (LVSL) en Eylard van Hall (Noordwijk Zomer Schilder Festival).
U kunt als lezer van het Leidsch Dagblad mede bepalen wie met de eer van de Zilveren
Veer gaat strijken. Met behulp van de bon op deze pagina kunt u de vijf genomineerden
in de door u gewenste volgorde plaatsen. U geeft een 1 aan degene voor wie u de meeste
waardering heeft. De 5 gaat naar de genomineerde die u het minst aanspreekt. Deze
waardering wordt omgezet in punten.
De winnaar wordt dinsdag 11 november bekendgemaakt op het Zilveren Veer Gala in de
Leidse Schouwburg. De prijs bestaat uit een oorkonde, een zilveren speld en een bedrag
van 3500 euro, te besteden aan een cultureel doel in de regio. De overige genomineerden ontvan
gen een bedrag van 500 euro. Op het gala wordt ook door een aantal artiesten opgetreden. Onder
de inzenders van een volledig ingevuld stembiljet worden gratis entreekaarten verloot. Stemmen
kan via een bon die geregeld in het Leidsch Dagblad wordt gepubliceerd, via de website
www.mvkk.nl en via een folder die op een aantal adressen in de regio verkrijgbaar is.
Tekst: Theo de With
Foto's: Hielco Kuipers
Breng uw stem uit met dit formulier of via de website www.mvkk.nl
Vermeld hieronder duidelijk leesbaar uw naam en adresgegevens.
Naam:
Adres:
Postcode en woonplaats:
Telefoonnummer:
E-mailadres:
Het invullen van uw naam, adres, postcode en woonplaats is
verplicht. Onvolledig ingevulde formulieren zijn niet geldig.
U kunt uw stem uitbrengen door inzending van dit formulier of via
het digitale formulier op de Zilveren Veer-pagina's van de website
www.mvkk.nl. Op deze website vindt u ook actuele informatie over de
Zilveren Veer.
Voor vragen kunt u zich richten tot Tineke Collée-Bark van het
secretariaat van de Zilveren Veer, postbus 54, 2300 AB Leiden,
telefoon (071)535 63 62.
Plaats de genomineerden in de gewenste volgorde met de cijfers
1 t/m 5. U kunt elk cijfer maar één keer gebruiken.
Eylard van Hall
Guido Creuwels
Leidse Video en Smalfilm Liga
Roland Helmer
I I Stichting Tegen-Beeld
De uiterste inzenddatum is 15 oktober 2003.
Zend het ingevulde formulier in een gesloten envelop naar:
Zilveren Veer 2003
Antwoordnummer 10050
2300 VB Leiden
Een postzegel is niet nodig.
ZATERDAG
30 AUGUSTUS
2003
ER
BIJ
Eylard van Hall blikt tevreden terug
op de vijfde editie van het Noordwijk
Zomer Schilder Festival. In juni stre
ken meer dan honderd kunstenaars
uit binnen- en buitenland neer in de
kustplaats om een week lang te
schilderen. Van Hall stond vijfjaar
geleden aan de wieg van het festival.
Inmiddels heeft hij de voorzittersha
mer overgedragen, maar hij zal zich
actief blijven bemoeien met het cul
turele leven in zijn woonplaats.
Het idee voor het schilderfestival
had hij een klein beetje afgekeken
van buurdorp Katwijk, waar in 1995
eenmalig zo'n evenement was ge
houden. Eylard van Hall bedacht dat
het aardig zou zijn iets dergelijks in
de laatste zomer van de vorige eeuw
in Noordwijk te houden. Het eerste
jaar trok het festival veertig kunste
naars. Van Hall: „Dit jaar gingen we
voor het eerst over de honderd heen.
Veel groter moet het festival niet
worden. Anders gaat de intimiteit
verloren. Ik vind dat de kunstenaars
centraal moeten blijven staan."
Het doet hem genoegen dat op deze
manier een traditie is ontstaan.
„Vroeger waren dorpen aan de kust
vaak de vestigingsplaats van beel
dend kunstenaars. Ik hoop dat weer
een beetje in ere te herstellen. Mis
schien ontstaat er wel zoiets als een
Noordwijkse School." Eerder deze
week werd daarom op zijn initiatief
een conferentie over dit onderwerp
gehouden.
Van Hall, als gynaecoloog verbon
den geweest aan het Leids Universi
tair Medisch Centrum, heeft inmid
dels de Stichting Zomerkunst
Noordwijk in het leven geroepen en
is daarvan voorzitter. „Dat is meer
een denktank. Wij organiseren geen
evenementen, maar zorgen ervoor
dat de culturele activiteiten niet in
eikaars vaarwater zitten en proberen
te bedenken waar in Noordwijk nog
behoefte aan bestaat."
Ideeën heeft hij genoeg. „De maand
juli is nog vrij leeg. Het zou leuk zijn
om in die maand een jazzfestival te
houden. Of misschien is het moge
lijk om in samenwerking met de
Leidse Schouwburg theater aan zee
te organiseren. Kan de schouwburg
eens in de regio in."
Een droomwens van Eylard van Hall
is een museum op de boulevard. Hij
heeft een vervallen pand naast de
vuurtoren op het oog. „Zoals je in
Scheveningen het museum Beelden
aan Zee hebt, zou Noordwijk verrijkt
kunnen worden met Schilderijen
aan Zee."
Kunst onder de mensen brengen, is
een belangrijke drijfveer van de
Noordwijker. „Daarom zetten we tij
dens het Zomer Schilder Festival al
tijd een grote tent op het Vuurtoren
plein. Alle door de kunstenaars ge
maakte doeken worden meteen in
deze tent opgehangen en zijn te
koop. Het festival eindigt met een
veiling van de resterende schilderij
en. Dat is altijd een mooi gezicht.
Bezoekers vertrekken uit Noordwijk
met een doek onder hun arm. Zo
hoort het."
Roland Helmer viert volgende week
dat hij precies 25 jaar als directeur
verbonden is aan het LAKtheater in
Leiden. Er is in die tijd nogal wat
veranderd. Bij zijn komst was het
theater nog een bescheiden studen
tenpodium op een zolder aan het
Levendaal. Inmiddels zwaait hij de
scepter over een middelgroot theater
dat geliefd is onder studenten én
'gewone' Leidenaars.
De geschiedenis van het LAKtheater
voert terug naar 1946. Het culturele
aanbod in Leiden voor studenten en
medewerkers van de universiteit
werd als onvoldoende beoordeeld.
Dat resulteerde in de oprichting van
het LAK, dat lezingen, voorstellingen
en uitstapjes organiseerde. Hoewel
het huidige LAKtheater nog altijd in
een gebouw van de universiteit is ge
huisvest, hebben in de loop der ja
ren steeds meer mensen ontdekt dat
het aanbod ook voor hen interessant
is.
Helmer schat dat het aandeel van de
studenten in het bezoekersaantal in
middels rond de vijftig procent
schommelt.
Het LAKtheater biedt met zijn vlakke
vloer andere producties dan in het
klassieke lijsttoneel van de Leidse
Schouwburg te zien zijn. Roland
Helmer programmeert vooral toneel
en dans. Met een aantal gezelschap
pen heeft hij min of meer een vaste
verbintenis. Ensembles als Orkater,
Wetten van Kepler en Krisztina de
Chatel staan elk jaar met een of
meerdere producties in het LAKthe
ater.
Daarnaast vergeet de directeur niet
ook geregeld het podium vrij te ma
ken voor regionaal talent. Elke laat
ste dinsdag van de maand is er Café
Favoriet, een soort open podium
voor musici, dichters en schrijvers.
Bij 'Leidse Gasten' krijgen popmuzi
kanten uit de stad de gelegenheid
met elkaar te spelen. Met 'Feestda
gen in het LAK' heeft Helmer inmid
dels een traditie opgebouwd. Het
jaar luidt hij gewoontegetrouw uit
met een speciaal voor Leiden ge
maakte productie, waarbij muziek
meestal een belangrijke plaats in
neemt. Hij wist onder meer sterren
als Jan Rot, Fay Lovsky, Liesbeth List
en Bill van Dijk te strikken.
„Ja, dat is een mooie traditie gewor
den", beaamt Helmer. Hij voelt zich
vereerd met de nominatie voor de
Zilveren Veer.
„De mensen vinden blijkbaar dat het
LAK deze prijs verdient. Ik zie het al
thans als een nominatie voor het
theater. De persoon Roland Helmer
zou nooit genomineerd zijn als hij
geen directeur van het LAKtheater
was geweest."
Het tekent de bescheidenheid van
de theaterdirecteur. Zelf houdt hij
zich altijd graag op de achtergrond.
Hij vindt de voorstellingen die in zijn
theater te zien zijn veel belangrijker.
„Daar moet alles om draaien."
Voor de vierde keer is de Stichting
Tegen-Beeld genomineerd voor de
Zilveren Veer. „Nu moeten we maar
eens winnen", zegt penningmeester
Piet van Veen. „Dat imago van eeu
wige tweede willen we kwijt. De
stichting is op zich vrij onbekend,
maar vrijwel iedereen kent de muur
gedichten in Leiden die op initiatief
van Tegen-Beeld zijn aangebracht.
Het eerste gedicht werd in 1992 ge
schilderd op een muur aan de Klok-
steeg. Deze poëzie van de Russische
dichteres Marina Tsvetajeva bleek
achteraf het begin te zijn van een
meer dan tien jaar durend project.
„Dat eerste gedicht was een pilot om
te laten zien wat onze bedoeling
was. Aan de Houtstraat hebben we
daarna ook nog een gedicht van Wil
liam Shakespeare aangebracht. Dat
was genoeg om de gemeente Leiden
te overtuigen van ons project en
sindsdien krijgen we subsidie."
Volgens Van Veen is het idee voor de
gedichten een paar jaar eerder ont
staan bij een jubileum van kunstbe
weging De Stijl. Het plan was des
tijds om 25 gedichten van Theo van
Doesburg in de stad te schilderen.
„Het ging om zogeheten klankdich-
ten. Het beeld speelt daarbij naast
de klank een belangrijke rol. Uitein
delijk werd het plan niet uitgevoerd,
maar bedenker Ben Walenkamp
vormde het idee om naar de muur
gedichten zoals we die nu in Leiden
kennen. Inmiddels zijn we met het
87ste muurgedicht bezig."
Het oorspronkelijke idee was om in
het jaar 2000 Leiden te hebben op
gesierd met honderd muurgedich
ten. Door omstandigheden werd dat
niet gehaald. Ze worden namelijk al
lemaal lettertje voor lettertje hand
matig geschilderd door Jan-Willem
Bruins. Voor elk gedicht kiest hij een
passend lettertype. Hij trekt een on
derlijntje en schildert er daarna met
een penseel de letters op. In eerste
instantie vroeg de stichting zich af of
er wel honderd plekken in Leiden te
vinden zouden zijn voor een muur
gedicht. Van Veen: „Nou, daar hoe
ven we ons niet meer druk om te
maken. Inmiddels hebben we een
wachtlijst van mensen die een ge
dicht op hun muur willen. Een crite
rium is wel dat het voor iedereen
zichtbaar moet zijn. Een binnen
plaats komt niet in aanmerking.
Het voornemen om bij honderd ge
dichten te stoppen, staat nog altijd
recht overeind. Naar verwachting is
dat in de loop van volgend jaar. „Na
tuurlijk is het verleidelijk om door te
gaan", zegt de penningmeester. „Er
zijn nog zoveel dichters, maar hon
derd is honderd."
De Stichting Tegen-Beeld organi
seert inmiddels ook poëziemanifes
taties in de openlucht. In juni ge
beurde dat voor de vierde keer. Op
de Koornbrug werden gedichten van
de Griekse dichter Kavafis voorge
dragen. „Het is een andere wijze om
poëzie te promoten. Wij dachten dat
er niemand zou komen, maar er zijn
elk jaar meer mensen. Zo is de dicht
kunst blijkbaar wel aantrekkelijk."
Guido Creuwels staat sinds ruim zes
jaar aan het roer van het Parktheater
in Alphen aan den Rijn. Hij heeft het
theater groot gemaakt en mag het
wrang genoeg naai' het einde toe lei
den. In het centrum van Alphen
wordt immers een nieuw theater
bioscoopcomplex gebouwd en daar
naast is geen ruimte meer voor het
Parktheater. Volgens de jury van de
Zilveren Veer heeft Creuwels Alphen
rijp gemaakt voor een groter theater.
Het Parktheater bestaat bijna vijftien
jaar. Het begon met een beperkt
aantal voorstellingen en het publiek
kwam met grote aarzeling. Creuwels:
„Voordien had Alphen het Hooft-
straattheater en dat had nogal een
alternatieve kleur. Het heeft een tijd
geduurd voordat de Alphenaren
door hadden dat het Parktheater
geen geitenwollensokkengedoe was,
maar een professionele organisatie."
Onder zijn bewind steeg het aantal
voorstellingen van 80 naar 130 per
jaar. De zaalbezetting steeg van vijf
tig naar tachtig procent.
Toch vindt de directeur zijn missie
geenszins voltooid. „Natuurlijk heb
ben we steeds bredere lagen van de
bevolking bereikt, maar we weten
lang nog niet iedereen binnen te ha
len. Met het programmeren van we
reldmuziek heb ik vorig jaar bijvoor
beeld geprobeerd de Turkse en Ma
rokkaanse gemeenschap te bereiken.
Dat was nog geen groot succes."
In het Parktheater programmeert
Guido Creuwels een mix van toneel,
muziek, cabaret en dans. „De eerste
directeur, Ronald Jansen, was mis
schien iets experimentelen Hij deed
soms avontuurlijke dingen met
dans. Ik heb ervoor gekozen om de
programmering voor meer mensen
toegankelijk te maken. Daardoor zijn
steeds meer mensen gaan ontdek
ken dat dit een normaal theater is. Ik
heb muziek ook een prominentere
plek gegeven."
Over twee jaar sluit het Parktheater
zijn deuren. Op dat moment verhui
zen alle voorstellingen naar een
nieuw complex aan het Rijnplein in
het stadshart. „Natuurlijk is dat jam
mer. Qua sfeer en intimiteit is het
Parktheater uniek in zijn soort. Voor
de vaste bezoeker wordt het even
slikken. Dit krijg je nooit meer terug.
De artiesten maken hier zo gemak
kelijk contact met het publiek in de
zaal. Er is een soort catwalk tussen
de stoelen door. En na afloop schui
ven de artiesten bijna altijd gezellig
aan in de foyer."
Aan de andere kant denkt hij wel dat
het nieuwe theater een belangrijker
rol krijgt voor de wijde regio. „De
Leidse Schouwburg heeft ook maar
vijfhonderd stoelen en een klassiek
lijsttoneel. In Alphen zijn straks weer
meer dingen mogelijk. Ik verwacht
dat Leidenaars ook wel eens naar Al
phen zullen uitwijken om een grote
of in Leiden uitverkochte voorstel
ling te zien."
Met 150 leden is de Leidse Video en
Smalfilm Liga (LVSL) de grootste
vereniging van video- en filmhob
byisten in Nederland. Voor een be
langrijk deel is dat succes te danken
aan Pim Perquin, inmiddels oud
voorzitter van de LVSL. Hij kwam
tien jaar geleden bij de liga en vond
't maar een slapende club. Perquin
trok de LVSL uit het slop en wist vo
rig jaar met 'De Leidse Spiegel 2002'
een huzarenstukje af te leveren.
„Mijn streven als voorzitter was des
tijds om minimaal veertig leden bin
nen te halen", vertelt Perquin.
„Daar hebben we hard aan getrok
ken. We zijn naar uitmarkten en bra
derieën gegaan, hebben gefolderd
en geadverteerd. Ik denk dat we ook
hebben geprofiteerd van de op
komst van de video en de digitale
camera."
Hij wordt bijgevallen door Lambert
Swaans, die de voorzittershamer van
Perquin overnam: „Voor de smalfilm
moest je meer moeite doen. Dat was
meer voor de elite. Nu heeft elk huis
houden een videocamera. Bij de
LVSL kan de bezitter leren hoe hij er
mee om moet gaan en hoe hij een
film kan monteren."
De liga biedt diverse cursussen aan,
variërend van monteren met behulp
van de personal computer tot inter
viewtechniek.
Vorig jaar bestond de Leidse Video
en Smalfilm Liga zestig jaar. Om dit
jubileum niet ongemerkt voorbij te
laten gaan, ontstond het idee om
een jaar lang de belangrijkste ge
beurtenissen in de stad vast te leg
gen. Dankzij subsidies van de ge
meente Leiden en het Fonds 1818
kon het project groots worden aan
gepakt. Het oorspronkelijke idee van
een soort journaal werd daardoor
uitgebreid tot een spiegel. „We hou
den de stad een spiegel voor", legt
Perquin uit. Veertig leden gingen
aan de slag voor De Leidse Spiegel
2002. Tien van hen gingen bijna da
gelijks met de camera de straat op.
Werfpop, het islamitisch offerfeest,
de Haringparty, de intocht van Sint
Nicolaas, monumentendag, alles
werd geregistreerd.
Door het enthousiasme van de leden
bedroeg het ruwe filmmateriaal aan
het einde van het jaar meer dan
driehonderd uur. Hieruit zijn inmid
dels 57 themafilms gedestilleerd. Ze
worden op verzoek vertoond in on
der meer bejaardenhuizen.
Ook is er een compilatie van circa
dertig minuten gemaakt. Die was
onder meer te zien op een festival in
buurthuis Vogelvlucht. De publieke
belangstelling viel daar enigszins te
gen. Perquin: „Maar de reacties van
de aanwezigen waren zonder uit
zondering positief. Daarom zinnen
we nog op andere mogelijkheden
om de film aan het publiek te laten
zien. Misschien doen we iets in de
Waag."
Volgens Lambert Swaans zijn de
banden over 25 jaar 'fantastisch' om
terug te kijken. Ze zullen daarom
ook worden ondergebracht in het
getneentearchiefvan Leiden.
