REGIO
Water: vaak van iedereen, soms van niemar
Bentwad helpt droogtemonster verslaan
Als je strafbaar bei
geef dat dan toe
NAVRAAG
Door de diskwalificatie van de Amerikaanse sprinter Jon Drummond
staat het startblok ter
'Valse start kan al discuss,e Vo|gem de
j 7 moderne meetappara-
door een zen uwtrekje tuur bewoog hg zkh
zondag tijdens het
wereldkampioenschap atletiek te vroeg. Met het blote oog vielen
echter voornamelijk fouten van anderen te constateren. De veronge
lijkte sprinter droop pas na een halfuur af, waardoor het WK-pro-
gramma in Parijs hopeloos uitliep. Navraag bij collega-sprinter
MARTIJN UNGERER uit Alphen aan den Rijn, die deel uitmaakt van de
Nederlandse sprintploeg in Parijs.
Hoe werkt de meetapparatuur in
een startblok?
„Het gaat simpel om de druk. Als
een atleet in een startblok zit, zet
hij druk op de blokken. Valt de
druk weg, dan geldt dat als een
reactie. Is die te vroeg, dan is de
start vals."
Wat kan er allenuial misgaan in
een startblok?
„Een heleboel. Zo kun je druk-
loos in een blok zitten, door een
zenuwtrekje van links naar rechts
bewegen of een echte valse start
maken. In al die gevallen krijg je
een valse start toegewezen. Dat
geldt voor alle bewegingen die
hinderlijk zijn voor medelopers."
Is Drummond dan terecht
gestraft
„Ik denk van niet. De apparatuur
heeft haar zwakke kanten. Dat
speelt vooral bepaalde sprinters
parten. Ik praat uit ervaring, want
ik start net als Drummond door de druk geleidelijk op te bouwen.
Wij lopen met dit systeem dus meer risico op een valse start."
Hoe kan het dat de diskivalificatie van Drummond voor zo'n
oponthoud heeft gezorgd?
„Zijn emotionele optreden was natuurlijk smullen voor de wereld.
Hij staat toch al bekend om zijn Drummond-shows. En als hij niet
van de atletiekbaan af wil, is hij er met geen pistool af te krijgen.
Bovendien vond ik het zwak van de organisatie, die er lang over
deed om een beslissing te nemen. Op dat moment was ik niet in
het stadion, maar op de televisie zag ik dat het weer met de Franse
slag ging."
Wanneer scluift de internationale atletiekunie deze
startprocedure af?
„Ik heb geen idee. Wel weet ik dat deze methode niet zaligmakend
is. Zondag klopte het systeem in elk geval niet."
'Water' is niet in een hokje te stoppen. Dus is
het in tijden van droogte of overstromingen een
gedoe van jewelste in ambtelijk Nederland.
Water is in veel gevallen van niemand én van
iedereen, zo leert een rondgang door het natte
circuit.
Regenwater
Plensbuien en andere narigheid die uit de
lucht komt vallen, behoren tot het beleidster
rein van het ministerie van verkeer en water
staat. Zolang het water zich in de lucht be
vindt, is de situatie heel helder: staatssecretaris
Melanie Schultz van verkeer en waterstaat
heeft zowel 'water' als 'lucht' in haar porte
feuille. Zodra het buitje is gevallen, wordt de
situatie een stuk ingewikkelder. Regenwater
verandert in zeewater, rivierwater of rioolwa
ter. Dan gaan andere overheden zich ermee
bemoeien.
Overigens komt bij een gebrek aan regenwater,
zoals nu het geval is, ook de minister van bin
nenlandse zaken om de hoek kijken. Remkes
heeft een coördinerende functie bij de aanpak
van de 'droogteproblematiek'.
Zeewater
De stijgende zeespiegel is een Nederlands én
een internationaal probleem. Het onderwerp
is een van de onderdelen van de onlangs be
gonnen watercampagne van het rijk: 'Neder
land leeft met water'. Meteoroloog Peter Ti-
mofeeff is ingehuurd om ons de komende vijf
jaar uit te leggen hoe groot de 'waterproble-
matiek' in Nederland is.
De kwaliteit van het zeewater wordt met regel
maat gemeten door de directie Noordzee van
Rijkswaterstaat. Ze nemen de monsters samen
met 'waterkwaliteitsbeheerders' van water
schappen. De resultaten van de metingen
gaan vervolgens naar de provincie, die de taak
heeft het zeewater tot goed dan wel slecht
tekst: Tim Brouwer de Koning
archieffoto: Henk Bouwman
UIT DE ARCHIEVEN
ANNO 1953, Woensdag 26 Augustus
RIJNSBURG - Het corso van de Bollenstreek heeft er een broertje bij
gekregen in de omgeving van Leiden: het Rijnsburgse corso dat giste
ren voor het eerst, van wat men hoopt tot een reeks van traditionele
jaarlijkse bloemenfestijnen uit te groeien, uit Flora trok, door het bloe-
mencentrum, door de Bloemenbadplaats en langs Katwijk terug.
In enkele woorden: een schitterend corso, opvallend door uitstekend
bindwerk, door harmonische kleurencombinaties, door fijnheid en vrij
wel algehele afwezigheid van overdaad.
Helaas.- het weer zat tegen. Inderdaad viel dit corso dit jaar wat laat in
het seizoen, maar de organisatoren hadden toch wel recht te verwach
ten, dat de herfst nog wel enige weken verstek zou laten gaan. Die ver
wachting is niet uitgekomen. Weliswaar scheen de zon wat armetierig
door de voortjagende wolken, maar de krachtige wind teisterde in vla
gen de bloemenversieringen. Ontelbare soorten bloemen waren in dit
festijn verwerkt, doch de hoofdtoon werd gevormd door anjers en ro
zen, lelies, dahlia's in hun ontelbare verscheidenheid, chrysanten en
gladiolen. Een late Rijnsburgse zomerweelde reed door een te vroege
herfst!
zwemwater uit te roepen.
Als blijkt dat het zeewater een
slechte kwaliteit heeft, dan heb je
de poppen pas goed aan het dan
sen. Neem bijvoorbeeld de situatie
voor de kust van Katwijk, die al en
kele jaren speelt. Zowel de ge
meente, als de provincie, Rijkswa
terstaat en het hoogheemraad
schap van Rijnland buigen zich al
enkele jaren over de oorzaak van
de vervuiling van het zeewater. Ho
ge concentraties bacteriën zijn het
gespreksonderwerp. Het vermoe
den bestaat dat bij ernstige regen
val rioolwater op het boezemwater
wordt gestort en rechtstreeks in zee
komt. Het hoogheemraadschap
van Rijnland pleit voor de aanleg
van gescheiden afvalwatersyste
men, om de boel iets overzichtelij
ker te maken: één voor regenwater
en één voor het 'echte afvalwater.
Nu telt Rijnland tussen het Noord-
zeekanaal en Den Haag ongeveer
1500 'overstorten', waar bij extre
me regenval afvalwater ongezui
verd op het oppervlaktewater te
rechtkomt.
Rivieren plassen
Vraag een woordvoerder van het
ministerie van verkeer en water
staat hoe de waterhuishouding in
Nederland is geregeld en het blijft
even stil. Op de vraag 'wie welke ta
ken heeft' kan de overheid zelf niet
snel een antwoord geven: „Dat ligt
vrij ingewikkeld." Met één organo
gram kun je het niet redden. Zo
veelomvattend is de organisatie
van Nederland Waterland. Zeewater,
VROM verdeelt het oppervlaktewa
ter in een 'hoofdwatersysteem' en een 'regio
naal systeem'.
Tot de eerste ca
tegorie behoren
de Noordzee, het
IJsselmeer, de
Waddenzee en
alle grote rivie
ren. Rijkswater
staat zwaait in
deze gebieden de
scepter. „Alles
wat hier niet bij
hoort zit in het
regionale sys
teem." Dan heb
ben we het over
beken, sloten en
grachten. Het
vormt het werk
- iic
terrein van de waterschappen. Voor de duide
lijkheid: een hoogheemraadschap is óók een
waterschap, al draagt de stadse variant van
een waterschap om cultuurhistorische rede
nen een andere naam.
Ook bij zoet water is de provincie de aangewe
zen instantie om informatie te verstrekken
over zwemwater. In Zuid-Holland gaat het om
110 locaties die regelmatig worden gecontro
leerd. Rukt de blauwalg op, dan kan de provin
cie besluiten tot een 'negatief zwemadvies' of
een 'zwemverbod'.
Hoe het verder moet als rivieren of plassen
vervuild blijken, kan de provincie niet 'een,
twee, drie' zeggen. De vraag wie dan aan zet is,
blijft onbeantwoord. „Dat is een moeilijke
vraag, een heel ingewikkeld verhaal", verzucht
een woordvoerster. „Ik kan daar geen eenslui
dend antwoord op geven. Het is per plas, per
gebied verschillend wat er dan gebeurt, een
gemeente kan ook een waterbeheer
der zijn, dus het zou kunnen dat een
gemeente dan in beeld komt om de
zaak verder te onderzoeken of te ver
beteren, maar het kan ook iemand
anders zijn. De verantwoordelijk
heidsstructuur is heel divers. We be
kijken van geval tot geval hoe het ver
der gaat." Geruststellende gedacht is
wel dat de provincie daarbij 'een stu
rende rol' heeft. „Kijkt u trouwens
eens op onze site, onder het kopje
wegwijs in water."
Grondwater
Ook ondergronds heeft de provincie
een sturende rol, als 'passieve be
heerder' van het grondwater. Volgens
de Grondwaterwet is de provincie het
'bevoegd gezag' als het gaat om
grondwater, maar in de praktijk zijn
het voora
terschappe
zich met a
derstrome
houden, Z
hogen oh
zonodig i
van het gn
ter. „Ome
grondwat
tuurlijk ee
te relatie h(
met het op
vlaktewata
de watered
veelal verai
woordelijk
het grond
aldus dew
voerder va
W."
Toen dep
halverweg
ren negeni
grondwate
de duinen
hoogde, le
tot een
Kwekerski
het jaar da
over kletsn
bollenveldi
een misluk
zoen. De p
cie wijtted
zaak daan
aan haare
handelen,
maatsvera
ring, de stij
van de zee
aanleg van
meer en hi
werken van
bollenland met zware machines zouda
een rol hebben gespeeld bij het mislukt
zoen.
De gemeente Wassenaar concludeerde
jaar geleden dat de 'verantwoordelijk^
grondwater in Nederland niet goed isgi
geld'. Dat gebeurde na diverse poging®
iets te doen aan de hoge grondwatersta
de gemeente.
De gemeente klopte tevergeefs om hulp
verse 'waterbeheerders' aan. Niemandi
zich verantwoordelijk voor de hoge gro
terstand; iedereen schoof de bal naar a
der. „Het klinkt buitengewoon merkvva
een land met zo'n watergeschiedenis'
wethouder A. Vriesendorp van Wassen
„Maar het is waar."
Drinkwater
Het aloude 'gemeentepilsje' is een pra
van de drinkwaterbedrijven. Zij behett
waterbassins in de duinen en zorgen vt
transport van leidingwater. Staatssecrfl
Melanie Schultz gaat niet over drinkwa
maar haar collega Carla Peijs, de minis
verkeer, ruimtelijke ordening en milieu
(VROM). Behalve van Peijs is leidingwa
iedereen, omdat elk huishouden er inn
mate over beschikt.
Zodra leidingwater door het toilet spoe
andert het in 'rioolwater' en dat heeftw
andere juridische status. Rioolwater stn
naar de waterzuiveringsinstallaties vani
hoogheemraadschap.
Gereinigd afvalwater komt weer terecht
breed vertakte netwerk van rivieren, pk
sloten en de zee. En met de aanhouden
droogte/warmte is de wedergeboorte
regendruppel dan niet ondenkbaar.
Erna Straatsma
SCHRIJVENDE LEZERS
ANNO 1978, zaterdag 26 augustus
LEIDEN - Een aantal bewoners van de Lorentzkade heeft gisteren een
'sit-down-actie' gehouden uit protest tegen de aanleg van het vierde
hockeyveld op het sportpark Roomburg. De protestactie werd na ver
loop van enige tijd weer opgeheven omdat het grootste kwaad, het
kappen van de elzenwal, toch al was geschied.
Foto: archief Leidsch Dagblad
Foto's in deze rubriek kunnen worden nabesteld door binnen veertien dagen na
plaatsing 2,50 (voor een exemplaar van 13 bij 18 in zwart wit) over te maken op
gironummer 57055 t.n.v. Dagbladuitgeverij Damiate b.v. Postbus 507, 2003 PA
Haarlem, onder vermelding van Leidsch Dagblad, ANNO d.d.(datum van
plaatsing) of door contante betaling aan de balie van het Leidsch Dagblad,
Rooseveltstraat 82 te Leiden. U krijgt de foto binnen drie weken thuisgestuurd.
COLOFON
Leidsch Dagblad
Directie: B.M. Essenberg, G.P. Arnold
W.MJ Bouterse (adjunct)
E-mail: directie@hck.nl
Hoofdredactie: Jan Geert Majoor. Kees van
der Malen, Léon Klein Schiphorst (adjunct)
E-mail: redactie ld@hdc.nl
HOOFDKANTOOR
Rooseveltstraat 82. Leiden, tel. 071-5 356 356
Postadres: Postbus 54.2300 AB Leiden
Redactie fax 071-5 356 415
Advertentie fax 071-5 323 508
Familieberichten fax 023-5150 567
ADVERTENTIES
071-5 356300
Sprinters (rubrieksadv.): 072-519 6868
ABONNEESERVICE
071-5128 030
E-mail: abonneeservice@hdc.nl
ABONNEMENTEN
Bij vooruitbetaling (acceptgiro)
p/m €19,60 (alleen aut. ine)
p/kw €55,00 p/j €210,60
Abonnees die ons een machtiging verstrekken
tot het automatisch afschrijven van het
abonnementsgeld ontvangen €0,50 korting
per betaling.
VERZENDING PER POST
Voor abonnementen die per post (binnenland)
worden verzonden geldt een toeslag van €0,50
aan portokosten per verschijndag.
GEEN KRANT ONTVANGEN?
Voor nabezorging 071-5128 030
ma t/m vr. 18-19.30 uur. za: 10-13 uur
AUTEURSRECHTEN
Alle auteursrechten en databankrechten ten
aanzien van (de inhoud van) deze uitgave
worden uitdrukkelijk voorbehouden. Deze
rechten berusten bij HDC Uitgeverij Zuid BV
cq. de betreffende auteur.
HDC Uitgeverij Zuid BV, 2003
De publicatierechten van werken van
beeldende kunstenaars aangesloten bij een
CISAC-organisatie zijn geregeld met Stichting
Beeldrecht te Amstelveen.
HDC Uitgeverij Zuid BV is belast met de
verwerking van gegevens van abonnees van
dit dagblad. Deze gegevens kunnen tevens
worden gebruikt om gerichte informatie over
voordeelaanbiedingen te geven, zowel door
onszelf als door derden. Heeft u hier bezwaar
tegen, dan kunt u dat schriftelijk laten weten
aan HDC Uitgeverij Zuid BV, Afdeling
Lezersservice, postbus 507,2003 PA Haarlem.
Maak van droogmakerijen weer
waterbekkens, sla overtollig re
genwater daarin op en bewaar
dit voor droge periodes. Dat is
de kern van het Waterplan Bent
wad. Ten oosten van Boskoop-
/Waddinxveen ligt 1400 hectare
oude wadafzettingen te wachten
op een nieuwe bestemming.
Wordt het een bos, waarvan de
bomen in extreem droge perio
den zelf zullen snakken naar
zoet water of komt er een plens
water dat in de regio kan worden
aangewend in de strijd tegen het
droogtemonster? Het antwoord
moet komen van de provinciale
politici, die zich binnenkort
gaan buigen over de herziening
van het Streekplan Zuid Holland
Oost. Het zal een historische
keuze worden, vergelijkbaar met
de beslissing in de zeventigerja
ren om van het Markermeer
geen Markerwaard te maken. In
middels weten we, hoe onge
looflijk belangrijk dat zoetwater
reservoir voor ons land is.
Slechts weinigen herinneren
zich echter hoeveel energie het
destijds kostte om de officiële
beleidslijn (een nieuwe IJssel-
meerpolder) om te buigen.
Ook bij de herinrichting van het
'Bentgebied' speelt iets derge
lijks. Sinds het eind van de jaren
'80 van de vorige eeuw zijn dui
zenden ambtelijke mensuren ge
stoken in de voorbereiding en
uitwerking van het Bosplan
Bentwoud. In 1995 werd beslo
ten, zij het door heel wat politici
met lange tanden, om het plan
uit te voeren. De weerstand in
het gebied was groot en de aan
plant van bomen stagneerde. In
zichten in het oerbosidee veran
derden en toen boeren uiteinde
lijk hun land wilden verkopen
was er geen geld. In december
2001 verschenen twee dikke rap
porten (het Groen Blauwe Casco
Zoetermeer Zuidpias en een zo
genaamde Milieu Effect Rappor
tage, MER) waarin een voor
keursvariant voor het Bentwoud
het daglicht zag. Het gebied zou
wel meer natte natuur krijgen,
maar het MER-rapport waar
schuwde, dat daarmee het ge
vaar voor verdroging tevens zou
toenemen. Het ontwerp Streek
plan, dat in maart 2003 ver
scheen, voegde daar het gevaar
voor wateroverlast in natte pe
rioden aan toe.
Toen de opstellers van het alter
natieve plan Bentwad hun idee-
en begin 2002 lanceerden, was
pas 49 hectare beplant met heel
jong geboomte. Het tij kon dus
nog worden gekeerd, zeker voor
de oostelijke en diepere delen
van de droogmakerij (in het
westen zou ruimte blijven voor
een 'Benthos'). Gedeeltelijke la
gen de kades er nog van voor de
drooglegging in de 18e en 19e
eeuw, deels moesten nieuwe ka
des worden aangelegd. Een oer-
Hollands uitgangspunt, waar
mee de situatie van vroeger (gro
te meren) zou zijn hersteld. Met
behoud van eveneens oer-Ho-
landse vergezichten. Het plan
voorzag verder in uitgebreide
voorzieningen voor water-en oe
verrecreatie, drijvende wonin
gen en andere economische mo
gelijkheden, waarvan de zoetwa-
tervoorraad zelf misschien wel
de allergrootste is.
Wat is de waarde van een kubie
ke meter water? Wie compen
seert de gedupeerde tuinders?
Mag je aan een unieke vlinder
kolonie een prijskaartje hangen?
Die vragen worden de laatste tijd
steeds actueler, nu grote schade
dreigt aan gewassen en natuur.
Of, afhankelijk van het wel of
niet inlaten van steeds zilter wa
ter, aan de fundamenten van ge
bouwen. Moet water met tank
wagens of binnenvaartschepen
worden aangevoerd uit het Mar
kermeer? Wat kost dat? Hoe lang
is dat vol te houden zonder dat
de waterschappen rond het IJs
selmeer dit verbieden? Is dit een
oplossing als in de toekomst ons
klimaat extremere trekjes gaat
vertonen? Als de zeespiegel blijft
stijgen en de 'zoutwatertong'
verder landinwaarts opschuift?
Zeker is in ieder geval, dat als we
het Bentgebied volzetten met
loofbomen, die via hun blader
dak ook nog eens heel wat
grondwater verdampen, een
unieke gelegenheid wordt getor
pedeerd om vele miljoenen ku
bieke meters water ten goede te
laten komen aan de kwekers in
Boskoop, de omringende natuur
en zelfs aan het boezemsysteem
van de Randstad, dat thans lang
zaamaan steeds zouter wordt.
Vind in de omgeving maar eens
een dergelijke uitgestrekte diepe
polder, die zonder grote schade
aan de bestaande natuur, be
bouwing, bedrijven of infra
structuur onder water kan wor
den gezet. En waar voorraadvor-
ming ook nog met relatief een
voudige ingrepen en dus snel
kan worden gerealiseerd (zelfs
onze voorvaderen draaiden,
slechts voorzien van schep en
kruiwagen, hun hand niet om
voor een paar kilometer kade!)
'Graan voor Visch' was eeuwen
geleden de economische ge
dachte achter de drooglegging
van de Hollandse veenplassen.
'Water Voor Bosch' zou nu het
devies moeten zijn. De beleids-
voorbereiders delen dit voort
schrijdend inzicht echter niet.
Zij houden vast aan het Bosplan
Bentwoud. Gelukkig zijn er sig
nalen, dat zij die de beslissingen
nemen - onze volksvertegen
woordigers- er anders over den
ken. En daarmee de gedachte
ondersteunen, dat met de water
variant een uitgelezen kans
wordt geboden om een groot
probleem aan te pakken.
Ruimte maken voor water, het is
een kwestie van noodzaak.
Jan van Leeuwen (architect)
en Hans Smit (geograaf),
Boskoop
(de geestelijke vaders van het
Plan Bentwad)
Krijgen we nu ook een demonstratie in de
renwijk tegen het buitensporige politiegew
Het spijt me vreselijk voor de ouders vand
minderjarige kinderen die zijn aangehoud
omdat ze in het bezit waren van een nama
vuurwapen. Blijkbaar hebben dit soort ou<
onvoldoende besef van de verantwoordeli
heid die ze hebben om hun kinderen op te
voeden. Simpelweg omdat het niet normai
dat kinderen met een namaakwapen over
straat lopen.
Als ik passant was geweest, had ik ook dep
tie ingelicht; ongeacht of dat nou blanke 01
donkergetinte kmderen zouden zijn, ik zou
onveilig voelen. Laat dit nu een signaal zijs
richting alle mensen die op vakantie van 4
soort wapens kopen voor nog geen 25 euro
dat dit dus niet kan in Nederland. En dat is
maar goed ook.
Het verbaasde me nog het meeste dat detf
van een van de kinderen serieus overweeg!
een aanklacht in te dienen bij het meidpui
discriminatie. Dit meldpunt is daar namel
niet voor bedoeld: als je strafbaar bent, zie
dan gewoon in en geef toe dat het op zn n
niet zo handig was om je kinderen met dit
soort 'speelgoed' op straat te laten lopea
Mijn complimenten voor het politieoptrfl
temeer omdat tijdens een mogelijke gevaa
ke situatie voor de agenten en de omgeviq
juist door de politie keurig volgens de gelei
de procedures is gehandeld. En om maai
klein beetje te chargeren: de politie had ge
J. Vol
Leidei
