Israël doodt
weer leiders
van Harnas
BUITENLAND
Verhoren geven ontluisterende blik op kabinet Blair
Weer doodstraf geëist
tegen verdachte 'Bali'
VN nemen afscheid en beginnen opnieuw in Irak
Pedofiele ex-priester
in gevang vermoord
Zuid-Afrika in de ban van corruptie en vuilspuiterij
'Mogelijk duizend doden
bij bloedbad in Liberia'
-
Kijken naar Kagame
oden bij
ijies India
De Indiase stad Bom-
laag door zeker vier
iagen opgeschrikt,
fvielen zes doden en
elcer 35 mensen ge
il wie een aantal ern-
ieeft de Indiase politie
tón ontploffing deed
[in de nabijheid van de
Sevi tempel in het cen-
i tweede had plaats bij
py of India, een mo-
het zuiden van
De andere aanslagen
lenige afstand van het
ït en de Gateway.
jten gedood
hanistan
jij een aanval door Ta-
iers op een vrachtwa-
fghaanse regerings-
jjn zeker vijf soldaten
.jen, zo maakte de
ir van de provincie
eren bekend. Drie Ta-
ders werden gedood
etpartij die op de
gde. Volgens de Tali-
vaalf soldaten en
jan-strijders omgeko-
geweld in Afghanistan
open weken hevig op-
joral buiten de
Kabul worden solda-
hten steeds vaker
indoor de Taliban,
ie in 2001 onder lei-
VS werd verdreven.
nst excuus
^ihouding
«De Iraanse president
kt excuses van
tannië voor de arres-
:=de voormalige Iraanse
e turin Londen, Hade
T lour. Hij werd don-
18 ;epakt op grond van
ijns arrestatiever-
ten moet Soleiman-
me termijn vrijlaten
uses aanbieden, zei
irgentinië verdenkt
our van betrokken-
31 aanslag in 1994 op
»l :ultureel centrum in
'm res. Daarbij vielen 85
eimanpour is aange-
pns medeplichtig-
e ïoord. Iran ontkent
okkenheid.
iTI
uigexplosie
2i doden
ince - Een propeller-
gisteren in Haïti kort
4( tijgen geëxplodeerd,
étenden zijn daarbij
in gekomen. Het
tte neer bij Lory, vijf
en westen van Cap-
lar het was opgeste-
as niet direct duide-
jestel explodeerde
eergestort, of daar-
liegtuig, dat op weg
brt-de Paix, was ei-
in de Haïtiaanse bin-
maatschappij Tropi-
oden bij
ies Rusland
Bi) een reeks bomex-
isnodar in het zui-
Bland zijn vandaag
[en twintig gewon-
li. Dat hebben de
jutoriteiten gemeld,
s deden zich voor
s en een bushalte,
lerder van het mi-
I noodsituaties in
iei dat de aanslagen
Jen te houden met
[ver onroerend goed
I plaatselijke mis-
planezen
eschoten
taliaanse politie is
de dader van een
•artij in Milaan, die
isen het leven kost-
ige dader had het
twee mensen met
had. De twee an-
jffers, een 2-jarig
>n 60-jarige man,
'ige passanten. De
zaterdagavond in
igs zijn twee vijan-
hen onder vuur.
'ee werd meteen
mder sloeg op de
nan ging schietend
jaan, waarbij hij de
N *lan en het 2-jarige
R Gelijk raakte.
11 idcijfers in
dan ooit
'N Het aantal ge
ien in de VS heeft vo-
«aagste niveau be-
het land dertig jaar
gon statistieken bij
Het percentage
n dat slachtoffer
mishandeling, ver-
tf een overval is in
(i meer dan gehal-
jaar werden 23 op
erikanen het slacht-
n geweldsdelict, te-
p de 1000 in 1993.
rerden zo'n 23 mil-
anen, oftewel onge-
«nt van de bevol-
ichtoffer van een
•t aantal moorden,
arte statistieken
[ehouden, steeg wel.
maandag 2$ augustus 2003
door Liesbeth Buitink
londen/anp - Het onderzoek
naar de dood van de Britse wa
pendeskundige David Kelly be
reikt de komende dagen een
hoogtepunt met de verhoren
van premier Tony Blair en mi
nister van defensie Geoff Hoon.
De verhoren van de commissie-
Hutton hebben in de eerste
twee weken een ontluisterend
kijkje in de keuken van de Brit
se regering opgeleverd.
De commissie-Hutton onder
zoekt hoe een hoogoplopende
ruzie tussen de Labour-regering
en de BBC kon resulteren in de
vermoedelijke zelfmoord van
Kelly. Hij was de anonieme
bron van een BBC-documentai-
re over de manier waarop de
regering de argumenten voor
een oorlog tegen Irak 'sexier'
zou hebben gemaakt. De BBC
wilde zijn naam niet onthullen,
maar het ministerie van defen
sie lekte naar de pers dat Kelly
de geheimzinnige bron was. De
BBC heeft dat na Kelly's dood
bevestigd.
De commissie publiceerde gis
teren 9000 pagina's over de
zaak, die bestaan uit documen
ten van het kabinet, de ministe
ries van defensie en buiten
landse zaken, de BBC en ver
scheidene kranten. Dagboek
aantekeningen, verslagen van
besloten vergaderingen, weer
gaven van telefoongesprekken,
privé-commentaren, roddels op
een feestje op het ministerie
van defensie en sms-berichten
dienen allemaal om licht te
werpen op de manier waarop
Defensie tot het besluit kwam
Kelly's nam te laten lekken en
de microbioloog daarmee tot
speelbal van de publiciteit te
maken.
De documenten zouden in de
dagelijkse praktijk van de Britse
politiek dertig jaar lang verze
geld zijn gebleven, maar liggen
nu open voor het kritische oog
van de commissie en de pers.
Zo is te lezen hoe belerend
Blairs perschef Alastair Camp
bell de premier op een onder
vraging in het Lagerhuis over de
zaak voorbereidt. De bewoor
dingen die Campbell dwingend
suggereert, keerden een dag la
ter vrijwel woordelijk terug in
de toespraak van de premier.
Uit de documenten blijkt dat
Blair wel degelijk van tevoren
op de hoogte was van het uit
lekken van Kelly's naam. Hij
was voorzitter van enkele ver
gaderingen over de zaak en in
die bijeenkomsten werd uitein
delijk besloten, dat Defensie
zou zorgen dat Kelly's naam bij
de media terecht zou komen.
De regering bleek zich steeds
vooral bezorgd te maken over
het effect dat de publicatie van
Kelly's naam zou hebben op de
geloofwaardigheid van Dow
ning Street.
Een week geleden meldde The
Sunday Telegraph dat Hoon be
reid zou zijn het veld te ruimen
om te voorkomen dat de positie
van Blair ernstige averij op
loopt. De Amerikaanse krant
The New York Times meldde za
terdag echter dat de minister
van defensie niet van plan is 'in
zijn eigen zwaard te vallen',
maar woensdag in een felle ver
dediging aan de commissie dui
delijk wil maken dat hij alleen
de instructies opvolgde van zijn
baas, Toriy Blair.
Blair moet zich donderdag ver
dedigen voor de commissie. Hij
moet proberen de geloofwaar
digheid van zijn regering te her
stellen door de commissie en
de Britten ervan te overtuigen
dat Kelly niet het slachtoffer is
geworden van een politiek spel
letje. Het is de ernstigste crisis
die Blair in zijn regeerperiode
onder ogen heeft gezien.
denpasar/rtr-afp-anp - Indo-
nesische aanklagers hebben
vandaag de doodstraf geëist te
gen Ali Ghufron. De militante
moslim, ook bekend als
Mukhlas, zou volgens hen de
algehele verantwoordelijkheid
dragen voor de aanslagen op
uitgaansgelegenheden op het
eiland Bali. Daardoor kwamen
in oktober vorig jaar 202 men
sen om.
De 43-jarige Mukhlas is aange
klaagd wegens 'het beramen,
organiseren en uitvoeren van
terroristische misdaden'.
Mukhlas staat met nog twee
broers terecht in de zaak. Zijn
jongere broer, de 'Lachende
Terrorist' Amrozi, werd op 7
augustus ter dood veroordeeld.
In totaal moeten dertig ver
dachten voorkomen.
,,De gedaagde heeft geen wroe
ging getoond voor wat hij heeft
gedaan. Hij lachte en was trots
op zijn missie. De gedaagde zag
zijn misdaad als een spel", be
toogde aanklager Indriati voor
de rechtbank. Toen de eis werd
voorgelezen, hief Mukhlas zijn
handen in een gebedshouding,
en aan het einde van de zitting
bedankte hij de strafpleiters.
De aanklagers hebben eerder
gezegd dat Mukhlas in 1987 in
Afghanistan contact heeft ge
had met Osama bin Laden. Hij
zou de aanslagen op Bali heb
ben beraamd omdat er veel
'witte mensen' kwamen. De
meeste slachtoffers waren Au
stralische toeristen. Onder de
doden waren ook twee Neder
landers.
Volgens de Indonesische auto
riteiten zit de militante moslim
beweging Jemaah Islamiyah (JI)
achter de aanslagen. Mukhlas
zou deel uitmaken van de lei
ding van die organisatie. Vol
gens de aanklagers voorzag hij
verschillende leden van de be
weging van geld, waarmee zij
onder meer explosieven en een
minibusje kochten. Het voer
tuig werd later omgevormd tot
een enorme autobom. De zaak
wordt op 4 september voortge-
monrovia/rtr-afp - Liberiaan
se rebellen zouden in een ge
bied in het noordoosten van
het West-Afrikaanse land een
bloedbad hebben aangericht.
De staatsradio meldde gisteren
dat ongeveer duizend mensen
zouden zijn omgebracht. De
plaatsvervangend leider van het
Liberiaanse regeringsleger,
Benjamin Yeaten, kon alleen
bevestigen dat veel personen
zijn omgekomen en dorpen
werden verwoest.
Volgens de staatsomroep is de
moordpartij in het district Nim-
ba uitgevoerd door leden van
de rebellengroep MODEL (Be
weging voor Democratie in Li
beria). De zender meldde niet
wanneer de slachting plaats
vond. Het bloedbad is nog niet
door onafhankelijke bronnen
bevestigd.
Een ooggetuige vertelde de ra
diozender dat rebellen het stad
je Bahn, circa 250 kilometer ten
noordoosten van de hoofdstad
Monrovia, bestormden. Zij
openden er het vuur op de be
volking en verdwenen daarna
weer in het bos. Volgens gene
raal Yeaten is nog onduidelijk
hoeveel mensen zijn omgeko
men. „Het kunnen er honderd
maar ook duizend zijn".
De legercommandant kon ook
niet bevestigen welke rebellen
groepering verantwoordelijk is
voor de slachtpartij. Behalve
MODEL was de afgelopen da
gen ook de belangrijkste rebel
lenbeweging van het land,
LURD (Liberianen voor Verzoe
ning en Democratie), in het ge
bied actief.
Sinds de Liberiaanse overheid,
MODEL en LURD op 18 augus
tus een vredesakkoord teken
den, is het rond Monrovia rus
tig geworden. Uit andere delen
van het land worden echter nog
gevechten gemeld. Het vredes
verdrag moet een einde maken
aan de burgeroorlog die het
land al veertien jaar bijna onaf
gebroken teistert.
kabuga - Een Rwandeesje kijkt onder een hek door
tijdens de laatste verkiezingsbijeenkomst van Paul
Kagame, de president van het Oost-Afrikaanse
land. Rwanda, waar negen jaar geleden naar schat
ting een miljoen mensen opkwamen bij hevige et
nische strijd tussen Hutu's en Tutsi's, gaat vandaag
naar de stembus om een nieuw staatshoofd te kie
zen. Het zijn de eerste meer-partijenverkiezingen
sinds de genocide. Kagame is favoriet voor de
overwinning. Foto: Reuters/Antony Njuguna
bagdad/afp-rtr-dpa - De Ver
enigde Naties hebben dit week
einde hun werkzaamheden in
Irak hervat, vier dagen na de
verwoestende bomaanslag op
hun hoofdkwartier in Bagdad.
Er is een nieuw onderkomen
gevonden, dat volgende week
open gaat.
Secretaris-generaal Annan be
noemde vrijdag een opvolger
voor de omgekomen VN-gezant
Vieira de Mello. De 54-jarige
Portugees Ramiro Lopes da Sil-
va is voorlopig de nieuwe hoog
ste VN-functionaris in het land.
Lopes da Silva was tot nu coör
dinator voor humanitaire zaken
in Irak.
Bij de aanslag kwamen dinsdag
23 mensen om. Tot nu toe zijn
dertien slachtoffers geïdentifi
ceerd, onder wie Vieira de Mel
lo. Hij is zaterdag overgevlogen
naar zijn vaderland Brazilië,
waar een wake voor hem werd
gehouden. Annan zwoer daar
het werk in Irak te voltooien.
Zijn familie maakte gisteren be
kend dat Vieira de Mello te rus
te zal worden gelegd in de graf
tombe van de VN in Genève.
In Irak wordt intussen gezocht
naar de daders van de aanslag.
De Britse krant The Sunday Ti
mes meldde dat de coalitietroe
pen de jacht hebben geopend
op Khamis Sirhan al-Muham-
med, een hoge oud-functiona
ris van de Baath-partij. Hij staat
op de lijst van 55 meest gezoch
te Irakezen, en zou de hand in
de aanslag hebben gehad.
Volgens Iraakse bronnen heeft
Muhammed zich ontpopt als
een belangrijke verbindings
man tussen militante leden van
het verdreven bewind van Sad
dam Hussein, en buitenlandse
islamitische strijders die in Irak
willen vechten tegen de Ameri
kanen. De Amerikaanse be
stuurder in Irak Bremer zei gis
teren dat de coalitietroepen
steeds meer last hebben van die
buitenlanders. Volgens Bremer
door onze correspondent
Ad Bloemendaal
tel aviv - Ahmed Aishtawi, een
van de hoogste Hamas-comman-
danten in de Gazastrook is gis
teravond gedood door Israëlisch
raketvuur. Gevechtshelikopters
bestookten zijn auto in Gaza-
stad. Een andere inzittende,
Walid Alhumas, kwam eveneens
om. Alhumas was voorzitter van
de studentenbond van de Islami
tische Universiteit. Net als Aisht
awi was hij actief in de gewa
pende arm van de Harnas.
Over de identiteit van twee an
dere dodelijk gewonde slachtof
fers heerst onduidelijkheid.
Volgens Israël waren het kandi
daat-zelfmoordterroristen,
maar Palestijnse ooggetuigen
zeggen dat de twee niet in de
getroffen auto zaten. Het zou
gaan om leden van Strijd
macht-17, de presidentiële gar
de van Yasser Arafat, die een
controlepost bemanden op de
plaats van de aanval. Volgens
de Palestijnen zijn acht voorbij
gangers gewond geraakt, van
wie vier ernstig.
De aanslag volgde enkele uren
na de bekendmaking door de
Israëlische stafchef, luitenant-
generaal Moshe Ya'alon, dat Is
raël 'alle Hamas-personeel' als
doelwit beschouwt. Volgens
een militaire woordvoerder was
de liquidatie van gisteravond
bedoeld om een dubbele zelf
moordaanslag te voorkomen,
die Harnas de komende dagen
had willen uitvoeren. Sinds de
dood van Hamas-leider Abu-
Shanab, vorige week bij een
soortgelijke aanslag, heeft de Is
raëlische veiligheidsdienst veel
nieuwe aanwijzingen ontvan
gen over op handen zijnde Pa
lestijnse zelfmoordaanslagen.
De gisteravond vermoorde
Aishtawi fungeerde volgens Is
raël als verbindingsman tussen
het politieke leiderschap van
Hamas in Gaza en Hamas-cel-
len op de Westoever. Alle zelf
moordaanslagen in Israël sinds
het begin van de intifada, drie
jaar geleden, zijn uitgevoerd
vanaf de Westoever. Een elek
tronisch beveiligd hekwerk
rondom de Gazastrook is voor
potentiële terroristen tot nu toe
een onneembaar obstakel ge
bleken.
Palestijnse bronnen in de Gaza
strook hebben bevestigd dat
Aishtawi een hoge Hamas-
commandant was. Hij zou bin
nen de organisatie verantwoor
delijk zijn geweest voor de een
heid die zelfgemaakte Kassem-
raketten afvuurt op doelen in
Israël. Het afgelopen weekeinde
lanceerde Harnas voor het eerst
een nieuwe versie, de Kassem-
2. Die raket landde op het
strand, een kilometer ten zui
den van de Israëlische stad
Ashkelon.
door onze correspondent
Ans Bouwmans
Washington - De Amerikaanse
ex-priester John Geoghan (68)
is zaterdag in een gevangenis in
de Amerikaanse staat Massa
chusetts vermoord. Hij werd
volgens de autoriteiten aange
vallen door een medegedeti
neerde en overleed anderhalf
uur later in een ziekenhuis.
Geoghan zat een straf uit voor
aanranding van een tienjarige
jongen.
Zijn rechtszaak gaf de aanstoot
tot het schandaal rond kinder
misbruik en ontucht met min
derjarigen dat vorig jaar los
barstte in de Amerikaanse
rooms-katholieke kerk. Er wa
ren speciale maatregelen geno
men om Geoghan tegen andere
gevangenen te beschermen,
vanwege de hogere risico's voor
pedofielen die achter de tralies
belanden.
De in 1998 uit zijn ambt gezette
priester leefde echter niet hele
maal in afzondering, en had
overdag contact met een groep
andere gevangenen, zei een
woordvoerster van het gevan
geniswezen in Massachusetts.
Hij is volgens justitie gewurgd
door een man die levenslang
had voor moord en gewapende
overval. Geoghan zat een straf
worden de meeste aanslagen
echter uitgevoerd door aanhan
gers van Saddam.
De Iraakse tv heeft gisteren op
nieuw gezegd dat de daders van
de aanslag op de VN hulp heb
ben gekregen van een van de
Iraakse bewakers van het ge
bouw. Hij zou de terroristen
een plattegrond hebben toege
speeld, waarop stond waar het
kantoor van Vieira de Mello
was. De bomauto reed vlak on
der die kamer het gebouw in.
John Geoghan. Foto: AP
van negen tot tien jaar uit in de
Souza-Baranowski gevangenis
in Shirley.
Behalve de zaak waarvoor hij
was veroordeeld, liepen er nog
meer straf- en civiele zaken te
gen Geoghan. In totaal 147
mensen zeggen door hem te
zijn misbruikt. Met 86 van hen
heeft het aartsbisdom Boston
een schaderegeling van 10 mil
joen dollar getroffen. Toen tij
dens zijn rechtszaak in januari
2002 uitkwam dat het bisdom
hem van parochie naar paro
chie stuurde ondanks waar
schuwingen over kindermis
bruik, kwamen meer slachtof
fers in heel de VS met hun za
ken naar buiten.
De handelwijze van aartsbis
schop Bernard Law, die Geog
han en andere ontuchtplegers
jarenlang de hand boven het
hoofd hield, bleek geen inci
dent maar praktijk in de bis
dommen, omdat de reputatie
van de kerk belangrijker was
dan aan bescherming van kin
deren en tieners. Onder grote
publieke druk besloten de bis
schoppen vorig jaar tot een
harde aanpak van priesters die
in de fout gaan met minderjari
gen.
In het jaar na de zaak-Geoghan
zijn minstens 325 priesters van
hun pastorale taken ontheven.
Law trad eind vorig jaar af van
wege het schandaal. Het open
baai' ministerie in Massachu
setts maakte vorige maand be
kend dat sinds 1940 in het
aartsbisdom 789 tot 1000 kin
deren zijn misbruikt door verte
genwoordigers van de kerk. De
kerkleiding onderhandelt met
542 van hen over een schade
vergoeding.
Een advocaat van Geoghans
slachtoffers zei dat niemand het
verdient op deze manier te ster
ven, en dat zijn cliënten nim
mer blijk hebben gegeven van
wraakzucht. Een woordvoerder
van het aartsbisdom noemde
de moord op Geoghan 'tra
gisch'.
door onze correspondent
Eelco van der Linden
pretoria - Corruptie en vuilspuiterij.
Zuid-Afrika blijft in de ban van obscure
manoeuvres en dubieuze aantijgingen.
De vice-president, verzetshelden die
decennia met Nelson Mandela op Rob
beneiland hebben doorgebracht, zelfs
een ikoon als Desmond Tutu - nie
mand blijft gespaard.
Cynici houden het op de volgend jaar
te houden verkiezingen, die uitnodi
gen tot hevige interne strijd binnen
het ANC, de almachtige regeringspar
tij en voormalige bevrijdingsbewe
ging. Het klikken bij de politie of het
lekken naar de media met belastend
materiaal blijkt een effectieve manier
om een 'kameraad' of diens stroming
binnen de partij te beschadigen.
Dit weekeinde vond de apotheose
plaats in een al twee jaar durend
schimmenspel rond vice-president
Jacob Zuma. Hij wordt er van ver
dacht jaarlijks 65.000 euro te hebben
gevraagd aan een Franse wapenfabri
kant. Het bedrijf dong mee naar de
mega-order van 50 miljard euro die
de Zuid-Afrikaanse regering vier jaar
geleden plaatste voor militair materi
eel, en waar altijd de geur van cor
ruptie omheen heeft gehangen.
De beschuldiging kwam van de spe
ciale anti-corruptie-eenheid 'de
Schorpioenen', ooit door Mandela in
het leven geroepen. Ze nagelde vorig
jaar ANC-ffactievoorziter en verzets
held Tony Yengeni aan de schand
paal. Hoewel het vermoeden groot is
dat politieke tegenstanders van Zuma
binnen het ANC de speurneuzen een
handje hebben geholpen, vond de
partij toch dat het nu maar eens afge
lopen moest zijn met alle beschuldi
gingen.
Dat resulteerde in een ongemeen fel
le campagne tegen de leider van het
team, Bulelani Ngcuka, zelf vooraan
staand ANC-lid. De druk werd te
groot, en zaterdag liet hij weten dat er
weliswaar 'een zaak' is tegen Zuma,
maar dat de bewijslast te gering is om
die te kunnen winnen. Een duivelse
formule, want Zuma's positie is gered
terwijl zijn naam altijd verbonden zal
blijven met corruptie.
Zuma hoort niet tot het selecte
groepje getrouwen van president
Thabo Mbeki, die volgend jaar zon
der twijfel herkozen zal worden. Kort
daarna zal een nieuwe partijvoorzit
ter worden aangewezen, die tevens
de volgende presidentskandidaat van
het ANC zal zijn. Zuma heeft veel in
teresse, maar zijn kansen zijn erg
klein geworden.
De oppositie roept nu dat het ANC
speelt met justitie-en haar het zwijgen
oplegt. Het ANC ontkent, maar het is
duidelijk dat de Schorpioenen geen
goed meer kunnen doen in de ogen
van de regering. Debet daaraan is
waarschijnlijk ook een onderzoek van
het team naar een andere ANC-cory-
fee: Mac Maharaj.
Deze briljante strateeg, die samen
met Mandela jaren op Robbeneiland
doorbracht, wordt er van beschul
digd geld te hebben aangenomen
toen hij minister van transport was in
het vorige ANC-kabinet. Hij trad on
langs af als topman bij de bank Fir-
stRand, waar hij in 1999 was aange
nomen om vooral 'de contacten met
de regering te verbeteren'.
Maharaj zou te innig hebben samen
gewerkt met Shabir Shaik, een zaken
man uit Durban met belangen in we
genbouw en wapenproductie. Hij is
dezelfde die als 'vriend en financieel
adviseur' vice-president Zuma in de
problemen heeft gebracht. De familie
Shaik streed tegen apartheid, maar is
nu succesvol in zaken en bestuur.
Een broer van Shaik was hoofd in
koop van het ministerie van defensie
en regisseerde de zo omstreden 'wa
penaankoop van de eeuw'.
Het nieuwe Zuid-Afrika kijkt ver
baasd naar de val van de ANC-goden.
En terwijl dat geb urt, doet een van
de al eerder gevallenen, dominee Al
lan Boesak, nog een duit in het zakje.
Boesak, die in 2000 werd veroordeeld
voor misbruik van donorgelden en
een jaar gevangenisstraf heeft uitge
zeten, zei vorige week dat hij alsnog
recht had op amnestie, omdat hij het
geld had gebruikt voor het ANC en de
strijd tegen apartheid. Boesak verket
terde het ANC en beschuldigde en
passant aartsbisschop en Nobelprijs
winnaar Desmond Tutu ervan ook
geld van donors achterover te heb
ben gedrukt. Alles vond plaats rond
de viering van de twintigste verjaar
dag van het Verenigd Democratisch
Front. Deze organisatie, waarvan de
leiding bestond uit Boesak, Tutu en
vele anderen die nu in het ANC actief
zijn, leverde een beslissende bijdrage
aan de val van de apartheid.
